MASTER SPECIAL EDUCATIONAL NEEDS (SEN) 2015-2016 PO, SO, VO, VSO EN MBO Gepersonaliseerd leren
SEMINARIUM VOOR ORTHOPEDAGOGIEK AL MEER DAN 80 JAAR EEN BEGRIP IN SPECIAAL EN PASSEND ONDERWIJZEN
1 INHOUDSOPGAVE 1 Voorwoord Master SEN: gereed voor de toekomst 3 7 2 Uw werkomgeving als uitgangspunt 2.1 Perspectieven en keuzemogelijkheden 2.2 Het programma 3 Kiezen voor een specialisatie 3.1 Waarom kiezen voor de specialisatie Gedrag? 3.2 Waarom kiezen voor de specialisatie Leren? 3.3 Waarom kiezen voor de specialisatie Begeleiden? 3.4 Waarom kiezen voor de specialisatie Leidinggeven? 3.5 Waarom kiezen voor de specialisatie Diversiteit? 3.6 Waarom kiezen voor de specialisatie Jonge kinderen? 3.7 Waarom kiezen voor de specialisatie Vo/mbo? 15 16 18 23 24 25 25 26 27 28 29 4 5 6 7 Organisatie Andere opleidingsmogelijkheden voor de master SEN Aanmelden en studiekosten Meer informatie en contact 35 39 47 53 Inhoudsopgave
3 VOORWOORD Alles om ons heen is voortdurend in beweging: de maatschappij, de school, uw directie, uw leerlingen en collega s en u zelf ook. Met onze masteropleiding Special Educational Needs (SEN) leert u deze beweging mee vorm te geven. Met deze opleiding ontwikkelt u zich op masterniveau als change agent binnen het onderwijs. In de leerling herken je de meester: kent u het Seminarium voor Orthopedagogiek? Dan kent u - in zekere zin - ook de studenten die bij ons afstuderen. Want ze delen hun kernwaarden. Ze zijn constructief-kritisch en onderzoekend. Ze hebben een stevige wetenschappelijk onderbouwde kennisbasis en een brede maatschappelijke en culturele belangstelling. Ze hebben een visie op de rol van onderwijs in de samenleving. En natuurlijk passie voor onderwijs en hart voor studenten, respectievelijk leerlingen. Binnen het Seminarium voor Orthopedagogiek stellen we de professionaliteit en de waardenoriëntatie van de leraar centraal. Dat is de basis van het leraarschap. De leraar heeft in onze visie een aantal beroepsrollen: (mede)opvoeder, kennis- (over)drager, cultuur(over)drager, wereldburger, onderzoeker, inspirator en ondernemer. Vanuit deze solide basis kan de onderwijsprofessional reageren en anticiperen op de vele ontwikkelingen in het educatieve veld. Onderwerpen als inclusieve samenleving, de ontschotting tussen regulier onderwijs en speciaal onderwijs, tussen de clusters binnen speciaal onderwijs, tussen jeugdzorg, (speciaal) onderwijs, jeugd GGZ en jeugd LVG zijn voor onze studenten dan ook geen verrassing. Ook weten zij te werken binnen de toenemende gerichtheid op doelmatigheid van werken en verantwoording van middelen. Door de invoering van passend onderwijzen worden er meer expertise en passende handelingsvaardigheden gevraagd van onderwijsprofessionals; zowel in het reguliere als in het speciaal onderwijs. Met de master Special Educational Needs speelt u niet alleen nog beter in op deze dagelijkse onderwijspraktijk, ook levert u een essentiële bijdrage aan de beleidsontwikkeling van uw organisatie op het terrein van passend onderwijs. Immers, de ontwikkelingen binnen uw beroepsuitoefening vragen om een investering in zowel uw individuele kwaliteit als de kwaliteit van de school. Of dit nu binnen het primair, voortgezet, speciaal of het beroepsonderwijs is. Voorwoord
4 U kiest zelf de modules die voor u relevant zijn. Dat kan variëren van kennis over leer- en ontwikkelstoornissen bij jongeren tot het ter beschikking hebben van een uitgebreid en bewezen didactisch/pedagogisch repertoire dat u kunt laten aansluiten bij de specifieke behoefte van individuele leerlingen. De opleiding laat u de ruimte om juist die modules te kiezen waar u zich specifiek in wilt specialiseren. Wij zijn graag uw educatief partner bij deze persoonlijke ontwikkeling. Deze vakinhoudelijke en persoonlijke ontwikkeling bieden wij u in een professionele leeromgeving die u uitdaagt en veilig is om samen met onze docenten en uw medestudenten deze groei door te maken. Wij zijn pas tevreden als u aan het eind van het traject toegegroeid bent naar een breed opgeleide onderwijsprofessional die handelings- en oplossingsgericht denkt en handelt. Waarin u tijdens de opleiding heeft kunnen focussen op complexe vaardigheden in het veld van passend onderwijzen en passende onderwijsondersteuning. U bent de professional die in staat is tot kritische oordeelsvorming op basis van genuanceerde afwegingen en die in de eigen werksituatie een rol kan innemen rond de innovatie van uw beroepspraktijk. In deze brochure leest u meer over de inhoudelijke opzet van opleiding, de praktische informatie van inschrijving, de Lerarenbeurs, maar ook over onze mastermodules. Dit is een mooi alternatief, mocht u zich verder willen professionaliseren binnen dit vakgebied, maar niet (meteen) een masteropleiding willen volgen. Hebt u passie voor uw vak als onderwijsgevende in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs of het beroepsonderwijs en wilt u zich professionaliseren bij het Seminarium voor Orthopedagogiek? U bent van harte welkom op één van onze informatiebijeenkomsten. Ook kunt u contact opnemen met één van onze studieloopbaanbegeleiders bij u in de buurt. Ik wens u veel leesplezier en succes bij het maken van uw studiekeuze en hoop u te mogen verwelkomen op één van onze leslocaties. Nelleke Eelman Directeur Seminarium voor Orthopedagogiek Voorwoord
5 ANNELIES RUISSEN (26) SPECIALIST LEREN Wat is er veranderd in je visie op onderwijs na het volgen van de master SEN? De opleiding heeft me bewust gemaakt hoe bepalend mijn rol als leerkracht en remedial teacher is. Mijn handelen kan het verschil maken! Daardoor is mijn vak me nog waardevoller geworden. Op welke manier heeft de master SEN je manier van werken in de klas beïnvloed? De leerkracht die ik morgen wil zijn, creëer ik vandaag met de som van gisteren. Door te reflecteren op mijn handelen, kan ik zelf mijn gedrag sturen. De leerling is de meest eerlijke spiegel van mijn handelen. Als een leerling niet optimaal tot leren komt, moet ik me in de eerste plaats aanpassen, niet de leerling. Hoe heeft de master SEN je kijk op leren, kinderen, collega s of onderwijsontwikkelingen gewijzigd? Ik heb door mijn onderzoek een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van het rekenonderwijs op montessorischolen. Nog nooit is er een rekenmethodiek uitgegeven die verankerd is in de montessori-pedagogiek en voldoet aan de richtlijnen van het Ministerie van OCW. Door het doen van onderzoek is deze droom uitgekomen! Door mijn opleiding heeft mijn carrière een onverwachte wending gekregen. Ik doe nu onderzoek voor de Nederlandse Montessori Vereniging en ben auteur van een Montessoriaanse rekenmethodiek. Wat mij betreft spreken we niet meer over zorgleerlingen, maar over leerlingen met extra veel kansen. Ik leg de focus veel liever op de oplossingen in plaats van de problemen! Waarom de master SEN? Wanneer je het beste wilt voor de leerling, moet je eerst het beste uit jezelf halen.
7 DE MASTER SEN: GEREED VOOR DE TOEKOMST SEMINARIUM VOOR ORTHOPEDAGOGIEK AL MEER DAN 80 JAAR EEN BEGRIP IN SPECIAAL EN PASSEND ONDERWIJZEN
8 DE MASTER SEN: GEREED VOOR DE TOEKOMST Met de deeltijdopleiding Master Special Educational Needs (SEN): Leraar Speciaal Onderwijs specialiseert u zich op het gebied van speciale educational needs. Deze opleiding is in nauwe samenwerking met het beroepenveld ontwikkeld. Aan de activiteiten ligt het beginsel ten grondslag dat het onderwijs van betekenis is voor de maatschappelijke emancipatie en participatie van alle kinderen en jongeren. Voor wie is deze master bedoeld? De master SEN is bedoeld voor leraren, coördinatoren, leidinggevenden en andere professionals die zich verder willen professionaliseren op het gebied van passend onderwijzen aan leerlingen met special educational needs. Deze opleiding is geaccrediteerd door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). De ervaring leert dat studenten van deze opleiding vaak werkzaam zijn in: het (speciaal) basisonderwijs; het speciaal onderwijs/de regionale expertisecentra; het praktijkonderwijs, leerwegondersteunend onderwijs; het (speciaal) voortgezet onderwijs; het middelbaar beroepsonderwijs/de regionale opleidingscentra; bovenschoolse verbanden of organisaties. Professional op masterniveau Het niveau van de hbo-master is internationaal vastgelegd. Met deze internationale criteria als uitgangspunt en competenties die voor de beroepspraktijk van een master SEN relevant zijn, heeft het Seminarium voor Orthopedagogiek eindkwalificaties vastgesteld. Deze eindkwalificaties hebben betrekking op drie gebieden: werken met en voor leerlingen (het primaire proces), werken in en voor de organisatie (het functioneren in een schoolteam en schoolorganisatie), professioneel handelen en beroepsontwikkeling (eigen professionele ontwikkeling). Met deze opleiding: bent u in staat om complexe problemen in onderwijssituaties op te lossen; komt u op basis van genuanceerde afwegingen, reflectie, studie en onderzoek tot kritische oordeelsvorming; Master SEN: gereed voor de toekomst
9 bewaakt u uw grenzen vanuit professioneel en beroepsethisch perspectief; toetst u praktijk en theorie voortdurend aan elkaar; neemt u deel aan het debat over de ontwikkeling van de eigen beroepsgroep en durft hierin stelling te nemen; bent u een (pro)actieve kenniswerker; geeft u op schoolniveau een sterke impuls aan onderwijsinnovaties. Blended learning en digitale leercommunity Blended learning is een didactisch concept dat leren in de klas, op de werkplek, in leerteams, individueel en digitaal combineert. De digitale leercommunity is daarbij de organisator van het leerproces, waar het traditioneel gezien om de klassikale lessen zou draaien. Studenten kunnen zo veel flexibeler onderwijs volgen. Het zorgt voor een nog betere aansluiting bij de beroepspraktijk en -context, effectieve verdieping van de lesstof, meer leren van elkaar en zo voor meer kwaliteit. Omdat er dus altijd sprake is van contactonderwijs, verschilt blended learning van e-learning of MOOC s waarbij het leren geheel digitaal plaatsvindt. De digitale leercommunity en kennisbank van de master SEN is ondergebracht in Teachers Channel, het platform voor onderwijsprofessionals. Via Sharepoint, het intranet van Hogeschool Utrecht, krijgt u toegang tot deze rijk ingerichte community en kennisbank. Dit geeft ondersteuning aan uw leerproces, er staan illustraties op en links met sites uit het (inter)nationale veld van opvoeden en onderwijs. Kwaliteitszorg De opleiding master SEN heeft een hoog niveau. Om dit te kunnen garanderen, hanteert het Seminarium voor Orthopedagogiek een uitgebreid systeem van kwaliteitszorg. Zo wordt de inhoud van de onderwijseenheden regelmatig voorgelegd aan vertegenwoordigers van de diverse onderwijswerkvelden en aan wetenschappelijke deskundigen om vervolgens getoetst te worden aan de geformuleerde eindkwalificaties voor een master SEN. Ook de kwaliteit van de prestaties van de studenten en de beoordeling door docenten worden steekproefsgewijs geanalyseerd en vergeleken. Als onderdeel van de kwaliteitszorg wordt regelmatig gevraagd hoe u de opleiding waardeert en worden verbeterpunten in het curriculum doorgevoerd. Master SEN: gereed voor de toekomst
10 Matchgesprek U voert met uw studieloopbaanbegeleider een matchgesprek. Tijdens dit matchgesprek staan uw persoonlijke wensen en verwachtingen centraal. Door een keuze te maken uit een rijk aanbod van modules maakt u uw eigen studieplan. Zo verhoogt u uw studierendement en uw studieplezier. Het Kenniscentrum Educatie Het Kenniscentrum Educatie maakt deel uit van de Faculteit Educatie van Hogeschool Utrecht. Centraal in het Kenniscentrum Educatie zijn de lectoraten en de kenniskringen gepositioneerd. Het centrum werkt door middel van onderzoek aan kwaliteitsverbetering van de educatieve beroepspraktijk. Om de taakstelling van het hbo op het gebied van kennisontwikkeling en kenniscirculatie vorm te geven, is het Seminarium voor Orthopedagogiek - als instituut binnen de Faculteit Educatie van Hogeschool Utrecht - intensief betrokken bij het Kenniscentrum Educatie. Het Kenniscentrum Educatie wil, samen met onderwijsprofessionals, de kwaliteit van het onderwijs versterken en daarmee de mogelijkheden van lerenden en burgers vergroten om te participeren in en bij te dragen aan een samenleving die continu verandert. Bij het bereiken van resultaten door leerlingen, is de leraar de belangrijkste factor. Ook de maatschappelijke aandacht gaat uit naar het leraarschap. In lijn daarmee richt het kenniscentrum zich primair op het versterken van het pedagogisch-didactisch handelingsrepertoire van de leraar. Het Kenniscentrum Educatie rekent zowel (inter-)nationale en regionale organisaties als studenten en docenten van Hogeschool Utrecht tot haar samenwerkingspartners. Zo levert het centrum onder meer een bijdrage aan het verder verhogen van de docent kwaliteit binnen Hogeschool Utrecht en vertaalt zij onderzoeksresultaten concreet naar de curricula van de lerarenopleidingen van de Faculteit Educatie. Master SEN: gereed voor de toekomst
12 YVONNE DRIESSEN (52) SPECIALIST GEDRAG Wat is er veranderd in je onderwijsvisie na het volgen van de master SEN? Mijn visie op onderwijs is veranderd doordat ik bewuster naar het onderwijs heb leren kijken. Wat staat op papier en hoe gaat het echt in de praktijk? Wat is haalbaar en wat moet bijgesteld worden? Past de visie van mijn school wel bij mij en hoe kan ik samen met mijn collega s veranderingen aanbrengen zodat we als team in de praktijk aan de slag kunnen? Dit alles met als doel de leerling dat te kunnen bieden waar hij of zij behoefte aan heeft. Hierbij is collegiaal overleg een zeer goede basis. Hoe heeft de master SEN je manier van werken in de klas beïnvloed? Ik ben meer gaan kijken naar de mogelijkheden van leerlingen in plaats van naar de 'onmogelijkheden'. Een positieve benadering werkt! Hoe fijner een leerling zich voelt hoe beter hij of zij zich kan ontwikkelen. Kindgesprekken kunnen daarbij een belangrijke basis zijn om een leerling te leren kennen. Daarnaast verzorg ik als gedragsspecialist scholing aan mijn collega s over de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen, vinden coachingsgesprekken plaats en vul ik studiedagen over Autisme Spectrum Stoornissen (ASS), Schoolwide Positive Behavior Support (SWPBS) en kindgesprekken. Hoe heeft de master SEN je kijk op leren, kinderen, collega s of onderwijsontwikkelingen gewijzigd? Door onderzoek te doen vanuit de kleurentheorie, de schoolcultuur binnen mijn school helder te krijgen en regelmatig mijn collega s op de hoogte te brengen van mijn opgedane kennis vanuit de master SEN, zijn collega s samen met mij volop in ontwikkeling om op een positieve manier met leerlingen om te gaan. Elke module van de master SEN leidde er toe dat mijn collega s geïnformeerd en geprikkeld werden om zelf ook na te denken over hun functioneren. Door het voeren van coachingsgesprekken leerde ik mijn collega s zelf te zoeken naar oplossingen en niet uit te gaan van een probleem. Dit werkt verhelderend en stimuleert mijn collega s om zelf na te denken. Waarom de master SEN? De opmerking die door een docent gemaakt werd tijdens de allereerste module: 'je zult veranderen tijdens deze opleiding', klopt inderdaad. Ik ben gevormd tot de leerkracht die ik nu ben, zeker van mijn zaak en ik heb een schat aan gelezen literatuur die mijn boekenkast siert!
15 UW WERKOMGEVING ALS UITGANGSPUNT SEMINARIUM VOOR ORTHOPEDAGOGIEK AL MEER DAN 80 JAAR EEN BEGRIP IN SPECIAAL EN PASSEND ONDERWIJZEN
16 UW WERKOMGEVING ALS UITGANGSPUNT Als leraar werkt u in een dynamisch veld. Niet alleen ten aanzien van de verwachtingen die de samenleving heeft van u als didacticus en pedagoog, ook binnen uw vak is er voortdurend sprake van nieuwe inzichten, opvattingen en methodes. Als u deze ontwikkelingen vooral ziet als een kans voor beter onderwijs en als een uitdaging voor u als professional, is de stap naar een masteropleiding bij het Seminarium voor Orthopedagogiek zeer voor de hand liggend. Niet voor niets stelt de overheid u als leraar centraal in actuele beleidsnotities over het optimaliseren van kansen voor kinderen en jongeren. Professionalisering vormt hierin een centraal begrip. De master SEN betekent voor u professionalisering op een hoog niveau. U krijgt met deze opleiding de kans te groeien tot een excellente professional die ingewikkelde situaties binnen de groep hanteert, die leerlingen met complexe problemen adequaat begeleidt en die een volwaardige partner is voor ouders en hulpverleners. En die, in het kader van taak- en functiedifferentiatie, kansen ziet de persoonlijke expertise in te zetten in een nieuwe positie binnen de school: als begeleider, coördinator of als leidinggevende. Uw eigen praktijksituatie is tijdens de master SEN het uitgangspunt. Met deze praktijk en voor deze praktijk geeft u uw opleiding gestalte. Praktijk en theorie worden in een voortdurende wisselwerking aan elkaar getoetst. U wordt hierbij ondersteund door kundige professionals die u uitdagen tot betekenisvol leren, tot kritisch nadenken en om zelf te oordelen. Wij bieden u een leeromgeving waarmee aan deze uitgangspunten tegemoet gekomen wordt. 2.1 Perspectieven en keuzemogelijkheden Afhankelijk van uw interesse of ambitie maakt u een keuze uit zeven specialisaties: Gedrag Leren Begeleiden Leidinggeven Diversiteit Jonge kinderen Vo/mbo Uw werkomgeving als uitgangspunt
17 De inhoudelijke keuzes die het Seminarium voor Orthopedagogiek hierbij heeft gemaakt zijn afgestemd met de eisen van de verschillende beroepsverenigingen zoals de NVS-NVL (Nederlandse Vereniging van Schooldecanen en Leerlingbegeleiders), de LBRT (Landelijke Beroepsvereniging voor Remedial Teachers), de LBBO (Landelijke Beroepsgroep Begeleiders in het Onderwijs) en de IBvA (Internationale Beroepsvereniging van Autismespecialisten). Kiezen voor een samengesteld pakket In overleg met uw studieloopbaanbegeleider en de examencommissie is het in bepaalde omstandigheden mogelijk om uw opleiding nog verder op maat te snijden. Daartoe bestaan de volgende mogelijkheden: U neemt deel aan een module van een andere specialisatie (binnen of buiten uw regio). U gebruikt voor het uitwerken van uw prestaties de bronnen van een andere specialisatie. 2.2 Het programma Als basis voor alle opleidingen kunt u voor uw planning het volgende programma verwachten: Het Praktijkgericht Onderzoek dat als een rode draad door het gehele programma loopt en waarvan het onderwerp past bij de door u gekozen specialisatie. Acht inhoudelijke modules, waarbij de modules Educational needs en Communicatie de basis vormen voor alle specialisaties en voor alle studenten verplicht zijn. De kritische reflectie. U werkt vanaf het begin van de opleiding met een digitaal, ontwikkelingsgericht portfolio. Dit is een digitale map waarin u gedurende uw opleiding uw studiemateriaal verzamelt en zo uw ontwikkeling tot master SEN beschrijft en verantwoordt. Alle onderwijseenheden worden gewogen in EC (European Credits). De Master SEN telt in totaal 60 EC. Op de website www.seminarium.hu.nl vindt u informatie over de lesplaatsen waar de specialisaties worden aangeboden. Uw werkomgeving als uitgangspunt
18 Bij onvoldoende belangstelling voor een bepaalde specialisatie kan het voorkomen dat we u vragen naar een andere lesplaats te reizen en/of een of meerdere modulen in zelfstudie (met begeleiding) te volgen. Het Praktijkgericht Onderzoek Een belangrijk onderdeel binnen uw opleiding is het Praktijkgericht Onderzoek. U onderzoekt in, met en voor uw eigen praktijk een door u geconstateerd onderwijskundig of pedagogisch probleem. U gaat na op welke manier u de situatie zou kunnen verbeteren of veranderen. Door voortdurend en kritisch te reflecteren op de ontwikkelingen en hun betekenis ervan voor de onderwijspraktijk, brengt u een verbinding tot stand tussen uw onderzoek en uw leren als professional. Het Praktijkgericht Onderzoek staat hiermee in dienst van het vergroten van de innovatie van het onderwijs, binnen uw beroepscontext, met uw eigen mogelijkheden als uitgangspunt. Het Praktijkgericht Onderzoek telt 15 EC. Acht modules De modules Educational needs en Communicatie zijn het vertrekpunt van de specialisaties. Iedere specialisatie is opgebouwd rondom de modules die wezenlijk zijn voor het behalen van de eindkwalificaties. Rond iedere module zijn bijeenkomsten georganiseerd waarin op een gevarieerde wijze de verschillende onderwerpen aan de orde komen. Daarnaast zijn er momenten waarop u uw eigen leervragen individueel of in een leerteam onderzoekt en uitwerkt. Elke module telt 5 EC. Kritische reflectie De kritische reflectie levert een compleet beeld op van hetgeen tijdens de opleiding voor uw competentieontwikkeling van belang is geweest. De belangrijkste toetsstenen zijn de eindkwalificaties. U reflecteert kritisch op het 'waarom' van de keuzes die u maakte en het effect van die keuzes op uw onderwijspraktijk en op uw persoonlijke groei als professional. De kritische reflectie telt 5 EC. Uw werkomgeving als uitgangspunt
19 De toetsing De toetsing in de masteropleiding is gericht op evaluatie en ondersteuning van het leerproces. Daarnaast levert toetsing mede de bewijslast voor het bereiken van de eindkwalificaties. De toetsing vindt plaats in de vorm van prestaties, inclusief een theoretische verantwoording. U kunt bij een prestatie denken aan een verslag, kennistoets, een presentatie of een kijkwijzer bij een zelfgemaakte video-opname die deel kan uitmaken van het portfolio. U ontvangt het internationaal erkende diploma master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs. Leren in een leerteam Door onderlinge uitwisseling van informatie, ervaringen, vragen en problemen wordt gezamenlijk voortschrijdend inzicht ontwikkeld. Het geven van feedback op individuele prestaties en het wederzijds bieden van steun en waardering, versterken het individuele ontwikkelingsproces en de motivatie voor het leren. Binnen de masteropleiding is het leren in een leerteam met studiegenoten voorwaardelijk. Uw werkomgeving als uitgangspunt
23 KIEZEN VOOR EEN SPECIALISATIE SEMINARIUM VOOR ORTHOPEDAGOGIEK AL MEER DAN 80 JAAR EEN BEGRIP IN SPECIAAL EN PASSEND ONDERWIJZEN
24 KIEZEN VOOR EEN SPECIALISATIE Het onderwijs kreeg het afgelopen decennium te maken met hoge prestatieeisen. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, de Inspectie van het Onderwijs en ouders vragen van scholen meer oog te hebben voor elke individuele leerling en zijn individuele leerwinst. Opbrengstgericht werken is een noodzaak. Dit alles in samenspraak met passend onderwijs en de wettelijke verplichting voor het onderwijs om actief burgerschap te stimuleren. De leraar maakt hierin het verschil. De opleiding master SEN biedt u hiertoe handvatten. 3.1 Waarom kiezen voor de specialisatie Gedrag? Als leraar staat u voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Ook aan leerlingen die lastig, dwars, teruggetrokken of agressief gedrag vertonen. Ondertussen worden ouders en samenleving steeds kritischer op wat er binnen de school gebeurt. De opleiding tot specialist Gedrag biedt u de perspectieven om deze uitdaging aan te gaan. Binnen de opleiding is ruimschoots aandacht voor onderwerpen die de soms moeizame interactie tussen leraar en leerling of leerling en klas verduidelijken. De nadruk ligt in eerste instantie op goed, handelingsgericht onderwijs en de preventie van probleemgedrag. Later wordt de aandacht verlegd naar moeilijk verstaanbare gedragingen en de rol van de gedragsspecialist in de schoolorganisatie. De opleiding is opgebouwd rond een Praktijkgericht Onderzoek (15 EC), een kritische reflectie (5 EC) en acht verschillende inhoudelijke modules (5 EC) met de modules Educational needs en Communicatie als vertrekpunt. Onderstaande modules zijn specifiek gericht op Gedrag: Gedragsontwikkeling: mogelijkheden en belemmeringen Probleemgedrag: preventie en interventie School en sociaal emotioneel leren Passend handelen bij complex gedrag Agressie en perspectieven op pesten Mbo en gedrag Op het diploma wordt de specialisatie Gedrag vermeld als u naast de modules Educational needs, Communicatie, Praktijkgericht Onderzoek (gericht op gedrag) en kritische reflectie, vier gedragsmodules hebt afgerond. De overige twee modules kunt u kiezen uit een andere specialisatie. Kiezen voor een specialisatie
25 3.2 Waarom kiezen voor de specialisatie Leren? Leraren hebben de taak passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Maar wat te doen als een leerling niet aan het werk gaat, ongemotiveerd lijkt of het huiswerk niet maakt of leert? Wat te doen als een leerling teksten niet vlot leest of begrijpt, grote moeite heeft met rekenkundige bewerkingen, of met de uitspraak van het Engels, voortdurend dezelfde spelfouten maakt of een dyslexie- verklaring heeft? Wat betekent dit voor uw handelen als leraar? Voor elk leergebied en elke fase van het leren zijn specialistische kennis en vaardigheden noodzakelijk om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften te begeleiden. In de opleiding tot specialist Leren legt u vanuit een orthodidactisch kader het accent op de relatie tussen theorie en praktijk. U maakt kennis met de nieuwste theorieën en ontwikkelingen en u wordt uitgedaagd deze in de praktijk toe te passen. De nadruk ligt in eerste instantie op preventief denken en handelen. Later wordt specifiek ingezoomd op zorgniveau 3 en de rol van de specialist Leren in de schoolorganisatie. De opleiding is opgebouwd rond een Praktijkgericht Onderzoek (15 EC), een kritische reflectie (5 EC) en acht verschillende inhoudelijke modules (5 EC) met de modules Educational needs en Communicatie als vertrekpunt. Onderstaande modules zijn specifiek gericht op Leren: Leren en professioneel handelen Geletterdheid: technisch lezen, taal, woordenschat Gecijferdheid Geletterdheid: spelling, begrijpend lezen, schrijven Ernstige lees- en spellingsproblemen of dyslexie Ernstige reken- en wiskundeproblemen of dyscalculie Op het diploma wordt de specialisatie Leren vermeld als u naast de modules Educational needs, Communicatie, Praktijkgericht Onderzoek (gericht op leren) en kritische reflectie, vier leermodules hebt afgerond. De overige twee modules kunt u kiezen uit een andere specialisatie. 3.3 Waarom kiezen voor de specialisatie Begeleiden? Begeleiders, zowel interne als externe begeleiders en zorgcoördinatoren (stagebegeleiders, schoolloopbaanbegeleiders), spelen een belangrijke rol in het ondersteuningssysteem van scholen. Het omgaan met verschillen Kiezen voor een specialisatie
26 en het aansluiten bij een breed scala aan ontwikkelingsvragen zijn stevige uitdagingenin het onderwijs. Om de ondersteuning van leraren bij het realiseren van passend onderwijs te optimaliseren, te coördineren en af te stemmen, zijn uitstekende en visionaire begeleiders nodig. De specialisatie Begeleiden is bij uitstek geschikt voor de begeleider die gereed wil zijn voor de begeleidingsuitdagingen van morgen. De opleiding is opgebouwd rond een Praktijkgericht Onderzoek (15 EC), een kritische reflectie (5 EC) en acht verschillende inhoudelijke modules (5 EC) met de modules Educational needs en Communicatie als vertrekpunt. Onderstaande modules zijn specifiek gericht op Begeleiden: Ondersteuning binnen passend onderwijs Interactief in teams Leren van innoveren Omgaan met eisen van de omgeving Twee modules uit gedrag en/of leren waarin begeleiden centraal staat Op het diploma wordt de specialisatie Begeleiden vermeld als u naast de modules Educational needs, Communicatie, Praktijkgericht Onderzoek (gericht op begeleiden) en kritische reflectie, vier begeleidingsmodules hebt afgerond. De overige twee modules kunt u kiezen uit een andere specialisatie. 3.4 Waarom kiezen voor de specialisatie Leidinggeven? Als leidinggevende in de schoolorganisatie bent u een belangrijke functionaris die niet alleen leiding geeft aan de school en het schoolteam, maar tevens een schakelplek bezet in de samenwerking met bestuur, samenwerkingsverband, jeugdzorg en buurt. Een schaker op vele borden. U houdt zich bezig met beheer en planning, met veranderingen en geeft leiding aan een lerende organisatie, waarbij u de teamleden, de schoolbevolking en andere betrokkenen laat zien vanuit welke principes en overtuigingen u werkt aan het bereiken van de schooldoelen. U bent een communicator met een stevige achtergrond en ambities en een duidelijke mening over het omgaan met leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften in school samenwerkingsverband en onderwijs. Vanaf 2017 is registratie voor leidinggevenden in het onderwijs bij het schoolleidersregister (SLR) verplicht. Met vijftien studiepunten die u in specifieke Kiezen voor een specialisatie
27 op schoolleiders gerichte modules behaalt ontvangt u de registratie: Basisbekwaam. Met dertig studiepunten geldt de registratie als: Vakbekwaam. U volgt binnen de opleiding vijf specifieke modulen gericht op schoolleiderstaken. Indien u ook uw Praktijkgericht Onderzoek (15 EC) louter richt op schoolleiderstaken kan het SLR u toelaten in het register als Vakbekwaam. De opleiding is opgebouwd rond een Praktijkgericht Onderzoek (15 EC), een kritische reflectie (5 EC) en acht verschillende inhoudelijke modules (5 EC) met de modules Educational needs en Communicatie als vertrekpunt. Onderstaande modules zijn specifiek gericht op Leidinggeven: Leren van innoveren Organisatie en beheer Leidinggeven aan samenwerkende teams De lerende organisatie Persoonlijk leiderschap Omgaan met eisen van de omgeving Op het diploma wordt de specialisatie Leidinggeven vermeld als u naast de modules Educational needs, Communicatie, Praktijkgericht Onderzoek (gericht op leidinggeven) en kritische reflectie, vier leidinggevende modules hebt afgerond. De overige twee modules kunt u kiezen uit een andere specialisatie. 3.5 Waarom kiezen voor de specialisatie Diversiteit? De invoering van Passend Onderwijs heeft tot gevolg dat meer leerlingen met complexe ondersteuningsvragen regulier onderwijs volgen. Daarmee wordt het omgaan met en het adequaat kunnen inspelen op diversiteit zowel een opdracht als een uitdaging voor leraren, begeleiders en ondersteuners. Leerlingen te ontmoeten en te leren kennen in hun zoektocht naar 'wie ben ik, wat zijn mijn mogelijkheden en wat heb ik nodig?', maakt passend onderwijzen kansrijk. Binnen dit specialisme verdiepen studenten zich in actuele thema s zoals de stem van de leerling en eigen regie; gepersonaliseerd leren; kwaliteit van bestaan; empowerment, participatie en emancipatie; en interdisciplinair samenwerken. Vanuit een internationaal perspectief worden de ontwikkelingen in Nederland beoordeeld en gewaardeerd: wat zijn overeenkomsten en wat zijn Kiezen voor een specialisatie