Wie ben ik? Onderzoek ouderen. Vandaag: De ouder wordende cliënt met autisme. Aantal publicaties

Vergelijkbare documenten
Geluks factoren bij autisme

De wisselwerking tussen wetenschap & de (klinische) praktijk. Maaltijdsalade. Disclosure belangen. Hilde M.

Intermezzo: Wat is oud? Waarom? Waarom? Wie ziet zichzelf als jong? Wie als iemand van middelbare leeftijd? Wie als oud?

Autisme in de levensloop. Conclusies. Overzicht. Hilde M. Geurts Universiteit van Amsterdam Dr. Leo Kannerhuis

Psychische stoornissen en zwakbegaafdheid of een lichte verstandelijke beperking

d Arc nieuwsbrief Universiteit van Amsterdam Algemeen bericht In dit nummer: Beste lezer, Voor u ligt de vierde d Arc nieuwsbrief.

AAN HET WERK MET HET NETWERK DE ROL VAN HET SOCIAAL NETWERK IN DE ZORG VOOR MENSEN MET AUTISME

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld)

Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016

o Beschrijving van 11 kinderen (Kanner, 1943). o Beschrijving 200 jongens (Asperger, 1944). Nu:

Autisme in het gezin. Geerte Slappendel, psycholoog en promovenda Jorieke Duvekot, psycholoog en promovenda

Persoonlijke psychiatrie

Aanmeldformulier voor 18-

Intakegesprek psycholoog

DE STAPSGEWIJZE ONTWIKKELING VAN DE BETEKENISVOLLE ACTIVITEITENMETHODE. Patricia De Vriendt

De Groeifabriek. Denken met een groeimindset!

Normaalbegaafde vrouwen met een autismespectrumstoornis

Nederlands Autisme Register, rapportage

Deel VI Verstandelijke beperking en autisme

Aanmeldformulier voor 18+

Het kan! Cognitieve gedragstherapie bij mensen met een verstandelijke beperking

Sociale uitsluiting bij autisme spectrum stoornis (ASS) Gegevens bij aanmelding. Gegevens bij aanmelding. Inhoud

Verstandelijke beperkingen

Samenvatting, conclusies en discussie

Iedereen is anders dus waarom één behandeling?

Ellen Peeters MANP Karin schlepers Stichting Epilepsie Instellingen Nederland

Autismespectrumstoornis Voorspellers van beloop in een maatschappelijk perspectief. Dr. Kirstin Greaves-Lord 15 september 2016

Kwaliteit van leven bij dementie

Neurocognitieve ontwikkeling van kinderen en jongeren met 22q11.2 deletie syndroom

Change Your Mindset! Petra Helmond & Fenneke Verberg Research & Development, Pluryn

FACE IT VOOR JONGEREN: ONLINE PROGRAMMA VOOR JONGEREN MET EEN ZICHTBARE AANDOENING

Nederlands Autisme Register, rapportage

Expertise. Visie op problematiek

Factoren van invloed op de intensiteit van de behandeling van patiënten met een autismespectrumstoornis en het geassocieerde herstel.

Sander Begeer Ontwikkelingspsycholoog aan de VU in Amsterdam en the University of Sydney. NVA Congres 2013

NAH bij kinderen en jongeren: plasticiteit en herstel Caroline van Heugten

Zorgpad Intake. Aanmelding. Eerste gesprek door behandelaar. Bespreking in team. Psychodiagnostische screening (tweede intake)

WEET WAT JE KAN. Psycho-educatie LVB. voor (16+) cliënt en naasten

We hopen. ouders. bedankt. nogmaals. Allen. hartelijk. drs. Anke. Scheeren. Autism. Research. Amsterdam. aan dit onderzoek.

Nederlands Autisme Register, rapportage

Lange termijn functioneren en participatie bij jongeren met chronische pijn en vermoeidheid. Tessa Westendorp

Deel 1: Positieve psychologie

Jeugdige zedendelinquenten een cohortstudie gedurende 12 jaar

Nederlands Autisme Register, rapportage

Centrum Autisme Haaglanden. Uitleg en overzicht zorgaanbod voor cliënten

Neuropsychologisch onderzoek

Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?

Welkom bij het mini-symposium: veroudering & autisme

De regels zijn gelijk. Toch is iedereen anders. Opname of verblijf. Over de Wet Bopz

Positieve Psychologie Interventies

Slim omgaan met intelligentie. Beatrijs Brand orthopedagoog

Nederlands Autisme Register, rapportage

Adverse Childhood Experiences:

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Perpetuum mobile. Voortdurend bewegend bij mensen met ZEVMB

Wanneer school een lijdensweg wordt.

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar

Inhoud. Mobiele technologie ter ondersteuning van de ontwikkeling van relaties en emotioneel welzijn, een case study.

WEET WAT JE KAN. Psycho-educatie LVB. voor (16+) cliënt en naasten. Marsja Mulder. 19 september 2017

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Verstandelijk beperkt en Epilepsie. Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION K. Schlepers J. Zwiers MSc MANP NASCHOLING EPILEPSIE

Straatwijzer Online blended psycho-educatie voor jongeren met een LVB en psychiatrische stoornissen en hun ouders

VAN A TOT Z DE JUISTE WEG NAAR ZELFREDZAAMHEID

Autisme en veroudering: Symptomatologie, bijkomende psychopathologie en cognitief functioneren gedurende de levensloop

Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven. Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis

ROM in de ouderenpsychiatrie

18 plussers tussen wal en schip in de psychiatrie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

Reach-Aut. Visie. Missie. Het duurzaam verbinden van kennis over autisme (ASS) uit praktijk en wetenschap

Inhoud. Programma. Eerdere studies. Eerdere studies. Intermezzo: Ontwikkeling. n Welkom op de d Arc middag! Uitgangspunten.

Dementie, regeren is vooruit zien. R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde

ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk

HORIZON-IC. Verbeteren van de kwaliteit van leven na een behandeling op IC in een regionaal Rijnmond netwerk

Opvoeden Plus Opvoeden van een kind met autisme

Kansen voor gezondheid

Onderzoek naar zorgvragen en behoeften van patiënten met een verslaving en ADHD of Autisme

INTER-PSY Vechtdal Kliniek

Trainingshuis De Schakel

Disclosure belangen spreker

Dementiepoli. Mondriaan. Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen. Ouderen. voor geestelijke gezondheid

Mental Health First Aid Eerste hulp bij psychische problemen

Ouderen met autismespectrumstoornissen.

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,

Beat Victimization! Onderzoek naar een psychomotorische weerbaarheidstraining met kickboks-oefeningen voor mensen met een psychotische kwetsbaarheid

ACTief opvoeden Effect onderzoek naar de cursus voor ouders o.b.v. Acceptance en Commitment therapie.

De regels zijn gelijk. Toch is iedereen anders. Opname of verblijf. Over de Wet Bopz

EMDR effectief bij volwassenen met autisme

De Jutters. denkt met je mee. De Jutters centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie 1

Nederlands Autisme Register, rapportage

Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening

Mijn kind heeft een LVB

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014

Bio (EEG) feedback. Reflecties vanuit de klinische praktijk. Kannercyclus Dr. EWM (Lisette) Verhoeven


VRAGENLIJST OVER WOONBEHOEFTE VAN (JONG)VOLWASSENEN MET EEN STOORNIS BINNEN HET AUTISTISCH SPECTRUM

VOORLICHTING KLINISCHE LEERLIJN 4 MEI 2016

Een scherp oog voor detail? Gevoelig voor prikkels?

Liesbeth Mevissen.

Transcriptie:

Wie ben ik? De ouder wordende cliënt met autisme Barbara van Heijst, 24 september 16 b.vanheijst@leokannerhuis.nl 2 3 4 Vandaag: onderzoek d Arc & anderen Belang voor workhome bewoners: resultaat niet altijd voor individu! Veel kennis bij: Mensen met autisme Behandelaars Familie 5 6 1

Dr. Anne Geeke Lever VIDI subsidie toegekend aan Hilde Geurts 7 8 Depressie & autisme 9 VIDI: comorbide depressie Bestaande data (NESDO) Depressie groep: 31% veel autisme kenmerken (Geurts, Stek & Comijs, 16) N = 376, leeftijd 6 9 jaar Let op! Geen autisme diagnose IQ, functioneren Netwerkmodel 1 En hoe bij autisme? Voorlopig resultaat 11 12 2

Netwerk geluk Autisme N=2341: 16 91jr (Deserno, Borsboom, Begeer & Geurts, 16) 13 14 Definitie KvL van de Wereldgezondheidsorganisatie De perceptie van de individu over zijn/haar positie in het leven in de context van de cultuur en het waardesysteem, en in relatie tot zijn/haar doelen, verwachtingen, normen en zorgen. Kwaliteit van Leven Fysieke gezondheid Psychologische gezondheid Sociale relaties Omgeving KvL combineert fysieke & psychologische gezondheid, mate van zelfstandigheid, sociale relaties, persoonlijke overtuigingen en de relatie van de individu tot de omgeving. 15 Multidimensionaal Objectief & subjectief Uitkomstmaat 16 Kwaliteit van leven:meta analyse Meta analyse: Resultaten Wat is er bekend over KvL bij autisme? Methode: meta analyse Is er een verschil in KvL tussen mensen met en zonder autisme? Belangrijke factoren onderzoeken Van Heijst & Geurts, 15 17 18 3

Meta analyse: Meta analyse: geen verschillen op basis van leeftijd, controlegroep of meetinstrument Let op: 2 volwassenstudies! Proxy informant (bv. familielid) geeft lagere KvL aan dan persoon met autisme zelf Kwaliteit van leven: groep Controle N = 24 Autisme N = 24 Leeftijd 53 83 jaar oud IQ > 8 6 Controle Autisme Kwaliteit van Leven Van Heijst & Geurts, 15 19 groep: Leeftijd Ernst van de autismekenmerken (SRS A) Intelligentie (NLV) Cognitieve klachten (CFQ) Psychologische klachten (SCL 9) 1 1 8 6 groep: verschil ASS en controle IQ Leeftijd Autisme kenmerken 5 3 1 Cognitieve klachten 15 1 5 Controle Autisme Psychologische klachten 21 22 groep: Leeftijd NEE? Ernst van de autismekenmerken NEE? Intelligentie NEE? Cognitieve klachten NEE? Psychologische klachten NEE? Let op: exploratief! 23 24 4

Volwassen uitkomst VB + autisme Volwassen uitkomst VB + autisme Mensen met verstandelijke beperking met en zonder autisme (Totsika et al., 1) N = 819, 18 9 jaar oud, begeleid wonen Gedragsproblemen Dagelijkse vaardigheden Psychiatrische problemen Met autisme: lijken meer gedragsproblemen en moeilijkheden met dagelijkse vaardigheden, lagere KvL Maar!! Als mensen met gelijke dagelijkse vaardigheden worden vergeleken, dan geen verschil meer tussen autisme en controle Leeftijdseffect: minder gedragsproblemen & psychiatrische problemen als men ouder wordt 25 26 Hoe nu verder? Meer onderzoek Wat doen we met onderzoeksresultaten: Psycho educatie voor ouderen met autisme 27 28 Hoe nu verder? Meer onderzoek Wat doen we met onderzoeksresultaten: Informeren 29 5