Onderwerp: De bestuurlijke strafbeschikking Nummer: Bestuursstukken\943 Agendapunt: 7 DB: Ja BPP: Nee 7-12-2011 Workflow Opsteller: Bert Jager, 0598-693752 Schoon Water FAZ: Ja 25-1-2012 Opdrachtgever: Erica Mosch VVSW: Ja 25-1-2012 Portefeuillehouder: Jakob Bartelds AB: Ja 15-2-2012 Ondersteuning van de afdeling: Technisch; Marja Nauta Juridisch; Ids Vlieg Financieel Staf Communicatie Externe betrokkenen: Unie van Waterschappen Buurwaterschappen Reden: Advisering over de invoering van de bestuurlijke strafbeschikking Zoeken naar één lijn in het gebruik van de bestuurlijke strafbeschikking Samenvatting: Vanuit het strafrecht is de bestuurlijke strafbeschikking toegevoegd aan het handhavingsinstrumentarium van de Buitengewone Opsporings Ambtenaar (BOA). Voorgesteld wordt dat het bestuur haar instemming verleend om de BOA dit instrument te laten gebruiken. De redenen om dit nieuwe instrument te gaan gebruiken zijn: - Het waterschap kan zo zelf de lichtere overtredingen vervolgen aangezien het OM en de politie hebben aangegeven dit in de toekomst niet meer te doen. - Dit instrument vervangt de uitgebreide processen verbaal en het gebruik levert dus tijdwinst op. Duurzaamheidsparagraaf: Nee AB Voorstel: Kennisnemen van het besluit van het dagelijks bestuur. Bijlagen: Ja 1 Werkwijze 2 Feitenlijst 3 Handhavingsinstrumenten Ter inzage (extranet): Nee Onderwerp(en): 1
Besluit/opmerkingen bestuur: Paraaf secretaris-directeur: 2
Inleiding Het waterschap heeft één Buitengewoon Opsporings Ambtenaar (BOA) voor het strafrechtelijk kunnen vervolgen van overtredingen. Deze BOA is aangesteld voor het sanctioneren van kortdurende, eenmalige overtredingen van het Lozingen besluit Open Teelt en Veehouderij (lozing van afstromend mestwater in oppervlaktewater). Aan het handhavingsinstrumentarium van de BOA wordt per 1 maart 2012 een nieuw instrument, de bestuurlijke strafbeschikking, toegevoegd. De bestuurlijke strafbeschikking (in de vorm van een boete) is een instrument dat bij lichtere, kortdurende overtredingen kan worden ingezet. Huidige en toekomstige situatie In 2010/2011 heeft de BOA vijf processen verbaal, voortkomend uit vrije veldcontroles, geschreven voor overtredingen van het Lozingenbesluit Open Teelt en Veehouderij. Wanneer de mogelijkheid van de bestuurlijke strafbeschikking er was geweest, waren deze overtredingen met strafbeschikkingen afgehandeld. Er zijn twee redenen om dit instrument in te gaan zetten: Het OM en de politie treden terug wanneer het gaat om lichtere overtredingen. Het waterschap kan met de bestuurlijke strafbeschikkingen zelf deze lichtere heterdaad overtredingen vervolgen waarmee dit gat wordt gedicht. Daarnaast vervangt de strafbeschikking de uitgebreide processen verbaal waarbij de officier van justitie de hoogte van het boetebedrag bepaald. Dit levert tijdwinst aangezien de verwachting is dat in de tijd voor het schrijven van één proces verbaal ongeveer 10 bestuurlijke strafbeschikkingen kunnen worden geschreven. Bovendien wordt het vervolgen van een overtreding eenvoudiger gemaakt door het met een transactie bon af te handelen. Voor de toepassing van de bestuurlijke strafbeschikking ontwikkelt het Ministerie van Veiligheid en Justitie een beleidskader. Dat beleidskader zal de feiten (overtredingen), de toepassing door bestuursorganen en de vergoedingsregeling bevatten. Voor de waterschappen staan er feiten voor water in (bijlage 2). Op basis van deze (voorlopige) feitenlijst zou in 2010/2011 naast de vijf processen verbaal ook nog in tien situaties de bestuurlijke strafbeschikking kunnen zijn toegepast wanneer dit instrument al ter beschikking van de BOA had gestaan. Per overtreding zal de BOA beoordelen of met een waarschuwing kan worden volstaan of dat er een bestuurlijke strafbeschikking wordt uitgeschreven. De boetebedragen in de feitenlijst zijn nog niet definitief en naar verwachting worden ze voor het watergedeelte nog naar beneden bijgesteld. Bij uitgeschreven strafbeschikkingen vervalt het geld aan het Ministerie. Het Ministerie betaalt wel, zoals is vastgelegd in de vergoedingsregeling, alle kosten voor opleidingen voor BOA s. Verzet tegen een bestuurlijke strafbeschikking kan bij het OM worden aangetekend en gaat buiten het waterschap om. Om deze strafbeschikking te mogen hanteren is het noodzakelijk dat het bestuur instemt met het inzetten van dit middel. 3
Externe betrokkenen De Unie van Waterschappen adviseert de waterschappen gebruik te gaan maken van dit nieuwe handhavingsinstrument. Ook Reest en Wieden en Velt en Vecht zijn voornemens gebruik te gaan maken van dit nieuwe handhavingsinstrument. Noorderzijlvest gaat een onderzoek doen naar de effectiviteit van de BOA voordat ze dit nieuwe middel gaan toevoegen aan het bestaande instrumentarium. Communicatie De ingelanden van het waterschap worden van het gebruik van de bestuurlijke strafbeschikking via het internet geïnformeerd. Evaluatie In 2012 beschikt het waterschap ongeveer 10 jaar over een BOA. Komend jaar vindt dan ook de beoordeling plaats of het gebruik maken van een BOA (strafrechtelijke handhaving) een toegevoegde waarde heeft naast de bestuursrechtelijke handhaving. Hierin zullen ook de eerste ervaringen met het gebruik van de bestuurlijke strafbeschikking worden meegenomen. Voorstel Kennisnemen van het besluit van het dagelijks bestuur. namens het dagelijks bestuur, Harm Küpers secretaris-directeur Alfred van Hall dijkgraaf 4
Bijlage 1 Werkwijze De bestuurlijke strafbeschikking is een vorm van straf die door een Buitengewoon Opsporings Ambtenaar (BOA) in dienst van een publiekrechtelijke instantie zonder tussenkomst van een rechter wordt opgelegd. In essentie gaat het om een transactiebevoegdheid voor het bestuur. Het instrument kan worden ingezet bij het bestrijden van lichtere overtredingen. Met de introductie van de bestuurlijke strafbeschikking (onderdeel van de Wet OM afdoening) verschuift de verhouding tussen bestuursrecht en strafrecht. De bestuurlijke strafbeschikking valt onder het strafrecht (als artikel 257ba aan het Wetboek van Strafvordering toegevoegd) maar wordt niet door het Openbaar Ministerie (OM), maar door het desbetreffende bestuursorgaan opgelegd. Wanneer een BOA van een waterschap een overtreding constateert, legt die - overeenkomstig richtlijnen van het Ministerie van Veiligheid en Justitie - een bestuurlijke strafbeschikking op. De BOA maakt daarvoor een verkort proces verbaal op. De afdoening verloopt via het Centraal Justitieel Incasso Bureau van het Ministerie van Veiligheid en Justitie (inning) en bij niet betaling het OM (vervolging). Rechtsbescherming bestaat uit de mogelijkheid verzet aan te tekenen bij het OM. In dergelijke gevallen (naar verwachting in circa 5% van de gevallen) zal alsnog een uitgebreid proces verbaal moeten worden opgemaakt. 5
Bijlage 2 (voorlopige) Feitenlijst (Tarief NP = natuurlijk persoon, Tarief RP = rechtspersoon) 6
Bijlage 3 Handhavingsinstrumenten Bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten - Dwangsom - Bestuursdwang - Intrekken vergunning - Bestuurlijke boete (afhandeling geschiedt door Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit) Strafrechtelijke handhavingsinstrumenten - Proces verbaal - Bestuurlijke strafbeschikking 7