Aanpak hondenpoepproblematiek 1. Samenvatting De overlast die hondenpoep veroorzaakt staat al geruime tijd in de top 10 van ergernissen van inwoners in de gemeente Leidschendam-Voorburg. Dit kan afgeleid worden uit de vele klachten die jaarlijks bij de gemeente binnenkomen. Daarnaast heeft de behandeling van het speelruimteplan geleid tot een hernieuwde discussie over dit probleem. Praten over het belang van informele speelruimte heeft alleen zin als die informele ruimte ook voldoende schoon is om er te kunnen spelen. Met andere woorden: er moet iets gedaan worden aan de hondenpoepoverlast. Een van de voorwaarden om het hondenpoepprobleem succesvol aan te pakken is het scheppen van duidelijkheid. Duidelijkheid die nu nog te wensen over laat. Voor een deel wordt dat veroorzaakt omdat in de uitvoering van het beleid niet consequent wordt gehandeld. Anderzijds doordat de opvattingen van de betrokken afdelingen niet op een lijn liggen. Het is dan ook nodig dat er op een aantal onderdelen vaste afspraken worden gemaakt waar iedereen zich aan gaat houden. Het gaat hier om de volgende onderdelen: - Het plaatsen van hondenbakken - Het al dan niet plaatsen van een hek - Het al dan niet plaatsen van een bord bij een ingerichte speelplaats In deze nota wordt voor de onderdelen waar overeenstemming over moet komen een voorstel gedaan. Het voorstel is gebaseerd op het gegeven dat de algemene regelgeving (opruimplicht en aanlijngebod) overal geldt en dat de bijzondere afspraken (speelterreinen, losloopgebieden en kwispelroutes) duidelijk worden aangegeven met borden. 2. Samenvatting besluit Het college van B&W heeft op 18 april 2006 ingestemd met het voorstel voor de aanpak van de hondenpoepproblematiek. Over het plaatsen van hekken om speeltuinen heeft het college besloten, dat als sprake is van (verkeers)onveiligheid en ernstige overlast van hondenpoep, altijd hekken zullen worden geplaatst. Voor het overige situaties wordt plaatsing van hekken per situatie afgewogen. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Voorstel hondenpoepproblematiek
2 Nota voorstel aanpak hondenpoepproblematiek 1. Inleiding Dit voorstel voor de aanpak van het hondenpoepprobleem is geschreven om de volgende redenen: 1. De vele klachten over hondenpoepoverlast 2. De behandeling van het speelruimteplan, heeft geleid tot een hernieuwde discussie over de hondenpoep. Praten over het belang van informele speelruimte heeft alleen zin als die informele ruimte ook voldoende schoon is om er te kunnen spelen. Met andere woorden er moet iets gedaan worden aan de hondenpoepoverlast. 3. Over de wijze van aanpak bestaat nog onvoldoende overeenstemming. 2. Doelstelling De doelstelling van het hondenbeleid is dat de openbare ruimte voor alle belangengroepen voldoende gebruiksmogelijkheden moet bieden. Dit betekent dat er naast de nodige infrastructuur voldoende geschikte mogelijkheden voor recreatie en spelen moet zijn. En dat er voldoende mogelijkheden zijn om honden uit te kunnen laten. In het kort betekent dit dat met de volgende elementen rekening gehouden moet worden: 1. Kinderen en recreanten willen poepvrij kunnen spelen en recreëren. 2. Kinderen kunnen heel angstig worden als honden op hen afkomen 3. Hondenbezitters willen voldoende ruimte om hun hond uit te laten. 4. In het water kunnen spelen is voor veel honden een heerlijke bonus. 5. Honden hebben voldoende beweging nodig, anders kan dat leiden tot agressief gedrag. 6. De directe omgeving wil niet opgezadeld worden met overlast. 7. De goed willende hondenbezitter wil niet de dupe worden van het gedrag van zijn collega hondenbezitter die zich niets van de regelgeving aantrekt. 8. Hondenbezitters betrekken bij het opstellen van het uitvoeringsplan, zodat ook voldoende aandacht wordt besteed aan de belangen van de hondenbezitters 9. De gesprekspartners moeten bereid zijn tot het sluiten van een compromis. Meermaals is in de praktijk gebleken dat aanhangers van de uitersten (aan de ene kant hondenhaters en aan de andere kant extreme hondenliefhebbers) niet in staat zijn om in harmonie tot goede afspraken te komen. M.a.w. het is nodig dat van de deelnemers, hondenbezitters en niethondenbezitters, wederzijds begrip bestaat maar dat wel de doelstelling wordt onderschreven. 10. Handhaving is meer dan een bon uitschrijven. Het opruimen krijgt meer prioriteit dan het handhaven van het aanlijngebod 11. Communicatie regelgeving, zodat duidelijk wordt welke regels er zijn, wat de afspraken zijn, zodat de hondenbezitter en niet hondenbezitter weten wat er wordt verwacht. De ervaring leert dat bovenstaande belangen in sommige situaties conflicteren. Om te komen tot een aanvaardbare oplossing is alleen mogelijk als alle spelers bereid zijn om naar de belangen van de andere spelers te kijken en daar respect voor te tonen. Alleen goed overleg kan tot verbetering
3 leiden. De gemeente kan het probleem niet alleen oplossen. Alleen als er voldoende medewerking wordt verkregen van de burgers kunnen er resultaten worden gehaald. De prioriteit ligt ook op gedragsbeïnvloeding. 3. Kader voor het per wijk maken van een uitvoeringsplan. Het kader voor de aanpak is de huidige regelgeving voor het houden van honden en het collegebesluit van 30 september 2003 om samen met de wijken afspraken te maken over de invulling van het hondenbeleid. In de APV (artikel 2.4.17 en 2.4.18) zijn de regels met betrekking tot loslopende honden en verontreiniging door honden vastgelegd (zie bijlage). Concreet betekent dat: 1. Aanlijngebod. Overal geldt voor honden een aanlijngebod. Uitgezonderd zijn alleen de door het college aangewezen en met borden aangegeven losloopgebieden en kwispelroutes. 2. Opruimplicht. Overal, dus nergens uitgezonderd dienen hondenbezitters uitwerpselen op te ruimen. 3. Ingerichte speelterreinen mogen met een hond niet worden betreden. 4. Losloopgebieden/kwispelroutes. Mogelijkheid aanwijzen losloopgebieden en kwispelroutes, waarbij rekening moet worden gehouden dat conflicten met andere gebruikers voorkomen moet worden (niet bij fietspaden bijvoorbeeld) Bij de uitwerking kan worden uitgegaan van de volgende mogelijkheden a. Losloopgebieden/kwispelroutes welke kunnen worden aangewezen b. Dat ook op verzoek speciale hondenafvalbakken kunnen worden geplaatst. 4. Voorstel gesprekspartners voor het maken van afspraken Bij de voorwaarden is al gezegd dat de gesprekspartners bereid moeten zijn tot het sluiten van compromissen. Het is moeilijk, zoniet onmogelijk om met de aanhangers van de uitersten, hondenbezitters en niet-hondenbezitters, tot goede afspraken te komen. Wel is het van belang dat goedwillende hondenbezitters nadrukkelijk worden betrokken bij het zoeken naar oplossingen voor het hondenpoepprobleem. Een goede aanpak zou kunnen zijn dat hondenbezitters op wijkniveau worden uitgenodigd om samen met de wijkmanager een voorstel te maken voor uitlaatmogelijkheden voor honden in de wijk. Soms zal dat plaatsvinden op een kleiner niveau dan de wijk. Het gaat dan om het aanwijzen (bevestigen) van losloopgebieden, mogelijke kwispelroutes en het plaatsen van voorzieningen om aan de opruimplicht te voldoen.. De losloopgebieden en de kwispelroutes zullen worden aangegeven door kleine bordjes, zodat iedereen kan zien wat de bedoeling is en wat er wordt verwacht. Als tegenprestatie wordt dan van de hondenbezitter gevraagd om zich aan de regelgeving te houden en dat ook uit te dragen naar andere hondenbezitters. Uiteraard kan niet worden verwacht dat de goedwillende hondenbezitters alle andere hondenbezitters kunnen overtuigen om zich aan de regels te gaan houden.
4 Het is daarom van belang dat hondenbezitters ondersteuning krijgen van handhavers wanneer op plaatsen de opruimplicht op grote schaal wordt overtreden. Er wordt derhalve gehandhaafd op basis van signalering en omvang van het probleem. Op deze signalering zal dan gerichte handhaving gewenst zijn. Bovendien zal het accent duidelijk komen te liggen bij de opruimplicht, omdat dat verreweg als het grootste probleem wordt ervaren. Tevens zal veel aandacht aaan gedragsbeïnvloeding plaatsvinden. 5. Nadere afspraken 5.1. Algemeen De nadere afspraken zijn gebaseerd op de algemene regelgeving (opruimplicht en aanlijngebod) welke overal geldt. Waar nodig zullen wij borden aanbrengen bij speelterreinen, losloopgebieden en kwispelroutes Voor het aanbrengen van gewenste voorzieningen, zoals hondenafvalbakken en hekwerken, wordt aangesloten bij de landelijke richtlijnen. Hierbij wordt o.a. rekening gehouden met de gebiedstypen (verstedelijkte of groene omgeving e.d.), maar ook met het actuele gebruik door hondenbezitters. 5.2 Hondenafvalbakken Speciale hondenafvalvoorzieningen behoren tot het door de bewoners te kiezen pakket. De bakken die in Voorburg zijn gebruikt blijken in de praktijk kwetsbaar. In de komende periode zullen wij gaan werken met bakken die minder kwetsbaar zijn maar hetzelfde alternatief als de huidige groene bak bieden. 5.3 Het al dan niet plaatsen van een hek Hekken kunnen om verschillende redenen geplaatst worden. Allereerst voor het afschermen van een speelgebied, o.a. voor honden. Op dit moment zijn er meer speelplaatsen zonder hek. Speelplaatsen met een hek zijn over het algemeen de wat rijkere ingerichte speelplaatsen vaak met een wijkfunctie. Regelmatig worden verzoeken ingediend om ook andere speelplaatsen van een hek te voorzien. Daarnaast kunnen hekken geplaatst worden voor het afschermen van een losloopgebied. Hondenbezitters vragen om het plaatsen van een hek omdat zij vinden dat dan alleen de hond veilig kan loslopen. Als argument wordt dan aangedragen dat de gemeente moet zorgen dat de losloopgebieden veilig zijn. Tot slot kunnen hekken geplaatst worden voor de veiligheid. Soms zijn hekken geplaatst om te voorkomen dat speelballen of in de sloot of op een gevaarlijke weg belanden of wordt hier een verzoek voor ingediend. Ook sportkooien vallen onder deze noemer. Soms wordt er een hek geplaatst om te voorkomen dat spelende kinderen al spelend de weg op kunnen rennen.
5 Bij het al of niet plaatsen van een hek gelden de volgende duidelijke uitgangspunten. De beheerder maakt de afweging voor het plaatsen van een hek aan de hand van de volgende criteria: 1. Er kan een hek geplaatst worden als de veiligheid door de ligging van de speelplaats dat onomstotelijk vereist en/of de speelfunctie dat vereist (bijvoorbeeld voetbalkooien). 2. Er kan een hek geplaatst worden ter voorkoming van ernstige hondenpoepoverlast. 3. Grotere speelplaatsen worden normaal gesproken altijd voorzien van een hek. Er wordt geen hek geplaatst ter voorkoming van hondenpoep en/of de hondeigenaar het loslopen van zijn hond in een losloopgebied niet veilig genoeg vindt. Een losloopgebied is niets meer dan een gebied waar een soepeler regelgeving geldt. De hondenbezitter maakt zelf de keuze of hij hier wel of niet gebruik van maakt. 5.4 Het plaatsen van een bord Als een aanvraag wordt ingediend voor het plaatsen van een bord dan gaat het altijd om of een bord speelplaats of wordt een bord gevraagd verboden voor honden. Ook hier is de situatie zo dat bij de ene speelplaats wel een bord speelplaats staat en bij de andere speelplaats niet. Op een enkele plaats staat een bord verboden voor honden. Op het bord speelplaats staat ook de tekst dat de speelplaats verboden is voor honden. Bij de speelplaatsen waar geen bord staat wordt daarom vaak gevraagd om een bord speelplaats of een bord verboden voor honden te plaatsen. Voorstel Bij een ingerichte speelplaats wordt altijd een bord speelplaats geplaatst. Op dit bord staat ook de tekst verboden voor honden. De aangewezen of nog aan te wijzen losloopgebieden en de kwispelroutes worden met een beperkt aantal kleine maar toch duidelijk bordjes aangegeven. 6. Noodzakelijke communicatie aanpak hondenbeleid 6.1 Algemeen Voor wat betreft het hondenbeleid neemt de gemeente op dit moment een faciliterende rol aan door het plaatsen van speciale afvalbakken, het leveren van hondenpoepzakjes en het aanwijzen van hondenuitlaatplaatsen en hondenkwispelroutes. De rol die communicatie hier zou kunnen vervullen is tweeledig, namelijk: 1. Informerend: Hondenbezitters moeten weten dat de gemeente een hondenbeleid, een opruimplicht, hondenkwispelroutes, en uitlaatplaatsen kent om overlast van loslopende honden en hondenpoep het spelen en recreëren in groenstroken en op kinderspeelplaatsen onmogelijk maakt. Door hierover te communiceren hoopt de gemeente het onderwerp ook bespreekbaar te maken onder de bevolking;
6 2. Handhavend: Men moet weten dat ongewenst gedrag niet getolereerd wordt en het bepaalde consequenties met zich mee brengt. Echter, handhavend communiceren zonder daadwerkelijke handhaving kent een groot afbreukrisico als het gaat om het realiseren van de gewenste gedragsverandering. 6.2 Kritische succesfactoren Er dient aan een aantal voorwaarden voldaan te zijn, omdat communicatie als middel effectief en efficiënt ingezet kan worden. De belangrijkste is naar mijn mening dat de gemeente met de hondenbezitters verantwoordelijk is voor dit probleem. Dit betekent dat: a. Onderzoek doen naar de beweegredenen van hondenbezitters om zich niet te conformeren met het huidige hondenbeleid en daarop inspelen; b. Communicatie en handhaving voor een langere periode consequent invullen om de gewenste gedragsverandering te bereiken; c. Het hondenbeleid dat met communicatie ondersteund moet worden moet helder en duidelijk zijn. Dit beleid vormt de basis waarop dit communicatieplan geënt is. d. Een goede samenwerking tussen de opstellers van het hondenbeleid en de afdeling communicatie is van wezenlijk belang; e. Goede samenwerking met verenigingen voor hondenbezitters en intermediairs zoals dierenartsen, dierenspeciaalzaken, hondenscholen, etc; f. Aansluiting zoeken bij andere communicatiecampagnes binnen de gemeente zoals de campagne over het speelruimteplan. 6.3 Communicatiedoelstelling Het primaire doel van dit communicatieplan is 30% van de per ongeluk overtreders en de afgedwongen nalevers onder de hondenbezitters over te halen zich te conformeren aan de regels zoals die zijn opgesteld in het hondenbeleid door ze met name te informeren over de regelgeving. Hieronder een uitsplitsing van deze doelstelling naar doelgroep.
7 Externe doelgroepen Doelgroep Doelstelling Kernboodschap Hondenbezitters De doelgroep is bekend met de opruimplicht en weet dat het op grote schaal negeren van deze plichten leidt tot veel overlast voor alle inwoners. De honden-bezitters zijn ook op de hoogte van de gevolgen van het ongewenste gedrag. Een groot gedeelte van de hondenbezitters zijn van mening dat het negeren van de Hondenbezitters hebben een opruimplicht. Het negeren van het hondenbeleid veroorzaakt overlast voor zowel de niet-hondenbezitters als de hondenbezitters. Het conformeren aan de regels draagt bij aan een beter en schoner leefmilieu voor iedereen. opruimplicht inderdaad leidt tot veel overlast en vinden het een goede zaak dat er iets aan gedaan wordt. Het merendeel van de doelgroep heeft de intentie om in het vervolg zich te houden aan de opruimplicht. Verenigingen en De doelgroep weet dat het op grote schaal andere negeren van het hondenbeleid door hondenbezitters leidt tot veel overlast voor alle intermediairs inwoners. Zij zijn van mening dat dit probleem aangepakt moet worden om te komen tot een schoner en prettiger leefmilieu voor zowel niet-hondenbezitters als hondenbezitters. Het merendeel van de doelgroep heeft de intentie om actief een steentje bij te dragen aan het reduceren van dit probleem. Overige De doelgroep is op de hoogte van het feit de inwoners gemeente het hondenpoep probleem binnen deze gemeente wel degelijk serieus neemt door de hondenbezitters aan te spreken op hun verantwoordelijkheden. De niet-hondenbezitters zijn blij dat de gemeente het probleem aanpakt en voelen zich meer gesteund door de gemeente. Zij hebben de intentie om hondenbezitters die zich niet conformeren aan de regels hierop aanspreken. Het negeren van het hondenbeleid veroorzaakt overlast voor zowel de niet-hondenbezitters als de honden-bezitters. Het conformeren aan de regels draagt bij aan een beter en schoner leefmilieu voor iedereen. Het negeren van het hondenbeleid veroorzaakt overlast voor zowel de niet-hondenbezitters als de honden-bezitters. Het conformeren aan de regels draagt bij aan een beter en schoner leefmilieu voor iedereen.