Doe- pad Watertorenweg
|
|
- Mark van den Berg
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 3-4
2 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij hebben ons uiterste best gedaan om rekening te houden met de copyright op de gebruikte afbeeldingen. Mocht u afbeeldingen tegen komen die onrechtmatig gebruikt worden neemt u dan contact op met De Hortus. De Hortus Centrum voor Natuur en Milieu Melis Stokelaan GL Harderwijk Telefoon: (0341) E- mail: info@hortusharderwijk.nl
3 Doe- pad Watertorenweg groep 3-4 Met de komst van een nieuwe natuurspeeltuin aan de Watertorenweg in Harderwijk zag de gemeente Harderwijk ook kans om op deze lokatie een aanbod te realiseren voor Natuur en Milieu Educatie. De Hortus, Centrum voor Natuur en Milieu is door de gemeente gevraagd om dit aanbod te ontwikkelen. Het resultaat: een natuur educatief doepad rondom de speeltuin dat voornamelijk gericht is op de kinderen die de speeltuin bezoeken en een serie lesbrieven voor groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs. Deze buitenles kunt u zelf bij het doepad aan de Watertorenweg in Harderwijk. Deze les is een aanvulling op de educatieve route die rondom de speeltuin loopt. De inhoud van de educatieve route en de opdrachten kunt u vinden op de website van De Hortus: of de gemeente Harderwijk: Inhoud van de les De kinderen gaan op een actieve manier aan de slag in het bos. Door middel van de verschillende opdrachten willen we de kinderen uitdagen om te ervaren dat een bos meer is dan een groep bomen. Door de opdrachten, die uiteenlopen van bewegingsspel tot goed waarnemen, maken de kinderen kennis met een aantal van de vele aspecten die een bos rijk is. Begeleiding Voor de les is het de bedoeling dat de klas in maximaal 7 groepjes wordt verdeeld. Samen met een begeleider voeren de leerlingen bij elk pleintje een opdracht uit. Iedere opdracht duurt ongeveer 10 minuten. De totale les duurt ongeveer 1,5 uur. Laat ieder groepje bij een ander pleintje beginnen. Zijn de kinderen klaar dan zoeken ze een pleintje waar ze nog niet zijn geweest. Geef de materialen mee aan de groepjes. Laat het laatste groepje de materialen weer mee terug nemen.
4 Let op: bij opdracht 4 moet een touw gespannen worden tussen een aantal bomen. De kinderen moeten met hun ogen dicht het touw volgen. Zorg dat er een aantal obstakels zijn maar let vooral op de veiligheid. Let op: Opdracht 7: In de winter kan het zijn dat de waterpomp is afgesloten i.v.m. vorst. In dat geval komt deze opdracht te vervallen en verdeelt u de klas in 6 groepjes. Materialen U kunt zelf voor de benodigde materialen kopietjes van de opdrachten zorgen. U kunt er ook voor kiezen om een tas met de materialen en opdrachten te lenen bij De Hortus. Te bestellen via info@hortusharderwijk.nl of De borg bedraagt 10 euro. Veel plezier! Overzicht opdrachten en materialen Hieronder vindt u de benodigde materialen. Een overzicht van de opdrachten staat op de volgende bladzijden. De opdrachten kunt u uitprinten via het document: opdrachten. De titel van de opdracht is gelijk aan de naam van het pleintje waar de opdracht wordt uitgevoerd. Opdracht Naam Materialen 1 Windrichtingen 2 Bomen en struiken Stopwatch 3 Vogels 4 Zintuigen 3 blinddoeken (theedoeken), waslijn of touw 10 mtr 5 Boomstronk Zoekkaarten, evt. loepjes of loeppotjes 6 Grond 7 Waterpomp 2 even grote emmertjes, bekertjes, stopwatch
5 Opdracht 1 Windrichtingen Speel het spel: De specht zegt Een kind staat in het midden van de windroos. Hij of zij zegt welke kant de andere kinderen op moeten lopen. Jullie doen dit alleen als het kind in het midden voor de opdracht zegt: De specht zegt. Dus als het kind in het midden zegt: De specht zegt: loop naar het noorden, loopt iedereen naar het noorden. Zegt het kind alleen: Loop naar het noorden, dan blijft iedereen staan. Wie het fout doet is af en gaat aan de kant staan. Wie blijft het langst over? Duurt het erg lang voor er een kind over is dan mag iedereen weer mee doen en komt iemand anders in het midden. De windrichtingen zijn: N Noorden NW- Noord Westen W Westen ZW- Zuid Westen Z Zuiden ZO Zuid Oosten O Oosten NO- Noord Oosten Opdracht 2 Bomen en struiken Jullie gaan een wedstrijdje doen. Een van jullie (of de begeleider) houdt de tijd bij. De rest krijgt 2 minuten om zoveel mogelijk verschillende bladeren te verzamelen. Na 2 minuten komen jullie weer hier terug. Wie heeft de meeste verschillende bladeren? Probeer zoveel mogelijk losse dingen te pakken en geen dingen te plukken. Pluk je wel iets, pak dan een blaadje en niet een hele tak. Kijk eens op het bord dat op dit pleintje staat. Hierop staat welk blad van welke boom is. Van welke bomen of struiken hebben jullie het blad gevonden. Van welke nog niet? Kun je die nog vinden? Dit spel kun je nog een keer doen. Of probeer het spel eens met:
6 bloemen, kleuren of dingen die niet in de natuur horen. Je mag ook zelf iets bedenken. Wie vindt de meeste verschillende dingen? Opdracht 3 Vogels Ga even rustig zitten en kijk en luister een paar minuten naar de dingen om je heen. Wat heb je gezien en gehoord? Wie of wat maakte het geluid? Zou jij ook niet een keer 1 van deze dieren of planten willen zijn? Kies welk dier of welke plant je wilt zijn. Kies uit: uil, paardenbloem, specht, besje, wild zwijn, bij of boom. Kies allemaal een andere. Geef daarna antwoord op de vragen. Waarom wil je dit dier of deze plant zijn? Wat zou je doen? Waar zou je heengaan? Waar laat je je zaadjes achter om een nieuwe bloem uit te laten groeien? Waar is je nest? Wie is je vijand? Wat eet je? Opdracht 4 Zintuigen Voor deze opdracht moet een touw gespannen worden door het bos. Dit spel doe je met 2 kinderen. Een van jullie doet een blinddoek om en wordt een paar keer rondgedraaid. De ander brengt hem naar een plek en laat daar iets voelen. Of je geeft iets in de handen om te voelen. Dit kan zijn: een boom, een blad, mos, takken of iets anders. Als het kind met de blinddoek goed gevoeld heeft, gaat hij terug naar het begin. Daar mag de blinddoek af en gaat hij raden wat hij heeft gevoeld. Loop rond en zoek wat je hebt gevoeld. Heb je een boom laten voelen? Weet het kind met de blindoek welke? Hierna draaien de rollen om. Hebben jullie beiden al een paar keer gevoeld? Ga dan naar het touw dat door het bos loopt. Een kind doet de blinddoek om en pakt het touw. Volg nu het touw zonder te kijken. Het einde gevonden? Dan mag de volgende.
7 Opdracht 5 Boomstronk Probeer hier in de buurt verschillende beestjes te vinden. Sommige beestjes verstoppen zich op donkere vochtige plekjes zoals onder een boomstam of tussen de bladeren op de grond. Of ga tussen de wortels van deze boom op zoek. Heb je een diertje gevonden? Volg dan de stappen op de zoekkaart en kijk of je kunt vinden hoe het beestje heet. Opdracht 6 Grond Zoek in de omgeving voorwerpen waarmee je kunt gooien, zoals dennenappels, steentjes of takjes. Teken in het zand een grote cirkel met daarin twee kleinere cirkels. Op een paar meter afstand trek je een lijn. De kinderen gaan achter de lijn staan en proberen de voorwerpen in de cirkel te mikken. De buitenste cirkel is 1 punt, de middelste 2 punten en de binnenste 3 punten. Wie heeft na 5 keer gooien de meeste punten? Opdracht 7 Waterpomp N.B. In de winter kan de waterpomp afgesloten zijn. Zet de emmers op gelijke afstand van de waterpomp. Maak twee groepjes. 1 groepje begint. Het andere groepje (of de begeleider) houdt de tijd bij. Één kind begint met pompen. De ander zorgt dat het bekertje gevuld wordt en brengt het volle bekertje naar de emmer. Leeg het bekertje water in de emmer. Stop na twee minuten, dan gaat het andere groepje zijn emmer vullen. Welk groepje heeft na twee minuten de volste emmer? Als het geen mooi weer is en je niet nat wilt of mag worden zet dan de emmer onder de pomp. 1 kind gaat pompen. Houdt met de stopwatch bij hoe lang het duurt voor de emmer overstroomt. Wie dit het snelst kan is de winnaar.
Doe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 1-2 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Milieu in opdracht van gemeente Harderwijk. Wij hebben
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 7-8 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieDoepad Watertorenweg
Doepad Watertorenweg Lessenserie voor groep 1 tot en met 8 Leerkrachtenhandleiding en opdrachten Doepad watertorenweg - handleiding Colofon Deze lesbrief is opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens
Nadere informatieNME-leerroute Kabouters in het Westerpark
NME-leerroute Kabouters in het Westerpark 1 Groep Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen In het Westerpark woont een kaboutervolk. Dat weten niet zoveel mensen, maar voor deze ene keer hebben
Nadere informatie2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Nadere informatie4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in:
4 Vind me dan Er is altijd wel een verjaardag of een ander feestje om te vieren. En bij een feestje horen cadeautjes. Maar voor het zover is, wil je het cadeautje natuurlijk zo goed mogelijk verstoppen.
Nadere informatieWerkblad: Vind me dan
Werkblad: Vind me dan Stap 1 Stap 2 Wat is het probleem? Vraag het de natuur! Hoe lost de natuur dit probleem op? Hoe zorgen planten en dieren ervoor dat ze niet opvallen? Kennen jullie voorbeelden? Schrijf
Nadere informatie7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur
Geluiden Wees 1 minuut helemaal stil. Luister naar de geluiden om je heen. Hoeveel geluiden heb je gehoord? Welke geluiden heb je herkend? Je eigen geur maken Verzamel verschillende soorten blaadjes, mos,
Nadere informatieDe Veluwe Opdrachten en Overzichten voor begeleiders
De Opdrachten en Overzichten voor begeleiders Inhoud van de map ALGEMEEN Over Woordvoerders van de natuur Over de opdrachten en voorbereiding Praktisch: 2 vormen van begeleiden Overzicht opdrachten per
Nadere informatieMet Pim en Pientje op stap... PWN. Puur water en natuur.
Met Pim en Pientje op stap... PWN. Puur water en natuur. Met Pim en Pientje op stap... Naar het beginpunt van de route Vanuit de hoofdingang van de Hoep gaat u meteen linksaf langs de drie vlaggen. U volgt
Nadere informatieLeerpad Natuurbeleving kleuters Lesduur: ca 60 minuten Bestemd voor groep 1/2/3 Sluit aan bij kerndoel: 39, 40a
Leerpad Natuurbeleving kleuters Lesduur: ca 60 minuten Bestemd voor groep 1/2/3 Sluit aan bij kerndoel: 39, 40a Inleiding Korte omschrijving van de les: In groepjes van 4 kinderen lopen ze begeleid de
Nadere informatieOntdekkingstocht voor gezinnen
Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen Tjakkie de specht ontdekt de herfst INLEIDING TJAKKIE HERFST Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen het
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: zandhagedissen Groepje 2: mierenleeuwen Groepje 3: boompiepers Groepje 4: zandoorwormen Groepje 5: sneeuwvlo
Nadere informatieONDERZOEKERS:...(vul je naam in) Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...
Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Als je naar de takken van de boom kijkt,
Nadere informatieOntdekkingstocht duin, bos en strand
Ontdekkingstocht duin, bos en strand Opdracht 1 Het noorden van de kaart Start deze ontdekkingstocht op de parkeerplaats van Ecomare. Om te weten of je goed loopt, is het belangrijk dat je de kaart goed
Nadere informatieRivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen
Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen t pech s e d e i k k a j T e lente ontdekt d INLEIDING TJAKKIE LENTE Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen
Nadere informatieDE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN
DE HERFST DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN vanaf 2de graad lager onderwijs. x vak: muzische vorming x duur: halve dag GRIEZELBOS HET KLEINE VIEZE BEESTJES- ONDERZOEK! verloop: x verdeel de klas in verschillende
Nadere informatieInleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Opzet van de lescyclus... 4 2.1. Algemeen doel... 4 2.2. Doelstellingen... 4 3. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden... 5 4. Voorbereidende activiteit
Nadere informatielesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieVolg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...
Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Kijk goed naar deze boom om te zien of het
Nadere informatieAlleen maar zand? Groep 1,2,3 en 4. Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool.
Alleen maar zand? Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool. Doelgroep: Groep 1 t/m 4. Plaats: Rond de zandbak bij de school of elders. Doel: Ontdekken wat er allemaal in de grond
Nadere informatie1. Samen maken we muziek vandaag
1. Samen maken we muziek vandaag We verzamelen voor het gebouw van de Natuurtuin Na een korte inleiding zingen we samen het lied samen maken we muziek vandaag. Dit lied zullen we telkens zingen als we
Nadere informatieEen midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015
Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: WATER VERZAMELEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieOpdrachtkaarten Herfst
Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten
Nadere informatieOude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden
Oude bomen meetlint In Amsterdam staan veel bomen. Sommige van die bomen zijn al heel oud en hebben veel meegemaakt. Bomen kunnen veel betekenen voor mensen. Denk bijvoorbeeld aan de kastanjeboom in de
Nadere informatie,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\)
ë' - ::s r,:,- -+ o -+ (\') 0 lo., o_ 0 - n. ==} -==-. < (ih o= (h b,. =g ) Tuinwandeling voor groep 1 / 2 van het primair onderwijs HET LIEVEHEERSBEESTJESPAD Tuin: Landzigt Tijdsduur: cira 1 uur Eigen
Nadere informatieHet konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding
Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoudsopgave Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 4 Handleiding voor
Nadere informatieNME-leerroute Kabouters in de Drijflanen
NME-leerroute Kabouters in de Drijflanen 1 Groep Tilburg, BS Wandelbos Inleiding Kinderen meer in contact brengen met de natuur, dat is de doelstelling van het project Brede scholen als groen netwerk in
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten
Nadere informatieThema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature.
BSO in 2 nature Bushraft activiteit www..eu info@.eu Thema Zintuigen www..eu info@.eu Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584 Inleiding
Nadere informatieKabouterpad herfst. www.jufanke.nl. - www.jufanke.nl -
Kabouterpad herfst www.jufanke.nl Uitleg van het kabouterpad Dit kabouterpad is gemaakt voor een herfstwandeling door het bos. De wandeling kan met kleine groepjes of de hele klas tegelijk gelopen worden.
Nadere informatieBLIJ MET EEN EI. Blij met een ei, april 2011 Speel-o-theek De Dobbelsteen www.dedobbelsteen.nl
BLIJ MET EEN EI Deze speur- en speltocht is niet alleen bedoeld voor rond de paastijd. Doordat iedereen moet proberen zijn of haar ei heel te houden wordt er een extra spelelement in de speurtocht gebracht.
Nadere informatieGROEP 1-2. Wat valt er buiten te BELEVEN?!
GROEP 1-2 Wat valt er buiten te BELEVEN?! * Is evenveel ook even zwaar? Is een emmer met bladeren even zwaar als een emmer met stenen of takken? Hoeveel stenen zijn net zo zwaar als een emmer bladeren?
Nadere informatieNatuurpad. Haarlemmermeerse bos
Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Het pad begint en eindigt bij het informatiebord
Nadere informatieONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!
GOED GROEIEN ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 1&2 Ontdek het zelf UITDAGING ONDERZOEK WAT EEN PLANT NODIG HEEFT OM NOG BETER TE GROEIEN. INLEIDING Een van de leukste
Nadere informatieNatuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin
Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en
Nadere informatieOok$met$kinderen$van$0$/$4$jaar$de$natuur$in!
Ook$met$kinderen$van$0$/$4$jaar$de$natuur$in! Inleiding Ook met kinderen van 0-4 jaar kun je de natuur in! Kinderen willen spelen, ontdekken, leren en genieten. Hun leefwereld wordt langzaam groter en
Nadere informatieGelderse Museumdag zaterdag 19 oktober Speurtocht door het sprookjesbos
Gelderse Museumdag 2013 - zaterdag 19 oktober Speurtocht door het sprookjesbos Op Landgoed Schovenhorst vind je veel plekjes die zo uit een sprookjesboek zijn gestapt. Vandaag gaan jullie deze plekjes
Nadere informatieNME-leerroute Aarde, lucht en water
NME-leerroute Aarde, lucht en water 3 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Wat hoor ik daar, een steentje in het water? Deze is zwaar en zakt naar de bodem. Wat zie ik daar, een mooie
Nadere informatieIk laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes.
HALLO! IK BEN EDDY DE EGEL. VANDAAG NEEM IK JE MEE OP ONTDEKKING IN DE SPITKEET! WIJ EGELS SCHARRELEN AL HEEL LANG TUSSEN DE MENSEN. MEESTAL ZIE JE ONS NIET MAAR WIJ ZIEN VAN ALLES! Ik laat je ontdekken
Nadere informatieInleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen...
1 Inhoudsopgave Inleiding...3 1. Doelgroep...4 2. Relatieschema...4 3. Opzet van de lescyclus...5 3.1. Algemeen doel...5 3.2. De doelstellingen...5 4. Relatie met de kerndoelen...6 5. Voorbereidende activiteit
Nadere informatiewww.natuuriseenfeest.nl de schat van de zeerover 'Ik heb hem gezien hoor. Hij was een schat aan het verstoppen! Hier vlakbij. Ik zag hem pijlen leggen. Anders weet hij zelf niet meer waar die ligt natuurlijk.
Nadere informatieWriemelbeestjes. Aanwijzingen begeleider: Laat gevangen diertjes naderhand weer los.
Spits je lepeloren Ga zitten en doe je ogen dicht. Draai je lepeloren naar alle kanten. Wat kun je allemaal horen? Hoor je andere konijnen? Sluipt daar een vos door de struiken? Of is het de wind? Laat
Nadere informatie12 spits je oren eekhoorntjes, ga in een kring zitten met de ogen dicht. spits je eekhoorn-oortjes en luister goed. wat hoor je allemaal? ritselt er e
14 raadsel 8 versierde poot! met mijn poot pak ik van alles vast. pak de poot van de eekhoorn en strijk ermee langs deze planten. blijven er zaadjes aan mijn poot hangen? blijven ze ook aan jullie eekhoornjas
Nadere informatieOpdrachtkaarten Lente
Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de
Nadere informatieWriemelbeestjes. Als je een holletje gaat graven kom je kleine beestjes tegen. Kun jij kleine beestjes vinden als je in de bladhoop graaft?
Spits je lepeloren Ga zitten en doe je ogen dicht. Draai je lepeloren naar alle kanten. Wat kun je allemaal horen? Hoor je andere konijnen? Sluipt daar een vos door de struiken? Of is het de wind? Laat
Nadere informatielesdoelen - De kinderen ontdekken:
lesbrief moestuintjes - lesvoorbereiding Bij zoekt bloem De kinderen ontleden een bloem en maken bloembommen voor de bijen. benodigdheden tijdens de les - Vijf á zes bloemen waarbij stamper en meeldraden
Nadere informatieHET GROTE WELPEN DOEBOEK SCOUTING HEIDEPARK
HET GROTE WELPEN DOEBOEK SCOUTING HEIDEPARK 2018-2019 ERWIN DE SWART Scouting Heidepark Het Grote Welpen Doeboek 2018-2019 Bladzijde 1 Het Avontuur Begint Hier Elk weekend gaan de Welpen (6-11 jaar) van
Nadere informatieNatuurpad. Haarlemmermeerse bos
Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Er zijn twee startpunten, de eerste is
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
Opdrachten thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: schaatsenrijders Groepje 2: beekprikken Groepje 3: schrijvertjes Groepje 4: bloedzuigers Groepje 5:
Nadere informatiePLEINGEIN SPELENDERWIJS IN GESPREK OVER HET SCHOOLPLEIN
PAGINA 2 PLEINGEIN SPELENDERWIJS IN GESPREK OVER HET SCHOOLPLEIN HANDLEIDING VOOR DE SPELLEIDER PAGINA 2 PLEINGEIN Het SAT is het team van kinderen waarmee jullie gaan samenwerken om een Gezond Schoolplein
Nadere informatieSpinners. Veel plezier! Juf Els en juf Anke
Spinners Een nieuwe rage: spinners! Heb jij ze al gespot in jouw klas? Vervelend, al dat speelgoed op school, of handig! spinners in de klas, daar kun je leuke, leerzame activiteiten mee doen! Wij bedachten
Nadere informatieDOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.
Nadere informatieLeesboekje de seizoenen
Leesboekje de seizoenen Leesboekje De Seizoenen Pagina 1 Dit is de winter. Dit is de sneeuw. Dit is de hagel. Dit is de ijzel. Dit is het ijs. Dit is het donker. Dit is het licht. Dit is de kat. Dit is
Nadere informatieLesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel
Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel
Nadere informatiePlant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8
Plant in de klas Instructieblad leerkracht Groep 6/7/8 Colofon Titel: Plant in de klas - Instructieblad leerkracht, groep 6/7/8 Auteurs: Nienke van den Berg Hilde Spitters (NIGZ) Redacteuren: John Luteijs
Nadere informatieKNABBELENDE KNAGERS lesprogramma voor groep 1/2 (3)
1 KNABBELENDE KNAGERS lesprogramma voor groep 1/2 (3) 2 Colofon Deze lesbrief is een uitgave van de Stichting Educatieve Natuurtuin Goffert (SENG) Nijmegen, 2017 2e oplage. Post- en bezoekadres: Educatieve
Nadere informatieVoorbereidende les Waterwolf in waterland
Voorbereidende les Waterwolf in waterland ------------------------------------------------------------------------------------------------------- Lesactiviteit: Een polder, dijk of boot maken Groep: 4
Nadere informatieNatuur, Buiten Activiteit:
Natuur, Buiten Activiteit: Doelgroep: middenbouw (groep 4, 5 en 6) Doel van de activiteit: - De kinderen worden bewust van de herfst en zijn veranderingen. - De kinderen leren over de onderdelen van bladeren
Nadere informatieEen basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012
Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Doelgroep: Midden- en Bovenbouw Basisonderwijs: groep 5-8 jaargetijde: Voorjaar, zomer, herfst plaats: Bij school, in een park, in een
Nadere informatieWerkboekje. Natuur- en milieu educatie. Groep 4. Naam: Wintergroene kerst. Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna
Werkboekje Natuur- en milieu educatie Naam: Groep 4 Wintergroene kerst Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Werkblad 1: Groene takken domino Om deze domino te kunnen spelen, is het van te
Nadere informatieDASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen
DASSENWERK werkbladen opdrachten Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2012 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je onderzoekt vandaag een klein gebied van Nationaal Park De
Nadere informatieVrijdagmorgen kleuters Deze bestaat uit 3 onderdelen. Kinderboerderij, Parachutespel en spelletjes op het veld.
Vrijdagmorgen kleuters Deze bestaat uit 3 onderdelen. Kinderboerderij, Parachutespel en spelletjes op het veld. Tijden: 10:15 10:45 uur 10:45-11:15 uur 11:15 11:45 uur Aan het eind van de ochtend krijgen
Nadere informatieGeachte ouders/verzorgers,
Geachte ouders/verzorgers, In onze groep zijn we bezig met het thema Herfst van Peuterplein. We praten, lezen, zingen en spelen over allerlei dingen die met herfst te maken hebben. De herfst brengt veel
Nadere informatieHet onderzoek van de burgemeester 5/6
Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder
Nadere informatieOppervlakte op het schoolplein versie A
Oppervlakte op het schoolplein versie A Doe deze opdracht met vier kinderen. Nodig: een rolmaat 1. Maak met zijn vieren een vierkant van 1 x 1 meter. Op elke hoek van het vierkant staat een kind. Gelukt?
Nadere informatieNME-leerroute Onderkruipsels in de Drijflanen 2
NME-leerroute Onderkruipsels in de Drijflanen 2 Groep 1 Tilburg, BS Wandelbos Inleiding Kinderen meer in contact brengen met de natuur, dat is de doelstelling van het project Brede scholen als groen netwerk
Nadere informatieExpeditie Boswachterscode
Boswachterscode Ontdek jij je zesde zintuig? Kinderen tussen de 7 en 10 jaar opgelet! Zet je zintuigen op scherp. Volg het spoor van Benno Buitenpret. Speciaal voor jou heeft hij zijn persoonlijke en buitengewoon
Nadere informatieHandleiding voor Gidsen
Ko Duinkonijn Groep 1,2 en 3 Handleiding voor Gidsen Bezoekerscentrum De Kennemerduinen: Zeeweg 12 2051 EC Overveen Tel: 023-54 11 123 Mail: info@np-zuidkennemerland.nl Website: www.npzk.nl IBAN: NL81INGB0000179758
Nadere informatieLeerpad Holle Wegen Halen. Opdrachten. Holle_Wegen_OPDRACHT.indd 1 20/04/10 14:04
Leerpad Holle Wegen Halen Opdrachten 1 Holle_Wegen_OPDRACHT.indd 1 20/04/10 14:04 OPDRACHT 1 Temperatuur in de holle weg Bovenaan de Kluis ligt het driesterrenplekje. Neem hier de thermometer uit het koffertje.
Nadere informatie14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01
Handleiding voor begeleiders 01 Ten opzichte van 50 jaar geleden zijn veel diersoorten verdwenen. Dit is vooral een gevolg van de toename van de bevolking en de steeds grotere ruimte waarop mensen beslag
Nadere informatieLessuggesties voor groep 3 & 4
Lessuggesties voor groep 3 & 4 1 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op: www.rotterdam.nl/downloadslesmateriaal - Leskaarten met lessuggesties groep 3 & 4 - Materialen van het pakket: Leskaart
Nadere informatieDocentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving
Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen bouwen
Nadere informatieNME-leerroute Kabouters in het Westerpark
NME-leerroute Kabouters in het Westerpark 1 Groep Tilburg, BS St. Hubertus Inleiding Kinderen meer in contact brengen met de natuur, dat is de doelstelling van het project Brede scholen als groen netwerk
Nadere informatieOPDRACHTKAART SPEELS BINGO. Loop met een appel op je lepel zo snel mogelijk van het begin naar het eind. Zorg dat de appel niet van de lepel valt.
Loop met een appel op je lepel zo snel mogelijk van het begin naar het eind. Zorg dat de appel niet van de lepel valt. Duik met je gezicht in het water en probeer met je mond het snoepje of voorwerp dat
Nadere informatieMateriaal Groen. Deel 3: Groen groeit
Materiaal Groen Deel 3: Groen groeit Colofon Deel 3: Groen groeit Onderdeel van het materiaal Groen, met de thema s: Seizoenen (dl. 1), Groen in de stad (dl. 2), Groen groeit (dl. 3), Thuis tuinieren (dl.
Nadere informatieeen uitvinding voor het circus
lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 4: een uitvinding voor het circus Verhaal deel 1: Wat al gebeurd is Verhaal deel 2: Een uitvinding voor het circus Opdrachtomschrijving: Bedenk een uitvinding voor
Nadere informatieKijken naar het heelal
Kijken naar het heelal GROEP 1-2 15 65 minuten 1, 8, 54 en 55 De leerling: vergrootglas meer detail van een voorwerp kunt zien te kijken naar een blad en een beestje en beschrijven en een rond glas water
Nadere informatie4-7 jaar Scharrelavontuur. 4-7 jaar Scharrelavontuur. Sterke geuren. Aardegeuren. Pluk een blaadje van een plantje.
Sterke geuren Pluk een blaadje van een plantje. Wrijf erover met je vingers, en verkreukel het blaadje een beetje. Ruik nu eens. Laat elkaar je blaadje ruiken. Waar ruikt het naar? Aardegeuren Ga op de
Nadere informatie-sluipende vossen -Bosgeluiden Volume 1
PictoLadderSpel -sluipende vossen -Bosgeluiden Volume 1 Leerdoelen: De leerlingen weten de betekenis van de verschillende pictogrammen over toegankelijkheid in het bos. De leerlingen maken kennis met de
Nadere informatieDe lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede.
1 Colofon De lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede. Deze handleiding hoort bij de leskist Het Beste Bos Ede. Dit is een, in samenwerking met IVN Ede, aangepaste
Nadere informatieHet konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding
Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoud 1 Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke... 1 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke... 3 2.1 Voorbereiding... 3 2.2
Nadere informatieBoterbloemen in het gras
Boterbloemen in het gras Achtergrondinformatie De boterbloem behoort tot de familie der ranonkelachtigen. De wetenschappelijke naam Ranunculus betekent in het Latijn: kikkertje. Veel soorten hebben namelijk
Nadere informatieLieveheersbeestjes. Tijdstip: april, mei als bijv. een kind met een lieveheersbeestje binnenkomt
KB1 Tijdsinvestering: 30 minuten 1/2 3/4 5/6 7/8 lente zomer herfst winter Tijdstip: april, mei als bijv. een kind met een lieveheersbeestje binnenkomt 1. Inleiding Kleuters hebben iets met lieveheersbeestjes.
Nadere informatieWerkmap leerlingen SCHOOLMOESTUIN MIJN NAAM IS: IK ZIT IN GROEP:
Werkmap leerlingen SCHOOLMOESTUIN MIJN NAAM IS: IK ZIT IN GROEP: INHOUD INTRODUCTIE ZADEN VERGELIJKEN WAT EET JE? LOGBOEK BLZ. 2 BLZ. 3 EN 4 BLZ. 5 BLZ. 6 EN 7 INTRODUCTIE Een broodje met tomaat, andijvie
Nadere informatieDe grond waarop wij wonen
GROEP 3/4 De grond waarop wij wonen Doel: Planten horen bij de grond waarop wij wonen Dit onderdeel gaat over het onderzoekend verkennen van de planten in de omgeving van de kinderen van de onderbouw.
Nadere informatie1 Actief in de natuur. Bodemgespuis en kriebeldiertjes
Bodemgespuis en kriebeldiertjes Overal vind je kriebeldiertjes, als je maar goed kijkt. Zullen we eens samen gaan kijken of er hier ook diertjes zijn? Als je een diertje gevonden hebt, mag je roepen. Dan
Nadere informatieNME-leerroute Onderkruipsels in het Westerpark 2
NME-leerroute Onderkruipsels in het Westerpark 2 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Hallo allemaal! Wat fijn dat jullie straks naar het Westerpark gaan! Mijn naam is Rupsje Nooitgenoeg
Nadere informatielesbrieven avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 2:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen
Nadere informatie16. Luister naar wat ik vertel
16. Luister naar wat ik vertel Tijdens deze activiteit: luisteren de kinderen naar beschrijvingen van kenmerken van verschillende voorwerpen uit de natuur. Hierdoor komen ze te weten over welk voorwerp
Nadere informatieVOEL! KLEUTERS. Vlinderen. --> in zijvak hand
VOEL! KLEUTERS Vlinderen kaart zon/wolk --> in zijvak hand De begeleider kiest een open plek met bloemen. De kinderen zijn vlinders die rondfladderen in het grasland. Vlinders hebben de warmte van de zon
Nadere informatievan Mars is nagemaakt
Reis naar Mars GROEP 3-4 23 25 & 20 minuten, verdeeld over 2 lessen 1, 5 en 8 De leerling weet: dat er ijzer in de grond van de planeet Mars zit dat roest een reactie is van ijzer en zuurstof (in de aanwezigheid
Nadere informatie4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.
4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test
Nadere informatieG e d r a g s - e n v e r k e e r s r e g e l s
G e d r a g s - e n v e r k e e r s r e g e l s Thema / onderwerp Voorbereiding bezoek kinderboerderij. Thema s: gedrag- en verkeersregels. Welke betekenis heeft het thema / onderwerp voor de kinderen?
Nadere informatie