Hoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker

Vergelijkbare documenten
LTA Hartfalen, perspectief vanuit de huisarts

Versie juni

De oudere patiënt met comorbiditeit

HARTFALEN BEHANDELRICHTLIJNEN

Integrale cardiovasculaire zorg (Comprehensive CV care)

Wat zeggen de guidelines 2016 over hartfalen en comorbiditeit

Hartfalen : diagnose en definities

Updates in hartfalen: Epidemiologie en diagnose. Bert Vaes, MD, PhD IRSS UCL ACHG KUL

Nurse Specialist in Hartfalen: What s in a name

Hypertensiebehandeling bij de alleroudsten. Biology speaks loudest!

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

Medicatie bij Hartfalen Synchroon/Bernhoven

Heart and Soul. Cardiovasculair en Depressie

Hartfalen: kunnen we het beter doen?

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

Concept Zorgprogramma hartfalen zorggroep Synchroon versie 4

HARTFALEN VOOR DUMMIES. Drs. Petra van Pol Cardioloog Alrijne ziekenhuis Projectleider Connect Hartfalen

Diureticagebruik bij Hartfalen

Hartfalen. Duo-avonden Jaco Houtgraaf, cardioloog

Hypertensie bij ouderen

INTERACT-in-HF. Improving knowldege To Efficaciously RAise level of Contemporary Treatment in Heart Failure. A European Heart Failure Network

Hartfalenzorg in de regio Alkmaar & Den Helder

first chapter chapter 2 Chapter 3

Ventrikelstorm. Hoe zorg je dat de storm gaat liggen. J.G. van der Hoeven

Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen?

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie

Hypertensie bij de alleroudsten. MAJON MULLER, MD PhD Professor of Cardiovascular Aging Interne-Ouderengeneeskunde VU medisch centrum, AMSTERDAM

Lentebries 6 maart 2019

Ervaring: het aantal in RCTs bestudeerde ouderen is zeer groot.

HOE VERSCHILLEN HARTVAATPATIËNTEN MET OF ZONDER PSYCHOPROBLEMATIEK VAN ELKAAR?

Voor de indicatie hartfalen met behouden ejectiefractie (HFpEF) wordt lisinopril door Ephor niet geadviseerd wegens ontbreken van effect.

Beweegprogramma s bij hartfalen. Nicole Uszko-Lencer, cardiologe MUMC+, CIRO+

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Hartfalen: Wat is de optimale samenwerking voor de patient?

Dr. Blanche Schroen Dr. Vanessa van Empel. Afdeling cardiologie UMC+

Rol van ST2 in ADHF. CAT 23 februari 2016 AZ Sint-Lucas Gent Marie-Astrid van Dievoet Hendrik De Puydt

NOAC en coronairlijden. Drs. N. Bennaghmouch, arts-onderzoeker Cardiologie NICE Congres 7 oktober 2016

Let s get organized P E J va n Po l C a rd i o l o o g, R i j n l a n d zo rg g ro e p, L e i d e rd o r p

April & September 2016 Alexandra Kleberger, M ANP. Palliatieve zorg omtrent Hartfalen

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen

Diagnostiek van hartfalen in het verpleeghuis

TRANSCATHETER GEBONDEN AORTAKLEPVERVANGING (TAVI)

Duitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2. Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3. VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1

Dr. Matthias Dupont Ziekenhuis Oost-Limburg Genk Symposium Belgisch Cardiologische Liga 13/05/2017

PIONEER-HF. Impact van resultaten voor hartfalen behandeling. Mireille Emans Cardioloog Ikazia ZH Maatschap Cardiologen Rijnmond-Zuid

chronisch hartfalen Johan Van Cleemput, MD, PhD cardiologie UZL

Hartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018

Anemie en transfusies bij cardiochirurgie

Cardio-oncologie. Hartfalen en chemotherapie. dr. M.L. (Louisa) Antoni aios cardiologie LUMC. Geen disclosures

INTERLINE CARDIOLOGIE 2014 februari 2014

Connect Hartfalen Protocol 2: Diagnostiek en medicamenteuze behandeling in 1 e en 2 e lijn

Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018

Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand

CHECK-HF: Hartfalenbehandeling in Nederland. Dr. G.C.M. Linssen, cardioloog Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) Almelo en Hengelo

Dosering: dosisaanpassing is nodig bij ouderen: begindosering 6,25 12,5 mg 1 2 per dag.

Zin en onzin van routine echocardiografie bij CKD

Hartfalen in een ander jasje

Update PCSK9 trials. Vascular Rounds MUMC

Zorgpad Atriumfibrilleren (AF)

Atriumfibrilleren, je zou er hartkloppingen van krijgen!

Telebegeleiding & zelfmanagement bij chronisch hartfalen

4 September 2018 Alexandra Kleberger, MSc. Palliatieve zorg bij Patiënten met Hartfalen

CVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io

Hartfalen. Lianne van der Leeuw & Joke van Driel

Hartfalen: pompen of verzuipen

HARTFALEN achtergronden casusschetsen

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian

Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG

Cardio-oncologie Hartschade bij/na borstkanker

Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel

Psychische klachten als co-morbiditeit bij COPD

Eerder herkennen van hart- en vaatziekten

Petra van Pol Voorzitter Connect Cardioloog, Alrijne Ziekenhuis

Samenvattingskaart chronisch hartfalen Huisarts en praktijkondersteuner

Ouderen en COPD Programma. Programma. Leerdoelen/vragen. Programma. Ja of Nee?

Verklaring van belangen

Citation for published version (APA): Hartman, H. T. (2017). The burden of myocardial infarction [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen

Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga

Tijdig herkennen van palliatieve zorgbehoeften bij mensen met hartfalen

Preventie en behandeling trombo-embolische aandoeningen. FTO Paul van Buuren

April 2016 Alexandra Kleberger, M ANP. Palliatieve zorg omtrent Hartfalen

Quiz. Hart en Vrouw. Doel. Opzet. Juist / Onjuist? Onjuist Hart en vaatziekten als doodsoorzaak. Het herkennen van sekseverschillen in risicofactoren

Continu ST-segment bewaking, als elke millimeter telt.

HARTFALEN casusschetsen

# $% &% ' ()))* +, - "./ -.. -, 0 -- % 1.! ', ', +. - % - 2 3, 4 5# 666! " %-

Het Medicatieluik in het elektronisch WZC-dossier : Belang en mogelijkheden WERKGROEP 4

kwetsbaar en oud: wat doet de huisarts met AF? WDH Rijnstate 28 maart 2017 sander van doorn huisarts, phd student

Workshop Connect Hartfalen

Gebruiksgemak: de tabletten moeten 1x daags worden ingenomen bij hypertensie en 1-2x daags bij hartfalen. De tabletten mogen worden fijngemalen.

Grenzen stellen bij hartfalen patienten. Anne van Vegchel Sportarts

Pneumonie vaststellen bij onderzoek in verpleeghuizen

Update NVAB richtlijn Ischemische hartziekten. Jaap van Dijk Bedrijfsarts Klinisch arbeidsgeneeskundige cardiologie

HARTFALEN PATHOFYSIOLOGIE HIGHLIGHTS

Programma. Atriumfibrilleren (AF) Ketenzorg. Welkom en inleiding NHG standaard AF. Hoofdbehandelaar 1 e en 2 e lijn 2014

Co morbiditeit en multimorbiditeit bij ouderen. Frank Buntinx KU Leuven en U Maastricht Klimop project Ouderen en Kanker

Samenwerkingsafspraken en kwaliteitscriteria bij invoeren telebegeleiding bij hartfalen in Nederland

Ervaring: enalapril is bij zeer groot aantal ouderen, ook 70- en 80-plussers, bestudeerd in RCTs.

Hartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie

Behandeling van hypertensie

Transcriptie:

Hoe hartfalen te herkennen Mark Valk, huisarts onderzoeker

vroegdiagnostiek hartfalen Leusden 24 april 2012 2

Disclosure Geen belangenverstengeling

Komt het vaak voor? 0,8% tussen de 55 en 64 jaar 3% tussen de 65 en 74 jaar 10% tussen de 75 en 84 jaar 20% van 85 jaar en ouder

Hartfalen met en zonder verminderde LVEF (45%)

Hartfalen Klachten Moe Dyspneu Oedeem nycturie De patient De arts Anamnese Verminderde inspanningstolerantie Nycturie Nachtelijke dyspneu Lichamelijke Symptomen Crepiteren Verplaatste ictus CVD Oedeem/lever CV-voorgeschiedeinis MI, revascularisatie, RR Diuretica

Hartfalen in de 1 e lijn Kennen de huisartsen alle patiënten met hartfalen in hun praktijk? Hoeveel zijn dat er per HA-praktijk? Is hartfalen te behandelen?

Kent de huisarts al zijn/haar patiënten met hartfalen?

Kent de huisarts al zijn/haar patiënten met hartfalen? Hartfalen; 63,5%, mogelijk hartfalen; 19.2%, geen hartfalen; 17.3%

Onderdiagnose hartfalen COPD Rutten FH, Unrecognized heart failure in elderly patients with stable chronic obstructive pulmonary disease. Eur Heart J. 2005 (20,5%) DM Boonman-de Winter LJ, High prevalence of previously unknown heart failure and left ventricular dysfunction in patients with type 2 diabetes. Diabetologia 2012 (27,7%) Dyspneu van Riet ES, Prevalence of unrecognized heart failure in older persons with shortness of breath on exertion. Eur Heart J. 2014 (15,7%) Kwetsbare ouderen van Mourik Y, Unrecognized heart failure and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) in frail elderly detected through a near-home targeted screening strategy. J Am Board Fam Med 2014 (33,5%)

COPD en HF Gemeenschappelijke oorzaak Vind je de een, vergeet je de ander! Serieel vs. multiple (huisarts vs. specialist) Is de exacerbatie wel de oorzaak van de aangetoonde aandoening?

Vroeger Vroeger Astma cardiale Ad hoc geneeskunde Aderlaten Rust

Vroeger en nu Vroeger Astma cardiale Ad hoc geneeskunde Aderlaten Rust Nu Inspanningsintolerantie Diagnostisch traject Instellen medicatie Monitoren Bewegen

Deskundigheidsparadox Weinig kennis, dramatisch beloop ziekte, ad hoc geneeskunde Veel kennis, (bijna) geen exacerbaties, beter QoL

Hartfalen in de 1 e lijn 2350 patiënten 2% HF Prevalentie ±25-40 per praktijk Incidentie ±5 per jaar per praktijk Systolisch en diastolisch HF gelijk verdeeld

Onderscheid hartfalen zinvol? Systolisch Diastolisch

Table 3. Co-morbidities and drug treatment of 429 patients with panel-confirmed heart failure, divided in those with reduced and preserved ejection fraction HFrEF (n=222) HFpEF (n=207) p-value Mean age in years (SD) 74.5 (11.3) 79.9 (8.7) <0.001 Male sex 57.2 37.7 <0.001 Angina pectoris 14.0 23.7 0.10 Prior myocardial infarction 47.7 16.4 <0.001 Atrial fibrillation 35.6 62.3 <0.001 Hypertension 45.5 64.7 <0.001 Diuretics 76.6 73.4 0.45 ACE-inhibitors or ARBs 69.4 53.6 <0.001 β-blockers 59.0 52.7 0.15 Mark J. Valk 1, Arend Mosterd 1,2, Berna D.L. Broekhuizen¹, Nicolaas P.A. Zuithoff¹, Marcel Landman 3, Arno W. Hoes 1, Frans H. Rutten 1 Primary care patients labelled with heart failure: Is it really heart failure?

vroegdiagnostiek hartfalen Leusden 24 april 2012 HARTFALEN Crepitaties Cvd Oedeem Tachycardie (>100) 3 e toon Perc. vergroot hart sens spec 64 90 10-81 80-97 10 93 7 99 30-50 90-95 93 30-67 21

verdenking Anamnese lichamelijk onderzoek Aanvullend onderzoek ECHO

Wel Hartfalen? Niet 24

vroegdiagnostiek hartfalen Leusden 24 april 2012 moe Verminderde inspanningstolerantie KLACHT oedeem 25

Moe Dyspneu Anamnese Oedeem gehad VERMINDERDE INSPANNINGS TOLERANTIE 26

3 e harttoon CVD, ictus Lich. Ond. Crepitaties Oedeem G, RR, 27

28

29

30

Ponikowski P, Voors AA, Anker SD, Bueno H, Cleland JG, Coats AJ et al. 2016 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure: The Task Force for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure of the European Society of Cardiology (ESC).. Eur J Heart Fail 2016;

Β-blocker bij HF in 2010 (onder embargo) Intervention (N=115) T0 T1 n=115 n=106 Diuretics 80.9 81.1 ACE-i/ARB 68.7 63.2 β-blocker 55.9 64.2 MRAs 28.7 31.1 Digoxin 16.5 14.5 Mark J. Valk 1, Arno W. Hoes 1, Arend Mosterd 1,2, Marcel A. Landman³, Nicolaas P. A. Zuithoff, Berna D.L. Broekhuizen 1, Frans H. Rutten 1 Treatment optimisation of heart failure in primary care. A cluster randomised controlled trial. Submitted.

Dus ik heb jullie verteld dat.