RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK obs "Oog in Al", Montessori Plaats : Utrecht BRIN nummer : 17SK C1 Onderzoeksnummer : 291402 Datum onderzoek : 11 april 2017 Datum vaststelling : 12 juni 2017
Pagina 2 van 11
SAMENVATTING Openbare Montessoribasisschool Oog in Al heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. Wat gaat goed? Sinds het vorige inspectiebezoek in 2011 heeft de school een kwaliteitsslag weten te maken in de leerlingenzorg en de kwaliteitszorg. Het kwaliteitsprofiel is nu over de volle breedte van de school voldoende. De leerlingen krijgen les in een prettig en ondersteunend pedagogisch klimaat, waarbinnen er veel aandacht is voor hun eigen verantwoordelijkheid en zelfstandigheidsontwikkeling. De kwaliteitscultuur op de school is goed. Wat kan beter? De school kan de ingezette verbetering van het spellingonderwijs sneller realiseren door een meer planmatige aanpak, zowel qua aanbod als qua didactiek. Analyses maken, het stellen van scherpe doelen, een gerichte aanpak kiezen en evalueren kan schoolbreed verder verbeteren. Dit geldt voor het handelen in de klas, de leerlingenzorg en de kwaliteitszorg. Wat moet beter? In dit onderzoek hebben we geen onderdelen gezien die vanuit wettelijke vereisten vragen om directe verbetering. Pagina 3 van 11
1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor 2017. Zo ook Openbare Montessoribasisschool Oog in Al. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie www.onderwijsinspectie.nl. Werkwijze Op 11 april 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleiders, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen, deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. Op 13 april hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleiders en de leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan één of meer van deze artikelen, geven wij dat aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op Openbare Montessoribasisschool Oog in Al. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 4 van 11
2 HOOFDCONCLUSIE De verbeterpunten die tijdens het vorige inspectiebezoek zijn geconstateerd op Montessoribasisschool Oog in Al, heeft het team serieus opgepakt. De school heeft een mooie kwaliteitsslag gemaakt in de leerlingenzorg en de kwaliteitszorg en het kwaliteitsprofiel van de school is nu over de volle breedte voldoende. Dit is een compliment waard. Het aanbod is op de kerndoelen gebaseerd en afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingenpopulatie. Wel kan het aanbod in de bovenbouw aan breedte winnen door meer tijd in te ruimen voor creatieve vakken. Schoolbreed is het spellingonderwijs een verbeterpunt. De reeds ingezette verbeteringen mogen sneller en planmatiger worden doorgevoerd. De leraren volgen de ontwikkeling van hun leerlingen. De kwaliteit van de analyses is wisselend. De leerlingen volgen op hun eigen tempo voor ieder vakgebied (behalve begrijpend lezen) een individuele leerlijn en krijgen individueel les. De uitleg is helder, maar de leerlingen moeten soms lang hierop wachten. Daarbij heeft de uitleg soms meer het karakter van hulp bij verwerking dan van een didactische instructie. De taakgerichtheid van de leerlingen is niet overal even hoog. De eindresultaten van de opeenvolgende groepen schoolverlaters, zijn voldoende. De school hanteert een veiligheidsbeleid, monitort met ingang van dit schooljaar de veiligheidsbeleving van leerlingen en er is een vertrouwenspersoon voor de leerlingen. Het pedagogisch klimaat is prettig en ondersteunend. De school vindt het belangrijk hierbij de leerlingen ook een eigen verantwoordelijkheid te geven. Zo zijn er opgeleide leerlingmediatoren op het schoolplein actief en is er een leerlingenraad. De kwaliteitszorg, verantwoording en dialoog zijn voldoende, de kwaliteitscultuur is goed. De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het onderwijs ligt laag in de organisatie en het team is gedreven en ambitieus. Pagina 5 van 11
3 RESULTATEN ONDERZOEK OBS "OOG IN AL" EN MONTESSORI 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed OP1 OP2 OP3 OP4 Aanbod Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen (Extra) ondersteuning Onderwijsproces Het aanbod voldoet aan de kerndoelen, maar er zijn kansen voor verbetering Het aanbod op Montessoribasisschool Oog in Al is breed en op de kerndoelen gebaseerd. Tevens sluit het aanbod aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst en is het gedurende de schoolloopbaan van de leerlingen afgestemd op hun behoeften en bereidt het hen voor op het voortgezet onderwijs. Desalniettemin zijn er kansen voor verbetering van het aanbod. Ten eerste heeft de school al een aantal jaren te maken met tegenvallende resultaten op het gebied van spelling. De school heeft zelf geconcludeerd dat de kwaliteit van het aanbod verbeterd dient te worden en dat leraren de didactiek van de spellinglessen kunnen verbeteren. De verbeteractiviteiten worden echter weinig planmatig en met onvoldoende priorititeit aangepakt. De resultaten midden groep 8 van de afgelopen jaren laten nog geen stabiel voldoende beeld zien. Ten tweede kan er in de bovenbouwgroepen (de jaargroepen 6, 7 en 8) meer tijd ingeruimd worden voor creatieve vakken. De school is zich hiervan bewust en zoekt naar een oplossing. De leraren volgen de ontwikkeling van hun leerlingen, maar de kwaliteit van de analyses is nog wisselend De leraren volgen de ontwikkeling van hun leerlingen door hen te observeren, met hen te spreken en toetsen af te nemen. Op basis van hun bevindingen stemmen zij het onderwijs af op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. Op Montessoribasisschool Oog en Al volgen alle leerlingen hun individuele leerlijn en ontvangen zij afgestemde instructies en verwerkingsmaterialen. Een mooie ontwikkeling die navolging verdient, is Pagina 6 van 11
zichtbaar in de bovenbouw. Iedere zes weken gaat de leraar met de leerling in gesprek over zijn doelen en zijn ontwikkeling en past de leraar het aanbod, de instructie en de verwerkingsmaterialen zonodig aan. Wanneer de ontwikkeling van een leerling tegenvalt of stagneert, onderzoeken de leraren waar dit aan ligt. Deze analyses zijn van een wisselend niveau en kunnen meer diepgang krijgen. De leraren mogen meer aandacht schenken aan de ontwikkeling op lange termijn van de leerling en aan verklaringen hiervoor (hoe komt het dat de ontwikkeling van een leerling tegenvalt of stagneert?). Ook mag de aanpak die de leraar voorstelt scherper geformuleerd worden, nu deze niet altijd duidelijke handvatten geeft voor het gerichte handelen van de leraar. Dit zal de evaluatie ook ten goede komen. De uitleg is afgestemd op het ontwikkelingsniveau van de leerling Op Montessoribasisschool Oog in Al is de uitleg afgestemd op het ontwikkelingsniveau van de leerling. Leerlingen geven zelf aan wanneer ze uitleg nodig hebben en waarbij. De school beschikt over mooie, diverse materialen die de leerlingen kunnen gebruiken wanneer zij zelfstandig aan het werk zijn. De lessen zijn goed georganiseerd. De leraren doen per dag diverse instructierondes om de leerlingen verder te helpen. Een uitzondering hierop vorm het vak begrijpend lezen. Dit vak wordt klassikaal, per jaargroep, onderwezen. De manier van instructie geven brengt op deze school met zich mee dat leerlingen soms lang moeten wachten op een uitleg. De leerlingen die wij spraken, gaven aan dit geregeld als onprettig te ervaren. De taakgerichtheid van de leerlingen is ook niet overal even hoog. Bovendien heeft de uitleg die de leraren geven soms meer het karakter van hulp bij verwerking dan van een didactische instructie is. De vraag is of de school hierin meer sturend kan en wil optreden. De ondersteuning is voldoende Naast het reguliere aanbod op niveau biedt de school extra aanbod, ondersteuning en begeleiding aan leerlingen die dit structureel nodig hebben. Leerlingen die ondersteuning ontvangen vanuit het samenwerkingsverband hebben een ontwikkelingsperspectief dat voldoet aan de wettelijke eisen. De school kan zich verder ontwikkelen door beter te evalueren hoe de ontwikkeling van leerlingen die extra aanbod, ondersteuning en begeleiding ontvangen, verloopt. De evaluatie is nu nog beperkt. Wanneer een leerling bijvoorbeeld de gestelde doelen niet haalt, mag diepgaander bekeken worden waar dit aan ligt. Pagina 7 van 11
Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat Schoolklimaat De school voldoet aan de wettelijke eisen wat betreft sociale veiligheid Montessoribasisschool Oog in Al heeft een veiligheidsbeleid gericht op preventie en afhandeling van eventuele incidenten. Daarnaast is er een antipestcoördinator. De school is dit schooljaar gestart met de jaarlijkse monitoring van de veiligheidsbeleving en doet dit met een gestandaardiseerd instrument. De leerlingen die wij spraken, geven aan zich veilig te voelen op school en de ouders die wij spraken, bevestigen dit beeld. De school kan zich verder ontwikkelen door de uitkomsten van de monitor te analyseren en vervolgens te evalueren wat dit betekent voor het veiligheidsbeleid. Ook mogen de uitkomsten breed besproken worden in bijvoorbeeld het team en de leerlingenraad. Het pedagogisch klimaat op school is prettig en ondersteunend De leraren creëren een prettig en ondersteunend pedagogisch klimaat op de school. De school vindt het belangrijk de leerlingen zelfstandigheid en zelfredzaamheid bij te brengen en deze focus is terug te zien in het onderwijs. Er zijn duidelijke gedragsregels op school en de leerlingen zijn in staat rustig en zelfstandig te werken buiten de klas. Ook tijdens vrije situaties is zichtbaar dat de leerlingen een eigen verantwoordelijkheid hebben voor het pedagogisch klimaat. Er zijn opgeleide leerlingmediatoren die kleine conflicten op het plein met hun medeleerlingen oplossen. Ook is er een leerlingenraad die op regelmatige basis overlegt met de directie van de school. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten Onderwijsresultaten De eindresultaten zijn voldoende De opeenvolgende groepen schoolverlaters van de afgelopen jaren halen een voldoende eindresultaat. De school kan zich verder ontwikkelen door ook doelen te stellen voor andere vakgebieden dan taal-en rekenen. Hierbij kan de school Pagina 8 van 11
eventueel aansluiting zoeken bij de verschillende leerlijnen die zij aan het ontwikkelen is. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA1 KA2 KA3 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Verantwoording en dialoog Kwaliteitszorg en ambitie De kwaliteitszorg is voldoende, met kansen voor verbetering Op Montessoribasisschool Oog in Al is een stelsel van kwaliteitszorg ingericht van waaruit bestuur en school de onderwijskwaliteit bewaken en bevorderen. Op stichtingsniveau is er een goed werkend systeem van interne audits ingericht. Hiermee krijgen scholen op gezette tijden een spiegel voorgehouden van het auditteam. Sinds het vorige inspectiebezoek heeft de school zich verbeterd in het cyclisch werken, het stellen van doelen, het evalueren van de resultaten en de borging. Naast deze mooie stappen die de school heeft gezet, zijn er kansen voor verdere verbetering zichtbaar. De school kan de doelen scherper formuleren in het jaarplan zodat deze toetsbaar zijn en de weg naar het behalen van de doelen beter uitgestippeld kan worden. Ook kan de school met meer diepgang analyseren en evalueren of doelen behaald zijn en wat eventuele vervolgstappen zijn. Bovendien mag de school duidelijker maken wat de verwachtingen zijn van het didactisch handelen van de leraren en hoe zij evalueert of deze verwachtingen waargemaakt worden en wat ontwikkelpunten zijn op schoolniveau. De kwaliteitscultuur is een kracht van de school De kwaliteitscultuur op de school is goed. Het team is hecht en betrokken bij de leerlingen en de focus van het team ligt op het leren van de leerlingen en het eigen leren. Ook is het voortdurend verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs een belangrijke focus. Hiervoor is het team ook gezamenlijk verantwoordelijk. Specialisten en coördinatoren werken de beleidsdoelen uit het jaarplan uit in werkplannen. Hierin nemen zij het team mee. Er is een goede begeleiding voor startende en nieuwe leraren. Ook volgen alle nieuwe leraren in hun eerste jaar op school de Montessori-opleiding. De leraren maken gebruik van elkaar kwaliteiten door veel samen te werken in de bouwen. Jaarlijks vindt er ook collegiale consultatie plaats. Pagina 9 van 11
De school verantwoordt zich op passende wijze De school legt verantwoording af aan het bestuur volgens afgesproken wijze. Ook aan de ouders legt de school verantwoording af. De tegenspraak binnen school en bestuur is volgens de wettelijk afgesproken manier georganiseerd. 3.2 Overige wettelijke voorschriften De inspectie concludeert dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 10 van 11
4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op obs "Oog in Al" en Montessori. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: De school is er trots op dat de inspectie aangeeft dat het kwaliteitsprofiel over de volle breedte voldoende is en dat de kwaliteitscultuur en het pedagogisch klimaat goed zijn. De omschreven waardering voor de eigen verantwoordelijkheid van de leerlingen en de aandacht voor hun zelfstandigheidsontwikkeling sluiten goed aan bij de visie en werkwijze van Montessorischool Oog in Al. Het is voor de school herkenbaar dat er op sommige gebieden een diepgaandere evaluatie en analyse voor verdere verbetering en borging van de kwaliteit zal zorgen. De inspecteur geeft aan dat de school al een kwaliteitsslag heeft gemaakt op de kwaliteitszorg en de leerlingenzorg. De sterke kwaliteitscultuur van de school geeft het vertrouwen dat het verder doorvoeren van de kwaliteitsslag goed zal worden uitgevoerd. Pagina 11 van 11