How to manage Vitality Mathieu de Greef, PhD m.h.g.de.greef@rug.nl
Afname vitaliteit Vitaliteit is het vermogen om fysiek, cognitief en sociaal te presteren Aantasting vitaliteit door: Afname reserves Afname adaptatievermogen Multi-morbiditeit
Dagelijks energieverbruik Kcal Afname energie tast vitaliteit aan jong Volwassen pensioengerechtigd Lichamelijke activiteit Energieverbruik spijsvertering Afname 90% Lichamelijke activiteit Energieverbruik spijsvertering Energieverbruik in rust Afname 66%
Afname maximale zuurstofopname en kracht Afname VO2max Afname kracht
Verandering lichaamssamenstelling Leeftijdsgerelateerd afname spiermassa 21 jarige vrouw (BMI = 24.3 kg/m 2 ) 73 jarige vrouw (BMI = 24.5 kg/m 2 )
Gebruik energiebronnen bij getrainde en ongetrainde mensen
effecten zit gedrag Zitgedrag en het relatie risico om te overlijden Aantal uren zitten per dag Direct - Elektrische impulsen in beenspieren stopt - Calorieverbranding daalt tot 1 per minuut - Enzymen die vet afbreken zijn 90% minder actief Na 2 uur - HDL neemt 20% af Na 24 uur - Effectiviteit werking Insuline neemt met 24% af
Invloed bewegen op onze cognitie Afname interactie neuronen netwerk leeftijd Redeneren Ruimtelijke oriëntatie Reactie snelheid Rekenen Woord kennis Werk geheugen
Krachttraining heeft invloed op cognitieve fitheid
Invloed biologische klok - hormoon aanmaak - lichaamsfuncties - slaap-waakritme SCN= SupraChaismatische nucleus
Ontwikkeling hormoonproductie verdeeld naar leeftijd
Gebruik spieren heeft invloed op onze weerstand Onvoldoende bewegen Verandering lichaamssamenstelling Chronische systemische inflammatie Aantasting adaptatievermogen* Borst kanker Diabetes type 2 Hart en vaatziekten Colon kanker Depressie Dementie * Insuline resitentie, aderverkalking, tumorgroei, neurodegeneratie
Vitaliteit van de Nederlandse beroepsbevolking NEA 2005-2006: Vitaliteit naar leeftijd 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 12% 14% 17% 23% 18% 25% 14% 15% 18% 18% 20% 23% 33% 35% 30% 29% 26% 19% 50% 41% 35% 35% 31% 32% 34% <25 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar >55 jaar Totaal door aandoening beperkt niet-gezond én niet-vitaal gezond óf vitaal gezond én vitaal 2 maart 2010 congres Langer Doorwerken
Werkuitval gerelateerd aan belangrijkste ziektebeelden
verticale dimensie (boven: emotioneel zwaar werk met werkdruk, autonomie en creatief werk) Indeling beroepsgroepen Figuur 1 Twee-dimensionale op basis weergave van 30 beroepsgroepen fysieke en emotionele op basis van de zeven werkaspecten (NEA 2007 & 2008; n = 40.745) zwaarte van het beroep docenten BO docenten VO 1,0 leidinggevenden docenten HO verpleegkundigen & ziekenverzorgenden kappers, ed artsen overige vakspecialisten ICT-functies, ed vertegenwoordigers verzekeringsagenten, ed architecten, ed bejaarden- & kinderverzorgers secretaressen, ed 0,0 drukkers, ed -1,0 0,0 koks, kelners, ed boekhouders, ed 1,0 bankwerkers, ed elektromonteurs, ed winkelpersoneel loodgieters, ed schilders schoonmakers, ed politie, brandweer, ed bouwvakkers laders, lossers, ed postpersoneel vrachtwagenchauffeurs tuinbouwers, ed bus- & treinbestuurders -1,0 horizontale dimensie: fysiek zwaar werk (links), fysiek licht werk (rechts)
Efficiency oudere werknemers volgens HR managers ervaring werk discipline aandacht kwaliteit loyaliteit in teams werken mentale druk theoretische kennis creativiteit flexibiliteit bereidheid te leren fysieke capaciteit geschiktheid te leren Relevanter jongere werknemers Geen verschil Relevanter oudere werknemers
Uitdaging bevordert behoud cognitie Het zelf moeten zoeken heeft invloed op synaptogenese
Invloed uitdaging op motivatie Toename betrokkenheid Toename motivatie uitdaging Aanmaak functionele neuronen
How to manage Vitality Challenge your brain Use your muscles And, most of all: Enjoy it & do it together