Aan de slag in de vlindertuin In dit schema kun je zien welke ideeën voor activiteiten je verder nog kunt vinden op www.vlindertuinen.nl. In dit document geven we voorbeelden van activiteiten in de vlindertuin met bewoners en kinderen samen. Kinderen levend materiaal in de klas buiten Bewoners binnen buiten Samen groep 1-2 o o o beleving o o binnen o groep 3-4 o o o creatief o o buiten x groep 5-6 o o o informatief o o groep 7-8 o o o werken in de tuin o Extra knutselideeën o Alle groepen: Werken in de tuin o Activiteiten samen - voorbereiding Een belangrijke reden voor het VSBfonds en De Vlinderstichting om aan zorginstellingen een gratis vlindertuin aan te bieden, is het geven van een stimulans aan de integratie tussen bewoners en kinderen uit de buurt. De Vlindertuin biedt voldoende mogelijkheden om bewoners en kinderen met elkaar in contact te laten komen. Enkele aanwijzingen om dergelijke activiteiten goed voor te bereiden staan hieronder. Goede afspraken maken Allereerst is het zaak om tussen zorginstelling en school goede afspraken te maken over het bezoek van de kinderen aan de vlindertuin. Achter dit document vindt u daarvoor een conceptsamenwerkingsovereenkomst. Hoe vaak komt de school, welke bewoners worden daarbij betrokken en welke activiteiten kunnen worden uitgevoerd zijn vragen die van te voren beantwoord moeten zijn. DE VLINDERSTICHTING 2005 www.vlindertuinen.nl Samen: Activiteiten in de vlindertuin 1
Groepen splitsen Wanneer de hele klas schoolkinderen op bezoek komt bij de instelling, is het raadzaam om de kinderen te splitsen in kleinere groepen. Ook de bewoners kunnen verdeeld worden in verschillende groepen. De groepen kunnen dan bijvoorbeeld in verschillende ruimten werken of voor een deel binnen en voor een deel buiten aan het werk gaan. Vooraf Als kinderen bijvoorbeeld in de tuin aan de slag gaan kunnen ze eventueel van te voren enkele bewoners die het leuk vinden om naar de bezigheden van de kinderen te kijken, ophalen van hun kamers. Meer mogelijkheden Er zijn vele mogelijkheden voor gezamenlijke activiteiten van kinderen en bewoners. Veel van de genoemde activiteiten uit de lespakketten voor kinderen en activiteiten voor bewoners zijn prima om te vormen tot een gezamenlijke activiteiten. DE VLINDERSTICHTING 2005 www.vlindertuinen.nl Samen: Activiteiten in de vlindertuin 2
Activiteiten in de vlindertuin Ook de vlindertuin zelf is een plek om activiteiten te organiseren voor bewoners en kinderen samen. Een aantal suggesties staat hieronder. Een overzicht van de activiteiten: Beleven van de vlindertuin Een herkenbaar pad naar de tuin Boeketten maken Vlindernamen verzinnen Herfstbladeren verzamelen Themadag vlinders Themaprojecten per seizoen Seizoenskrant Speciale activiteiten in de buurt Beleven van de vlindertuin Laat iedere leerling met een bewoner door de tuin lopen. Het is de bedoeling dat ze samen bedenken wat ze zien (welke dieren zijn er, welke kleur hebben de planten die bloeien), wat ze voelen (vergelijk de bladeren of bloemen van drie verschillende planten) en wat ze horen (zijn er vogels, maken insecten geluid?). Beleven ze de tuin op dezelfde manier? Eventueel kunnen de kinderen deze ervaringen op een werkblad schrijven, zodat ze in de klas kunnen worden besproken. Een herkenbaar pad naar de tuin Men kan bewoners naar de vlindertuin leiden door langs het pad ernaartoe bloemen te planten. Ook kunnen van waterbestendige materialen kunstvlinders of bordjes gemaakt worden om het pad naar de tuin goed te laten opvallen. Boeketten maken De bloemen uit het bloemrijk grasland kunnen vóór een maaibeurt afgeknipt worden door de schoolkinderen of door de bewoners zelf. In principe wordt het bloemrijke gras in eind mei en in september/oktober gemaaid. Aan de beheerder van de vlindertuin kun je vragen welk moment geschikt is om de bloemen te knippen. Het is leuk om van deze bloemen mooie boeketten te maken om op de kamers van de bewoners of in de klas op school te zetten. DE VLINDERSTICHTING 2005 www.vlindertuinen.nl Samen: Activiteiten in de vlindertuin 3
Vlindernamen verzinnen Laat de bewoners en de leerlingen samen in groepjes door de tuin lopen om vlinders te zoeken. In plaats van de vlinders op naam te brengen met behulp van vlinderboeken, kunnen ze ook zelf een passende naam bedenken voor de vlinders die ze zien. Herfstbladeren verzamelen Ga tijdens een mooie droge herfstdag de vlindertuin in om allerlei verschillende soorten herfstbladeren te zoeken. Met behulp van een zoekkaart of een bomengids kunnen de bladeren eventueel gedetermineerd worden. Verzamel van alle verschillende soorten een aantal mooie, nog soepele exemplaren om te drogen. Dit kan eenvoudig tussen een paar oude kranten met een stapel zware boeken erop. De bladeren moeten minstens een week liggen voordat ze goed droog zijn. Daarna kunnen de bladeren gebruikt worden voor allerlei sierdoeleinden. Ook kunnen ze bewaard worden in een plakboek of tussen twee vellen plakplastic. Themadag vlinders Er kan door de zorginstelling en de school samen een themadag georganiseerd worden over vlinders. Op deze themadag kunnen bewoners en schoolkinderen hun zelfgemaakte vlindercollages en tentoonstellingen laten zien. Ook kunnen door bewoners en kinderen samen activiteiten gedaan worden, zoals knutselen, tekenen, een kleurwedstrijd, een quiz, een vlinderspeurtocht, het schminken van kindergezichten tot vlinders en koekjes bakken in de vorm van een vlinder. Voor de themadag kunnen ook eitjes, rupsen en poppen van koolwitjes besteld worden bij De Vlinderstichting en kan een rondleiding gegeven worden door de vlindertuin aan belangstellende buurtbewoners. Themaprojecten per seizoen De activiteitenbegeleiding kan samen met de groendienst elk seizoen een thema-week(end) of thema-dag organiseren. Bewoners kunnen bijvoorbeeld na een rondwandeling met de groenbeheerder allerlei dingen die onderweg zijn gevonden binnen verwerken in een collage. Ook kan een tentoonstelling over het onderwerp worden gemaakt of gehuurd. Bij De Vlinderstichting, maar ook bij NME-centra in de omgeving, zijn diverse tentoonstellingen aanwezig. De leerlingen kunnen één of enkele dagdelen komen knutselen (bijvoorbeeld elk dagdeel een andere groep). Ook kan er gewerkt worden aan een seizoenskrant (zie volgende activiteit). DE VLINDERSTICHTING 2005 www.vlindertuinen.nl Samen: Activiteiten in de vlindertuin 4
Seizoenskrant Laat de bewoners en de leerlingen samen vier keer per jaar een seizoenskrant maken met de vlindertuin als hoofdonderwerp. Hierin kunnen activiteiten beschreven worden die door de bewoners en de leerlingen zijn gedaan. Ook waarnemingen van vlinders en andere insecten komen natuurlijk in de krant. Zie ook de beschrijving bij de activiteit Tuindagboek bijhouden. Verder kunnen in de seizoenskrant (gezamenlijke) activiteiten aangekondigd worden, zoals een themadag, een gedichtenavond, een verkoping enzovoort. Winnaars van bijvoorbeeld kleurwedstrijden en fuchsiawedstrijden verdienen ook een plekje in de krant. Laat de bewoners en schoolkinderen ook zelf verzinnen wat ze in de krant willen zetten. Speciale activiteiten in de buurt Let op speciale activiteiten in de buurt waar de zorginstelling en de school samen bij kunnen aansluiten. De Boomfeestdag biedt bijvoorbeeld mogelijkheden om bewoners, schoolkinderen en eventueel andere groepen uit de omgeving te betrekken bij het vlindervriendelijke beheer in de tuin en op het terrein. DE VLINDERSTICHTING 2005 www.vlindertuinen.nl Samen: Activiteiten in de vlindertuin 5
Bijlage I: Concept samenwerkingsovereenkomst Zorginstelling:.............................................. en school/scoutinggroep....................................... maken de volgende afspraken met betrekking tot het gezamenlijk gebruik van de VSB Vlindertuin: welke groep(en) wordt/worden betrokken?....................... frequentie van het bezoek van de school:....................... gezamenlijke activiteiten bewoners en kinderen dit jaar:.. de kinderen leveren de volgende bijdrage aan het onderhoud van de tuin:....................................................... overige afspraken:........................................ Contactpersonen: Zorginstelling: Naam:......................................... Telefoon:........................................ School/scouting: Naam:....................................... Telefoon:........................................ Datum:... -... -... Namens de zorginstelling: Namens de school/scoutinggroep: naam:... naam:... handtekening: handtekening: DE VLINDERSTICHTING 2005 www.vlindertuinen.nl Samen: Activiteiten in de vlindertuin 6
Bijlage II: Evaluatie samenwerking Datum:... -... -... Aanwezigen:............................................. Is de samenwerking tussen zorginstelling en school/scouting naar wens verlopen? Welke activiteiten hebben plaatsgevonden? Is de (eventuele) bijdrage aan het onderhoud van de tuin naar wens verlopen? Is er veel gebruik gemaakt van de tuin door bewoners en/of kinderen? Zo nee, hoe zou het gebruik gestimuleerd kunnen worden? Wat zijn de afspraken voor volgend jaar op het gebied van: onderhoud:................................................. bezoek kinderen:............................................. activiteiten met bewoners:...................................... gezamenlijke activiteiten kinderen en bewoners:....................... DE VLINDERSTICHTING 2005 www.vlindertuinen.nl Samen: Activiteiten in de vlindertuin 7
DE VLINDERSTICHTING 2005 www.vlindertuinen.nl Samen: Activiteiten in de vlindertuin 8