De grond waarop wij wonen.

Transcriptie

1 De grond waarop wij wonen. GROEP 7/8 Doel: Planten horen bij de grond waarop wij wonen. Dit onderdeel gaat over het onderzoekend verkennen van de vegetatie in de omgeving van de kinderen van de bovenbouw. Vegetatieonderzoek is een onderzoek naar plantengroei in een bepaald gebied. Dit kan in de polder zijn, in een duingebeid, op de zware kleigrond, e.d. Dit onderzoek richt zich op een plek in de buurt van de school. De kinderen gaan kijken naar de verscheidenheid in plantensoorten en hun specifieke standplaats. Wat is er te zien? Welke verschillen zijn er? Welke soorten vinden wij? Bij planten horen ook de bomen en struiken. Het gaat om het herkennen en benoemen van de onderdelen zoals bloem, blad, stengel, vrucht, zaad, enz. en het ontdekken van de overeenkomsten en verschillen en de plaats waar zij groeien. Achtergrondinformatie. Planten groeien niet willekeurig door elkaar. Afhankelijk van verschillende milieufactoren (grondsoort, waterstand, zon/schaduw, betreding, bemesting enz.) kunnen we diverse soorten van begroeiing tegenkomen. MATERIALENLIJST. Enkele stukken touw, 4 meter lang Tentharingen Schrijfplankjes Papier Potloden Loepjes Naam zoekkaarten Planten Grassen Plantenpersjes Pagina 1 van 14

2 ACTIVITEITEN Start van dit themaonderdeel: Het veldwerk. Iedereen zit in de kring. De kinderen zijn bekend met het werken in groepjes. Er wordt eerst besproken welke gebieden bekeken gaan worden, de wegberm, een grasveld bij de school, het speelplein, een weiland in de buurt, een park in de buurt e.d. De kinderen kiezen per groepje een gebied. Jullie gaan onderzoeken : Welke planten komen er in het gebied voor? Hoe zien de planten er uit? Op welk plekje groeien ze het beste? Wat zie je allemaal op en bij de planten? Op welke planten gaan jullie letten? Lage planten met bloemen Grassoorten Mossen Struiken Oeverplanten Hoe ga te werk? Als je een bepaald gebied hebt gekozen ga je hierin op zoek naar de verschillenden planten door: Een vak uit te zetten bijvoorbeeld 1 x 1 meter of Een bepaald route te lopen Bedenk van te voren : welke planten je kunt verwachten welke hulpmiddelen je nodig hebt. Je hebt nodig: touw, tentharingen, schrijfplankjes, werkblad, potlood, loep, naam zoekkaart. Op dezelfde manier kunnen de groepjes een ander gebied onderzoeken op standplaatsverschillen of hetzelfde gebied onder andere ( bijvoorbeeld weers-) omstandigheden. OPDRACHTEN: Buiten Pagina 2 van 14

3 Kijk in het gekozen gebied naar de planten Je kunt ze tellen Zoek de namen op Teken een plattegrond en geef met bepaalde tekens aan ( bijvoorbeeld ) welke planten er voor komen. Terug in de groep Maak nu een tabel met de tekens en zet de namen van de planten + het aantal erbij. Maak een kort verslag van jullie onderzoek. Op dezelfde manier werk je in een ander gebied of het eerste gebied onder andere omstandigheden. Verwerk ook dit onderzoek in een verslag. LEESTEKST 1 : Elke plant zijn eigen plek. Planten groeien niet overal en onder alle omstandigheden. Ze hebben voldoende licht, lucht, warmte, water en voedsel nodig. We noemen dit de groeivoorwaarden van planten. Deze groeivoorwaarden verschillen per plantensoort. De ene soort heeft meer warmte nodig dan de andere soort. Pagina 3 van 14

4 Daarom groeien paprika s in Spanje en niet in Nederland. Tuinders hier willen toch paprika s kweken en bootsen daarom het Spaanse klimaat in een kas na. Veel mensen hebben een tuin bij hun huis, daar zetten ze mooie tuinplanten in. De bodem bestaat uit goede, vochtige tuinaarde. In die tuinen groeien vanzelf ook andere planten. Die noemen wij wilde planten. De meeste mensen willen geen wilde planten tussen hun gewassen. Zij noemen deze planten omkruid. Onkruid groeit heel snel, bloeit gauw en maakt snel zaden. Wilde planten zijn sterker dan gekweekte soorten, je moet voortdurend schoffelen om ze weg te krijgen. Wilde planten groeien niet overal, ze hebben ieder hun voorkeur. Sommige soorten houden van schaduw en andere zijn juist echte zonliefhebbers. De ene soort groeit liever op een natte plek, de andere staat graag droog. Er zijn onder de planten echte kleiminnaars, maar ook zandliefhebbers. Laat je de natuur haar gang gaan, dan kiest elke plant zijn eigen plek. Er zijn maar weinig planten die helemaal geen voorkeur hebben. Bij jou in de buurt zijn ook allerlei soorten plekjes, onder de bomen, open grasveldjes. Tussen de straattegels groeien andere plantjes dan in de berm. Al die plekjes kunnen flink verschillen/ Plekjes onder bomen zijn veel droger dan in het open veld. In de schaduw is natuurlijk veel koeler dan in de volle zon. De ene kant ligt in de zon, de andere kant heeft altijd schaduw. Aan de schaduwkant is een koeler klimaat dan aan de zonzijde. Elk plekje heeft zijn eigen klimaat. Dat noemen wij een microklimaat. Planten zijn vaak goed aangepast aan hun lievelingsplek. Tussen de stenen blijven planten klein en laag bij de grond. Ze hebben lange wortels die diep de grond in gaan. Soms hebben ze dikke opgezwollen bladeren. Hierin bewaren ze veel water. De planten onder bomen hebben vaak grote bladeren. Daarmee proberen zij zo veel mogelijk zonlicht op te vangen. De stroken gras langs de weg noemen we bermen. Soms staan de bermen vol bloemen, echter, zij worden vaak gemaaid, mensen lopen er, waardoor er veel bloemen verdwijnen. Sommige planten, zoals weegbree, kunnen daar tegen. Hun stevige blaadjes liggen vlak op de grond. Ze worden tredplanten genoemd. Pagina 4 van 14

5 LEESTEKST 2 : Pioniers Weet je wat een pionier is? Dat is iemand die ergens voor het eerst komt, iets voor het doet of iets ontdekt. Ontdekkingsreizigers, uitvinders en ook de eerste maanreizigers noem je pioniers. Pioniers waren bijvoorbeeld de mensen die zo n tweehonderd jaar geleden naar het wilde westen van Amerika trokken. Overal waar zij verschenen, groeide het plantje weegbree op hun pad. De Indianen, die veel oog hadden voor plant en dier, noemden dit plantje het voetspoor van het bleekgezicht. Zo n 40 jaar geleden gingen er voor het eerst mensen wonen in Flevoland. Ze kregen de naam polderpioniers. Maar mensen waren er niet het eerst. Heel wat planten en dieren vonden al eerder een plekje in het kale land. Planten die voor het eerst groeien op een kaal stuk grond, noemen we dan ook pionierplanten. Kale grond is op veel plaatsen te vinden: opgespoten land, een omgespitte tuin, een stuk grond waar een huis is afgebroken of gebouwd wordt, tussen de straatstenen en tegels. Pionierplanten zorgen ervoor dat straks ook andere planten op zo n plekje kunnen groeien. Ze maken de leeflaag geschikt. Hoe gaat dat? Zand is heel onvruchtbare grond, er zijn maar weinig planten die daarin kunnen groeien. Alleen pionierplanten lukt dat. Na verloop van tijd gaan deze pionierplanten dood. Hun stengels en bladeren komen op en in de grond. Bacteriën en kleine bodemdiertjes leven ervan. Zij zorgen dat er een dun humuslaagje ontstaat. Dan is de leeflaag geschikt voor andere planten. WERKBLAD 1: VRAGEN OVER DE LEESTEKSTEN Vraag 1. Noem de groeivoorwaarden van een plant. Vraag 2. Hoe worden wilde planten ook wel genoemd? Pagina 5 van 14

6 Vraag 3. Wat gebeurt er als je de natuur zijn gang laat gaan? Vraag 4. Waarom hebben de planten onder de bomen vaak veel grotere bladeren? Vraag 5. Wat zijn pionierplanten? GRASSEN Pagina 6 van 14

7 WERKBLAD 2: GRAS Pagina 7 van 14

8 Dit heb ik gevonden. Mensen gebruiken gras voor WERKBLAD 3: BLOEIEND GRAS Een paspoort Pagina 8 van 14

9 Zoek een grasspriet met bloemen en beschrijf dit PASPOORT VAN : 1. Teken de grasspriet 2. De kleur is.. 3. Heeft het gras één bloem of meer bloemen? 4. Ruikt de grasspriet? 5. Zie je meeldraden? 6. Zie je een stamper? 7. Omschrijf de vorm van de bloem. 8. De naam van de grasspriet is. WERKBLAD 4: WILDE PLANTEN Pagina 9 van 14

10 Hoe ziet een plant er uit? WERKBLAD 5: WILDE PLANTEN Hoe ziet een bloem er uit? Pagina 10 van 14

11 WERKBLAD 6: PLANT MET BLOEM PASPOORT VAN: Zoek een mooie plant met bloem en beschrijf deze plant. Pagina 11 van 14

12 1. Teken je plant en de bloem 2. De kleur is.. 3. Heeft de bloem een kroonblad. Hoeveel? 4. Hebben de kroonblaadjes strepen of stippen.? Dit noemen we het honingmerk, zij wijzen insecten de weg naar de nectar. 5. Zie je stuifmeel aan de meeldraden. Welke kleur heeft het? 6. Zie je de stamper. Teken hem maar. 7. De naam van de plant is: WERKBLAD 7: STUIVEN. Pagina 12 van 14

13 Een puzzel. De oplossing van de puzzel. Pagina 13 van 14

14 1. Groen 2. Koren 3. Maaien 4. Rijst 5. Spaghetti 6. Hooikoorts 7. Mei 8. Grasspriet 9. Koe 10. Riet Het woord is GRASPIEPER. Overige mogelijkheden: 1. Planten drogen en een herbarium maken. 2. Koken 3. Een schooltuin aanleggen 4. Zelf planten zaaien Pagina 14 van 14