Taal Vaardig 3 Projectplan Partners: - ICT en Onderwijs Letteren () - Talenopleidingen Faculteit Letteren Projectleider: - Wander Lowie (Engelse Taal en Cultuur) Projectcoördinator: - Sake Jager () Contact: Rijksuniversiteit Groningen Faculteit der Letteren Oude Kijk in t Jatstraat 20 9712 EK Groningen 050 363 5921 s.jager@rug.nl Duur: 1 september 2008 tot 30 juni 2010 Website: http://www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/ projecten/taalvaardig Datum: 2 februari 2008 Versie: 3 (final) Auteur: Sake Jager Bijlage(n): 1 11 Bestand: projectplan Taal Vaardig 3 - final.doc
Inhoudsopgave Algemene informatie over het project... 3 Situatieschets en probleemstelling project... 3 INLEIDING... 3 GEREALISEERDE DOELEN EN PROBLEMEN FASE 1 EN 2... 3 Projectopdracht... 5 Producten... 5 Uitgangspunten... 6 Informatievoorziening en documentatie... 6 Plan van aanpak...7 Werkpakket 1. Scholing en begeleiding... 7 Werkpakket 2. Herprogrammering Hongaars... 8 Werkpakket 3. Coördinatie taalvaardigheidsmodules... 8 Werkpakket 4. Verbetering Infrastructuur... 9 Werkpakket 5. Projectmanagement en evaluatie... 9 Uren en begroting...10 Planning... Error! Bookmark not defined. Begroting... Error! Bookmark not defined. 2 11
Algemene informatie over het project Situatieschets en probleemstelling project Inleiding In de periode september 2006-augustus 2008 is het project Taal Vaardig in 2 fasen uitgevoerd. Als onderdeel van dit project heeft professionalisering van taalvaardigheidsdocenten van de talenopleidingen en het Talencentrum plaatsgevonden en is al het taalvaardigheidsonderwijs (TVO) in de moderne vreemde talen binnen de Faculteit Letteren herontwikkeld en aangepast met het oog op het gebruik binnen Nestor en de speciaal voor het TVO ingerichte voorzieningen binnen de UB. Het ontwikkelde onderwijsmateriaal (meer dan 60 modules) is inmiddels in gebruik genomen. Door middel van college-evaluaties en terugkomdagen van de docenten is een inventarisatie gemaakt van de positieve en minder positieve punten van het project. Hieruit blijkt de noodzaak van een derde fase van het project, waarin de inbedding in de afdelingen verder moet worden gewaarborgd. Dit kan plaatsvinden door aanvullende scholing van docenten, verbetering van de ondersteuning, aanpassing van de modules aan de hand van de evaluaties en een goede coördinatie van het TVO binnen de afdelingen en het op beperkte schaal voortzetten van overkoepelende projectcoördinatie. Ook zal in de derde fase ruimte moeten zijn voor het afronden van enkele losse eindjes, zoals de scholing en moduleontwikkeling voor Hongaars en aanpassing van de multimediazalen in de UB. Gerealiseerde doelen en problemen fase 1 en 2 Binnen het project is voor alle deelnemende talen (behalve Hongaars) een herprogrammering en herontwerp gerealiseerd van een basisprogramma TVO MVT van 3 x 10 ECTS binnen de verzorgingsgebieden van de talenopleidingen en TC op grond van de volgende uitgangspunten: Competentiegericht onderwijs, gebaseerd op de eindtermen en uitgangspuntenvan het Common European Framework of Reference (CEFR); alle ontwikkelde modules zijn voor elk van de vaardigheden gedefinieerd op het CEFR-niveau; Een flexibel en transparant aanbod aan taalvaardigheid dat voor verschillende opleidingen vergelijkbaar is; Vertrouwdheid bij de deelnemende docenten met moderne inzichten op het gebied van TVO; 3 11
Inzet van ICT als een belangrijk ondersteunend element binnen het TVO; voor alle ontwikkelde modules zijn Nestor sites gecreëerd, waarin gebruik wordt gemaakt van verscheidene multimediatoepassingen op het gebied van TVO. Voor de talen die in fase 1 deelnamen aan het project (Frans, Spaans, Italiaans, Duits en Engels) zijn de meeste modules daadwerkelijk in het onderwijs ingezet in het collegejaar 2007/2008. Voor de overige talen (Fins, Russisch, Hebreeuws, Arabisch, Deens, Noors, Zweeds) zijn de modules in het huidige collegejaar in gebruik genomen. Dit betekent dat de belangrijkste doelstellingen van het project zijn gerealiseerd. De uitvoering van de modules stuit echter op een aantal problemen, die deels inhoudelijk en deels logistiek van aard zijn. Het belangrijkste struikelblok bleek de overdracht binnen de afdelingen. Door personeelswisselingen e.d. is het onderwijs niet altijd uitgevoerd door de docenten die in 2006/2007 de training hebben doorlopen en de modules hebben ontwikkeld. Bijvoorbeeld, bij Engels zijn de (10) modules ontwikkeld door Sible Andringa, Estelle Meima en Wander Lowie. Van deze docenten is alleen Estelle Meima bij de uitvoering van de colleges betrokken geweest. Sible Andringa is vertrokken naar de UvA. Wander Lowie heeft een deel van de coördinatie van het TVO binnen de afdeling verzorgd. Aangezien het bij Engels gaat om grote aantallen studenten (voor elke module zijn gemiddeld 5 parallelgroepen) zijn er veel docenten bij betrokken, die geen van allen de training hebben doorgemaakt voor competentiegericht en ICTondersteund TVO. Dit leidde ondanks de coördinatie regelmatig tot frustratie bij docenten en studenten. Bij zowel Engels als Spaans zijn de docenten laat aangesteld (vaak pas begin september), waardoor er geen mogelijkheid was tot voorbereiding. Aangezien de modules nog niet in alle details waren uitgewerkt en niet eerder waren getest, leidde dit tot een zeer diverse aanpak van de docenten. Sommige docenten hadden geen ervaring met ICT en hebben daardoor een andere invulling gegeven aan de cursus. Hierdoor zijn parallelgroepen van hetzelfde college soms geconfronteerd verschillende werkvormen en inhoud. De uitvoering van het onderwijs met de nieuwe modules verliep over het algemeen goed bij jonge, nieuwe taalvaardigheidsdocenten. Verschillende oudere docenten hebben de modules niet (volledig) gebruikt en zijn teruggevallen op meer traditioneel grammatica-onderwijs waarmee zij bekend waren (Spaans, Duits). De Talenpracticum zaal in de UB kent een aantal problemen. Door de opstelling is de zaal niet geschikt om tijdens een college van werkvorm te wisselen tussen computergebruik en opdrachten of oefeningen zonder computergebruik. 4 11
Door het uitblijven van reserveringssoftware was de zelfstudiezaal vaak in gebruik door andere studenten dan TVO-studenten. Ook bij de op de tweede verdieping ingerichte samenwerkplekken kan geen voorrangsbeleid voor TVO studenten worden toegepast. De TVO studenten hebben hierdoor niet optimaal gebruik kunnen maken van de faciliteiten. Voor de talen die in fase 2 aan het project deelnamen zijn deze problemen niet of in mindere mate aan de orde. Omdat het hier gaat om kleinere talen, wordt het onderwijs doorgaans uitgevoerd door de docenten die de training hebben doorlopen. Toch speelt ook hier de overdracht een rol. Bij Arabisch is bijvoorbeeld per 1 september een nieuwe docent aangesteld. Projectopdracht Doel: Borging en verbreding van de projectresultaten van Taal Vaardig 1 en 2; Afronding van uitgestelde projectactiviteiten; Aanpassing en verbetering van de voorzieningen en ondersteuning voor ICTondersteund TVO; Verdere ontwikkeling van flankerend beleid (flexibilisering aanbod; aanstellingen, e.d.). Opdrachtgevers: Opdrachtnemer: Onderwijs-directeur, PH Onderwijs Letteren Producten Na afloop van het project (juni 2010) zijn de volgende producten opgeleverd: 1. Bijscholing en begeleiding TVO-docenten a. Intensief scholingsprogramma, 2 x per jaar aangeboden b. Doorlopende inhoudelijke en technische ondersteuning 2. Herprogrammering/herontwikkeling Hongaars a. Aanpassing curriculum b. Verhoging ICT-gebruik 3. Coördinatie TVO-modules a. Instellen teamleider per cluster met meerdere groepen/meerdere docenten b. Regelmatige evaluatie en bijstelling inhoud met accent op gebruik CEF en ICTcomponenten 5 11
c. Regelmatig teamoverleg, verslagen en (evaluatie)rapporten 4. Aanpassing TVO-voorzieningen a. Ingebruikname alle zalen in UB b. Oplossen uitstaande problemen met inrichting c. Vernieuwingen TVO-software (initiatie, overleg, regelen installatie) d. Ingebruikname werkplekreserveringssysteem 5. Beleid a. Evaluatie ontwikkelde onderwijsmodules b. Voorlichting aan en communicatie met afdelingen en facultaire gemeenschap c. Flexibilisering aanbod TVO-modules d. Personeelsbeleid TVO e. Vastlegging taakverdeling ondersteuning Letteren / UB / CIT Uitgangspunten De inhoudelijke en didactische uitgangspunten van de eerdere Taal Vaardig projecten blijven onverkort van kracht. Het accent ligt echter sterk op het bestendigen van de eerdere projectresultaten en de vraag naar scholing, ondersteuning en coördinatie kan per afdeling verschillen. De afdelingen bepalen welke medewerkers in aanmerking komen voor aanvullende scholing. In de ondersteuning zal prioriteit worden gegeven aan de medewerkers die aan trainingen hebben deelgenomen. Verder zijn de mogelijkheden voor coördinatie in eerste instantie bestemd voor opleidingen met meerdere parallelgroepen en meerdere docenten. Deze docenten dienen aan de scholing te hebben deelgenomen voordat ze het vernieuwde onderwijs gaan verzorgen. Informatievoorziening en documentatie Informatie over het project voor geïnteresseerden wordt aangeboden op de website van : http://www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/projecten/taalvaardig 6 11
Plan van aanpak In dit hoofdstuk worden de verschillende deelactiviteiten beschreven. De activiteiten zijn in vijf werkpakketten onderverdeeld. In Tabel 1 worden de deelactiviteiten samengevat en wordt vermeld: de uitvoerders de eindverantwoordelijke het resultaat de omvang in uren Werkpakket 1. Scholing en begeleiding Alle taalvaardigheidsdocenten die niet aan Taal Vaardig 1 of Taal Vaardig 2 hebben deelgenomen (nieuw aangestelde docenten en zittende stafleden) krijgen scholing aangeboden op het gebied van competentiegericht, communicatief TVO, zelfbeoordeling (Dialang) en de uitgangspunten en normering van het CEFR en op het gebied van ICT voorzieningen voor TVO (Nestor, Wimba, Sanako, Content Collection, enzovoort). De scholing heeft een intensief karakter (meerdere dagdelen in een week) en wordt tweemaal per jaar gegeven, in augustus en in januari, van januari 2009 tot augustus 2010. Bij nieuwe aanstellingen worden afspraken over scholing vastgelegd en wordt bij aanstelling rekening gehouden met deelname aan de trainingen. Bij zittende staf vormt de scholing onderdeel van het jaargesprekken tussen medewerker en leidinggevende (zie ook WP 5). Opleidingen waarvan meerdere docenten deelnemen aan trainingen (dwz meerdere docenten voor wie de opzet van het onderwijs en het gebruik van ICT hierbij nieuw is) kunnen een beroep doen op extra middelen t.b.v. coördinatie (zie WP 3 hieronder). Naast de intensieve scholing voor (nieuwe) docenten aan het begin van het semester zal de begeleiding en ondersteuning vóór en tijdens de semesters worden verbeterd. Docenten lopen dikwijls tegen ICT-gerelateerde problemen aan die snel en accuraat verholpen moeten kunnen worden. De docenten of afdelingen dienen zelf een beroep te doen op de aangeboden ondersteuning. Vóór aanvang van ieder semester stelt assistentie beschikbaar voor het uitvoeren van routinematige en/of technische klussen die voorafgaand aan de onderwijsperiode moeten worden uitgevoerd. Drie tot twee maanden voor aanvang van het semester kunnen docenten/afdelingen zich aanmelden voor ondersteuning op dit gebied. Het betreft nadrukkelijk geen assistentie voor taken die worden gerekend tot de verantwoordelijkheid van de docent zelf (zoals het beschikbaar stellen of aanpassen van inhoud op Nestor). Daarnaast wordt tijdens de collegeperiodes op afroepbasis flexibele 7 11
ondersteuning geboden door een of meer terzakekundige medewerkers (student-assistenten en staf). De ondersteuning moet zowel op de werkplek als in de TVO-zalen kunnen worden gegeven. De betreffende ondersteuners dragen eveneens zorg voor informatievoorziening via het web (handleidingen, voorbeeldfilmpjes, etc.) Over ondersteuning bij het oplossen van acute problemen tijdens het gebruik van de TVOvoorzieningen zullen nadere afspraken met de UB worden gemaakt. Werkpakket 2. Herprogrammering Hongaars Door omstandigheden is het onderwijsvernieuwingsproject binnen Hongaars nog niet uitgevoerd. Inhoudelijke programmavernieuwing, ontwikkeling van de bijbehorende onderwijsmodulen in Nestor en ondersteuning en bijscholing van de docent zullen in 2009 moeten worden uitgevoerd, met ondersteuning van het en de projectleiding. Werkpakket 3. Coördinatie taalvaardigheidsmodules Essentieel voor een goede uitvoering van het TVO met meerdere parallelgroepen is het samenstellen van docententeams per module en het aanstellen van een coördinator of teamleider per module. De teamleider is verantwoordelijk voor het in samenwerking met de collega s bijhouden en aanpassen van de Nestorsite, het maken en bijstellen van lesson plans en het houden van geregeld overleg met het docententeam om de uitvoering van het betreffende, met ICT-ondersteunde onderwijs goed te kunnen monitoren en, waar nodig bij te stellen. De teamleider is eveneens verantwoordelijk voor de evaluaties van de betreffende modules (specifieke vragen voor studenten, naast eventuele standaardevaluaties door het OWI; eindevaluatie met docenten) en de rapportages hierover naar de projectleiding en andere belanghebbenden. De verleende compensatie wordt in 2 jaar afgebouwd vanuit het idee dat het aantal docenten dat zal moeten worden ingewerkt en begeleid geleidelijk zal afnemen en de cursusinhouden na verloop van tijd een meer permanent karakter zullen hebben bereikt. Verdere aanpassing en coördinatie dient daarna binnen de standaard voorbereidingstijd plaats te vinden. Deze opzet veronderstelt dat een flankerend aanstellingenbeleid van kracht wordt waarin meer continuïteit is gewaarborgd dan in de huidige situatie (zie WP5). Bij Engels is vanaf januari 2008 een pilot uitgevoerd met een teamleider voor de Minor I (totaal 10 parallelgroepen en 5 docenten), waarbij de teamleider bovendien fungeerde als aanspreekpunt voor studenten en docenten (problemen met tentamineren, vrijstellingen), contactpersoon voor de afnemende afdelingen (w.0. IBIO) en als coördinator voor de mondelinge en schriftelijke tentamens. De tijd voor specifieke taken in verband met de onderwijsvernieuwing bedroeg ca. 0,1 fte. Aangezien deze pilot succesvol is verlopen is inmiddels, als onderdeel van het hier beschreven project, het teamleiderschap voor de 8 11
Minor gecontinueerd (met nieuwe docenten) en uitgebreid met een tweede teamleiderschap voor de Major. Met ingang van 2009-2010 zal deze coördinatie ook worden toegepast bij Spaans waar eveneens sprake is van verschillende parallelgroepen met meerdere, wisselende docenten. Als voorwaarde voor financiering van de coördinatie is gesteld dat de betreffende docenten moeten hebben deelgenomen aan het scholingsprogramma zoals beschreven in WP1. Werkpakket 4. Verbetering Infrastructuur Hoewel de infrastructuur over het geheel genomen op orde is zijn enkele zaken blijven liggen die voor verbetering van het gebruik van de voorzieningen van groot belang zijn. Het betreft hier vooral het realiseren van een werkplekreserveringssysteem, waardoor taalvaardigheidsstudenten beter gebruik kunnen maken van de TVO-voorzieningen in de UB voor zelfstudie. Verder dient het gebruik van de TVO zalen te worden geoptimaliseerd (o.a. ingebruikname zaal 120 en samenwerkplekken 2 e verdieping). Tenslotte is blijvende aandacht nodig voor het oplossen van problemen en het inspelen op nieuwe mogelijkheden (nieuwe hard- en software) m.b.t. de infrastructuur. O.a. is aandacht nodig voor het oplossen van klachten en wensen van docenten t.a.v. de inrichting. De verbeteringen en wijzigingen zullen moeten worden doorgevoerd in overleg met de docenten / opleidingen. Afspraken over gebruik en onderhoud zullen moeten worden vastgelegd met de UB en CIT. Werkpakket 5. Projectmanagement en evaluatie Naast de coördinatie van bovengenoemde activiteiten is continuering van het formeel projectleiderschap van belang. De projectleider treedt op als aanspreekpunt voor de opleidingen m.b.t. de vernieuwingen in het TVO en houdt een vinger aan de pols bij de verschillende afdelingen. Ook houdt hij overzicht over de voortgang en de implementatie van het project door middel van bijeenkomsten en evaluaties en zorgt voor informatie over het project aan de afdelingen, opleidingscoördinatoren en faculteitsbestuur. De projectleider is tevens voorzitter van de facultaire commissie taalvaardigheidsvernieuwing. Vanuit die functie adviseert hij over nader te ontwikkelen beleid. In dit verband gaat het o.a. om het personeelsbeleid TVO, flexibilisering aanbod TVO-modules en afstemming van de afspraken met de UB over ondersteuning en financiering. De projectleider wordt in deze taken geassisteerd door de projectcoördinator, tevens secretaris van de TVO commissie. Daarnaast wordt enige tijd gereserveerd voor een projectassistent in verband met evaluatie en voorlichting. 9 11
Uren en begroting In onderstaande tabel wordt de inzet van de projectmedewerkers per deelactiviteit (werkpakket) aangeven. Waar duidelijk is dat inzet plaats zal vinden op basis van een bepaalde functieomvang is de functieomvang aangeduid in fte gedurende een aantal maanden. In de overige gevallen is de aanduiding in uren. Onder matching wordt verstaan: inzet van personeel waarvoor vanuit het project geen vergoeding wordt verstrekt. Voor de financiering van WP2 wordt gebruik gemaakt van de resterende middelen uit Taal Vaardig 1 en 2. De namen van de uitvoerders, voorzover nu bekend, zijn ingevuld. Begroting Taal Vaardig 3 Duur/fte Uren Tarief Totaal Subsidie Matching Werkpakket 1. Scholing en begeleiding Deelname 20 docenten (40 uur p.docent) 800 49 39.200 39.200 Cursusontwikkeling 60 42 5.880 3.881 1.999 60 60 3.600 2.376 1.224 Ondersteuning 12 mnd / 0,15 fte 252 26 6.552 4.324 2.228 Werkpakket 2. Herprogrammering Hongaars Uitvoering docent(en) Hongaars (12 mnd) 12 mnd / 0,15 fte 252 42 10.584 10.584 0 Ondersteuning 40 42 1.680 1.109 571 Werkpakket 3. Coördinatie Taalvaardigheidsmodules Coördinatie Engels Estelle Meima, minor programma jr 1 12 mnd / 0,1 fte 168 49 8.232 8.232 0 jr 2 12 mnd / 0,05 fte 84 49 4.116 2.717 1.399 Petra Jansma, major programma jr 1 12 mnd / 0,1 fte 168 49 8.232 8.232 0 jr 2 12 mnd / 0,05 fte 84 49 4.116 2.717 1.399 Coördinatie Spaans (12 mnd) Pilar García Jiménez jr 2 12 mnd / 0,15 fte 252 49 12.348 8.150 4.198 Werkpakket 4. Verbetering Infrastructuur Coördinatie, André Rosendaal, 80 42 3.360 2.218 1.142 Werkpakket 5. Projectmanagement en evaluatie Projectleiding, Wander Lowie 80 60 4.800 4.800 0 Projectcoördinatie, Sake Jager 80 60 4.800 3.168 1.632 Projectassistentie 120 26 3.120 2.059 1.061 117.260 62.348 54.912 10 11
Planning Taal Vaardig 3 Activiteit Periode(s) Werkpakket 1. Scholing en begeleiding Deelname 20 docenten (40 uur p.docent) jan 2009, aug 2009, jan 2010, aug 2010 Cursusontwikkeling jan 2009, aug 2009, jan 2010, aug 2010 Ondersteuning Aanvang semester jul-aug 2009, dec-jan 2009-10, jul-aug 2010 Gedurende semester sept 2009-aug 2010 Werkpakket 2. Herprogrammering Hongaars Uitvoering docent(en) Hongaars feb-aug 2009 Ondersteuning feb-aug 2009 Werkpakket 3. Coördinatie Taalvaardigheidsmodules Coördinatie Engels sep 2008-aug 2010 Coördinatie Spaans sep 2009-aug 2010 Werkpakket 4. Verbetering Infrastructuur Coördinatie, André Rosendaal jan 2009-aug 2010 Werkpakket 5. Projectmanagement en evaluatie Projectleiding, Wander Lowie sep 2008-aug 2010 Projectcoördinatie, Sake Jager sep 2008-aug 2010 Projectassistentie mrt 2009-aug 2010 11 11