Advies B&WA dvies B&W Afspraak Rijksw aterstaat ov er basisinspanni ngv oor de ver gaderi ng v ana dvies B&W Afspraak Rijksw aterstaat over basisinspanning voor de v ergadering van 6 maart 2018 Afdelingshoofd Portefeuillehouder Juridische Zaken Financiën Secretaris Burgemeester Voorblad B&W-advies Vergadernummer: Boekingsnummer: 18.0002722 *18.0002722* X openbaar O niet openbaar Vergadergegevens akkoord bespreken Datum vergadering: 13 maart 2018 nader advies Portefeuillehouder: Henk van den Berg Vervolgbehandeling Primaat, afdeling: Vervolg, afdeling: Vervolg na B&W: Bouwen Milieu en Leefbaarheid O Raad/commissie ter beslissing O Raad/commissie ter raadpleging/advisering O Raad/commissie ter kennisneming O OR Toetsing voorafgaand aan B&W-vergadering Steller: Naam: Walter van Doesum Afdeling: Bouwen, Milieu en Leefomgeving Dit advies is afgestemd met de afdeling: Bedrijfsondersteuning Over dit advies is overlegd met (extern): Akkoord Gezien met opmerkingen
B&W-besluit Besluit: 1. De bergbezinkleiding die bij de Eendenpoelseweg in Malden is gepland niet aan te leggen; 2. Het voor de bergbezinkleiding bestemde bedrag van 705.000 in te zetten voor afkoppeling van verhard oppervlak; 3. De wijziging van de besteding op te nemen in de programmabegroting 2019. 4. Bijgaande brieven te versturen aan Rijkswaterstaat en waterschap Rivierenland met het verzoek om aanpassingen van de afspraken voor de basisinspanning. O Aangehouden (tot ) O Conform voorstel besloten O Gewijzigd besloten, namelijk: Feiten: In 2014 zijn in het kader van de basisinspanning riolering afspraken gemaakt met Rijkswaterstaat en waterschap Rivierenland over het reduceren van de vuiluitworp in het Maas en Waal kanaal door de drie overstortlocaties in Malden. Binnen deze afspraken heeft de gemeente Heumen tot 1 januari 2020 de tijd maatregelen te nemen om de vuiluitworp met 50% te reduceren. Tot die tijd mag de gemeente Heumen het zandfilter in Weurt inzetten om de vuiluitworp in het kanaal te compenseren. Met de maatregelen die de gemeente Heumen inmiddels heeft genomen en nog tot 2020 neemt is 71% van de opgave (50% emissiereductie) gerealiseerd. Voor de overige 29% moet het hemelwater van 5,3 hectare verhard oppervlak worden afgekoppeld of een bergbezinkleiding aangelegd bij de Eendenpoelseweg. Tot voor kort was de gedachte dat de aanleg van een bergbezinkleiding een bijdrage zou leveren aan de klimaatadaptatie-opgave en aan het verminderen van wateroverlast in Malden. Op basis van ervaringen de afgelopen twee jaar blijkt dat dit niet zo is en een randvoorziening geen oplossing biedt voor situaties waarbij een hevige regenbui valt. Rijkswaterstaat ziet ook in dat de aanleg van de bergebezinkleiding niet doelmatig en duurzaam is en stemt in met het voorstel deze niet te bouwen en het bedrag bestemd voor de bergbezinkleiding in te zetten voor afkoppelen van hemelwater. Voor de nieuwe afspraken met Rijkswaterstaat, krijgt de gemeente Heumen tot 2025 de tijd 5,3 hectare verhard oppervlak af te koppelen daarmee te voldoen aan het resterende deel van de basisinspanning. Tot die tijd compenseert de gemeente Heumen de resterende emissie door inzet van het zandfilter op de waterzuivering in Weurt. De gemeente Heumen legt de nieuwe afspraken met Rijkswaterstaat en het waterschap de komende tijd vast. 1
Ambtelijk advies Resultaten maatregelen basisinspanning In 2015 is met Rijkswaterstaat en waterschap Rivierenland overeenstemming bereikt over de uitvoering van maatregelen in het kader van de basisinspanning riolering 1. Op grond van de basisinspanning riolering moet de vuillast, die met het overstortwater in het Maas en Waalkanaal terecht komt, met 50% worden teruggebracht. Binnen de afspraken krijgt de gemeente Heumen tot 1 januari 2020 om maatregelen te treffen en mag het zandfilter op de rioolwaterzuivering Nijmegen in Weurt tot die tijd worden ingezet om de emissiereductie te halen(compenseren). Het terugdringen van de vuillast met 50% komt overeen met 5.073 kg CZV 2. Op basis van projecten die inmiddels zijn uitgevoerd en nog staan gepland verwachten we dat de vuillast in 2020, ten opzichte van 2015, met 3585 kilogram CZV is afgenomen. Dat is 71% van de opgave voor de basisinspanning. Voor het overige deel van de opgave, 1488 kg CZV, moet 5,3 hectare verhard oppervlak worden afgekoppeld of een bergbezinkleiding worden aangelegd bij de Eendenpoelseweg. Een samenvatting van de maatregelen en resultaten is als bijlage bij dit advies gevoegd. Voortgangsoverleg Rijkswaterstaat De voorgaande resultaten zijn op 8 februari jongstleden in een voortgangsgesprek met Rijkswaterstaat en waterschap Rivierenland besproken. In het gesprek met Rijkswaterstaat kwam de effectiviteit van de aanleg van een bergbezinkleiding (BBL) aan de orde. Tot voor kort was de gedachte dat de aanleg van een BBL een bijdrage zou leveren aan de klimaatadaptatie-opgave en aan het verminderen van wateroverlast in Malden. Op basis van ervaringen in de afgelopen twee jaar blijkt dat dit niet zo is. Rijkswaterstaat ziet ook in dat de aanleg van een BBL niet effectief en op termijn niet doelmatig is en wil meewerken aan het voorstel geen bergbezinkleiding in Malden te bouwen onder de voorwaarde dat: - het bedrag van 705.000 dat in het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2018-2022 is gereserveerd voor de bergbezinkleiding wordt ingezet voor het afkoppelen van verhard oppervlak; - dat in 2025 ten opzichte van 2020 5,3 hectare verhard oppervlak is afgekoppeld. - tot 2025 de resterende emissie wordt gecompenseerd door inzet van het zandfilter op de waterzuivering in Weurt. De gewijzigde afspraken worden door de gemeente Heumen in een brief aan Rijkswaterstaat vastgelegd. Rijkswaterstaat zal de afspraken vervolgens in een schriftelijke reactie bevestigen. Aan waterschap Rivierenland zal een formeel verzoek worden gedaan om tot 2025 gebruik te mogen maken van het zandfilter in Weurt. Beoogd doel Het doel van dit voorstel is nieuwe gewijzigde afspraken voor de basisinspanning schriftelijk vast te leggen met Rijkswaterstaat en waterschap Rivierenland. Argumenten 1.Aanleg van een bergbezinkleiding is niet doeltreffend en doelmatig. De BBL levert geen of geringe bijdrage aan de klimaatopgave van de gemeente Heumen. Daarnaast neemt de werking (en het doel) van de BBL in de toekomst af omdat wordt gestreefd naar klimaatrobuustheid waarbij hemelwater in 2050 grotendeels is afgekoppeld. De afschrijvings- en beheerkosten lopen door en dat betekent dat de aanleg van de voorziening op termijn niet doelmatig is. 1 De basisinspanning riolering is (Rijks)beleid om de uitstoot van vuil vanuit gemengde rioolstelsels naar het oppervlaktewater met 50% te verminderen. 2 CZV is het chemisch zuurstof verbruik, de eenheid waarmee een organische vervuiling van water wordt afgemeten. Het CZV geeft het gewicht aan zuurstof weer dat verbruikt wordt om de organische vervuiling af te breken; het wordt uitgedrukt in milligram per liter (mg O2 / l). 2
2.Afkoppelen is klimaatadaptief en draagt bij de reductie van de vuillast. Het afkoppelen van hemelwater van het verhard oppervlak draagt bij aan het klimaatrobuust maken van de bebouwde omgeving en ook aan het verminderen van huishoudelijk afvalwater dat via de overstortlocaties in het Maas en Waalkanaal terecht komt. Het mes snijdt hier aan twee kanten. 3. Nieuwe afspraken sluiten aan bij beleid van de gemeente Heumen. In het vgrp 2018-2022 en in de routekaart Heumen klimaatneutraal 2050 is vastgelegd dat Heumen in 2050 klimaatrobuust wil zijn. Het afkoppelen van hemelwater draagt hier aan bij. 4. Extra gelden voor afkoppelen zijn nodig om in 2050 klimaatrobuust te zijn. In het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2018-2022 wordt jaarlijkse een bedrag uitgegeven van 105.000 voor het afkoppelen van hemelwater. Om deze middelen zo effectief mogelijk in te zetten, wordt aangehaakt bij al geplande projecten in de openbare ruimte. Het extra geld maakt het mogelijk grootschaliger ingrepen te doen en meer areaal verhard oppervlak af te koppelen. Dit brengt een klimaatrobuust ingericht Heumen in 2050 dichterbij. 5. Nieuwe afspraken sluiten aan bij Rijksbeleid. In het regeerakkoord dat afgelopen najaar is gesloten staat dat uitvoering van het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie (DPRA) wordt voortgezet. Meer dan ooit wordt de nadruk gelegd op het klimaatbestendig en waterrobuust inrichten van Nederland. Kanttekening Het is nog niet inzichtelijk welke investering nodig is om Heumen in 2050 klimaatrobuust te maken. De komende jaren wordt in kaart gebracht waar in Heumen de kwetsbaarheden liggen als gevolg van het veranderend klimaat (verhitting, verdroging en vernatting). Aan de hand daarvan worden de nodige maatregelen bepaald en de investeringskosten berekend. Toetsing Juridisch; Dit besluit heeft geen extra juridische risico's tot gevolg. Financieel; a) Dekking De kosten voor de aanleg van de BBL zijn vastgelegd in het kostendekkingsplan van het verbreed gemeentelijk rioleringsplan. Door de gewijzigde inzet van het bedrag voor de bergbezinkleiding naar afkoppelen verhard oppervlak wijzigen de (kapitaal)lasten vanaf 2020. Over een periode van 60 jaar heeft dit minimale invloed op tarief en opbouw van de voorziening riolering. In de programmabegroting 2019 wordt de gewijzigde bestemming van de gelden meegenomen. b) Risico s Er zijn als gevolg van dit besluit geen financiële risico's. c) Subsidiemogelijkheden derden Er zijn geen subsidiemogelijkheden. d) Begrotingswijziging: Nee / Ja, namelijk. (in afstemming met financieel consulent). Personeel; Dit besluit heeft geen personele gevolgen. Rechtmatigheid Het college is op grond van artikel 160, lid 1 onder a, bevoegd het dagelijks bestuur van de gemeente te voeren, voor zover niet bij of krachtens de wet de raad of de burgemeester hiermee is belast. 3
Duurzaamheid Het uitvoeren van het besluit leidt tot minder afvoer van schoon hemelwater naar de zuivering in Weurt. Door meer verhard oppervlak af te koppelen wordt de gemeente Heumen bovendien minder kwetsbaar voor klimaatverandering. Communicatie a) Intern: Het besluit wordt gedeeld met collega's van de afdeling BML die betrokken zijn bij de ruimtelijke planvorming en uitvoering van projecten in de openbare ruimte. b) Extern: Inwoners van Heumen worden middels publicaties in VIAHeumn en de gemeentelijke website geïnformeerd zodra de afspraken met Rijkswaterstaat en het waterschap zijn bevestigd. 4