Monitoring van arbeid door TNO:

Transcriptie

1 Monitoring van arbeid door TNO: Waarom en wat levert het op? Peter Smulders & Seth van den Bossche

2 Inhoud 1. Het monitoringwerk van TNO 2. Recente trends in arbeid, contractvormen en werktijden 3. Willen werknemers méér uren werken per week? 4. Willen werknemers langer doorwerken? 2

3 Ontwikkeling TNO monitoring van arbeid TNO Arbeidssituatie Survey (met netto 4000 werknemers en zelfstandigen) 2003 Eerste NEA, met SZW (netto werknemers) Vanaf 2005 NEA jaarlijks, met SZW en CBS (netto werknemers) Herhaalde meting NEA 2007 (longitudinaal; met respondenten uit 2007) Vanaf 2008 Start WEA (Werkgevers Enquête Arbeid, netto 5000 bedrijven) 3

4 Theorie NEA Personeelskenmerken Personeelskenmerken leeftijd, leeftijd, geslacht, geslacht, opleiding, opleiding, gezinssituatie, gezinssituatie, etniciteit, etniciteit, arbeidsmotivatie arbeidsmotivatie Omgevingsfactoren Omgevingsfactoren (niet (niet in in NEA NEA gemeten) gemeten) economie, economie, arbeidsmarktvraag arbeidsmarktvraag & & aanbod, aanbod, wetgeving wetgeving en en beleid beleid Arbeidssituatie Arbeidssituatie Arbeidsinhoud Arbeidsinhoud en en -organisatie -organisatie complexiteit complexiteit van van het het werk, werk, technologie, technologie, organisatie organisatie Arbeidsverhoudingen Arbeidsverhoudingen & & arbeidsvoorwaarden arbeidsvoorwaarden leiding, leiding, OR, OR, CAO, CAO, inkomen, inkomen, werkzekerheid, werkzekerheid, verlofmogelijkheden, verlofmogelijkheden, werktijden werktijden Arbeidsomstandigheden Arbeidsomstandigheden fysieke fysieke belasting, belasting, psychosociale psychosociale belasting belasting etc etc Effecten Effecten prestaties, prestaties, innovatiegedrag, innovatiegedrag, gezondheid, gezondheid, ongevallen, ongevallen, verzuim verzuim en en verloop verloop Bedrijfsbeleid Bedrijfsbeleid HRM, HRM, personeelsbeleid, personeelsbeleid, arboarboen en verzuimbeleid verzuimbeleid 4

5 Methode NEA Steekproeftrekking & weging door CBS Brutosteekproef , netto werknemers Dataverzameling TNS-NIPO (post & internet) Respons-zorg: pilot, beloning, reminders, helpdesk, info-site, nonrespons onderzoek Jaarlijkse verantwoording door TNO Data beschikbaar via CBS-Statline & Centrum voor Beleidsstatistiek Koppeling NEA mogelijk met SSB via sofi-nummers 5

6 Positionering: waar zoekt de NEA naar? Theorie-gestuurde informatie Representatieve en en betrouwbare informatie NEA Actuele informatie 6

7 Enkele recente trends in arbeid 7

8 Trend in werkdruk, fysieke en emotionele belasting (% altijd/vaak, NEA ) 35% 31% 32% 34% 30% 25% 20% 18% 17% 17% 15% 10% 5% 7% 9% 8% werkdruk fysieke belasting 0% emotionele belasting 8

9 Percentage tijdelijke werknemers in Nederland (NEA ) 18% 16% 14% 12% 10% 8% 2,6% 2,2% 1,8% 2,0% 2,0% 1,9% 2,2% 1,7% 4,6% 4,9% 4,8% 5,1% 6% 4% 2% 6,2% 6,4% 7,2% 7,8% 0% Tijdelijk (met uitzicht op vast) Tijdelijk (voor bepaalde tijd) Uitzendkracht Oproepkracht 9

10 Trend in contractuele werkuren, overuren en thuiswerkuren per week (NEA ) 31,6 31,2 31,3 31, ,9 5,1 5,4 5,9 1,1 1,4 1,5 1, Contractuele dienstverband (uren per week) Overwerk (uren per week) Thuiswerk (uren van normale betaalde arbeid/week) 10

11 Hogere arbeidsparticipatie van werkenden: Door meer uren werken? 11

12 Feitelijk aantal contractuele werkuren versus gewenste aantal contractuele werkuren per week ( ) 34 33,5 33, , ,5 31, , ,9 feitelijke aantal uren 30 gewenste aantal uren TAS 2000 TAS 2002 TAS 2004 NEA

13 Invloed van leeftijd en geslacht op het aantal uren dat men méér of minder wil werken (NEA 2007) 8,0 gewenste aantal uren meer of minder 6,0 4,0 2,0 0,0-2,0-4,0-6, jaar jaar mannen vrouwen 13

14 Top 5 beroepen bij meer/minder willen werken (NEA 2007) Schoonmaakpersoneel 3,5 Vrachtwagenchauffeurs 3,1 Koks, kelners, ed 2,5 Bejaarden-/kinderverzorgers Kappers/schoonheidsspecialisten 1,2 1,6 Loodgieters, fitters, lassers, ed Vertegenwoordigers/handelsagenten Elektromonteurs, reparateurs, ed Statistici, ICT-functies ed Bouwvakkers -2,3-2,4-2,4-2,5-2, gewenste aantal uren meer of minder 14

15 Invloed van het aantal contracturen dat men al werkt op het aantal uren dat men méér of minder wil werken (NEA 2007) 14,0 12,0 13,8 gewenste aantal uren meer of minder 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0-2,0-4,0-6,0-8,0 5,9 2,6 1,0-0,2-1,2-1,6-2,4-9,1-10,0 0 uur 1-8 uur 9-16 uur uur uur uur uur uur 41+ uur contractueel aantal uren per week 15

16 Hogere arbeidsparticipatie van werkenden: Door doorwerken tot het 65e levensjaar? 16

17 Trend in het % werknemers dat door willen werken tot het 65e levensjaar (NEA )

18 Invloed van leeftijd en geslacht op het % werknemers dat tot het 65e jaar door wil werken (NEA 2007) % dat door wil werken jaar jaar mannen vrouwen 18

19 Invloed van gezondheid, partner en salaris op het % werknemers dat door wil werken tot het 65ste levensjaar (NEA 2007) Gezondheid uitstekend Gezondheid zeer goed Gezondheid goed Gezondheid matig Gezondheid slecht Partner betaalde baan Partner géén betaalde baan Geen partner Zeer ontevreden over salaris Gemiddeld tevreden over salaris Zeer tevreden over salaris Gemiddelde werknemer 34 19

20 Top-5 en bottom-5 beroepsgroepen: % werknemers dat tot 65e jaar door wil werken (NEA 2007) Docenten hoger onderwijs 54 Geneeskundigen, tandartsen, dierenartsen Postdistributiepersoneel Laders, lossers, inpakkers, ed Koks, kelners, buffetbedienden 38 Gemiddelde werknemer 34 Kappers, schoonheidsspecialisten 28 Politie, brandweer, bewakers Schilders Elektromonteurs, reparateurs Bouwvakkers

21 Conclusies Wie wil vaker doorwerken tot 65e levensjaar? Demografisch Werknemers met een hoge opleiding en goede gezondheid Alleenstaanden, maar ook die met thuiswonende kinderen Mannen en vrouwen verschillen niet!! Werksituatie Werknemers met beperkte werkdruk, veel autonomie en goede arbeidsvoorwaarden 21

22 Hoe arbeidsparticipatie van werkenden te stimuleren: conclusies 1. Stimuleer vooral jonge vrouwen met kleine banen zonder zorguren tot méér werkuren per week 2. Stimuleer vooral hoog opgeleiden, met leuk werk en goede gezondheid en ook alleenstaanden tot langer doorwerken 22

23 23