Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden

Transcriptie

1 Oude bomen meetlint In Amsterdam staan veel bomen. Sommige van die bomen zijn al heel oud en hebben veel meegemaakt. Bomen kunnen veel betekenen voor mensen. Denk bijvoorbeeld aan de kastanjeboom in de tuin van het Achterhuis. Anne Frank schreef erover in haar dagboek. Opdracht 1 - Bijzondere bomen Is er een boom die voor jou bijzonder is? Vertel erover aan de anderen in jouw groepje, bijvoorbeeld waar de boom staat en wat de boom zo bijzonder maakt voor jou. Luister naar elkaars verhalen. Bomen kunnen veel ouder worden dan mensen. Je kunt nooit precies weten hoe oud een boom is, tenzij je weet wanneer hij geplant is. Maar je kunt de leeftijd van levende bomen wel schatten. De omtrek van een boom groeit namelijk ongeveer met 2,5 cm per jaar. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten Kies samen een boom in het park en schat hoe oud deze is. Stap 1: Meet de omvang van de boom Doe je meetlint op ongeveer 1,5 m hoogte om de stam van de boom en meet hoeveel centimeter dik de stam is. Dit heet de omvang van de boom. De omvang van de boom is cm.

2 Stap 2: Schat de leeftijd van de boom Zoek op in de tabel hieronder hoe oud de boom ongeveer is. Omvang in cm 2,5 cm 5 cm 7,5 cm 10 cm 12,5 cm 15 cm 17,5 cm 20 cm Aantal jaar oud 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar Omvang in cm 22,5 cm 25 cm 27,5 cm 30 cm 32,5 cm 35 cm 37,5 cm 40 cm Aantal jaar oud 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar Omvang in cm 42,5 cm 45 cm 47,5 cm 50 cm 52,5 cm 55 cm 57,5 cm 60 cm Aantal jaar oud 17 jaar 18 jaar 19 jaar 20 jaar 21 jaar 22 jaar 23 jaar 24 jaar Omvang in cm 62,5 cm 65 cm 67,5 cm 70 cm 72,5 cm 75 cm 77,5 cm 80 cm Aantal jaar oud 25 jaar 26 jaar 27 jaar 28 jaar 29 jaar 30 jaar 31 jaar 32 jaar Omvang in cm 82,5 cm 85 cm 87,5 cm 90 cm 92,5 cm 95 cm 97,5 cm 100 cm Aantal jaar oud 33 jaar 34 jaar 35 jaar 36 jaar 37 jaar 38 jaar 39 jaar 40 jaar Omvang in cm 105 cm 110 cm 115 cm 120 cm 125 cm 130 cm 135 cm 140 cm Aantal jaar oud 42 jaar 44 jaar 46 jaar 48 jaar 50 jaar 52 jaar 54 jaar 56 jaar Omvang in cm 145 cm 150 cm 155 cm 160 cm 165 cm 170 cm 175 cm 180 cm Aantal jaar oud 58 jaar 60 jaar 62 jaar 64 jaar 66 jaar 68 jaar 70 jaar 72 jaar Omvang in cm 190 cm 200 cm 210 cm 220 cm 230 cm 240 cm 250 cm 260 cm Aantal jaar oud 76 jaar 80 jaar 84 jaar 88 jaar 92 jaar 96 jaar 100 jaar 104 jaar Omvang in cm 300 cm 375 cm 500 cm 625 cm 750 cm 875 cm 1000 cm 1250 cm Aantal jaar oud 120 jaar 150 jaar 200 jaar 250 jaar 300 jaar 350 jaar 400 jaar 500 jaar Extra - Zie je bomen in het park die nog dikker zijn dan de boom die je net gemeten hebt? Hoe oud zoud Extra - Zie je bomen in het park die nog dikker zijn dan de boom die je net gemeten hebt? Hoe oud zouden die zijn? Schat de leeftijd en meet het eventueel na. Hoe oud is de oudste boom in het park ongeveer? Is die boom ouder of jonger dan de oudste deelnemer van jullie groepje? Opdracht 3 Het verhaal van de boom Stap 1: Reken uit in welk jaar de boom die je bij opdracht 2 gemeten hebt, is gaan groeien (jaar dat het nu is) -... (leeftijd van de boom) =.... (jaar waarin de boom is gaan groeien) Stap 2: Bespreek samen wat de boom allemaal meegemaakt zou kunnen hebben. Welke belangrijke gebeurtenissen zijn er in Amsterdam geweest in de tijd dat de boom hier stond? Bijvoorbeeld: heeft hij op 30 april 2013 de feestende menigte gezien bij de kroning van Koning Willem Alexander?

3 Vogels kijken en luisteren vogel zoekkaart eventueel: verrekijker, vogelgidsje Bijna overal in Amsterdam kom je vogels tegen. Ook op de plek waar je nu bent zijn vogels. 1 Ga stil zitten. Luister goed. Hoor je vogels? 2 Doe je ogen dicht en luister. Elke vogel maakt een ander geluid. Hoeveel vogels hoor je? 3 Kijk waar een geluid vandaan komt. Zie je de vogel? Zie je de bek van de vogel bewegen als hij zingt? Als je een verrekijker hebt, kun je die gebruiken om de vogel nog beter te zien. Stap 1: Maak de kijker breed of smal genoeg, zodat de twee kijkbuizen, tubes, goed voor je ogen zitten. Stap 2: Kijk door de kijker naar een vast punt. Stel scherp door het wieltje in het midden rustig naar links of rechts te draaien. Draai vervolgens aan de ring bij je rechteroog, tot je met beide ogen goed scherp ziet. Stap 3: Zoek nu een vogel en volg hem met je ogen. Hou hem goed in de gaten en zet in tussen de kijker voor je ogen. Probeer de vogel door de kijker heen in beeld te krijgen en stel al kijkend scherp met het wieltje in het midden. 4 Doe het geluid van de vogel na. Geeft de vogel antwoord? 5 Zoek de vogel op de zoekkaart. Hoe heet de vogel? 6 Welke soorten vogels hoor of zie je nog meer? Wie kent de meeste vogels?

4 Bodemdieren zoeken en bekijken Zoekkaart bodemdieren Loeppotjes Eventueel: schepje of lepel, insectengidsje In de stad wonen veel dieren. De meeste van die dieren zie je niet, omdat ze heel klein zijn en op of in de grond leven: bodemdieren. De bodemdieren zijn belangrijk voor de voedselkringloop: ze eten vaak dode blaadjes en ander natuurlijk afval. Hun poep is weer mest voor de planten en bomen. Opdracht 1 - Onderzoek welke bodemdieren er op deze plek voorkomen. Stap 1: Ga naar een plekje waar veel schaduw is en waar planten en rommeltjes zoals dode blaadjes, takken of stenen de grond bedekken. De oudere(n) in jullie groepje moet mee kunnen doen of dicht in de buurt kunnen komen. Stap 2: Zoek tussen de planten en onder de rommeltjes naar kleine beestjes. Veeg de blaadjes rustig opzij en kijk elke keer als je dat doet eerst rustig of je een beestje ziet, voordat je verder zoekt. Gebruik, als je dat hebt, een schepje of stok om mee te graven. Stap 3: Verzamel de beestjes die je vindt in een loeppotje. Laat de beestjes aan elkaar en aan jullie oudere zien. Zoek met de zoekkaart of een veldgidsje op hoe ze heten. Wat eten jullie diertjes? Let op: Werk rustig en met aandacht en let erop dat jullie oudere kan zien wat jullie doen. Betrek elkaar (oudere jongere) bij het zoeken, door bijvoorbeeld hardop te praten tijdens het zoeken: vertel wat je ziet of vangt.

5 Waterdieren zoeken en bekijken Witte platte bak Schepnet Loeppotjes Zoekkaart waterdieren In de stad wonen veel dieren, ook onder water! Vissen zijn bijvoorbeeld waterdieren, maar de meeste waterdieren zijn heel klein, zoals watervlooien of de larven van muggen of andere insecten. Aan de soorten die voorkomen in het water, kun je zien hoe schoon het water is. Opdracht 1 - Onderzoek welke waterdieren er op deze plek voorkomen. Stap 1: Ga naar een plekje bij het water, waar je goed bij de kant kun komen met je groepje. De oudere(n) in jullie groepje moet mee kunnen doen of dicht in de buurt kunnen komen. Stap 2: Vul de witte bak met een laag water. Let op dat er geen troep (zoals zwerfafval of blaadjes) meekomt. Stap 3: Vang waterbeestjes met je schepnet. Beweeg het net rustig door het water, zonder de bodem te raken. Haal het net na een paar bewegingen boven water, gooi waterplanten terug in het water (niet op de kant!) en keer het netje binnenste buiten in de witte bak. Beestjes die je gevangen hebt, zullen nu de bak in zwemmen. Stap 4: Bekijk de beestjes en zoek samen op hoe ze heten. Laat de waterbeestjes aan elkaar en aan jullie oudere zien, bijvoorbeeld in een loeppotje. Zoek met de zoekkaart op hoe ze heten. Let op: Werk rustig en met aandacht en let erop dat jullie oudere kan zien wat jullie doen. Betrek elkaar (oudere jongere) bij het zoeken, door bijvoorbeeld hardop te praten tijdens het zoeken: vertel wat je ziet of vangt.

6 Zwerfafval opruimen Afvalknijper Vuilniszak Eventueel: handschoenen Er komen veel mensen in het park, die niet allemaal netjes hun rommel opruimen. Opdracht 1 Is dit een net park? Kijk samen rond en wandel wat door het park. Zie je zwerfafval? Vind jij het veel of weinig afval? Is dit een net of rommelig park? Praat erover met elkaar. Zijn jullie het met elkaar eens, of hebben de deelnemers in jouw groepje verschillende meningen over hoe net het park is? Opdracht 2 Opgeruimd staat netjes Help met zijn allen mee om het park (nog) netter te maken door al het zwerfafval dat je ziet op te ruimen. Voelt het goed, om mee te helpen aan een net park? Wat vindt de oudere in jullie groepje ervan?

7 Rondneuzen Plantengidsje Er groeien allerlei soorten planten in het park. Sommige kun je herkennen aan hun geur. Aan geuren zijn soms sterke herinneringen verbonden. Opdracht 1 Herinneringen bij de geur van gras Kijk om je heen of je gemaaid gras ziet. Raap een plukje op, en laat iedereen er aan ruiken (als je geen gemaaid gras ziet, pluk dan wat levend gras). Doe je ogen dicht. Waar doet de geur jou aan denken? Vertel het elkaar. Opdracht 2 Rondneuzen in het park Wandel rond in het park en zoek samen plantensoorten die sterk geuren. Wrijf wat blad tussen je vingers en ruik dan aan het blad. Laat het ook ruiken aan de ouderen. Wie weet hoe de planten heten? En kun je ook, zonder te kijken, zeggen welke plant je ruikt? Zoek de planten op in de plantengids. Ruik nog eens aan de plant en onthoud nu de naam erbij.