Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download ""

Transcriptie

1 Texel

2

3

4

5

6 (5 minuten) Het eiland Texel Op Texel schijnt de zon langer, regent het minder en waait het meer dan in de rest van Nederland. D. C D. K... D. W... O D.. H..... D.. B... O Echte Texelaars spreken het Texels dialect. 'Hee lóópt as een mál skéép' (iemand die doelloos heen en weer loopt) 'Hut waait dat 't rôôkt' (het waait hard) Groep 3 en 4 6 Duinen Konijn Witoor is haar holletje kwijt Doel: De leerlingen leven zich in in het leven van de dieren Verhaal voorlezen hun fantasie. Materialen: - Onderstaande tekst van het duingebied. Ze kennen de verschillen in leefwijze en het prikkelt Groepsgrootte: Klassikaal - Een knuffelkonijn Duur: 20 minuten - Tekeningen bij het verhaal Inleiding De leerlingen zitten in een kring. Bespreek kort wat de leerlingen al weten over konijnen. Wie heeft er thuis een konijn? Wie heeft er wel Kern Lees voor of vertel: (10 minuten) eens een wild konijn gezien? Vlak bij de zee staan duinen. Veel zand en wat helmgras erop. Maar wat verder van de zee af staan ook duinen. Oudere duinen en die zijn helemaal groen. Ze zijn begroeid met gras, struiken en bloemen. Tussen het gras zitten gaten in de grond. Heeft iemand hier zitten graven? Jazeker! Een konijn. Kijk daar hupt er één. Bruin met een klein wit vlekje op haar oor. Ze snuffelt bij een hol en rent dan weer verder. Naar het volgende hol. Zij graaft een beetje met haar voorpootjes, snuffelt weer en rent verder. Kris kras over het pad. Pas nou maar op konijn! Boven je vliegt een kiekendief. Hij zweeft met zijn grote vleugels wijd uitgespreid door de lucht. Hij is op zoek naar een lekker hapje. En hij lust graag kuikens, muizen en kleine konijntjes. Konijnenvrouwtje Witoor is op zoek naar haar holletje. Zij is een beetje vergeten waar het was. Ze had nog wel wat poepjes bij de ingang achtergelaten zodat ze kon ruiken als ze weer thuis was. Misschien wat hoger op het duin? Witoor klimt tegen het duin op. Pfft, wat is het hier warm in de zon. 4 Dames en heren, jongens en meisjes! de WaddenzeeschoolKrant De Waddenzeeschool laat je kennismaken met de Waddenzee De Waddenzeeschool Krant Verzin een nieuwe soort! Aan de andere kant van de duintop, in de schaduw, is het wat koeler. Zij rent weer terug naar de zonnige kant, want daar ruikt het wel weer veel lekkerder naar de bloeiende heideplanten en de kamperfoelie. Wat groeien hier ook veel prikstekels. Daar moet ze ook goed voor uitkijken. Aan het eind van de zomer groeien daar van die mooie oranje besjes aan. Duindoornbessen. Maar Witoor vindt die niet lekker. Veel te zuur. Mensen maken daar wel sap van. Ook van bramen Konijn Witoor is haar holletje kwijt Grijze zeehond Eidereend Strandkrab Oorkwal Puzzel Vertaal de woorden in het Engels. Golf Zeehond Kwal Schelp Het mannetje van de grijze zeehond herken je aan de dikke Het vrouwtje van de grijze zeehond heeft een wat slankere kop. Ze kunnen wel 330 kg wegen! kop. Een volwassen vrouwtje kan toch nog wel zo n 160 kg wegen. Eidereendenvrouwtjes zijn bruin van kleur. Zo vallen ze Het mannetje van de eidereend ziet er prachtig uit. niet op als ze op het nest zitten. De vrouwtjes zorgen vaak De mannetjes passen niet op de kinderen. samen voor de kinderen, zoals in een kindercrèche. Een mannetjeskrab heeft aan de onderkant een spits Een vrouwtjeskrab heeft aan de onderkant een rond driehoekje, in de vorm van een vuurtoren. driehoekje, in de vorm van een bijenkorf. Hoe ziet een mannetjes oorkwal eruit? Hoe ziet een vrouwtjes oorkwal eruit? Ga naar en zoek in de Waddenbieb. Teken de kwal hierboven. bieb. Teken de kwal Ga naar en zoek in de Wadden- hierboven. Wil je meer weten? Kijk dan op Colofon Eindredactie: Ecomare, educatieve dienst Vormgeving: Jel, Gonnie Hengelmolen Fotografie: Ecomare, Foto Fitis, Flicr en Common Waddensea Secretariat Illustraties: Juultje Putman Drukwerk: RotoSmeets Utrecht Financiële bijdrage: Waddenfonds Voor de leerkracht: Deze les is een variatie op les 2 van groep 5 t/m 8 Als ik een wadbeest was (zie Wat is de Waddenzeeschool? Aan de slag met de Waddenzeeschool De Waddenzee is een uniek natuurgebied en niet voor niets tot werelderfgoed uitgeroepen. De Waddenzeeschool is een project van de gezamenlijke waddeneilanden wil elke leerling kennis laten maken met het waddengebied. Op de website kunt u gratis lesbeschrijvingen en werkbladen downloaden voor onder- en bovenbouw over de thema s strand zee, duinen en het wad. Deze lessen sluiten aan bij de kerndoelen van het basisonderwijs en zijn eenvoudig te gebruiken in de klas. Daarnaast bevat de website ook bruikbare filmpjes, zoekbladen, spelletjes, een uitgebreide zee-encyclopedie en het onderdeel wad voor kids. Teken een nieuw soort dier dat goed op het wad kan leven. Gebruik je fantasie! Bedenk dat hij te maken krijgt met: eb en vloed. voedsel dat in de bodem of in het water zit. dat het tijdens eb heel erg warm kan worden. manieren om schelpdieren te openen of vis te vangen. Verzin tot slot een passende naam voor het dier. En schrijf dat onder in de schilderijlijst. Gebruik van de krant Deze krant is een kennismaking met de Waddenzeeschool. De diverse opdrachten hebben te maken met de Wadden- en Noordzee en al het leven dat daar voorkomt. Met deze krant kunt u de Waddenzeeschool in uw klas introduceren. De krant is goed te gebruiken als extra activiteit bij de lessen. De antwoorden van de opdrachten uit deze krant kunt vinden op Buitenprogramma s De lessen van de Waddenzeeschool kunnen goed gebruikt worden ter voorbereiding en verwerking van een werkweek op een van de waddeneilanden. Op vindt u meer informatie over de verschillende waddeneilanden en hun programma-aanbod. Zand Vuurtoren preekballon.

7

8

9

Het g e h e i m van de w

Het g e h e i m van de w Lessenserie over een bijzonder natuurgebied 3 8 natuur- en Het g e h e i m van de w Mieke Bon De Waddenzee... Wadlopen, zeilen, zeehon- & Janneke Bakker den spotten, de eilanden ontdekken, een weekendje

Nadere informatie

Voedselweb van strand en zee

Voedselweb van strand en zee Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,

Nadere informatie

Introductieles randje Texel. Brief - woordweb - thematafel

Introductieles randje Texel. Brief - woordweb - thematafel Randje Texel 3 en 4 1 Introductieles randje Texel Brief - woordweb - thematafel Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: worden enthousiast voor het thema en hun voorkennis wordt geactiveerd. de

Nadere informatie

inhoud Zee, strand en duin 1. Zand 2. Zon en wind 3. Het duin 4. Dieren in het duin 5. Eb en vloed 6. De jutter 7. Schelpen 8.

inhoud Zee, strand en duin 1. Zand 2. Zon en wind 3. Het duin 4. Dieren in het duin 5. Eb en vloed 6. De jutter 7. Schelpen 8. Zee, strand en duin inhoud Zee, strand en duin 3 1. Zand 4 2. Zon en wind 5 3. Het duin 6 4. Dieren in het duin 7 5. Eb en vloed 8 6. De jutter 9 7. Schelpen 10 8. De zeehond 11 9. Naar het strand 12 10.

Nadere informatie

Planten en dieren in de duinen. Interactief verhaal

Planten en dieren in de duinen. Interactief verhaal Interactief verhaal Doel: Leerlingen kennen na de les een aantal belangrijke eigenschappen van planten en dieren. Konijnen leven, hazen niet. Konijnen zijn sprinters, hazen zijn lange afstand renners.

Nadere informatie

De waddendijk. Kringgesprek werkblad meten

De waddendijk. Kringgesprek werkblad meten Randje Texel 6 De waddendijk Kringgesprek werkblad meten Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat Texel tussen de Waddenzee en de Noordzee in ligt. weten dat de duinen ons beschermen tegen

Nadere informatie

Duinen en mensen. In zes groepjes wordt de discussie voorbereid. De discussie is klassikaal.

Duinen en mensen. In zes groepjes wordt de discussie voorbereid. De discussie is klassikaal. 2 en mensen Rollenspel Doel: Leerlingen kunnen argumenten noemen voor of tegen het openstellen van de duinen voor vrij wandelen. Ze kunnen zich inleven, in de rol van dierbeschermer, plantbeschermer, dijkwacht,

Nadere informatie

3 Voedselweb van het wad

3 Voedselweb van het wad Spel Doel: De leerlingen leren dat verschillende waddieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden, in een voedselweb. Materialen:

Nadere informatie

Les met werkblad - biologie

Les met werkblad - biologie Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen hebben na de deze les een idee hoe het is om te wadlopen. Ze weten wat ze onderweg tegen kunnen komen. Materialen: - Werkblad 5: Wadlopen - Platte bak (minimaal

Nadere informatie

* makkelijk (voor kleine kinderen) ** normaal (voor kinderen) *** moeilijk (voor volwassenen)

* makkelijk (voor kleine kinderen) ** normaal (voor kinderen) *** moeilijk (voor volwassenen) FAMILIE SPEURTOCHT Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn. * makkelijk (voor kleine kinderen) ** normaal (voor kinderen) *** moeilijk (voor volwassenen).

Nadere informatie

Wat en waar zijn de wadden? Les met werkblad - topografie

Wat en waar zijn de wadden? Les met werkblad - topografie Les met werkblad - topografie Doel: De leerlingen kennen na afloop de namen van de waddeneilanden en de volgorde waarin ze liggen. Ze kunnen enkele belangrijke plaatsen rond het waddengebied aanwijzen

Nadere informatie

In deze brochure vind je meer informatie over ons scholenaanbod voor het voortgezet onderwijs

In deze brochure vind je meer informatie over ons scholenaanbod voor het voortgezet onderwijs In deze brochure vind je meer informatie over ons scholenaanbod voor het voortgezet onderwijs Buitenprogramma s op Texel De natuur op Texel is het hele jaar door een belevenis. Zeehonden kijken, sleepnetvissen

Nadere informatie

Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken.

Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken. Kreeftachtigen Er zijn veel verschillende soorten kreeftachtigen. Van ieder soort leven er vaak zeer grote aantallen in zee. Kreeftachtigen zijn bijvoorbeeld de roeipootkreeftjes, de zeepissebedden en

Nadere informatie

Uitsterven of wegwezen

Uitsterven of wegwezen Klimaatverandering 7 en 8 5 Uitsterven of wegwezen Voedselwebspel Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: kennen een aantal oorzaken waardoor dieren uitsterven of verdwijnen, waaronder de klimaatverandering.

Nadere informatie

Leefgebieden in de duinen. Les met werkblad - biologie

Leefgebieden in de duinen. Les met werkblad - biologie Groep 5 t/m 8 Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen weten na de les dat leefomstandigheden op kleine stukjes van een gebied sterk kunnen verschillen. Leerlingen kunnen noemen dat er door hoogteverschillen

Nadere informatie

Over haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen.

Over haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. VO Werkblad Doel: Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. Materialen: - Werkblad 3: - Potlood - Filmpjes: Dolfijnen, bruinvissen en vissen. De filmpjes zijn te vinden

Nadere informatie

Limburgs Landschap. natuurboekje van

Limburgs Landschap. natuurboekje van Limburgs Landschap natuurboekje van winter 2014 Hoi! Veel dieren houden winterslaap. Kikkers, egels, vleermuizen, salamanders Een vos niet. Voor meneer en mevrouw vos zijn de wintermaanden druk druk druk.

Nadere informatie

Introductieles randje Texel. Brief - woordweb - thematafel

Introductieles randje Texel. Brief - woordweb - thematafel Randje Texel 3 en 4 1 Introductieles randje Texel Brief - woordweb - thematafel Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: worden enthousiast voor het thema en hun voorkennis wordt geactiveerd. de

Nadere informatie

Hoe dieren wonen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/54785

Hoe dieren wonen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/54785 Auteur DigilessenPO Laatst gewijzigd 03 September 2015 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/54785 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Lespakket Zomerzon. Instructieblad groep 1 & 2. Inhoud pakket - Achtergrondinformatie. Lessuggesties:

Lespakket Zomerzon. Instructieblad groep 1 & 2. Inhoud pakket - Achtergrondinformatie. Lessuggesties: Lespakket Zomerzon Instructieblad groep 1 & 2 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie - Instructieblad groep 1 & 2 - Materialen van het pakket: * Memoriespel * 2 potjes voor de kievitsbonen * 1 potje voor

Nadere informatie

De Drakendokter: Gideon

De Drakendokter: Gideon De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in

Nadere informatie

WIE EET WAT OP HET WAD

WIE EET WAT OP HET WAD Waddenzee De prachtige kleuren, de zilte geuren en de geluiden van de vele vogels, maken de Waddenzee voor veel mensen tot een geliefd gebied. Maar niet alleen mensen vinden het fijn om daar te zijn, voor

Nadere informatie

Ontdekkingstocht duin, bos en strand

Ontdekkingstocht duin, bos en strand Ontdekkingstocht duin, bos en strand Opdracht 1 Het noorden van de kaart Start deze ontdekkingstocht op de parkeerplaats van Ecomare. Om te weten of je goed loopt, is het belangrijk dat je de kaart goed

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2009 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Bijlage met informatie. 913-0191-a-GT-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met

Nadere informatie

Mamma vliegt steeds hoger.

Mamma vliegt steeds hoger. MEEUWTJE Meeuwtje is het verhaal van een jonge meeuw die zijn leefwereld verkent. Zijn moeder helpt hem daarbij, vooral door aan het eind van de dag nog eens na te gaan wat er allemaal voor dieren, kleuren

Nadere informatie

De inhoud. 1. De inleiding. 2. De woordspin. 3. Het uiterlijk van de das. 4. Wat eet de das? 5. Waar wonen dassen? 6. Hoe wordt de das geboren?

De inhoud. 1. De inleiding. 2. De woordspin. 3. Het uiterlijk van de das. 4. Wat eet de das? 5. Waar wonen dassen? 6. Hoe wordt de das geboren? De inhoud 1. De inleiding 2. De woordspin 3. Het uiterlijk van de das 4. Wat eet de das? 5. Waar wonen dassen? 6. Hoe wordt de das geboren? 7. De dassenwerkgroep Utrecht 8. De afsluiting 9. Bronnen 1.

Nadere informatie

Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.

Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. De Waddenzee Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. 2p 40 In de informatie worden biotische en

Nadere informatie

Leerlijn Waddenzeeschool Basisonderwijs. Algemene uitgangspunten waddenzeeschool

Leerlijn Waddenzeeschool Basisonderwijs. Algemene uitgangspunten waddenzeeschool Leerlijn Waddenzeeschool Basisonderwijs Algemene doelen Waddenzeeschool Zoveel mogelijk scholieren in aanraking brengen met het Waddengebied, zowel op school als op het wad, om zo het draagvlak voor het

Nadere informatie

SPEURTOCHT. Groep 5 en 6. Veel plezier!

SPEURTOCHT. Groep 5 en 6. Veel plezier! SPEURTOCHT Groep 5 en 6 Met deze speurtocht loop je door het hele park. Volg de wandelroute, dan zie je alle dieren! Ben jij een echte spoorzoeker? Veel plezier! GIRAFFE Het eerste wat opvalt aan de giraffe

Nadere informatie

WOLF. Huilend roofdier

WOLF. Huilend roofdier WOLF Huilend roofdier Wolven hebben vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die haar oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes

Nadere informatie

Een nest vol ooievaars

Een nest vol ooievaars Vogels in de klas Leerkracht groep 1-4 Een nest vol ooievaars Voorleesgedicht met taalactiviteiten veer paal Inhoud in het kort Voorleesgedicht waarbij kinderen kennismaken met begrippen rond een thema

Nadere informatie

Spel 0 Adam woont in het paradijs. God praat elke dag met Adam. Hij mag alle dieren een naam geven. Wij gaan Adam helpen.

Spel 0 Adam woont in het paradijs. God praat elke dag met Adam. Hij mag alle dieren een naam geven. Wij gaan Adam helpen. Genesis 2:18-20 0 Leeftijd: 4-8 jaar Wat heb je nodig? 0 Lied: Adam geeft de dieren namen 0 Estafette: touw en attributen, bijvoorbeeld: pionnen, emmers, tafel 0 Speel het spel in 2 groepen Spel 0 Adam

Nadere informatie

Lees je wijzer met de ooievaar! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente

Lees je wijzer met de ooievaar! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente Lees je wijzer met de ooievaar! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente Groep Dit werkblad is geschikt voor kinderen uit de groepen 7 en 8. Introductie en instructie voor de leerkracht Middels

Nadere informatie

Spelen met zand. Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar

Spelen met zand. Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar Spelen met zand Zoals je hebt kunnen zien is zand heel interessant, maar zand is ook heel erg leuk. Je kunt er namelijk onwijs goed mee spelen! Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar Schrijf

Nadere informatie

DE WOLF. Huilend roofdier

DE WOLF. Huilend roofdier DE WOLF Huilend roofdier De wolf heeft vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes

Nadere informatie

Lesbrief Vlinderkids 1

Lesbrief Vlinderkids 1 Vlinderkids 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 30 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Bijlage met informatie.

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Bijlage met informatie. Bijlage VMBO-KB 2009 tijdvak 1 biologie CSE KB Bijlage met informatie. 913-0191-a-KB-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 37 tot en met 46. Bij het

Nadere informatie

WERKBLAD OPDRACHTEN. Locatie: De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen. 2008 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen

WERKBLAD OPDRACHTEN. Locatie: De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen. 2008 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen Dassenwerk WERKBLAD OPDRACHTEN Locatie: De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2008 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je gaat een onderzoek doen in een klein gebied van Nationaal

Nadere informatie

SPECIAAL ONDERWIJS TALENTEN CAMPUS VENLO GELUKT! ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ

SPECIAAL ONDERWIJS TALENTEN CAMPUS VENLO GELUKT! ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ SPECIAAL ONDERWIJS TALENTEN CAMPUS VENLO GELUKT! ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ GELUKT! Ik zit aan mijn ontbijt. Een beetje nerveus neem ik nog snel de krant door. Gek eigenlijk. Ik sta al jaren voor

Nadere informatie

Aquarium. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs

Aquarium. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Aquarium Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! In het aquarium leven heel veel verschillende vissen en ook een paar amfibieën, zoals kikkers. In deze Doe Mee staan

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

Achtergrondinformatie voor groep 3/4. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Zo herken je hem

Achtergrondinformatie voor groep 3/4. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Zo herken je hem Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,

Nadere informatie

Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. In samenwerking met. Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. Code: NME-MdCG

Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. In samenwerking met. Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. Code: NME-MdCG In samenwerking met Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen Overzicht (eventueel) ochtendprogramma vleermuizen 1. aankomst, welkomstwoord (invulling NMC) 2. korte inleiding onderwerp (invulling NMC) 3. introductie

Nadere informatie

Naam:_ KIKKERS. pagina 1 van 6

Naam:_ KIKKERS. pagina 1 van 6 Naam:_ KIKKERS _ De kikker is een amfibie. Er zijn veel soorten kikkers op de wereld. In Nederland zie je de bruine en de groene kikker het meest. De groene kikkers zijn graag veel in het water, de bruine

Nadere informatie

DE GEWONE ZEEHOND. Huiler

DE GEWONE ZEEHOND. Huiler DE GEWONE ZEEHOND Huiler Je gelooft het bijna niet als je in die mooie zwarte ogen kijkt, maar een gewone zeehond is een echt roofdier. Zijn scherpe tanden en gestroomlijnde lichaam zijn perfect voor het

Nadere informatie

Lees je wijzer met de ijsvogel! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente

Lees je wijzer met de ijsvogel! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente Lees je wijzer met de ijsvogel! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente Groep Dit werkblad is geschikt voor kinderen uit de groepen 7 en 8. Introductie en instructie voor de leerkracht Middels

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Herfst

Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten

Nadere informatie

Lespakket Strandvondsten

Lespakket Strandvondsten Lespakket Strandvondsten Instructieblad groep 1 & 2 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op www.rotterdam.nl/lesmateriaalnatuuronderwijs - Instructieblad groep 1 & 2 - Materialen van het pakket:

Nadere informatie

Spreekbeurt de grote Toppereend

Spreekbeurt de grote Toppereend Ra,ra wie ben ik. Spreekbeurt de grote Toppereend Inleiding Ik doe mijn spreekbeurt over de grote toppereend. Omdat ik dit een hele mooie vogel vind. En omdat jullie misschien veel te weinig weten over

Nadere informatie

De Waddenzee - Informatie

De Waddenzee - Informatie De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. Informatie 1 De Waddenzee R

Nadere informatie

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Zoeken naar leven Jouw werkbladen In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Zoeken naar leven Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Zoeken naar leven

Nadere informatie

Wadden. Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz. VO onderbouw

Wadden. Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz. VO onderbouw Wadden VO onderbouw Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz Doel: Materialen: De leerlingen maken kennis met het wad, de dieren en planten die er leven en ondervinden wie wie eet. - Foto wadpierenhoopje

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Vlinders in de tuin Vooral op warme dagen kun je veel vlinders zien in allerlei

Nadere informatie

Kruiswoordpuzzel Uilen van Nederland Wat weet jij over deze bijzondere dieren?

Kruiswoordpuzzel Uilen van Nederland Wat weet jij over deze bijzondere dieren? Kruiswoordpuzzel Uilen van Nederland Wat weet jij over deze bijzondere dieren? Groep Dit werkblad is geschikt voor kinderen uit de groepen 7 en 8. Introductie en instructie voor de leerkracht Middels deze

Nadere informatie

Toezicht op de Waddenzee. Informatie

Toezicht op de Waddenzee. Informatie Toezicht op de Waddenzee Inleiding De handhaving van de regels die gelden voor de Waddenzee ligt in handen van zowel de gemeenten, de provincies als de landelijke overheid. De provincies krijgen steeds

Nadere informatie

Adam geeft de dieren namen

Adam geeft de dieren namen 1 Adam geeft de dieren namen Adam geeft de dieren namen, alle dieren groot en klein. Help je mee, heb jij een idee wat al die namen zijn? Spelidee: Zing de raadsels. De kinderen noemen de namen van de

Nadere informatie

Introductieles. Tim eet op Texel. Brief - groepstekening - reactiespel

Introductieles. Tim eet op Texel. Brief - groepstekening - reactiespel Tim eet op Texel 3 en 4 Tim eet op Texel 3 en 4 1 Introductieles Tim eet op Texel Brief - groepstekening - reactiespel Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: worden enthousiast voor het thema

Nadere informatie

jaar 1 Dieren en hun vacht voorbeeldles uit het thema wie ben ik?

jaar 1 Dieren en hun vacht voorbeeldles uit het thema wie ben ik? MB jaar 1 Dieren en hun vacht voorbeeldles uit het thema wie ben ik? DaVinci, Enschede 2014 www.demethodedavinci.nl www.uitgeverijdavinci.nl Met medewerking van: Michael de Wit, Jessica Huls Vormgeving:

Nadere informatie

7.5 Script en plaatjes post-test

7.5 Script en plaatjes post-test 7.5 Script en plaatjes post-test De vorige keer waren we hier om Drakie wat beter te leren praten en Drakie heeft toen een heleboel van jou geleerd. Dat vond ie heel leuk. Vandaag gaan we wat dingen die

Nadere informatie

De Muy, De Slufter en Eierland

De Muy, De Slufter en Eierland Staatsbosbeheer T 030 6926111 www.staatsbosbeheer.nl Wandelen Fietsen Paardrijden De Muy, De Slufter en Eierland Duinen van Texel, door zeestromen, wind en mensen ontstaan Duinen van Texel Het noordelijke

Nadere informatie

DE IJSBEER. Super speurneus

DE IJSBEER. Super speurneus DE IJSBEER Super speurneus Hij is groot, wit en ziet eruit als een echte knuffelbeer. Toch zou je deze reus niet graag tegenkomen in de sneeuw. Gelukkig gebeurt dit ook niet snel, want waar deze poolreiziger

Nadere informatie

inhoud 1. Een bijzondere vogel 2. De woonplaats 3. Soorten pinguins 4. Pinguinweetjes 5. Filmpjes Bronnen en foto s Colofon en voorwaarden

inhoud 1. Een bijzondere vogel 2. De woonplaats 3. Soorten pinguins 4. Pinguinweetjes 5. Filmpjes Bronnen en foto s Colofon en voorwaarden Pinguins inhoud 1. Een bijzondere vogel 3 2. De woonplaats 5 3. Soorten pinguins 6 4. Pinguinweetjes 12 5. Filmpjes 14 Bronnen en foto s 15 Colofon en voorwaarden 16 2 1. Een bijzondere vogel Geen vleugels,

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 2006

Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 2006 Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 26 tijdvak 1 BIOLOGIE CSE GL EN TL COMPEX Deze bijlage bevat informatie. 613-1-589b DUINEN INFORMATIE 1 DUINGEBIEDEN Het grootste deel van de Nederlandse kust bestaat uit duingebieden.

Nadere informatie

Insecteneter Lerarenblad 3e graad

Insecteneter Lerarenblad 3e graad Lerarenblad 1 Serie Lekker eten: vlieg en mug De leerlingen kunnen voorbeelden geven van wat een boerenzwaluw eet. De leerlingen weten dat de boerenzwaluw z'n eten al vliegend vangt en dat de zwaluw hierdoor

Nadere informatie

Adam geeft de dieren namen

Adam geeft de dieren namen Adam geeft de dieren namen Adam geeft de dieren namen, alle dieren die er zijn. Help je mee, heb jij een idee hoe al die namen zijn? Spelvorm: Zing de raadsels, de laatste zin is een spreektekst. De kinderen

Nadere informatie

Schildpadden Alex. Schildpadden. Geschreven door : Alex Groep : 7 Datum : 9 november 2014

Schildpadden Alex. Schildpadden. Geschreven door : Alex Groep : 7 Datum : 9 november 2014 Schildpadden Geschreven door : Alex Groep : 7 Datum : 9 november 2014 1 Inleiding Ik heb de schildpad als onderwerp gekozen omdat het mijn lievelingsdier is. Ik ben al bijna mijn hele leven geïnspireerd

Nadere informatie

DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW

DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW Zwemmende acrobaat De Californische zeeleeuw is één van de meest elegante waterdieren die er bestaat. Met snelheden van wel 40 kilometer per uur schiet hij als een pijl door het

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Groep 1-2

Voorbereiding post 5. Groep 1-2 Voorbereiding post 5 Opzij opzij opzij Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 5: Opzij opzij opzij, voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen Verhaal (poppenkast

Nadere informatie

Voedselweb van strand en zee

Voedselweb van strand en zee Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren zeedieren en planten (organismen) kennen en leren wie wie eet. - Voor elke leerling een kaart met een plaatje van een zeedier, of -plant

Nadere informatie

Aan het strand Nodig: smartbord, doosje strandvondsten, foto s aanspoelsels, infoblad foto s aanspoelsels, werkblad wat is wat?

Aan het strand Nodig: smartbord, doosje strandvondsten, foto s aanspoelsels, infoblad foto s aanspoelsels, werkblad wat is wat? Lespakket Strandvondsten 1 Lessuggesties Aan het strand Nodig: smartbord, doosje strandvondsten, foto s aanspoelsels, infoblad foto s aanspoelsels, werkblad wat is wat? In deze les komen de natuurlijke

Nadere informatie

ONTDEKKINGSTOCHT. Veel plezier! Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn. makkelijk moeilijk

ONTDEKKINGSTOCHT. Veel plezier! Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn. makkelijk moeilijk ONTDEKKINGSTOCHT Deze speurtocht is voor de hele familie! De sterretjes geven aan hoe moeilijk de vragen zijn h f makkelijk moeilijk h Volg de wandelroute, dan komen jullie alle dieren tegen! Veel plezier!

Nadere informatie

AMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE KNOFLOOKPAD SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP

AMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE KNOFLOOKPAD SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP AMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE KNOFLOOKPAD SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP 1 2 KNOFLOOKPAD De knoflookpad is één van de meest bedreigde amfibie soorten in Nederland. Er zijn landelijk nog 40 restpopulaties

Nadere informatie

Anders voeren. Les b r i e f

Anders voeren. Les b r i e f Anders voeren Les b r i e f Uitgave: Amsterdams NME Centrum Anders voeren Les b r i e f Een samenwerkingsproject van de Gemeentelijke Gezondheidsdienst Amsterdam en het Amsterdams NME Centrum met ondersteuning

Nadere informatie

Wie eet wie en wie eet wat?

Wie eet wie en wie eet wat? Leerkracht Wie eet wie en wie eet wat? Maak een voedselweb Inhoud in het kort In deze les krijgen de leerlingen een beeld van de relaties tussen dieren en planten. Leerlingen maken een voedselweb van één

Nadere informatie

NME-leerroute Aarde, lucht en water

NME-leerroute Aarde, lucht en water NME-leerroute Aarde, lucht en water 3 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Wat hoor ik daar, een steentje in het water? Deze is zwaar en zakt naar de bodem. Wat zie ik daar, een mooie

Nadere informatie

Ogen, oren en neuzen. Groep 4 en 5 van het basisonderwijs

Ogen, oren en neuzen. Groep 4 en 5 van het basisonderwijs Ogen, oren en neuzen Groep 4 en 5 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! Jij hebt ogen en je hebt ook oren! Wat doe je met je ogen en oren? Je hebt ook een neus. Wat doe je daarmee?

Nadere informatie

Kijk uit! Pas OP! LEERlingenblad van:... speurles. basisonderwijs groep 4, 5 & 6

Kijk uit! Pas OP! LEERlingenblad van:... speurles. basisonderwijs groep 4, 5 & 6 LEERlingenblad van:... Kijk uit! Pas OP! speurles basisonderwijs groep 4, 5 & 6 weetje Professoren hebben uitgerekend dat er op de aarde 1.386.000.000.000.000.000.000 liter water is. 2 Kijk uit! Loop jij

Nadere informatie

Mijn spreekbeurt gaat over een exotisch dier, de Koala. Ik heb de koala als onderwerp voor mijn spreekbeurt gekozen omdat

Mijn spreekbeurt gaat over een exotisch dier, de Koala. Ik heb de koala als onderwerp voor mijn spreekbeurt gekozen omdat De Koala Inleiding. Mijn spreekbeurt gaat over een exotisch dier, de Koala. Ik heb de koala als onderwerp voor mijn spreekbeurt gekozen omdat Ik ga over de volgende punten iets vertellen: Wat is een koala?

Nadere informatie

ZEEHONDEN informatiepakket

ZEEHONDEN informatiepakket ZEEHONDEN informatiepakket In Nederland leven zeehonden in de Noordzee en de Waddenzee. Als je met de boot naar een van de eilanden gaat, kan je ze op de zandbanken zien liggen. Op de zandbanken worden

Nadere informatie

Het strand, kwallen en krabben

Het strand, kwallen en krabben Het strand, kwallen en krabben Eb en vloed Door de getijden en de invloed van wind en zee is het strand nooit even breed. Soms gebeurt het dat als je terugkomt van het zwemmen, het water wel heel dicht

Nadere informatie

NATUUR EN TECHNIEK V OOR HET BASISONDERWIJS

NATUUR EN TECHNIEK V OOR HET BASISONDERWIJS NATUUR EN TECHNIEK V OOR HET BASISONDERWIJS 5 Thema 1 Planten maken voedsel voor iedereen 2 Je gaat vast wel eens naar de winkel. Samen met je vader of moeder boodschappen doen. Misschien mag je zelf iets

Nadere informatie

CALIFORNISCHE ZEELEEUW

CALIFORNISCHE ZEELEEUW CALIFORNISCHE ZEELEEUW Zwemmende acrobaat De Californische zeeleeuw is een van de meest elegante waterdieren die er bestaan. Met snelheden van wel 40 kilometer per uur schieten ze als een pijl door het

Nadere informatie

Eigen eiland. laat de leerlingen zelf een begrippenlijstje maken met woorden die ze tegenkomen en niet kennen.

Eigen eiland. laat de leerlingen zelf een begrippenlijstje maken met woorden die ze tegenkomen en niet kennen. 7 en 8 Verhalend ontwerp Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: passen alle opgedane kennis van de afgelopen jaren toe op hun eigen duurzaam te ontwikkelen eiland. denken na over duurzame omgang

Nadere informatie

Oefeningen niveau 2 Reeks 1

Oefeningen niveau 2 Reeks 1 Oefeningen niveau 2 Reeks 1 1 HOE LEER IK TEKSTEN? Oefeningen niveau 2 Reeks 1 Schrijf hieronder kort hoe je teksten meestal leert. Wat doe je eerst, wat erna, wat dan verder? Welke problemen heb je vaak?

Nadere informatie

7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur

7-12 jaar Scharrelavontuur. 7-12 jaar Scharrelavontuur Geluiden Wees 1 minuut helemaal stil. Luister naar de geluiden om je heen. Hoeveel geluiden heb je gehoord? Welke geluiden heb je herkend? Je eigen geur maken Verzamel verschillende soorten blaadjes, mos,

Nadere informatie

SPEURTOCHT. Groep 5 en 6. Deze speurtocht bestaat uit twee delen.

SPEURTOCHT. Groep 5 en 6. Deze speurtocht bestaat uit twee delen. SPEURTOCHT Groep 5 en 6 Deze speurtocht bestaat uit twee delen. 1. Tijdens het eerste deel volg je de wandelroute. Kijk dus goed naar de bordjes. Ben jij een echte spoorzoeker? 2. Tijdens het tweede deel

Nadere informatie

Bijlage I Lesopzet voor leerlingen groep 7 en 8. welkom

Bijlage I Lesopzet voor leerlingen groep 7 en 8. welkom Bijlage I Lesopzet voor leerlingen groep 7 en 8 welkom t r u u b s k in de voulgblik n oud nieuws en ee ter welkom in de volksbuurt oud nieuws en een terugblik Introductie Eerst bekijken jullie de animatiefilm

Nadere informatie

Voorstelling van de vogel.

Voorstelling van de vogel. Voorstelling van de vogel. Hallo allemaal! Zoals jullie zien ben ik een vogel, maar ik ben niet zomaar een vogel. Ik val heel hard op door mijn kleuren: blauw en oranje; dat is een beetje mijn streepjescode.

Nadere informatie

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013 uitgave januari 2013 Winterslaap Met filmpjes, werkblad en puzzels groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers

Nadere informatie

GEWONE ZEEHOND. Huiler

GEWONE ZEEHOND. Huiler GEWONE ZEEHOND Huiler Je zou het bijna niet geloven, maar een gewone zeehond is een echt roofdier! De zeehond is met zijn gestroomlijnde lichaam, speciale neus en handige snorharen helemaal aangepast op

Nadere informatie

DIERGEDRAG IN ARTIS. Lespakket diergedrag voor bovenbouw vmbo VERWERKING

DIERGEDRAG IN ARTIS. Lespakket diergedrag voor bovenbouw vmbo VERWERKING DIERGEDRAG IN ARTIS Lespakket diergedrag voor bovenbouw vmbo VERWERKING Diergedrag in Artis, oktober 2008, update maart 2010/2014 UITWERKEN VAN JE RESULTATEN Je hebt in Artis een aantal onderzoeken gedaan

Nadere informatie

Rode bosmier SOORTEN MIEREN

Rode bosmier SOORTEN MIEREN Rode bosmier De rode bosmier ontdek je soms al snel. Als je bijvoorbeeld in het bos loopt en dan ergens gaat zitten. Opeens zitten ze overal. In je broekspijpen, op je arm, tot in je sokken aan toe! En

Nadere informatie

Lesbrief Vlinderkleuren 1

Lesbrief Vlinderkleuren 1 Vlinderkleuren 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten

Nadere informatie

Schoolaanbod natuureducatie Staatsbosbeheer basisscholen Terschelling

Schoolaanbod natuureducatie Staatsbosbeheer basisscholen Terschelling Schoolaanbod natuureducatie Staatsbosbeheer basisscholen Terschelling Aan: de basisscholen van Terschelling Van: Staatsbosbeheer op Terschelling Datum: 17-8-2015 Betreft: natuurlessen Hallo, sinds een

Nadere informatie

Flora en fauna. Flora

Flora en fauna. Flora Flora en fauna Flora De bomen in Australië zijn het hele jaar groen. Niet altijd het mooie groen zoals bij ons, maar meer het grijze groen. Zoals de eucalyptus, waarvan de meeste soorten nooit hun bladeren

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB 2006 BIOLOGIE CSE KB. tijdvak 1. Deze bijlage bevat informatie. 600013-1-663b

Bijlage VMBO-KB 2006 BIOLOGIE CSE KB. tijdvak 1. Deze bijlage bevat informatie. 600013-1-663b Bijlage VMBO-KB 2006 tijdvak 1 BIOLOGIE CSE KB Deze bijlage bevat informatie. 600013-1-663b DUINEN INFORMATIE 1 DUINGEBIEDEN Het grootste deel van de Nederlandse kust bestaat uit duingebieden. De duinen

Nadere informatie

Camouflage is handig in het dierenrijk. Veel prooidieren vallen door hun kleur niet

Camouflage is handig in het dierenrijk. Veel prooidieren vallen door hun kleur niet William van den Akker camouflage opvallend onopvallend Camouflage is handig in het dierenrijk. Veel prooidieren vallen door hun kleur niet op in hun omgeving en worden daarom minder snel gevangen door

Nadere informatie

!!! "# $ %!!!!! ( " %!!+!! " # +

!!! # $ %!!!!! (  %!!+!!  # + Dit boekje is van !!! "# "# $ %!!!!!!&!! ' " # ( " %!!)*!!!!+!! " # + #!!!!! &,!!!* %! Weetjes van giraffen Hoorntjes Een mannetje heeft midden op zijn kop nog een hoorntje. Hij heeft er dus drie. Een

Nadere informatie

De dieren in de dierentuin bereiden zich voor op het Kerstfeest. Mevrouw Nijlpaard neem nog even een bad voordat ze aan het kerstdiner gaat en meneer

De dieren in de dierentuin bereiden zich voor op het Kerstfeest. Mevrouw Nijlpaard neem nog even een bad voordat ze aan het kerstdiner gaat en meneer 1 De dieren in de dierentuin bereiden zich voor op het Kerstfeest. Mevrouw Nijlpaard neem nog even een bad voordat ze aan het kerstdiner gaat en meneer Giraffe hangt de laatste ballen in de boom. Reiger

Nadere informatie