Positionering en stand van zaken beleidsthema Versterking 1 e lijn Peel en Maas

Positionering en stand van zaken beleidsthema Versterking 1 e lijn Peel en Maas 26 oktober 2010 Wonen, welzijn en zorg in de gemeente Peel en Maas

Positionering en stand van zaken beleidsthema Versterking 1 e lijn Peel en Maas Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Ron Genders Regisseur Leven in het Dorp WWZ Beleidsmedewerker Maatschappelijke ontwikkeling Gemeente Peel en Maas, Postbus 7088, 5980 AB Panningen e-mail: ron.genders@peelenmaas.nl, tel.: 077-3279630 Geit neet besteit neet De Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas bestaat uit de volgende personen: R. de Wit, tandarts in Kessel J. Janssen, huisarts in Maasbree A. Booltink, psycholoog, Psychologenpraktijk Neomai (deels praktijk in Knooppunt Baarlo) R. Faassen, fysiotherapeut en manueel therapeut Knooppunt Baarlo H. Jans-Beken, clusterleider, Vorkmeer J. Otten, specialist ouderengeneeskunde, De Zorggroep J. Degen, lid Kernteam WWZ Baarlo J. Philipsen, regioadviseur, Stichting FAST R. Genders, regisseur Leven in het Dorp WWZ, gemeente Peel en Maas De Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas wordt ondersteund door: Stichting Fast Le Sage ten Broeklaan 11, 5615 CP Eindhoven Jacqueline Philipsen, regioadviseur mail: j.philipsen@fasteerstelijn.nl tel.: 040-2949984 Leven in het Dorp WWZ winnaar Utrechtse Stimuleringsprijs WWZ 2003-2004 Landelijk en provinciaal voorbeeldproject 2002-2006 Leven in het Dorp WWZ was provinciaal en landelijk voorbeeldproject van het VEBO-programma (Vernieuwing en BeleidsOntwikkeling) van 2002-2006. De Provincie Limburg en de Ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) ondersteunen Leven in het Dorp WWZ. Landelijke Ontwikkelpilot Wmo subregio Helden 2005-2008 Het Ministerie van VWS en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten hebben een landelijke ontwikkelpilot aan de regio Helden, Kessel, Maasbree en Meijel (Peel en Maas) toegekend in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De Wmo-pilot is toegewezen voor het prestatieveld sociale samenhang en leefbaarheid en het thema regierol van de gemeente. Provinciale proeftuin Leefbaarheid en zelfsturing in Limburg 2010-2012 In deze proeftuin werken de gemeente Peel en Maas, de gemeente Valkenburg aan de Geul, de Provincie Limburg, de Vereniging van Kleine Kernen Limburg (VKKL), Hogeschool Zuyd en de welzijnsstichtingen Vorkmeer en Traject samen. De proeftuin is onderverdeeld in meerdere trajecten. In Peel en Maas gaat het onder meer om de doorontwikkeling van de Dialoog in het Dorp en de regiestructuren Leefbaarheid, Jeugd en Gezin en Leven in het Dorp WWZ.

Leeswijzer De Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas heeft sinds haar ontstaan in november 2008 gediscussieerd over de versterking van de 1 e lijn en de afstemming van de 1 e lijn met maatschappelijk partners uit welzijn en zorg en regiepartijen (gemeente Peel en Maas en UVIT-zorgkantoor/zorgverzekeraar 1 ). Verder zijn discussiebijeenkomsten georganiseerd waarvoor 1 e lijnprofessionals en maatschappelijk partners zijn uitgenodigd. Zo ontstaat op een organische wijze een netwerk van 1 e lijnprofessionals. De Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas heeft een missie, visie en doelstellingen geformuleerd. In deze notitie vindt de beleidsmatige positionering daarvan plaats. Daarnaast is de stand van zaken opgenomen van ontwikkelingen in de 1 e lijn in Peel en Maas. Tot slot vindt een doorkijk plaats naar de doorontwikkeling van het netwerk en versterking van de 1 e lijn samen met maatschappelijk partners en regiepartijen in relatie tot het dorp (inwoners, doelgroepen). 1. Missie, visie en doelstellingen van Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas Binnen de gemeente Peel en Maas 2 zijn veel verschillende professionals werkzaam in de 1 e lijn 3. De afgelopen periode heeft de Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas de volgende missie, visie en doelstellingen geformuleerd Missie Het Netwerk 1 e lijn Peel en Maas is het netwerk van de 1 e lijnprofessionals. Als 1 e lijnprofessionals leveren wij een breed pakket van zorg en hulpverlening aan de inwoners van de gemeente Peel en Maas. Onze 1 e lijnzorg en hulpverlening sluit aan op de wensen en behoeften van de inwoners van Peel en Maas. Het netwerk maakt gebruik van elkaars kennis en kwaliteiten door samenwerking en verwijzing naar elkaar. Hierbij hechten wij belang aan respect voor elkaars kennis. Tevens staat de eigen regie van de inwoner voorop. De zorg en hulpverlening is gericht op het vergroten van de eigen regie van de inwoners. Het motto is: samen zoeken naar nieuwe en goede vormen van 1 e lijnzorg en -hulpverlening die aansluiten op de wensen en behoeften van de inwoners van Peel en Maas. Visie Verschillende maatschappelijke ontwikkelingen zoals vergrijzing, ontgroening, extramuralisering en het uitkleden van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) hebben hun invloed op de zorgvraag in de gemeente Peel en Maas. Verder zijn de ontwikkelingen van invloed op de bestaande zorg- en hulpverleningsinfrastructuur. Het 1 e lijnnetwerk verbindt de 1 e lijnprofessionals in de gemeente Peel en Maas. Door het netwerk is er bekendheid van elkaars (zorg)producten, wordt de dienstverlening/zorg in de gemeente Peel en Maas op elkaar afgestemd en is er een goede onderlinge communicatie en doorverwijzing. Daarnaast zorgt het netwerk 1 e lijn voor een betere profilering en afstemming naar maatschappelijke partners en regiepartijen. Het netwerk 1 e lijn is het aanspreekpunt voor maatschappelijke partners. Het netwerk 1 e lijn heeft een gezamenlijke visie op zorg en hulpverlening. Doelstellingen Vanuit deze missie en visie heeft de Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas de volgende doelstellingen geformuleerd: 1. Bouwen organisatievorm netwerk 1 e lijn Peel en Maas waardoor het netwerk aanspreekpunt wordt voor inwoners in de gemeente Peel en Maas; 2. Stimuleren van samenwerking in de regio Peel en Maas ten behoeve van de inwoners, door: a. het zichtbaar maken van bestaande samenwerking met daarbij het verstevigen en uitbouwen van deze samenwerkingsverbanden; b. het harmoniseren van visie op zorg binnen de 1 e lijn; c. kennis te delen. 1 UVIT-zorgkantoor/zorgverzekeraar: Univé, VGZ, IZA en Trias 2 De gemeente Peel en Maas is op 1 januari 2010 ontstaan uit een fusie van de gemeenten Helden, Kessel, Maasbree en Meijel 3 Onder professionals werkzaam in de 1 e lijn vallen: huisartsen, apothekers, psychologen, paramedici, verpleegkundigen, verloskundigen, welzijn/maatschappelijk werkers, tandartsen, etc. Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 1

2. Belangrijke kaders voor versterking en netwerkontwikkeling 1 e lijn in Peel en Maas De versterking van en de 1 e lijn past in visie en uitvoeringsafspraken Leven in het Dorp WWZ De versterking van en de netwerkontwikkeling van de 1 e lijn past in de visie en het beleid van het programma Leven in het Dorp Wonen-Welzijn-Zorg (WWZ) in Peel en Maas 4. Het geeft invulling aan de programmalijn 8: Doorontwikkeling en uitbreiding netwerken. De visie, uitvoeringsafspraken, slogan Samen innovatief grenzen verleggen en het motto Geit neet besteit neet 5 van Leven in het Dorp WWZ passen uitstekend in de kernwaarden/slogan van de nieuwe gemeente beleef de ruimte. Dialoogsturing in Gouden driehoek In de gemeente Peel en Maas komen nieuwe initiatieven dialooggestuurd tot stand in de Gouden Driehoek. Primair in de dialoogsturing is de gelijkwaardige en wederkerige relatie tussen de drie hoofdactoren (dorp (inwoners, sociale verbanden, doelgroepen), maatschappelijk partners en regiepartijen). Binnen de regie/netwerkstructuur van Leven in het Dorp WWZ zijn de gemeente Peel en Maas en het UVIT-zorgkantoor/zorgverzekeraar de regiepartijen. Belangenorganisaties, informele zorgorganisaties en de WWZ-aanbieders vormen de maatschappelijk partners. De kernteams WWZ vertegenwoordigen het dorp en zorgen voor de inbreng van de inwoners en meer specifiek de senioren en mensen met beperkingen. In bovenstaand schema is deze driehoeksrelatie in beeld gebracht. Dialoogsturing betekent dat wanneer de actoren hun ideeën en initiatieven uitwerken in plannen, zij de andere actoren in een zo vroeg mogelijk stadium bij deze planvorming betrekken en in dialoog de plannen verder ontwikkelen. Het is een intensief proces tussen gelijkwaardige partijen met een hoog rendement. De inwoners van buurt, wijk of dorp zijn zoveel mogelijk leidend in het proces om te komen tot voorzieningen en producten. Maatschappelijk partners en regiepartijen zijn vanuit hun verantwoordelijkheid en expertise faciliterend en ondersteunend richting buurt, wijk of dorp. Stuwende regie geeft ruimte en kaders om gezamenlijk te werken aan oplossingen De gemeente en het zorgkantoor/zorgverzekeraar vinden elkaar steeds meer in het voeren van de stuwende regie 6. De stuwende regie gaat NIET over het opleggen van dwingende kaders, maar gaat over het BIEDEN VAN RUIMTE aan de convenantpartijen. De partijen ontplooien op basis van behoeften in dialoog met elkaar nieuwe initiatieven en ontwikkelen innovatieve producten en diensten. De stuwende regie is erop gericht dat de financiering het beleid volgt en we de regels buigen naar de doelen die we willen realiseren. Verder betekent dit dat we beleidsregels als richtlijnen interpreteren en niet als rigide voorschriften. In het voeren van de stuwende regie zoeken de gemeente en het zorgkantoor/zorgverzekeraar afstemming met landelijke en provinciale overheid, andere gemeenten en regievoerende partijen op andere terreinen. 4 Het programma Leven in het Dorp WWZ is in november 2008 vastgelegd in een convenant en de beleidsnota Leven in het Dorp WWZ 2008-2012, Samen innovatief grenzen verleggen. In de beleidsnota zijn de successen en verworvenheden van de afgelopen periode beschreven, zijn ontwikkelingen geanalyseerd en vertaald, is een aangescherpte visie geformuleerd, zijn de gezamenlijke uitvoeringsafspraken en het ambitieprogramma uitgewerkt en is een vernieuwde regie/netwerkstructuur beschreven. Het is nadrukkelijk geen gemeentelijke beleidsnota maar een document van de ruim 30 convenantpartijen. Leven in het Dorp WWZ is erop gericht om de senioren en mensen met beperkingen in staat te stellen om de kwaliteit van leven te bevorderen en om zolang mogelijk de regie over hun eigen leven en leefomgeving te behouden, in de vertrouwde omgeving te blijven leven en deel te blijven nemen aan de samenleving. 5 Geit neet besteit neet: Gaat niet bestaat niet 6 Vanuit de interne discussie die is gevoerd kwam naar voren dat de term sturende regie die in de beleidsnota van 2008 wordt gehanteerd minder recht doet aan waar regievoeren in Leven in het Dorp WWZ voor staat. De term stuwende regie (in de lijn van aanjagen en voortstuwen) doet daar meer recht aan en wordt vanaf juli 2010 gebruikt. Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 2

3. Het belang en de stimulering van een samenhangend netwerk van 1 e lijn, maatschappelijk partners en regiepartijen in Peel en Maas Het belang van een samenhangend netwerk en de versterking van de 1 e lijn De gemeente en het zorgkantoor/zorgverzekeraar vinden een samenhangend netwerk in de 1 e lijn en met maatschappelijk partners belangrijk omdat het netwerk de toenemende behoefte aan welzijn en zorg gezamenlijk kan oppakken. Daar zit synergie in en dit levert een integrale werkwijze op gericht op ketensamenwerking. Wanneer mensen in stuurkracht achteruit gaan, zullen zij behoefte krijgen aan ondersteuning en zorg. Gelet op de demografische ontwikkeling van vergrijzing en ontgroening, de verwachte toename van chronische somatische ziekten en de dreigende tekorten aan zorgpersoneel is de inzet op het voorkómen van het beroep doen op zorg en hulpverlening essentieel. De signaalfunctie van de 1 e lijn is belangrijk omdat daarmee een focus op preventie wordt ingevuld. De grotere inzet op preventie sluit goed aan op het principe Investeren in de voorkant (welzijn, preventie, vrijwilligers) levert winst op aan de achterkant (minder zware zorg, minder inzet professionals) dat in Peel en Maas als leidend principe is vastgelegd op het terrein van leefbaarheid, WWZ en de Wmo 7 (in relatie tot de AWBZ). De versterking van de 1 e lijn is belangrijk om in te spelen op ontwikkelingen, zoals: Behoefte aan consultatiefuncties in dorpen. In Peel en Maas hebben senioren aangegeven behoefte te hebben aan consultatiemogelijkheden van huisartsen, apotheken en therapeuten in de directe woonomgeving. Zij hebben daar gesprekken over gevoerd met vertegenwoordigers van de 1 e lijn. In verschillende dorpen zijn nieuwe multifunctionele gemeenschapshuizen gerealiseerd waarin faciliteiten aanwezig zijn om aan deze vraag tegemoet te komen; Vermaatschappelijking van de zorg. Door deconcentratie en extramuralisering wonen mensen met beperkingen veel meer dan voorheen verspreid in Peel en Maas. De huisarts neemt daarin deels de zorg over die de instelling eerder leverde. Verder blijven mensen langer in de eigen omgeving leven; Complexere doelgroepen. Mensen worden ouder en hebben behoefte aan complexere zorg- en hulpverlening, zoals mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking die dementerend worden; Hulp bij het Huishouden en AWBZ-pakketmaatregelen. Het afschaffen van AWBZ-functies en de verschuiving van AWBZ-functies naar de Wmo en de Zvw 8 leiden tot veranderingen in de bestaande welzijn- en zorginfrastructuur; Innovatie in hulpverlening (Zorg- en hulpverlening nieuwe stijl ). De bovengenoemde veranderingen betekenen dat zorg- en hulpverleners veel meer vanuit het perspectief van de vrager hun ondersteuning moeten gaan leveren. Daarbij zijn de beperkingen van de vrager niet meer leidend maar moet de hulpverlening en ondersteuning gericht zijn op het vergroten van de eigen regie en mogelijkheden die de persoon heeft. Dit vraagt een wisseling van het perspectief van de zorg- en hulpverlener. Voorwaarde daarvoor is dat de zorg- en hulpverlener daartoe de ruimte krijgt van de eigen organisatie, de regiepartijen en de wet- en regelgeving. De stimulering en facilitering van een samenhangend netwerk en de versterking van de 1 e lijn In 2002 zijn vanuit Leven in het Dorp WWZ de eerste stappen gezet om een samenhangend netwerk van 1 e lijnorganisaties en maatschappelijk partners te realiseren. Op 19 september 2002 is een discussiebijeenkomst georganiseerd voor 1 e lijnprofessionals en maatschappelijk partners. De heer Linzel van de Zorggroep Almere liet zien hoe zij een multifunctioneel gezondheidscentrum gerealiseerd hebben. Na de presentaties heeft een forum gediscussieerd met elkaar en de aanwezigen. Het cabaretduo Urbi&Orbi heeft op geheel eigen en interactieve wijze de onderlinge beeldvorming, die de beroepsgroepen van elkaar hebben, belicht. Urbi&Orbi 7 Wmo: Wet maatschappelijke ondersteuning 8 Zvw: Zorgverzekeringswet Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 3

Pantaleon 9 Medisch Centrum in Panningen Van idee (2002), naar ontwikkeling (2002-2005), naar realisatie (2005-2007) en doorontwikkeling De huisartsen van de vroegere gemeente Helden presenteerden in oktober 2002 hun toekomstvisie aan het College van B&W. Voor de huisartsen staat voorop dat nauwe onderlinge samenwerking en samenwerking met andere 1 e lijnprofessionals essentieel en noodzakelijk is om de kwaliteit van zorg ook voor de toekomst te kunnen garanderen. In de visie spreken de huisartsen zich expliciet uit voor samenwerking met de gemeente, mede gezien de grote overlap in het gedachtegoed vanuit Leven in het Dorp WWZ. Pantaleon Medisch Centrum is een ontwikkeling van Wonen Helden. De huisartsen hebben in de periode 2002-2005 samen met een persoonlijk adviseur, Wonen Helden en de gemeente de plannen om te komen tot een medisch centrum verbreed tot deelname van andere 1 e lijnorganisaties en maatschappelijk partners en steeds concreter uitgewerkt. Eind 2005 ging de eerste schop de grond in en is een bouwbord geplaatst op de plek waar het medisch centrum was gepland. De werkzaamheden hebben anderhalf jaar geduurd en het medisch centrum is in juni 2007 opgeleverd. Bouwbord januari 2006 Bouw september 2006 Oplevering juni 2007 In november 2007 is het Pantaleon Medisch Centrum feestelijk geopend. In Pantaleon werken meerdere organisaties samen, waaronder huisartsen, tandartsenpraktijk Kies Mondzorg, Mediq apotheek, Proteion Thuis en De Zorggroep. De gezamenlijke huisvesting van de organisaties is volgens de partijen een antwoord op het nieuwe zorgstelsel dat vraagt om efficiënt te werken en te huisvesten. Het CIZ 10 heeft in Pantaleon spreekuur. De ontwikkeling van de 1 e lijn in de vroegere gemeente Helden is door de komst van het Pantaleon Medisch Centrum in een stroomversnelling gekomen. In het centrum is voor de inwoners een duidelijk en eenduidig herkenbare en gemakkelijk bereikbare 1 e lijnvoorziening ontstaan. Nog belangrijker is de ontstane chemie in het gebouw. Deze chemie behelst de elkaar versterkende en ondersteunende activiteiten van de verschillende disciplines, waardoor meer en betere zorg ter plekke geleverd kan worden. Onthulling kunstwerk de zorgdrager Schilderij van Twan Niessen Verwijsbord De spil in het medisch centrum vormen de huisartsen. Doordat de huisartsen in één pand zijn gevestigd, zijn zij in staat activiteiten aan te trekken die voor solistische huisartsen niet in bereik liggen. Dit betreft niet alleen aan de 1 e lijn verwante activiteiten door paramedici, maar ook diagnostische faciliteiten t.b.v. de inwoners. Diagnostiek die anders in het ziekenhuis betrokken moest worden. Op 24 september 2010 is Diagnostiek voor U geopend op de 2 e verdieping van Pantaleon. De huisartsen leveren in het medisch centrum 1½ lijnzorg. Dit doen ze in nauwe samenwerking met specialisten uit de ziekenhuizen. Diverse projecten vinden plaats, allen tot doel hebbend de zorg die anders in het ziekenhuis geleverd werd, nu in het Pantaleon te laten plaatsvinden. De inwoners van Peel en Maas kunnen dus in zijn eigen leefomgeving medische zorg krijgen die tot dusverre aan het ziekenhuis was voorbehouden. Het streven van de huisartsen is om dit breed scala aan medische voorzieningen aan alle inwoners aan te kunnen bieden. Speciale aandacht gaat hierbij uit naar de tot op hoge leeftijd thuiswonende oudere inwoners. 9 Sint Pantaleon is de beschermheilige van artsen en vroedvrouwen. 10 CIZ: Centraal Indicatieorgaan Zorg Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 4

Provinciaal onderzoek versterking 1 e lijn in Peel en Maas De vroegere gemeente Helden heeft in 2008 deelgenomen aan een provinciaal onderzoek dat tot doel had om de samenwerking en kwaliteit van de 1 e lijnzorg in gemeenten te stimuleren en de samenwerking tussen zorgverleners en de gemeenten te bevorderen 11. Stichting Fast 12 ondersteunde de gemeente in dit proces. De ambities van het onderzoek zijn naar boven toe bijgesteld. Dit naar aanleiding van een discussiebijeenkomst voor 1 e lijnprofessionals en maatschappelijk partners op 29 januari 2008. Tijdens de bijeenkomst zijn de aanwezigen geïnformeerd over het onderzoek en is op een interactieve wijze gediscussieerd over het opzetten van een netwerk. Dit betekende dat het onderzoek zich niet beperkte tot de vroegere gemeente Helden, maar in de hele regio Peel en Maas is uitgevoerd. Daarnaast is ervoor gekozen om naast individuele diepte-interviews, ook groepsinterviews af te nemen met de verwachting dat deze vanwege de interactie tussen de deelnemers een beter beeld zou opleveren over wat er leeft onder de 1 e lijnprofessionals. De diepte-interviews zijn gebruikt om specifieke onderwerpen nog nader uit te diepen. De resultaten van het onderzoek zijn in juni 2008 verwerkt in een discussienotitie en besproken met een expertgroep bestaande uit vertegenwoordigers van de 1 e lijnzorg. Op 18 november 2008 zijn de onderzoeksresultaten en de eindrapportage in een afsluitende bijeenkomst besproken. De 1 e lijnprofessionals in de regio Peel en Maas onderschrijven de wens van de inwoners, maatschappelijke partners en regiepartijen om te komen tot intensievere samenwerking met als doel de inwoners in deze regio van optimale zorg en hulpverlening te kunnen voorzien. Om aan de slag te gaan met de mogelijkheden voor samenwerking binnen de 1 e lijn en met maatschappelijk partners en de regiepartijen is op deze avond in 2008 de Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas geformeerd. Daarbij is afgesproken dat de denktank het netwerk en de versterking van de 1 e lijn zelf vorm gaan geven. De gemeente ziet daarin een faciliterende en regisserende rol voor zichzelf weggelegd. 4. Ontwikkelingen in 1 e lijn en samenhangend netwerk van 1 e lijn, maatschappelijk partners en regiepartijen In een aantal dorpen in Peel en Maas is de 1 e lijn sterk in beweging. Op meerdere plekken spreken de 1 e lijnpartijen lokaal over het vergroten van de samenwerking die mogelijk ook in fysieke zin vorm gaat krijgen. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de huidige ontwikkelingen binnen de 1 e lijn. Het Kernteam WWZ Baarlo heeft in 2010 een aantal discussiebijeenkomsten georganiseerd waarbij met inwoners, 1 e lijnpartijen en maatschappelijk partners is gesproken over de versterking van de 1 e lijn in Baarlo. De resultaten van deze discussie zijn door het kernteam besproken met de gemeente en de 1 e lijnpartijen die meer met elkaar willen samenwerken. Een werkgroep van 1 e lijnpartijen stelt de komende periode een visie en uitgangspunten op over deze samenwerking. In november 2010 deelt de werkgroep de uitkomst met het kernteam, het Dorpsoverleg Baarlo, de gemeente en maatschappelijk partners. De betrokkenheid en het proactief vastpakken van deze ontwikkeling door het Kernteam WWZ Baarlo haken aan op de kernwaarde zelfsturing van de gemeente. De ervaringen in Baarlo bieden een perspectief van waaruit soortgelijke ontwikkelingen op andere plekken kunnen worden vastgepakt. Al blijft lokaal maatwerk natuurlijk nodig. Logo PlusPunt Dementieprogramma Noord-Limburg Opening buitenpoli Viecuri in Panningen 11 Het onderzoek was een onderdeel van het groter onderzoek dat de provincie de afgelopen jaren heeft gedaan naar de 1 e lijnzorg. Om dit onderzoek te begeleiden en de resultaten te bespreken is een provinciale werkgroep capaciteit Huisartsenzorg samengesteld. Hieraan hebben naast de provincie vertegenwoordigers van 1 e zorgverleners, zorgverzekeraar, GGD en gemeenten deelgenomen. De vroegere gemeente Helden was lid van deze werkgroep. 12 Stichting Fast ondersteunt en verbindt als regionale ondersteuningsorganisatie (ROS) zorgverleners in de 1e lijn in de regio s Noord- Limburg, Eindhoven, Nijmegen e.o, Land van Cuijk. Verder stimuleert Fast verbindingen tussen 1 e lijn met regionale partners, zoals gemeenten, woningcorporaties en zorg- en welzijnsinstellingen. Stichting Fast maakt onderdeel uit van Stichting Robuust. Robuust is een onafhankelijke non-profitorganisatie, opgericht om de 1 e lijn in Zuid-Nederland te verbinden, te verbeteren en te versterken. Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 5

De afgelopen periode is in Peel en Maas een aantal ontwikkelingen vanuit of gerelateerd aan de 1 e lijn in gang gezet. Deze ontwikkelingen worden hieronder kort beschreven. PlusPunt (Centrum voor gezond en actief ouder worden) Pantaleon Medisch Centrum, welzijnsinstelling Vorkmeer en de vroegere gemeente Helden hebben in 2008 het initiatief genomen voor PlusPunt Centrum voor gezond en actief ouder worden. PlusPunt is mede mogelijk gemaakt door de Provincie Limburg en UVIT-zorgkantoor/zorgverkeraar. PlusPunt is één van de provinciale pilots in het kader van de Centra voor gezond leven. Op 5 januari 2009 is PlusPunt van start gegaan in de dorpen Grashoek, Helden en Panningen. Inwoners van de drie dorpen van 55 jaar en ouder hebben een uitnodiging voor een consult gekregen. Tijdens het consult krijgen deelnemers een gezondheidsscreening en een gesprek over hun sociaalmaatschappelijke situatie. Het consult vindt plaats in een ontmoetingscentrum in het dorp of bij de deelnemers thuis. De deelnemers ontvangen aan het einde van het consult een persoonlijk advies gericht op gezond en actief ouder worden. In oktober 2009 is PlusPunt door onvoorziene omstandigheden tijdelijk stopgezet. Op basis van de tussenevaluatie is een nieuwe werkwijze ontwikkeld. Over de meerwaarde van PlusPunt bestaat vooralsnog geen twijfel. Risicofactoren zoals hoge bloeddruk, bloedsuiker, overgewicht maar ook eenzaamheid en depressie worden vroegtijdig gedetecteerd. PlusPunt is op 1 februari 2010 voor drie maanden van start gegaan. Of PlusPunt bestaansrecht heeft moet uit de eindevaluatie blijken. In de eindevaluatie worden de vernieuwde werkwijze vergeleken met de werkwijze tot oktober en aanbevelingen gedaan voor de continuering van PlusPunt. Verder vindt tegelijkertijd een evaluatie van signaalfuncties vanuit de welzijnsstichting Vorkmeer plaats. De resultaten van de consultatiefunctie van PlusPunt en de signaalfuncties geven meer inzicht in de behoefte aan zorg en hulpverlening bij ouderen. Dit vormt de basis voor het verbeteren van bestaande preventieactiviteiten en het ontwikkelen van nieuwe activiteiten. Het geeft invulling aan de behoefte aan consultatiemogelijkheden in het dorp. Uitrol pilot Hulp bij dementie in Peel en Maas In oktober 2008 is het Dementieprogramma Noord-Limburg van start gegaan. In 2009 is het dementieprogramma opgezet in drie pilotgemeenten: Helden, Venlo en Venray (en Horst a/d Maas). De Huisarts is regisseur van het dementieprogramma. Signalen van vermoeden van mensen met dementie gaan naar huisarts. De signalen komen vanuit familie of signaalfuncties. Tijdens het project zijn trajectbegeleiders aangesteld om de vrager en zijn omgeving bij te staan en te coachen gedurende het gehele traject. Dementievrijwilligers zijn regionaal opgeleid. Het DEC 13 is bemenst door de huisarts (kaderarts ouderenzorg), verpleeghuisarts (specialist ouderengeneeskunde), psychiater en trajectbegeleiders. Verder worden andere professionals, zoals een psycholoog of een sociaal psychiatrisch verpleegkundige, betrokken als dit nodig is. Het DEC zorgt voor ketensamenwerking. In de 7 e week na verwijzing wordt de diagnose gesteld. De diagnosesteller bespreekt de diagnose met de vrager en/of mantelzorger en start een behandel/zorgplan. Afhankelijk van de behoefte van de vrager en/of mantelzorger is de trajectbegeleider bij dit gesprek aanwezig. Verder wordt de inzet van dementievrijwilliger besproken. Het Dementieprogramma Helden loopt goed. Het DEC is ingericht. Er zijn twee trajectbegeleiders aangesteld die een caseload van ongeveer 40 mensen met dementie en hun directe omgeving hebben. De professionals weten elkaar steeds beter te vinden en de aandachtspunten/knelpunten die ze tegenkomen stemmen ze met elkaar af. Er wordt constructief gezocht naar oplossingen. Regionaal is een publiekscampagne van start gegaan. Er is een huisstijl ontworpen, een folder en een website www.hulpbijdementie.nl ontwikkeld en een centraal telefoonnummer 088-6106161 gestart dat 24- uur bereikbaar is. De uitrol van het dementieprogramma over Noord-Limburg is besproken in de regionale projectgroep. Via Cohesie (belangenorganisatie huisartsen in Noord-Limburg) worden de huisartsen geïnformeerd. In 2010 vindt eerst uitrol plaats in de regio Venray. Vanaf april 2010 vindt de uitrol plaats in Peel en Maas. PlusPunt en Hulp bij dementie geven invulling aan programmalijn 2 Begeleiden / coachen van vraag naar ondersteuning van Leven in het Dorp WWZ Buitenpoli Viecuri Peel en Maas in Panningen De huisartsen binnen Pantaleon hebben gesprekken gevoerd met verschillende ziekenhuizen in de omgeving over het opzetten van een buitenpoli. In deze buitenpoli houden specialisten en gespecialiseerde verpleegkundigen spreekuur voor ziekenhuispatiënten. Daarnaast vindt in de buitenpoli ook diagnostisch onderzoek plaats. Viecuri Medisch Centrum Noord-Limburg heeft in de nabijheid van Pantaleon een buitenpoli gerealiseerd. Deze is op 22 februari 2010 geopend. 13 DEC: Diagnose Expertise Centrum Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 6

5. Doorontwikkeling netwerk en versterking 1 e lijn samen met maatschappelijk partners en regiepartijen in relatie tot het dorp Discussiebijeenkomst en onderzoek netwerk 1 e lijn in Peel en Maas De Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas heeft op 29 juni 2010 met een aantal 1 e lijnprofessionals en maatschappelijk partners gediscussieerd over de versterking van de 1 e lijn. Het doel van de bijeenkomst was ontmoeting/kennismaking en het delen van de missie, visie en doelstellingen die door de denktank zijn geformuleerd. Na de inleiding is in drie groepen verder gediscussieerd. Aan het einde van de avond hebben de deelnemers enkele concrete afspraken gemaakt betreffende samenwerking en het opzetten van een netwerk. Uit de groepen zijn in totaal 7 werkgroepen ontstaan rondom de volgende thema s: valpreventie bevorderen hulpverlening allochtonen multidisciplinair werken zorgloket financiële ondersteuning portal Gemeente Peel en Maas (Kessel) obesitas, motorische achterstand kinderen In de bijlage is een overzicht opgenomen van de deelnemers die zich hebben opgegeven voor een werkgroep. Naar aanleiding van de discussiebijeenkomst heeft de Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas een verslag gemaakt en een enquête samengesteld. Begin oktober 2010 zijn deze documenten verspreid onder de 1 e lijnprofessionals in Peel en Maas met het verzoek om de ingevulde enquête eind oktober te retourneren. Daarmee krijgt de denktank nog meer zicht op de behoefte aan netwerkontwikkeling binnen de 1 e lijn en de behoeften die men heeft aan nieuwe ontwikkelingen. Het is nadrukkelijk ook een instrument om het netwerk verder vorm te geven. Netwerk welzijn versterkt In het ambitieprogramma van programmalijn 4. Sluitende keten van Wmo- WWZ-AWBZ-Zvw van Leven in het Dorp WWZ is vanuit Dichterbij de ambitie geformuleerd om te komen tot afstemming tussen 1 e lijnzorg en welzijn en zorg voor kwetsbare burgers. Vanuit het project Netwerk welzijn versterkt 14 wordt dit opgepakt. De kwetsbare inwoner staat centraal in Netwerk welzijn versterkt 14 Binnen project Netwerk Welzijn versterkt is er een breed samengesteld netwerk ontstaan. Dit netwerk bestaat uit vrijwilligers en hulpverleners die verbonden zijn aan organisaties en instanties die raakvlakken hebben met wonen, welzijn, zorg en participatie. Verder nemen familieleden van mensen met beperkingen en vertegenwoordigers van belangenorganisaties deel. Vanuit de individuele ondersteuningsvraag wordt een individueel arrangement ontwikkeld en vanuit een clustering van arrangementen kan een programma worden gerealiseerd. Voor (zorg)professionals en hulpverleners vraagt dit wisselen van perspectief; het gaat niet meer om hun cliënt, maar om een kwetsbare inwoner van de buurt. Dit leidt tot innovatie in zorg- en hulpverlening. Netwerk welzijn versterkt heeft in 2009 een pilotplek gekregen binnen het driejarig VWS-project Wmo Welzijn Nieuwe Stijl en in 2010 in de proeftuin van de SEV (Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting). Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 7

Doorontwikkeling netwerk en versterking 1 e lijn in de Gouden Driehoek De Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas ziet de ontwikkelingen van de afgelopen periode, de huidige ontwikkelingen en de nieuwe werkgroepen als kansen om de 1 e lijn te versterken. De samenstelling van de werkgroepen is inmiddels bijgesteld maar in deze notitie nog niet verwerkt. De bedoeling is dat de werkgroepleden de doelstelling en uitgangspunten formuleren. Vervolgens worden deze gedeeld en afgestemd met het dorp (inwoners, doelgroepen), maatschappelijk partners en regiepartijen. Bij de realisatie van nieuwe en aanvullende voorzieningen en producten zijn de drie hoofdactoren betrokken. Daarmee worden de ontwikkelingen opgepakt volgens het principe van dialoogsturing in de Gouden Driehoek. Het vastpakken van de ontwikkelingen leidt tot innovaties in zorg- en hulpverlening. Dit geeft invulling aan programmalijn 7. Productinnovatie van Leven in het Dorp WWZ. Verder sluit dit sterk aan bij de kernwaarde diversiteit van de gemeente. De Denktank Versterking 1 e lijn Peel en Maas wil samen met 1 e lijnpartijen, inwoners (dorp), maatschappelijk partners, gemeente en UVIT-zorgkantoor/zorgverzekeraar de kansen oppakken om te komen tot een samenhangend netwerk en versterking van de 1 e lijn. Dit is essentieel en noodzakelijk om de kwaliteit van zorg en hulpverlening voor de toekomst te kunnen garanderen. Daarmee wordt de 1 e lijnzorg en hulpverlening toekomstbestendig ingericht en doorontwikkeld. Dit past in de kernwaarde duurzaamheid van de gemeente. Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 8

Bijlage 1. Huidige ontwikkelingen 1 e lijn in Peel en Maas Peel en Maas breed Hulp bij dementie uitrol Peel en Maas Doorontwikkeling PlusPunt Centrum voor gezond en actief ouder worden in samenwerking met andere signaalfuncties Baarlo Dorpsoverleg / Kernteam WWZ Baarlo voert discussie over versterking van 1 e lijnzorg in Baarlo met inwoners en maatschappelijk partners Meerdere 1 e lijnzorg partijen willen uitbreiden of zoeken naar locatie Knooppunt Baarlo gaat uitbreiden Kessel Project Merwijck tandartspraktijk De Wit Maasbree In project Hart voor Maasbree ideeën/overleg/discussie over participatie 1 e lijnpartijen Meijel ideeën/overleg/discussie over samenwerking tussen 1e lijnpartijen Zorgcentrum St. Jozef gaat uitbreiden (verpleeghuisplaatsen) en samenwerken met gehandicaptenzorg (meerdere plaatsen) Panningen Doorontwikkeling Pantaleon Medisch Centrum Diagnostiek voor U in Pantaleon (opening 24-09-2010) CIZ-loket in Pantaleon Continuering Hulp bij dementie Buitenpoli Viecuri In de dorpen Beringe, Egchel, Grashoek, Helden, Kessel-Eik en Koningslust zijn voor zover bekend momenteel geen ontwikkelingen binnen de 1 e lijn. Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 9

Bijlage 2. Overzicht van de werkgroepen 1 e lijn Peel en Maas Werkgroep: Valpreventie Naam E-mailadres 1 Fianne Engelen, oefentherapie Cesar f.engelen@cesar2move.nl 2 Maaike Timmermans, oefentherapie Cesar m.timmermans@cesar2move.nl 3 Wim van den Goor, zorgvragersoverleg Wgoor1@home.nl 4 Jacques Janssen, huisarts j.janssen@cohesie.org 5 Ellen Gommans, ergotherapie Ellen.gommans@dezorggroep.nl 6 Joep Otten, specialist ouderengeneeskunde Joep.otten@dezorggroep.nl 7 André Vermeulen, apotheker apotheekbaarlo@ezorg.nl Contactpersoon werkgroep Jacques Janssen en Joep Otten Deelname op adhoc basis: Sjoerd van de Laar, gemeente Peel en Maas, sjoerd.van.laar@peelenmaas.nl Werkgroep: bevorderen hulpverlening allochtonen Naam E-mailadres 1 Henny Jans-Beken, vorkmeer h.jansbeken@vorkmeer.nl 2 Annette van Lier, specialist ouderengeneeskunde Annette.van.lier@dezorggroep.nl 3 Peter Riethorst, Zorggroep 4 Emmy Zegers e.zegers@vorkmeer.nl 5 Voorzitter allochtonen platform 6 7 8 Contactpersoon werkgroep Henny Jans-Beken Deelname op adhoc basis: Ben Timmers, gemeente Peel en Maas (diversiteit), ben.timmers@peelenmaas.nl Werkgroep: multidisciplinair werken Naam E-mailadres 1 Annette van Lier, specialist ouderengeneeskunde Annette.van.lier@dezorggroep.nl 2 Marina Stappers, logopedist Logopedie.stappers@hetnet.nl 3 4 5 6 7 8 Contactpersoon werkgroep Annette van Lier, Joep Otten Deelname op adhoc basis: Ron Genders, gemeente Peel en Maas, ron.genders@peelenmaas.nl Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 10

Werkgroep: zorgloket Naam E-mailadres 1 Ger van den Nieuwenhof, natuurtherapie 2 Henny Jans-Beken, Vorkmeer h.jansbeken@vorkmeer.nl 3 Martijn Geraets, Vorkmeer m.geraets@vorkmeer.nl 4 5 6 7 8 Contactpersoon werkgroep Henny Jans-Beken Deelname op adhoc basis: Ron Genders, gemeente Peel en Maas, ron.genders@peelenmaas.nl Werkgroep: financiele ondersteuning budgetten zijn beperkt preventie in de knel Naam E-mailadres 1 Andree Booltink info@neomai.nl 2 Richard Faassen, manueel en fysiotherapeut richard@knooppunt-baarlo.nl 3 Kirsten Katzenmaier, Vorkmeer k.katzenmaier@vorkmeer.nl 4 Zorgverzekeraar? 5 6 7 8 Contactpersoon werkgroep Richard Faassen Deelname op adhoc basis: Ron Genders, gemeente Peel en Maas, ron.genders@peelenmaas.nl Werkgroep: Portal Peel en Maas (start in Kessel) Naam E-mailadres 1 Rein de Wit, tandarts tandartspraktijk@dewitkessel.nl 2 John Rietman, Proteion 3 Martijn Geraets m.geraets@vorkmeer.nl 4 Woningstichting 5 Participanten Merwijck (Daelzicht, Kinderopvang) 6 Deelnemers denktank (Jacques, Andree, Joep, Jan, Richard, vanuit Vorkmeer Martijn ipv Henny) 7 8 Contactpersoon werkgroep Rein de Wit Deelname op adhoc basis: Ron Genders, gemeente Peel en Maas, ron.genders@peelenmaas.nl Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 11

Werkgroep: Obesitas motorische achterstand kinderen Naam E-mailadres 1 Fianne Engelen, oefentherapie Cesar f.engelen@cesar2move.nl 2 Jacques Janssen, huisarts j.janssen@cohesie.org 3 Adorien ten Doeschate atendoeschate@ggdlimburgnoord.nl 4 5 6 7 8 Contactpersoon werkgroep Jacques Janssen Deelname op adhoc basis: Sjoerd van de Laar, gemeente Peel en Maas, sjoerd.van.laar@peelenmaas.nl Positionering en stand van zaken Versterking 1 e lijn Peel en Maas 12