08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 1 ontwikkelingsproces 1+2 1 2 3 4 5 6 7 Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat je zien? Vanuit respect voor jezelf Je werkt actief aan je ontwikkeling en je zet door Je gebruikt je fouten en successen om van te leren Je daagt jezelf uit om steeds beter te worden Je stuurt je ontwikkeling op basis van eigen keuzes en mogelijkheden Je probeert manieren van leren uit en maakt hieruit een keuze Vanuit respect voor de ander Je vraagt en geeft feedback Je gaat leer- en werksituaties aan met anderen Je behandelt iemand zoals je zelf ook behandeld wilt worden Vanuit respect voor de omgeving Je laat zien waar je voor staat Je laat zien wie je bent en wat je wilt bereiken Je levert vanuit jouw kwaliteit een bijdrage aan werk en maatschappij Je toont ambitie voor gemeenschappelijke doelen Friesland College
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 2 ontwikkelingsproces 1+2 Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan Wat moet je daarvoor weten? Wie ben je: wat kun je, waar sta je voor, wie wil je zijn, wat wil je bereiken en wat zijn je passies? Wat zijn je sterke en zwakke punten? Welke mogelijkheden heb je om te bereiken wat jij wilt? Welke mogelijkheden zijn er voor jou op de arbeidsmarkt? Welke manieren van leren zijn er en welke passen bij jou? Wat zijn je leerdoelen? Hoe maak je een plan van aanpak om je doelen te bereiken? Hoe zet je een plan van aanpak om in een tijdsplanning of een draaiboek? Hoe werk je samen? Hoe vraag en geef je feedback? Wat kun je daarvoor doen? Ontdek wat bij je past en waar je blij van wordt Praat met anderen over dromen en passies Stippel voor jezelf een weg uit om te bereiken wat je wilt Maak een plan van aanpak en bespreek dit met anderen Zet het plan om in een tijdsplanning of een draaiboek Onderneem de acties die nodig zijn om verder te komen Neem zo nu en dan de tijd om te benoemen wat je leert en feedback te vragen Stel zo nodig je planning of draaiboek bij Bepaal je acties op basis van wat je geleerd en ervaren hebt 08540
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 3 ontwikkelingsproces 3 1 2 3 4 5 6 7 Participeren in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat je zien? Vanuit respect voor jezelf Je vormt en hebt een mening Je durft voor je mening uit te komen Je hebt een open en onderzoekende houding Je durft verantwoordelijkheid te nemen en gaat daar serieus mee om Vanuit respect voor de ander Je doet mee op jouw manier Je zoekt actief naar de meningen en denkbeelden van anderen Je staat open voor een dialoog met anderen Je komt op voor je mening en houdt daarbij rekening met die van anderen Vanuit respect voor de omgeving Je neemt actief deel Je toont interesse in de samenleving Je ziet jezelf als een uniek onderdeel van de samenleving Je handelt democratisch Je schat in wanneer je eigen belang ondergeschikt is aan een gemeenschappelijk belang Friesland College
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 4 ontwikkelingsproces 3 Participeren in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding Wat moet je daarvoor weten? Wat is je mening? Wat heeft invloed op je mening? Waar gá je voor? Waar haal je informatie vandaan en wat doe je ermee? Met welke groepen en politieke partijen komen jouw waarden en normen overeen? Hoe ga je respectvol om met de normen en waarden van anderen? Wat zijn netwerken, welke heb jij en hoe zet je deze in? Welke manieren zijn er om invloed uit te oefenen en welke passen bij jou? Wat zijn de kenmerken van politieke besluitvorming, democratie en dictatuur? Wat kun je daarvoor doen? Stel vragen en onderzoek meningen van anderen Raadpleeg bronnen zoals websites, kranten, stemwijzers Volg actief het nieuws en actualiteitenprogramma s Stel je waarden top 5 samen, presenteer die en vraag feedback aan anderen Doe mee aan dialogen en discussies Word lid of bezoek bijeenkomsten van maatschappelijke organisaties: een politieke partij, een club, een actiegroep, een inspraak avond, enz. Onderzoek hoe je bijdraagt aan je eigen omgeving Organiseer of doe mee aan activiteiten in en om school zoals LIS, Present Promotions, evenementenweek, cursistenraad, workshops en debatten 08540
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 5 ontwikkelingsproces 4 1 2 3 4 5 6 7 Functioneren als werknemer in een arbeidsorganisatie Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat je zien? Vanuit respect voor jezelf Je toont inzet Je laat je ambities en talenten zien Je handelt ethisch vanuit je eigen normen en waarden Je communiceert over je eigen handelen en reflecteert daarop Je houdt je aan de rechten en plichten van de werknemer Vanuit respect voor de ander Je bent collegiaal Je accepteert leiding Je ziet en benut de kwaliteiten van je collega s Vanuit respect voor de omgeving Je gaat evenwichtig om met het belang van jezelf, de ander en de organisatie Je bent ambassadeur voor je bedrijf of instelling Je werkt vanuit de cultuur van het bedrijf of de instelling Friesland College
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 6 ontwikkelingsproces 4 Functioneren als werknemer in een arbeidsorganisatie Wat moet je daarvoor weten? Hoe werkt de organisatie en waar staat deze voor? Wat is jouw plek in de organisatie? Hoe passen jouw kwaliteiten en eigenschappen bij het bedrijf of de instelling? Met welke ARBO- en bedrijfsregels heb je te maken als het gaat om veiligheid, gezondheid en milieu? Wat zijn de rechten en plichten van werknemer en werkgever? Hoe is je salaris opgebouwd? Wat is de CAO voor het bedrijf of de instelling? Wat is het belang van de branche en vakorganisaties? Wie zijn je naaste collega s en hoe ga je collegiaal met ze om? Wat kun je daarvoor doen? Onderzoek het belang van het bedrijf of de instelling voor de samenleving Maak en geef een presentatie over het bedrijf Doe mee aan een mini-onderneming Oefen teamoverleg Oefen in het geven en krijgen van feedback Interview je collega s over hun kwaliteiten en rol binnen het bedrijf of de instelling Ontwerp je ideale bedrijf of instelling Onderzoek de wettelijke rechten en plichten van werknemers binnen het bedrijf of de instelling 08540
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 7 ontwikkelingsproces 5 1 2 3 4 5 6 7 Functioneren als kritisch consument Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat je zien? Vanuit respect voor jezelf Je onderzoekt wat je echt nodig hebt Je verzamelt informatie over een product of dienst voordat je geld uitgeeft Je let op hoe en waardoor je wordt beïnvloed Je weegt prijs en kwaliteit tegen elkaar af Je houdt rekening met je budget Je komt op voor je eigen belang Je betaalt veilig Vanuit respect voor de ander Je waardeert service en dienstverlening Je geeft weg wat je niet meer nodig hebt Je wisselt consumenteninformatie uit Vanuit respect voor de omgeving Je let op duurzaamheid bij de aanschaf Je houdt rekening met het milieu Friesland College
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 8 ontwikkelingsproces 5 Functioneren als kritisch consument Wat moet je daarvoor weten? Welke informatie heb je nodig voordat je iets koopt? Waar vind je die informatie? Waardoor wordt je koopgedrag beïnvloed? Waarop baseer je je keuzes? Hoe is het product gemaakt? Wat zijn de rechten en plichten van de consument? Waar kun je terecht met klachten? Welke betalingsmogelijkheden zijn er en wat zijn de risico s? Waar kun je terecht met goederen die je niet meer gebruikt? Wat kun je daarvoor doen? Ga op zoek naar productinformatie Vergelijk de informatie uit verschillende bronnen Maak een keuze uit het aanbod en leg uit waarom je die keuze maakt Onderzoek hoe reclame je tot kopen verleidt Onderneem actie als je niet tevreden bent over een product Zoek uit welke consumentenorganisaties er zijn Maak een overzicht van je inkomsten en uitgaven Onderzoek hoe milieubewust je bent 08540
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 9 ontwikkelingsproces 6 1 2 3 4 5 6 7 Deelnemen aan sociale verbanden en zorgen voor de omgeving Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat je zien? Vanuit respect voor jezelf Je maakt deel uit van verschillende groepen Je durft, neemt initiatief en je zet door Je komt je afspraken na Je weegt je eigen belang af tegen het belang van de ander Je neemt je eigen beslissingen, ook in een groep Vanuit respect voor de ander Je staat open voor de mening van de ander Je helpt de ander als die er om vraagt Je betrekt anderen bij sociale activiteiten Je werkt samen aan een gemeenschappelijk doel Je durft op te komen voor een ander Vanuit respect voor de omgeving Je bent betrokken bij de leefbaarheid van je omgeving Je zet je in voor je omgeving Je respecteert verschillen in opvatting, cultuur en religie Je houdt je aan de regels en wijkt daarvan af als het nodig is Je spreekt anderen aan op gedrag Friesland College
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 10 ontwikkelingsproces 6 Deelnemen aan sociale verbanden en zorgen voor de omgeving Wat moet je daarvoor weten? Welke opvattingen zijn er binnen culturen en religies? Wat zijn jouw opvattingen daarover? Wie zijn voor jou belangrijk in je omgeving? Waar kun je terecht als je hulp nodig hebt? Hoe organiseer je een activiteit? Wat maakt samenwerken tot een succes? Waaraan voldoet een goede afspraak? Hoe ga je om met groepsdruk? Welke regels zijn voor jou van belang? Wat kun je daarvoor doen? Maak vrienden Onderzoek waarin jouw mening verschilt van die van anderen Zeg wat je wel en niet wilt Verplaats je in de ander Maak afspraken en houd je eraan Zoek uit welke activiteiten in je omgeving bij jou passen Doe iets voor een ander Neem deel aan bijvoorbeeld een club, vereniging of buurtactiviteit Volg het plaatselijke nieuws Ruim je rommel op 08540
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 11 ontwikkelingsproces 7 1 2 3 4 5 6 7 Zorgen voor eigen gezondheid Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat je zien? Vanuit respect voor jezelf Je eet en drinkt wat je nodig hebt Je verzorgt je lichaam Je hebt de juiste lichaamshouding Je herkent signalen bij jezelf Je vraagt advies of zoekt hulp wanneer dat nodig is Je maakt een bewuste keuze, ook als je een situatie lastig vindt Je gaat verantwoord om met spanning en stress Je zoekt naar balans tussen inspanning en ontspanning Vanuit respect voor de ander Je bent een voorbeeld voor anderen Je stimuleert anderen om gezond te leven Vanuit respect voor de omgeving Je houdt rekening met je eigen veiligheid en die van anderen Friesland College
08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 12 ontwikkelingsproces 7 Zorgen voor eigen gezondheid Wat moet je daarvoor weten? Wat is voor jou gezonde en verantwoorde voeding? Wat is de relatie tussen voedsel en energieverbruik? Welke ideeën zijn er over gezonde leefwijzen en welke spreken je aan? Wat is persoonlijke hygiëne? Wat zijn kenmerken van een gezonde leefomgeving? Welke veiligheidsregels en afspraken zijn er in jouw omgeving? Welke verslavingen zijn er en wat zijn de effecten daarvan? Wat zijn de risico s van onveilig vrijen en hoe voorkom je deze? Wat zijn de valkuilen om gezond te leven? Hoe herken je stress? Wanneer en aan wie vraag je advies of hulp? Wat kun je daarvoor doen? Onderzoek of je voedingspatroon past bij je leefstijl Test je gezondheid Houd je lichaam en je omgeving schoon Beweeg en rust voldoende Zoek uit wat voor jou de goede lichaamshouding is Houd je aan veiligheidsregels en afspraken Reageer op signalen van je lichaam Ontdek wat voor jou ontspanning is Bespreek problemen 08540