Techniek Burg. Verschoorschool 2012

Techniek Burg. Verschoorschool 2012

Inhoudsopgave 1. Visie op techniek 3 2. Doelstellingen 3 3. Coördinatie en communicatie 4 4. Techniek op de Burg. Verschoorschool 5 - huidige situatie - gewenste situatie 5. Leerlijnen 6 6. Organisatie 9 7. Ruimte 9 8. Samenwerking 10 - met ouders - met andere scholen - met instellingen en bedrijven 9. Conclusies 11 10. Aanvullende materialen 11 Techniek september 2012 Pagina 2

1. Visie op techniek Kinderen hebben dagelijks te maken met allerlei producten en technische processen. Van televisie tot computer, van digibord tot tl-lamp. De basisschool moet er daarom op gericht zijn om kinderen kennis te laten maken met allerlei facetten op dit gebied. Onderwijs in techniek is in velerlei opzicht een combinatie van doen en denken en heeft een speciale relatie met natuuronderwijs, tekenen en handvaardigheid. Bij techniek gaat het om kennis van en inzicht in de materie, om de werking van technische onderdelen, om het vormgeven van producten, het bekijken hoe iets vormgegeven is en hoe materialen e.d. gebruikt kunnen worden. De implementatie van techniek in het basisonderwijs kent veel facetten. Het zijn instrumenten of voorwaarden om te bereiken dat leerlingen leren van techniek en ook affiniteit ontwikkelen voor techniek. Van de ene kant is het dus een didactisch instrument, van de andere kant is het een instrument om de keuze voor een opleiding en beroep in de techniek positief te beïnvloeden. Bij de keuze voor een opleiding en beroep in de techniek is de rol van ouders belangrijk. Daarnaast kunnen juist ouders die vooral praktische competenties bezitten, benut worden bij de technieklessen. Bij dit alles is een goede organisatie zowel binnen als buiten de school van groot belang. 2. Doelstellingen M.b.v. o.a. de leerlijnen Techniektorens willen wij het onderstaande proberen te realiseren. De leerling krijgt de gelegenheid de eigen mogelijkheden en interesses te onderzoeken. De leerling kan oplossingen bedenken voor eenvoudige technische problemen (creativiteit). De leerling kan technische producten uit de eigen leefwereld onderzoeken (verwondering). De leerling kan constructieprincipes hanteren, bewegingsprincipes, overbrengingsprincipes, communicatieprincipes en transportprincipes. De leerling test en/of analyseert eigen of bestaande producten op hun technische aspecten. De leerling bezoekt een tentoonstelling of museum in het kader van techniek. De leerling maakt een excursie naar een technisch bedrijf in de omgeving. De leerling luistert naar een gastdocent of ouder die vertelt over techniek. De leerling maakt gebruik van internet voor informatie over techniek. De Techniek Torens is een kerndoelendekkend, totaal lesconcept voor techniek in het basisonderwijs. Het lesconcept De Techniek Torens bestaat uit 3 vrolijke opbergmeubels waarin de lessen (lesmappen) en leskisten overzichtelijk zijn opgeborgen: 1 Onderbouw Toren (voor groep 1 en 2), 1 Middenbouw Toren (voor groep 3,4,5), 1 Bovenbouw Toren (voor groep 6,7,8). Er zitten voor iedere groep 10 technieklessen in. De Techniek Torens bevatten dus in totaal 80 leskisten met toebehoren. Techniek september 2012 Pagina 3

Er is sprake van doorlopende leerlijnen in zowel domein A als B op de onderwerpen die in de kerndoelen omschreven staan: Constructie, Transport, Communicatie, Productie. Daarbij zijn ook chemie, elektrotechniek en duurzame energie ruimschoots vertegenwoordigd. Ook is voorzien in de nieuwste aspecten voor techniek volgens de laatste kerndoelenomschrijving. Onder meer: weer en klimaat, licht, spiegeling en temperatuur hebben een plaats gekregen in het lesconcept. 3. Coördinatie en communicatie Op de Burg. Verschoorschool is een gediplomeerde OCT er (techniekcoördinator) te weten meester Jan (sinds 2008).Twee maal per jaar komt het onderwerp techniek in een teamvergadering aan de orde. Hierbij wordt geëvalueerd, bijgestuurd en aangevuld. De school levert ook een bijdrage aan de verspreiding van ervaringen naar andere VTB- scholen, vijfde tranche Midden-Brabant. Op de Burg. Verschoorschool is onder de leerkrachten een enquête gehouden over techniekonderwijs. De OCT er is er verantwoordelijk voor: - dat het hele team techniek een plaats geeft binnen het onderwijs; - dat het hele team enthousiast blijft voor techniek; - dat nieuwe ideeën uitgeprobeerd (kunnen) worden en dat ervaringen uitgewisseld worden, zodat men van elkaars ervaringen leert; - dat de voortgang bewaakt wordt en geborgd in het schooljaarplan; - dat contacten met andere scholen en bedrijven geactiveerd worden; - dat de techniektorens uitgroeien naar de wensen, ideeën, plannen en afspraken van het team; - dat er andere materialen beschikbaar zijn voor de technieklessen; - dat ideeën uit andere methodes ook beschikbaar komen en uitgeprobeerd worden zoals van Heutink, Bouwradius, Ontdekplek, Technika 10, Reis om de wereld en natuurlijk uit de eigen WO-methode Leefwereld en Maandtaak. Techniek september 2012 Pagina 4

4.Techniek op de Burg. Verschoorschool Huidige situatie In 2008 is een vragenlijst van VTB ingevuld, die gegevens boven water bracht m.b.t. techniek op de Burg. Verschoorschool. Naar aanleiding van deze vragenlijst zijn wij met het team aan de slag gegaan om techniek in de toekomst meer aandacht te geven op de Burg. Verschoorschool. In de methode Leefwereld die wij voor wereldoriëntatie gebruiken was het onderdeel techniek beperkt aanwezig. Daarom zijn we ons gaan oriënteren op wat er op de markt te krijgen was. Dit heeft ertoe geleid dat we over zijn gegaan tot de aanschaf van techniektorens (oktober 2008). Uit het eerste onderzoek onder leerkrachten kwamen de volgende resultaten naar voren: 1. Hoe zie jij techniek en wetenschap in je klas? Kleuters -soms moeilijk in te passen zonder hulp van ouders -moet breder gaan zien! -heel breed -een eerste kennismaking met techniek (in de kring, video, combinatie met methode) -kinderen doen ervaringen op verschillende techniekgebieden op Groep 3-4-5 -nuttig -leuke doeactiviteiten -handelend bezig zijn -als onderdeel van en ingepast in de lessen; staat ook op het rooster -leuke en leerzame lessen -veel samenwerken -combi methode en uit belevingswereld -onderdeel van een leerling door heel de school Groep 6-7-8 -nuttig -interesse wekken bij leerlingen m.n. op gebied van techniek -integreren bij handvaardigheid -ruimtelijk inzicht kweken -doeactiviteit -proefjes -leerzame lessen -door het doen en zien leren kinderen veel -veel samenwerken 2.Wat zeggen de kerndoelen over techniek? Kleuters -onderzoek doen -relatie leggen -techniekproblemen oplossen Techniek september 2012 Pagina 5

Groep 3-4-5 -onderzoeken -relaties leggen -techniekproblemen oplossen -dat er een leerlijn moet zijn door heel de school Groep 6-7-8 -onderzoek doen -relaties leggen -oplossingen bedenken voor techniekproblemen 3. Hoe kan techniek vakdoorbrekend aangewend worden? Hoe wordt techniek aangewend bij kleuters? Kleuters -constructiemateriaal -techniektorens -met taal en rekenen -lego, knex, blokken, lasy, klei -bouwtekeningen -in de klas met kring (taal, werken met WO) -uitgaan van de belevingswereld van kinderen Groep 3-4-5 -toepassingen bij andere vakgebieden als rekenen en ruimtelijk inzicht -knutselen -tekenen -rekenen -projectwerk: probleem stellen en daar een oplossing voor zoeken (b.v. n.a.v. een boek) Groep 6-7-8 -handvaardigheid -Leefwereld -tekenen -plattegrond lezen -rekenen: inhoudsmaten, werken met materialen -verkeer -leefomgeving Gewenste situatie Uit het focusinstrument van VTB blijkt dat er een gestage groei te zien is als het gaat om techniek in onze school. Het is een vaste plek aan het creëren in het aanbod naar leerlingen toe. Daar waar techniek in de eerste jaren nog gezien werd als weer iets erbij kunnen we nu al stellen dat techniek binnen Wereldoriëntatie een vaste plek heeft verworven. Aan de andere kant merken we dat de organisatorische kant weinig nieuws oplevert. Dit heeft volgens ons te maken met het feit, dat het team dit snel heeft opgepakt, dat de coördinatoren zorg dragen voor een gedegen voorbereiding, waardoor techniek met name op zijn inhoud nog kan ontwikkelen. Techniek september 2012 Pagina 6

Door deelname aan het VTB project zijn er subsidiegelden beschikbaar. Deze gelden komen geheel ten goede aan techniekonderwijs. Mogelijk willen we ook op de taakbrief techniekopdrachten gaan zetten. De school beschikt nu over een doorgaande lijn vanaf groep 1 t/m 8 voor techniekonderwijs. We willen het ontwikkelingsproces zoals dat in diverse groepen al tot stand is gekomen continueren. 5.Leerlijnen Er wordt gebruik gemaakt van de leerlijn techniektorens. Onderbouw Toren voor groep 1 & 2 Overzicht van de activiteiten voor De Techniek Torens (versie 2011) Dekking van de Kerndoelen voor techniek: Thema s: - Constructie, - Transport, - Communicatie, - Productie. Leerdomeinen: A (= doen) en B (= bekijken). Overige technische leergebieden: - (Duurzame) energie, elektrotechniek. (EN), - Chemie (CH), - Metaal (MT). Groep 1 1.1 Muurtje metselen Constr. A 4 1.2 Wat blijft er hangen? Constr. Comm. B (MT) 3 1.3 Draai maar door Transp. A 2 1.4 Wat blijft drijven en wat zinkt? Transp. B 3 1.5 Bouw de langste knikkerbaan Constr Transp. B 2 1.6.A Bouw een autootje (bulldozer) Constr. A 1 1.6.B Bouw een autootje (race-auto) Constr. A 1 1.7 Een mooie kaart standaard Constr. Comm Prod. A (MT) 4 1.8 Bellenblazen! Constr. Prod. A (MT,CH) 4 1.9 Bouw de hoogste toren! Constr 2 26 subtot Groep 2 2.1.A Bouw een stevige brug Constr. A 2 2.1.B Bouw een stevige brug Constr. A 2 2.2 Maak een tentje voor popje Constr A 4 2.3 Dansen op het water Transp. A/B 4 2.4 Hoe hard valt het? Transp. B 4 2.5 Wip-wap, wip-wap Constr Transp. B 4 2.6 Samen boekjes maken Comm. Prod. A 4 2.7 Badzout maken voor mamma Prod A (CH) 4 2.8 Kunnen kleuren bewegen? Constr. Transp. Prod. A (CH) 4 2.9 Bouw een hijskraan Constr. Transp. A 2 2.10 Boutjes en moertjes, slotjes, Techniek september 2012 Pagina 7

schroeven en spijkers Constr A/B (MT) 2 2.11 Sterke lucht! Constr Transp A/B 2 38 subtot. Middenbouw Toren voor groep 3-4-5 Groep 3 3.1 Spannend stapelen! Constr. B 3 3.2 Een huisje metselen Constr. A 2 3.3 Tandwielen in de keukenla? Transp. A/B (MT) 3 3.4 Allerlei batterijen Comm. B (EN) 4 3.5 Een wiebelend bootje Constr. Transp A/B 4 3.6 Touw sterker maken Constr. A 4 3.7 Op rolletjes Constr. Transp Prod. A/B 4 3.8 Zeepjes maken Prod. A (CH) 4 3.9 De koorddanser Constr. Transp A/B 4 3.10 Waar komt de wind vandaan? Constr. A/B (EN) 4 36 subtot. Groep 4 4.1 Een zwaaikaart! Constr. Transp A 4 4.2 Klik, schuif en draai Constr. Transp. A 4 4.3 Grijp-graag Constr. Transp. A 4 4.4 Hoe snel is een machine? Transp. Comm. B (EN) 4 4.5 Vlotten race! Constr. Transp A 4 4.6 Mep je naam Comm. Prod. A (MT) 4 4.7 Een spannend hoorspel Comm. Prod A/B (EN) 4 4.8 Maak een eigen flipperkast! Constr. Transp Comm. Prod. A (MT) 2 4.9 Vliegen en zweven Constr Transp A/B 4 4.10 Een gevlochten en stevig hutje Constr A 2 36 subtot. Groep 5 leerlingen 5.1 Stevige vormen Constr. A 4 5.2 Hoe sterk is een krant? Constr. A 4 5.3 Een Hapapparaat Constr. Transp A 2 5.4 Een geheime brief Comm. Prod. A (CH) 4 5.5 Maak een stroomkring Comm. Prod. A/B (EN) 2 5.6 Zuiver water Prod. B (EN,CH) 4 5.7 Spring in t veld Constr. Transp. Prod. A (MT) 4 5.8 Figuurzagen Constr. Transp A 2 5.9 Maak je eigen kompas Constr Transp A 2 5.10 Lucht en water Transp B 2 30 subtot. Bovenbouw Toren voor groepen 6 & 7 & 8 Groep 6 6.1 Een tempel bouwen en een flat Constr. A 4 6.2 Brievenwegers Constr. Transp. A (MT) 2 6.3 Bandje plakken Constr. Transp. A 2 6.4 De auto aandrijving Constr. Transp. B (MT) 2 6.5 Transport op wielen Transp. Comm. Prod. A (EN) 2 6.6 Telefoneren Comm. B (EN) 2 6.7 Katrollen Transp. A 2 6.8 Zijn wij zuinig? Prod. B (EN) 4 Techniek september 2012 Pagina 8

6.9 Een mooie mobile Constr. Prod. A 4 6.10 Muizenval Constr. Transp. B (EN,CH) 4 28 subtot. Groep 7 7.1.A Steensverbanden Constr. B 2 7.1.B&C Bouw een huis Constr. A 2 7.2 Elektro spel maken Constr Transp. Comm. A (EN) 4 7.3 Waterkracht Prod. A/B (EN) 2 7.4 Knikkerlift Constr. Transp. A (EN) 2 7.5 Hippe Haargel Prod. A (CH) 4 7.6 Geen paniek! Constr. Comm. A (EN,MT) 4 7.7 Machines Constr. Transp. Prod. A 2 7.8 Knopen leggen Constr. A 4 7.9 Spiegeltje, spiegeltje Constr. Comm. A/B 2 7.10 De hoogste toren Constr. Prod. A/B 2 30 subtot. Groep 8 8.1 Laat de wieken draaien! Constr. A (EN,MT) 4 8.2 Bouw een stevige paalwoning Constr. A 4 8.3 Windkracht Prod. B (EN) 2 8.4 De lucht doet z n werk Constr. Transp. A 2 8.5 Tandenpasta maken Prod. A (CH) 4 8.6 Het grote uitvinderspel! Constr Transp. Comm Prod B 3 8.7 Morse en seinen Comm. A/B (EN) 4 8.8 Een Zonnecel mobiel! Constr Transp Prod A/B (EN) 2 8.9 Bruggen bouwen Constr. Prod. A 4 8.10 Alles over stroom Comm Prod. B 2 31 subtot. 6. Organisatie Het is de bedoeling dat elke groep in de school het lopende schooljaar zo n 10 technieklessen doet. Wanneer er een tekort aan materialen dreigt moet er uiteraard tijdig aan de bel getrokken worden zodat deze bijbesteld kunnen worden. Buiten deze techniekmiddagen kan techniek ook verder ingebed worden bij zelfstandig werken, handenarbeid, e.d. Er moeten ook altijd mogelijkheden blijven om bij de actualiteit aan te sluiten. Te denken valt hierbij aan ontwerpwedstrijden, bedrijfsexcursies, enz. Tevens werken we samen met Mad Science uit Sittard (www.madscience.org). Deze organisatie geeft elk jaar een wervelende techniekshow en verzorgt daarna voor groep 3 t/m 8 zes middagen met workshops. In deze workshops komen de leerlingen met alle facetten van techniek in aanraking. 7. Ruimte Een aparte ruimte voor techniek is op een basisschool niet reëel. In de praktijk blijkt dat meerdere mogelijkheden buiten het eigen lokaal benut kunnen worden. Zo wordt de aula gebruikt als techniekruimte als dat nodig is. Bij de bouw van de nieuwe brede school kan dit punt bij de plannen meegenomen worden. Techniek september 2012 Pagina 9

8. Samenwerking Samenwerking met ouders Momenteel assisteren ouders tijdens de technieklessen. Samenwerken met andere scholen Graag zouden we meer samenwerking zien op het gebied van techniek tussen de scholen binnen onze Stichting. Hiertoe is al contact gezocht met andere scholen. Als stageschool voor Pabo-stagiaires willen we dat zij op onze school ook lessen geven in het kader van techniek. Wij denken dat wij een bijdrage kunnen leveren aan de deskundigheidsbevordering van deze toekomstige leerkrachten en hopen ook dat wij er rijker van worden door in de ervaringen van de Pabo te kunnen delen. Samenwerken met instellingen en bedrijven Techniek gaat natuurlijk pas echt leven wanneer we in contact komen met echte beroepsbeoefenaars op onze school of in een bedrijf. Vandaar dat de rol van bedrijven, zowel ter ondersteuning van het leerproces t.a.v. techniek als met het oog op het ontwikkelen van affiniteit met technische beroepen, onmisbaar is. De school onderzoekt de mogelijkheid van samenwerking met de bedrijven: Bedrijfsexcursies Van belang is dat leerlingen worden voorbereid en mogelijk zelf al iets daadwerkelijk hebben gedaan m.b.t. het onderwerp. Beroepsbeoefenaar die op school demonstreert. Bedrijven leveren (gratis) materiaal of stellen eventueel veilige apparatuur ter beschikking Ook contacten met het Voortgezet Onderwijs in het kader van techniek maken deel uit van het lesprogramma van groep 8. Zo bezoeken we, indien uitgenodigd, jaarlijks de Bouwschakel in Hardinxveld-Giessendam en krijgen daar een techniekmiddag gepresenteerd. Techniek september 2012 Pagina 10

9. Conclusies Bovenstaande hoofdstukken geven een beeld van de historie én de plannen van techniek op basisschool de Burg. Verschoorschool. In dit hoofdstuk willen we de conclusies van het bovenstaande bijeen zetten. Techniek heeft de afgelopen jaren een structurele plek gekregen op onze school. Met name in de groepen is duidelijk geworden, dat techniek als onderdeel van wereldoriëntatie niet meer weg te denken is uit het programma. De structurele plek komt ook nog eens tot uiting in de jaarlijkse planning van vergaderingen: minimaal tweemaal per jaar wordt techniek besproken op een teamvergadering. De materialen zijn de afgelopen jaren opgebouwd en zullen verder uitgebreid worden. De techniektorens zijn de basis geweest van het werken aan techniek; uiteindelijk een omgekeerde wereld dan de wijze waarop we hier op school vernieuwingen een plek trachten te geven. Daar waar normaal gesproken eerst nagedacht wordt over wat we nu precies willen met een vernieuwing, hebben de techniektorens geleid tot het nadenken over techniek op onze school. De huidige manier van werken met techniek is nu vanuit overlegmomenten en inventarisatielijsten gestalte aan het krijgen. We willen dit ook naar buiten toe uitdragen. De prettige manier van overleggen en nadenken over techniek op teamniveau heeft ertoe geleid, dat techniek echt iets van de school geworden is. Teamleden ervaren het niet als een noodzakelijk kwaad, maar dragen de manier van werken. Mede hierdoor wordt het enthousiasme van leerlingen voor techniek gevoed. Techniek heeft ertoe geleid, dat we meer naar buiten toe getreden zijn dan we de afgelopen jaren hebben gedaan op techniekgebied. Dit heeft gestalte gekregen door de inzet van de coördinator aan het VTB-overleg (6x per jaar). Dit heeft tot inzichten geleid die de huidige manier van werken gestalte hebben gekregen. We hebben afgelopen jaren een enquête in groep 8 uitgezet m.b.t. techniek. Het is voor onze school prettig dat we op dit moment een scherp beeld hebben van wat techniek voor onze school betekent. Met name naar de toekomst is het van belang om techniek net als andere facetten van het onderwijs, mee te nemen in de voorbereiding van de nieuwe schoolplanperiode van 2011-2015. 10. Aanvullende materialen Naast de materialen uit de techniektorens maken we gebruik van diverse andere materialen. Enkele voorbeelden hiervan zijn K nex, lego, Kapla etc. en kosteloos materiaal. Ook maken we dankbaar gebruik van materialen die onze leerlingen mee naar school brengen. Techniek september 2012 Pagina 11

Techniek september 2012 Pagina 12