Leefgebieden in de duinen. Les met werkblad - biologie
|
|
- Willem Jansen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Groep 5 t/m 8 Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen weten na de les dat leefomstandigheden op kleine stukjes van een gebied sterk kunnen verschillen. Leerlingen kunnen noemen dat er door hoogteverschillen in de veel variatie is in hoeveelheid zon, wind, vochtigheid en temperatuur. Materialen: - Per leerling: Werkblad. (Er zijn aparte werkbladena voor groep 5/6, b voor groep 7/8.) - Per tweetal: liniaal, stevig papier, kleurpotloden, schaar Groepsgrootte: Klassikale introductie, opdracht met werkblad in groepjes van 2-4 leerlingen; klassikale nabespreking Duur: 30 minuten Inleiding Houd een korte introductie over de. (5 minuten) Inhoud: Nederland ligt voor een groot gedeelte onder de zeespiegel. Door dijken en wordt voorkomen dat Nederland overstroomt. Dijken worden door mensen gemaakt, door de natuur. zijn bijzondere natuurgebieden omdat er dieren en planten voorkomen die ergens anders niet kunnen leven. Mensen mogen in de niet zomaar overal komen. Ze zouden de kunnen beschadigen. Nederland is plat, maar hebben toppen en valleien. Daardoor is er veel variatie in leefomstandigheden in de. Op de top waait het bijvoorbeeld (bijna) altijd, in de valleien is het vaak windstil. Midden op de dag schijnt de zon vanuit het zuiden heel fel. (Laat eventueel zien hoe de zon opkomt in het oosten, over Nederland draait en onder gaat in westen). Dan wordt het heel warm op hellingen die naar het zuiden gericht zijn. Op hellingen die naar het noorden gericht zijn wordt het veel minder warm. Via het werkblad gaan we kijken naar verschillen tussen microgebiedjes. Dit doen we in het lokaal en in de. Kern (20 minuten) Afronding (5 minuten, schrijfopdracht: 30 minuten) Deel vervolgens Werkblad. uit en laat de leerlingen hier in groepjes van vier mee aan het werk gaan. Bespreek het werkblad klassikaal na. (Hierbij is de achtergrondinformatie te gebruiken.) De mens is één van de weinige wezens/organismen die de omgeving op grote schaal naar zijn hand zet om comfortabel te kunnen leven. In een klassengesprek of een schrijfopdracht kunnen de leerlingen aangeven hoe zij in de zouden wonen. Daarbij moet gedacht worden aan de volgende leefomstandigheden: - Type bodem en vlakheid van de bodem: Hoe bouw je in de op zand? Hoe woon je als mens in de?.
2 Groep 5 t/m 8 In een hol, in een hut? Ga je de vloer vlak maken of zoek je een vlak stukje? - Vochtigheid: Regen en bodemwater? Waar ga je wonen? - Temperatuur: Hoe houd je jezelf warm of koel? Houd ook rekening met wind, eventueel brandstof enzovoort. - Voedsel: Wat zou je eten, hoe kom je eraan? Achtergrondinformatie In de nabespreking van de werkbladen kunnen de volgende dingen terugkomen: Kleine plekken kunnen heel erg verschillen in klimaat en omgevingsfactoren. In een vlak landschap zijn de verschillen niet groot, maar zodra er reliëf is, zoals in de, worden de verschillen groter. In een duinlandschap zijn de volgende dingen bepalend voor planten en dieren: Wind op de top, luwte in de valleien. Droog op de wind- en zonzijde, nat op de schaduwzijde en in de lagere delen (valleien). Hogere temperaturen op de zonzijde. Koude lucht zakt in de valleien (met name s avonds merkbaar) en warme lucht stijgt meer op. Veel zon en veel schaduw. Op de zuidhelling (de kant van een duin die naar het zuiden gericht is) staat veel zon. Hierdoor is het heel droog waardoor er weinig verschillende planten en vooral lage planten groeien. Op de zuidhelling groeit vooral helmgras. Op de noordhelling groeien bijvoorbeeld mos en varens. Hoe verder je van de zee afloopt, hoe ouder de zijn. De vegetatie wordt hoger op het oude duin. Er groeien andere planten dan in jonge. Dat komt doordat de vlakbij de zee nog veel kalk bevatten. Dat spoelt in de loop van de tijd uit. Bepaalde planten groeien niet op kalkrijke bodem, bijvoorbeeld heide. Duinroosjes groeien juist wel goed op kalkrijke grond. In de natte duinvalleien, die vaak voedselarm zijn, groeien bijzondere planten als orchideeën, vleesetende planten (zonnedauw) en waternavel.. 2
3 Werkblad.a In de leven verschillende dieren en planten, op verschillende plekken. Op de ene plek waait het bijvoorbeeld hard, op de andere plek juist niet. Ook in de klas is de ene plek niet de andere. Dit ga je onderzoeken. Maak twee groepjes van twee. Opdracht Zoek met zijn tweeën een plekje van 0 cm lang en 0 cm breed. Dit kan in het lokaal, maar ook buiten op het schoolplein. Dat vertelt de juf of meester. Opdracht 2 Vul voor dit plekje in: (Zet een rondje om het goede woord.) Hoeveel licht komt er die plek? geen weinig veel heel veel Hoe vochtig/nat is het op die plek? droog beetje vochtig heel vochtig nat Hoe warm is het op die plek? koud lauw warm heet Hoe vaak veranderen mensen iets/ hoe vaak komen er mensen? nooit af en toe regelmatig vaak Werk nu weer met z n vieren. Opdracht 3 Vergelijk met z n vieren de twee plekken. Als je een mens was van cm lang. Op welke van de twee plekken zou je willen wonen? Als je een plant was, waar zou je dan het beste groeien?.a. Werkblad 3
4 Werkblad.a Opdracht 4 Knip uit papier twee vierkantjes van 0 cm lang en 0 cm breed. Vouw ze keer doormidden. Zet ze neer op tafel, het zijn duintjes. - Zet een geel kruisje op de kant waar veel zon of licht is. - Zet een zwart kruisje waar minder zon of licht is. - Zet een groen kruisje waar veel wind zal zijn, als het waait. - Zet een rood kruisje waar weinig wind zal zijn. - Zet een blauw kruisje waar het erg nat zal zijn, als het geregend heeft. - Zet een oranje kruisje waar het minder nat is. Opdracht 5 Zet twee naast elkaar. Tussen de heb je een vallei, of een dal. - Sommige planten hebben veel water nodig en weinig zon. Teken een donkergroen rondje op de plek waar deze planten het liefst groeien. - Andere planten hebben veel zon nodig en weinig water. Teken een lichtgroen rondje op die warme, droge plek. In de natuur zal de warme en droge kant altijd naar het zuiden kijken, want de zon staat midden op de dag in het zuiden. Opdracht 6 Waar zou jij als konijn het liefst je hol willen maken in deze?.a. Werkblad 4
5 Werkblad.b In de leven verschillende dieren en planten, op verschillende plekken. Op de ene plek waait het bijvoorbeeld hard, op de andere plek juist niet. Ook in de klas is de ene plek niet de andere. Dit ga je onderzoeken. Jullie viertal splitst zich in twee tweetallen. Dan ga je aan de slag met de volgende opdrachten. Opdracht Zoek met zijn tweeën een plekje van 0 cm lang en 0 cm breed. Dit kan in het lokaal, maar ook buiten op het schoolplein, dat vertelt de juf of meester. Opdracht 2 Vul voor dit plekje in: (Zet een rondje om het goede woord.) Hoeveel licht komt er die plek? geen weinig veel heel veel Hoe vochtig/nat is het op die plek? droog beetje vochtig heel vochtig nat Hoe warm is het op die plek? koud lauw warm heet Hoe vaak veranderen mensen iets/ hoe vaak komen er mensen? nooit af en toe regelmatig vaak Opdracht 3 Knip uit papier een vierkantje van 0 cm lang en 0 cm breed. Vouw dit keer doormidden en zet dit neer op jouw plekje, alsof er een duintje staat op jouw plekje. - Zet een rood kruisje op het duin waar je denkt dat het het warmst is. - Zet een blauw kruisje waar het het koudst is. - zet een groen kruisje waar het het vochtigst is. - zet een grijs kruisje waar het het droogst is. - Zet een zwart kruisje op de plek waar het het donkerst is. - Zet een geel kruisje waar het meeste licht is. Werk nu weer met z n vieren. Opdracht 4 Vergelijk met z n vieren de twee verschillende plekken. Stel dat je een mens zou zijn van cm lang. Op welke van de twee plekken zou je willen wonen?.b Werkblad 5
6 Werkblad.b Opdracht 5 Zet de twee naast elkaar. Tussen de heb je een vallei, of een dal. De ene kant van een duin staat vaak meer richting het zuiden. De andere kant vaak meer richting het noorden. - Welke kant is het zonnigst? (Zet een rondje om het goede antwoord.) De kant naar het noorden / de kant naar het zuiden. Deze kant is vaak, net als een woestijn, heel droog. - Aan welke kant van het duin verwacht je de meeste planten? De kant naar het noorden / de kant naar het zuiden. - Verwacht je een verschil tussen planten op de helling en planten op de bodem van de duinvallei? Ja / nee Zo ja, waardoor komt dat verschil? Opdracht 6 Waar zou jij als konijn het liefst je hol willen maken in deze?.b Werkblad 6
Duinen en mensen. In zes groepjes wordt de discussie voorbereid. De discussie is klassikaal.
2 en mensen Rollenspel Doel: Leerlingen kunnen argumenten noemen voor of tegen het openstellen van de duinen voor vrij wandelen. Ze kunnen zich inleven, in de rol van dierbeschermer, plantbeschermer, dijkwacht,
Opdrachtkaarten Herfst
Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten
Opdrachtkaarten Lente
Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de
Les met werkblad - biologie
Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen hebben na de deze les een idee hoe het is om te wadlopen. Ze weten wat ze onderweg tegen kunnen komen. Materialen: - Werkblad 5: Wadlopen - Platte bak (minimaal
Werkblad: Vind me dan
Werkblad: Vind me dan Stap 1 Stap 2 Wat is het probleem? Vraag het de natuur! Hoe lost de natuur dit probleem op? Hoe zorgen planten en dieren ervoor dat ze niet opvallen? Kennen jullie voorbeelden? Schrijf
Voedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,
Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat
Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat 5.1 Wordt het warm vandaag Lees het verhaal Wat is het weer? Kijk naar de boom Kijk naar de muts en de wanten Wat denk jij? Is het koud? In de zomer is het warm In
DASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen
DASSENWERK werkbladen opdrachten Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2012 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je onderzoekt vandaag een klein gebied van Nationaal Park De
Planten en dieren in de duinen. Interactief verhaal
Interactief verhaal Doel: Leerlingen kennen na de les een aantal belangrijke eigenschappen van planten en dieren. Konijnen leven, hazen niet. Konijnen zijn sprinters, hazen zijn lange afstand renners.
4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in:
4 Vind me dan Er is altijd wel een verjaardag of een ander feestje om te vieren. En bij een feestje horen cadeautjes. Maar voor het zover is, wil je het cadeautje natuurlijk zo goed mogelijk verstoppen.
Fossiele brandstoffen? De zon is de bron!
Energie 5 en 6 3 Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Filmpjes werkblad Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat fossiele brandstoffen hele oude resten van planten zijn. kunnen een
Hoe hoog is dat? groep Bron:
Hoe hoog is dat? groep 5-6 Wat kan een satelliet allemaal zien vanuit de ruimte? En hoe meet een satelliet hoogte? In de les Hoe hoog is dat? onderzoeken de leerlingen de werking van een satelliet die
Het kiemen van zaden
Het kiemen van zaden Dit Werkblad is van... Bij deze opdrachten gaan we in een aantal weken het ontkiemen van zaden volgen. We hebben daarvoor bonen uitgekozen, omdat dit zaden zijn, waarbij de ontkieming
Ontdekkingstocht duin, bos en strand
Ontdekkingstocht duin, bos en strand Opdracht 1 Het noorden van de kaart Start deze ontdekkingstocht op de parkeerplaats van Ecomare. Om te weten of je goed loopt, is het belangrijk dat je de kaart goed
Het onderzoek van de burgemeester 5/6
Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder
kaarsen de zon olielampen petroleumlampen gloeilampen fakkel maan en sterren brandend hout TL buizen gaslantaarns de zon vuur
Werkblad 1 Lichtbronnen Lees eerst de tekst een keer door. Vul de woorden op de goede plaats in. Alle woorden mag je maar één keer gebruiken. kaarsen de zon olielampen petroleumlampen gloeilampen fakkel
Wat en waar zijn de wadden? Les met werkblad - topografie
Les met werkblad - topografie Doel: De leerlingen kennen na afloop de namen van de waddeneilanden en de volgorde waarin ze liggen. Ze kunnen enkele belangrijke plaatsen rond het waddengebied aanwijzen
Tijd. 10 min. 55 minuten
Tijd GROEP 5-6 50 55 minuten 1, 23, 32, 44, 45 en 51 De leerling: weet hoe dag en nacht ontstaan weet dat de tijd niet overal op de wereld hetzelfde is weet met welke instrumenten je tijd kunt meten kent
WERKBLAD OPDRACHTEN. Locatie: De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen. 2008 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen
Dassenwerk WERKBLAD OPDRACHTEN Locatie: De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2008 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je gaat een onderzoek doen in een klein gebied van Nationaal
Over haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen.
VO Werkblad Doel: Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. Materialen: - Werkblad 3: - Potlood - Filmpjes: Dolfijnen, bruinvissen en vissen. De filmpjes zijn te vinden
Landengids voor: Landengids
We gaan een reisgids maken voor een land dat je zelf mag uitkiezen. Dat is een boekje waarin allemaal dingen staan die met dat land te maken hebben en die je zou willen weten als je op vakantie zou gaan
De waddendijk. Kringgesprek werkblad meten
Randje Texel 6 De waddendijk Kringgesprek werkblad meten Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat Texel tussen de Waddenzee en de Noordzee in ligt. weten dat de duinen ons beschermen tegen
Speklappen en rookworsten
Opdracht 1 Deze opdracht doe je in een groepje van vier. Nodig: A3-papier, zwarte stift. Om vlees te kunnen eten, worden er dieren geslacht. In jouw gemeente waren er vanaf 1850 veel slachterijen en vleesfabrieken
Leerpad Holle Wegen Halen. Opdrachten. Holle_Wegen_OPDRACHT.indd 1 20/04/10 14:04
Leerpad Holle Wegen Halen Opdrachten 1 Holle_Wegen_OPDRACHT.indd 1 20/04/10 14:04 OPDRACHT 1 Temperatuur in de holle weg Bovenaan de Kluis ligt het driesterrenplekje. Neem hier de thermometer uit het koffertje.
ONDERZOEKERS:...(vul je naam in)
Rode opdracht: bomen Pak de Boomzoeker 1,2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Staat deze boom in bloei? 0 - Ja 0 - Nee
Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit
Energie 5 en 6 2 Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: begrijpen hoe elektriciteit en stroom ontstaan, als een brandstof wordt
Vollenhove Wonen op een havezate
D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden
Thema 5 Weer en klimaat
Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 5 Weer en klimaat Samenvatting Wordt het warm vandaag? De stralen van de zon zorgen voor warmte op aarde. De zon geeft niet altijd dezelfde temperatuur. Doordat
Droge boon. Ik heb nodig: - een droge boon - een geweekte boon - weegschaal - een liniaal - kleurpotloden
De boon Ik heb nodig: - een droge boon - een geweekte boon - weegschaal - een liniaal - kleurpotloden 1. Bekijk een droge en een geweekte boon. Vul het schema hieronder in. Droge boon Geweekte boon Welke
8 4 Streken en klimaten
Lees het verhaal van de woestijnen en maak de opdracht. Een woestijn is droog, heel droog. Er valt heel weinig regen. De grond is droog. Het is te droog voor veel planten. Er wonen weinig mensen. Soms
Deze les bestaat uit twee delen. Het eerste deel kunnen de leerlingen zelfstandig in groepjes uitvoeren en het tweede gedeelte doe je klassikaal.
LESBRIEF 1 KM HOOP Handleiding leerkracht In de Week van de Hoop staat Team Hoop centraal, een groep superhelden die samen bijzondere avonturen beleven. De leerlingen ontdekken dat ze allemaal superhelden
S C I E N C E C E N T E R
HET DUIZELT VOOR JE OGEN Maar je hersenen maken er een mooie film van. Met een speciale ronddraaiende trommel met spleetjes: een zoötroop, kunnen jullie je eigen bioscoop maken. Maak allebei een aantal
bijlagen groep 5 en 6
bijlagen groep 5 en 6 bijlage 1 een stukje achtbaan Je hebt nodig: 2 brede planken. De ene plank moet ongeveer twee keer zo lang zijn als de andere. een paar tennisballen een stuk soepel karton plakband
Lesbrief Slakkenevolutiespel 1
Slakkenevolutiespel 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 15 minuten Klassikaal Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het begrijpen waarom slakken verschillende kleuren hebben
Experimenten KIT. werkboekje. Dokter in de wetenschap: Klas:
Experimenten werkboekje KIT Dokter in de wetenschap: Klas: 1 Licht/zon Zonnebaden in het licht Zonlicht is heel belangrijk voor planten. Als een plant enkele dagen geen of onvoldoende licht krijgt, begint
aan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde
Het klimaat GROEP 3-4 27 45 minuten 1, 42 en 43 De leerling: aan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde landklimaat en zeeklimaat blauwe kleurpotloden Zorg voor de activiteit De
Kwelder. Planten en zout water. Proefje. VO onderbouw
Kwelder Proefje Doel: Materialen: Leerlingen weten dat alleen speciale planten tegen zout water kunnen. De leerlingen weten dat zout, water aantrekt. Hierdoor gaan de meeste planten door uitdroging dood
Thema 5 Gedachten. Kernwoorden. De toekomst (morgen)
190 wereldreizigers Thema 5 Gedachten Onderdelen 1 Ik zie, ik zie wat jij niet ziet ik denk, ik denk wat jij niet denkt 2 Verschillende gedachten 3 Storm in je hoofd 4 Mind jar maken (kan ook heel goed
Texel (5 minuten) Het eiland Texel Op Texel schijnt de zon langer, regent het minder en waait het meer dan in de rest van Nederland. D. C........ D. K... D. W... O........ D.. H..... D.. B... O.........
Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Schoolplein groep 3-4. Schoolplein
UNICEF Handleiding lessuggestie Schoolplein groep 3-4 Handleiding Schoolplein Alle kinderen in de wereld hebben rechten. In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn deze opgenomen. Artikel
Knutselen met Je knutsel Ei Kwijt
Het voorjaarszonnetje heeft zich de afgelopen paar dagen al vaak laten zien. Vergeet niet het is eigenlijk nog winter, maar tegen het einde van deze maand maart, begint officieel de lente! En dit gaan
Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen.
Samenvatting door Annique 1350 woorden 16 mei 2015 7,3 333 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Klimaten Paragraaf 2.2 Weer en klimaat Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het
3 Voedselweb van het wad
Spel Doel: De leerlingen leren dat verschillende waddieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden, in een voedselweb. Materialen:
Lesbrief Evolutiespel slakken. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie. Werkvorm: Klassikaal. Duur: ± 15 minuten
Lesbrief Evolutiespel slakken Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Klassikaal Duur: ± 15 minuten Doel van de opdracht: Kinderen leren hoe dieren zich aanpassen aan hun omgeving.
Woordenschat - memory Taal Actief groep 4 Thema 3 Les 1
Woordenschat - memory Taal Actief groep 4 Thema 3 Les 1 de berg Is een hoog stuk land. Soms ligt er sneeuw bovenop. de top Het hoogste stukje van de berg. Hoger kun je niet klimmen. de beek Dit is een
Kaart 15 Bollen en knollen
Kaart 15 Bollen en knollen Informatiekaart Werkblad Onderzoek: o Bollen en knollen o Narcissen op water Quiz: o http://natuur.ariena.com Voor de leerkracht: De kinderen leren de volgende begrippen: Bollenstreek
Grond onder je voeten
Grond onder je voeten Hé hé, wie heeft z n voeten niet geveegd? Overal ligt modder. Kijk allemaal onder je schoenen! Loop je even door de tuin en daar begint het gezeur. Grond op de vloer vinden we blijkbaar
Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...
Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Kijk goed naar deze boom om te zien of het
Opdrachten thema. Veluwe
en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten
Zand en klei 1. Van veen tot weiland 2. Blad 1. Heide Een lage plant met paarse bloemen.
5 Lastige woorden Blad Zand en klei Heide Een lage plant met paarse bloemen. Voedingsstoffen Voedsel dat planten nodig hebben om te groeien. Boomgaard Een stuk land met fruitbomen. Greppel Een kleine droge
WERKBLAD - GROEP 7/8 DIJKEN DIJKEN IN FRYSLÂN
WERKBLAD - GROEP 7/8 DIJKEN Je woont veilig in Nederland. Dat lijkt heel normaal. Maar zo gewoon is dat niet. Een groot deel van Nederland ligt namelijk onder zeeniveau. Het gevaar van een overstroming
Opdrachten bij Weer en klimaat. (Tekstboek en de ELO) 3.1.1. Temperatuurverschillen op aarde.
Opdrachten bij Weer en klimaat. (Tekstboek en de ELO) 3.1.1. Temperatuurverschillen op aarde. 1-Maak een begrippenlijst van de rood gedrukte begrippen. 2-Wat zijn de drie elementen van weer en klimaat?
Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi.
Opdracht 1 Nodig: kleurpotloden of stiften, poster Maak je huis mooi. Hoe ziet de woonkamer in jouw huis eruit? Hebben jullie behang met bloemen, zijn de muren in een mooie kleur geverfd of hebben jullie
In je kracht. Werkboek voor deelnemers
In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers
VAN GOGH PROJECT GROEP 5 EN 6
VAN GOGH PROJECT GROEP 5 EN 6 Brieven schrijven Deze activiteit is gebaseerd op de briefwisseling tussen Vincent van Gogh en zijn broer Theo. Voorbereiding: Zorg voor een plaat/foto van een landschap.
Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen
Titel Eerlijk verdelen 2 Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen
Energie in je lichaam
Les in het kort De leerlingen maken kennis met energiezaken in relatie tot hun eigen lichaam. Ze leren voedsel te zien als brandstof. Ze leren de relatie tussen ademhaling en inspanning kennen. Ze meten
AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGEN WERKBLAD LESBRIEF 3: VLIEGEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 3) Vliegen Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Ontwerp een vliegmachine Proefvliegen: drijven op
Vissen op prehistorische botten
Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze Veldwerktip De leerlingen kunnen: vertellen hoe de Noordzee er 10.000 jaar geleden uitzag, vertellen waarom er botten van prehistorische zoogdieren in de Noordzee
Lespakket Zomerzon. Instructieblad groep 1 & 2. Inhoud pakket - Achtergrondinformatie. Lessuggesties:
Lespakket Zomerzon Instructieblad groep 1 & 2 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie - Instructieblad groep 1 & 2 - Materialen van het pakket: * Memoriespel * 2 potjes voor de kievitsbonen * 1 potje voor
1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?
1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? Hoofdstuk 1 Les 1 Zoek het op Bij de evenaar staat de zon hoog. Het is er warm en daardoor verdampt het water. Die warme damp stijgt op en koelt af: dan gaat
lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
BOUW JE EIGEN WEERSTATION
BOUW JE EIGEN WEERSTATION Als je wilt weten wat voor weer het is, dan moet je de verschillende weerselementen kunnen meten. Met enkele heel gewone dingen kan je jouw eigen weerstation bouwen. De thermometer
De teelt van zonnebloemen
De teelt van zonnebloemen De zonnebloem heeft als wetenschappelijke naam: Helianthus annuus. Deze naam komt van de Griekse woorden voor zon (helios) en bloem (anthos). De plant behoort tot de grote familie
Storm in het nieuws!
Kopieerblad 1 Storm in het nieuws! Storm in het nieuws! Wat weet je over de storm die heeft plaatsgevonden? Waar heeft de storm plaatsgevonden? Duid dit aan op de wereldkaart. Voeg hier eventueel een artikel
Leskist groene energie Pagina 11
Leskist groene energie Pagina 11 Bouw een windmolen; en die moet zo hard mogelijk draaien. Omdat de ene plek op aarde warmer is dan de andere waait het altijd wel. Die wind kan een molen doen draaien.
Lesbrief nr 1. voor Groep 5 + 6
Lesbrief nr 1 voor Groep 5 + 6 1 / 2016 + Download deze lesbrief ook op samsam.net Wat is Samsam Junior? Samsam Junior is een cross-mediale methode over mondiaal burgerschap, kinder rechten en duurzaamheid.
ONDERZOEKERS:...(vul je naam in) Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...
Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Als je naar de takken van de boom kijkt,
LESBLAD WATERKRINGLOOP GROEP 5-6
1 NAAM GROEP De reis van een waterdruppel Het water op aarde maakt verre reizen. De reizen van het water verlopen altijd in een rondje: de waterkringloop. Het begint met de zon De zon verwarmt het zeewater
Het weer. Expertgroep 4: Wind. Naam leerling:... Leden expertgroep:..
Expertgroep 4: Wind Naam leerling:...... Leden expertgroep:.. De voorbereiding In het weerbericht hoor je de weerman of weervrouw soms zeggen: Morgen is er kans op harde windstoten. Maar wat is wind eigenlijk?
2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Woordenschat blok 03 gr4 Les 1 De bodem: de grond waarin planten kunnen groeien. De duinen: heuvels van zand langs de zee. De plant: een stengel met
Woordenschat blok 03 gr4 Les 1 De bodem: de grond waarin planten kunnen groeien. De duinen: heuvels van zand langs de zee. De plant: een stengel met bladeren die groeit. De rots: een heel grote steen op
Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta
Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de
Meander. Aardrijkskunde BAKKAARTEN THEMA 4
6 Meander Aardrijkskunde BAKKAARTEN THEMA 4 thema 4 Wat heb je nodig... Warm of koud 21 In de winter is het koud en in de zomer is het warm. Dit kun je goed voelen. Kun je het ook meten?... voor de proef?
2. Auditieve Sinthese: A: Lettergrepen samenvoegen tot een woord. B: Letters samenvoegen tot een woord.
Auditieve taaloefeningen bij het onderwerp: Max en de toverstenen. 1. Auditieve Analyse: A: Eén en twee lettergrepen. B: Drie of meer lettergrepen. 2. Auditieve Sinthese: A: Lettergrepen samenvoegen tot
Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer?
Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Welke kleur wordt heter? Neem twee stukjes doek, een witte en een zwarte. Houd je ene hand onder het
Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK
6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK 6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Carla Wiechers Leerlijnen: Mark van Heck Auteurs: Marc ter Horst, Meie Kiel, Dianne Manders, Jacques van der Pijl
ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!
GOED GROEIEN ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 1&2 Ontdek het zelf UITDAGING ONDERZOEK WAT EEN PLANT NODIG HEEFT OM NOG BETER TE GROEIEN. INLEIDING Een van de leukste
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door J. 181 woorden 13 januari 2016 6,1 48 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra 2.1 Klimaten A Waardoor is het bij de evenaar warm? In bron
Grafieken. 10-13 jaar. Rekenles over het maken van grafieken. Rekenen. 60 minuten. Weerstation, data, grafieken
Grafieken Rekenles over het maken van grafieken 10-13 jaar Rekenen Weerstation, data, grafieken 60 minuten Op het digitale schoolbord bekijkt de leerkracht met de klas verschillende grafieken over het
Titel De gasbel onder Nederland
De gasbel onder Nederland Het ontstaan van gas en zout in de Nederlandse bodem Korte lesomschrijving In deze les maken leerlingen kennis met het ontstaan van de gasbel onder Slochteren in de provincie
WERKBLAD mijn landschap
WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een
Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet
Naam: Groep: LES 1 - WERKBLAD 1 Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet 1. OP STAP Bekijk het clipje: Op stap. Mensen gaan naar hun werk, naar school of op bezoek bij familie. Ze gaan boodschappen doen, naar
Voedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren zeedieren en planten (organismen) kennen en leren wie wie eet. - Voor elke leerling een kaart met een plaatje van een zeedier, of -plant
Thema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat
Lesbrief www.leopold.nl Auteur: Enzo Pérès-Labourette / ISBN 978 90 258 7316 5 Leeftijd: 5-8 jaar Thema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat Wat ik bomen wil vertellen Voor het lezen Vertel aan
AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 4: DE WOESTIJN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 4) De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de woestijn Maak een water-woestijn
Opdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: zandhagedissen Groepje 2: mierenleeuwen Groepje 3: boompiepers Groepje 4: zandoorwormen Groepje 5: sneeuwvlo
Onderzoekend leren Een windmolen op school: waar moet hij staan?
Onderzoekend leren Een windmolen op school: waar moet hij staan? Inhoudsopgave Inleiding 3 Context 3 Doelen van de les 3 Overzicht van de les 4 Lesbeschrijving Een windmolen op school 5 Stap 1. Introductie
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk Samenvatting door een scholier 1218 woorden 10 jaar geleden 5,8 98 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra.1 A Het landschap is het uiterlijk van een gebied.
LESINSTRUCTIE GROEP 5/6
LESINSTRUCTIE GROEP 5/6 Bij Samsam nr. 5 2017 De zee Burgerschap Samsam komt 5 x per jaar uit met een magazine, en een werkblad. Daarbij hoort een website met filmpjes en aanvullende informatie: samsam.net
Een vreemde planeet groep 5-8
Een vreemde planeet groep 5-8 Hoe weten we wat voor weer het is op Mars? Of uit welk materiaal de ringen van Saturnus bestaan? De leerlingen onderzoeken in deze les zelfgemaakte planeten. Ze leren dat
Suggesties bij de les Speurneus Spinnenweb voor de verdere verwerking op school
Suggesties bij de les Speurneus Spinnenweb voor de verdere verwerking op school Bekijk diverse filmpjes via internet Schooltelevisie en/of Beeldbank: http://www.schooltv.nl/beeldbank/ Leskist Kriebel,
inhoud Zee, strand en duin 1. Zand 2. Zon en wind 3. Het duin 4. Dieren in het duin 5. Eb en vloed 6. De jutter 7. Schelpen 8.
Zee, strand en duin inhoud Zee, strand en duin 3 1. Zand 4 2. Zon en wind 5 3. Het duin 6 4. Dieren in het duin 7 5. Eb en vloed 8 6. De jutter 9 7. Schelpen 10 8. De zeehond 11 9. Naar het strand 12 10.
De paashaas schildert eieren
april 2015 vanaf 4 jaar De paashaas schildert eieren tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof De paashaas schildert eieren 1 In rood en groen en geel. Wat maakt hij er weer veel. Refrein: Paashaas, paashaas.
Inleiding Deze les maken de leerlingen een vuurtoren. Ze gebruiken de CloudProfessor om een knipperend licht te maken. Lesdoelen
Leerkrachthandleiding Inleiding Deze les maken de leerlingen een vuurtoren. Ze gebruiken de CloudProfessor om een knipperend licht te maken. Lesdoelen De leerlingen zijn in staat om: te benoemen wat de
De exodus. Foto s van het materiaal
De exodus Focus van dit verhaal De focus van dit verhaal ligt bij de uittocht van het volk van God (Exodus 11:1 15:21). Het verhaal is één van de heilige verhalen en behoort tot de kernpresentatie. Lesdoelen
Techniekkit: Oost Nederland. Domein: Overbrengingen. Competentie: Ontwerpen Toepassen Reflectie. Leergebied: Aardrijkskunde
Techniekkit: Oost Nederland Domein: Overbrengingen Competentie: Ontwerpen Toepassen Reflectie Leergebied: Aardrijkskunde 1. Mensen zijn vaak onderweg. Naar school, het werk, de sportclub, opa en oma of
Van de regen in de drup
Doelen Kerndoel 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. De leerlingen leren de waterkringloop. Kerndoel 47: De leerlingen leren de