Werkmap Techniek. Hoofdstuk 3. Goed techniek onderwijs: hoe doe je dat? TechniekCoach

Transcriptie

1 Werkmap Techniek Hoofdstuk 3 Goed techniek onderwijs: hoe doe je dat? TechniekCoach

2 Hoofdstuk 3 Goed techniekonderwijs: hoe doe je dat? 3.1 Creëer voldoende draagvlak binnen uw school Formuleer een helder techniekbeleid Zorg voor deskundigheid en expertise Breng de benodigde faciliteiten in kaart en maak een summiere begroting 30 Ervaringsverhaal: Geen techniek betekent ruzie 31 WERKMAP TECHNIEK 27

3 Hoofdstuk 3 Goed techniekonderwijs: hoe doe je dat? Goed techniekonderwijs, ingebed in de organisatie van uw basisschool. Hoe pakt u dat aan en waar begint u mee? Misschien oriënteert u zich al langer op de mogelijkheid om techniekonderwijs binnen uw school te faciliteren, maar gaat u ervan uit dat het te veel tijd kost? Maakt u zich geen zorgen. Het is eenvoudiger dan u denkt. Met de volgende vier overzichtelijke punten komt u een heel eind. 3.1 Creëer voldoende draagvlak binnen uw school Af en toe een techniekles geven is leuk, maar blijkt in de praktijk te weinig te beklijven. Wat wel werkt, is een onderwijsprogramma waar techniek integraal en structureel deel van uitmaakt. Om dit te laten slagen, is er wel draagvlak nodig binnen het hele team. Alle teamleden en de directie moeten erachter staan en er enthousiast aan meewerken. Bovendien is er een techniekcoördinator nodig die affiniteit met en interesse in techniek heeft en wordt ondersteund door de directie. De techniekcoördinator inventariseert wie de juiste ondersteuning kan bieden voor verdere implementatie van het techniekonderwijs. Start met het invullen van de Techniekscan op Zo weet u direct hoe uw basisschool ervoor staat op het gebied van techniek en wat u te doen staat. Werk aan voor een positieve beeldvorming rond techniek. Argumenteer waarom techniek belangrijk is en geef er voorlichting over. Stel de vraag wat techniekonderwijs is en wat het betekent. Omdat techniekonderwijs iedereen betreft, is het noodzakelijk de directeur, techniekcoördinator en teamleden hierbij te betrekken. Schakel eventueel de begeleiding in van een techniekcoach van TechniekTalent.nu. De techniekcoach begeleidt directies en leerkrachten bij het verankeren van techniek in het onderwijsprogramma, geeft ideeën en draagt voorbeelden aan van goed techniekonderwijs. (zie hoofdstuk 4 van de Werkmap Techniek of 28

4 3.3 Zorg voor deskundigheid en expertise Om het techniekonderwijs goed te kunnen implementeren, zorgt u binnen uw basisschool voor deskundigheid, de juiste attitude, enthousiasme, inzet en zelfvertrouwen op het gebied van techniekonderwijs. Daarbij is er een belangrijke rol weggelegd voor de techniekcoördinator. De techniekcoördinator is deskundig en enthousiast over techniek. Hij of zij enthousiasmeert de leerkrachten, helpt hen kennis en ervaring op te doen en stimuleert hen ervaringen te delen. 3.2 Formuleer een helder techniekbeleid De visie van uw school op het techniekonderwijs legt u vast in het beleidsplan. Om ervoor te zorgen dat de leerkrachten hier bekend mee zijn, zet u het onderwerp techniek regelmatig op de agenda van de teamvergadering. Ook is het de taak van directie en techniekcoördinator om aan de beeldvorming van ouders te werken. Het is belangrijk dat zij zich realiseren wat techniek voor de school betekent. Ter ondersteuning van het techniekonderwijs kunt u contact leggen met het bedrijfsleven. Denk eraan om voor de komende jaren binnen het schoolteam ruimte te reserveren voor de functie van techniekcoördinator. Leg zijn of haar verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden vast in een profiel. Het is goed als de techniekcoördinator en/of een techniekteam op de hoogte blijft van de nieuwste ontwikkelingen in het techniek en onderwijs. Surf regelmatig op internet voor nieuwe websites over techniek. Zet het techniekbeleid voor de komende jaren op papier. Kijk ook naar de mogelijkheid techniek te integreren in andere vakken. Vertaal het techniekbeleid naar een didactisch model en beschrijf de ondersteuning aan leerkrachten. Betrek de ouders bij het techniekonderwijs van de school. Dit kan direct meegenomen worden als onderdeel van het kennismakingsgesprek met de ouders. Leg externe contacten met bijvoorbeeld bedrijfsleven of experts. Een goed idee om een techniekteam te formeren dat elke twee jaar de onderwijsmarkt op de NOT analyseert op techniekkoppelingen en -mogelijkheden? Denk daarbij zowel aan losse technieklessen als aan techniek geïntegreerd in vakken als taal en rekenen. Een mogelijkheid is om op de NOT bij de diverse stands zichtzendingen of presentexemplaren van nieuwe techniekmaterialen aan te vragen. Inventariseer welke bedrijven er in de regio zijn en welk belang zij hebben bij techniekonderwijs in de school. Om de houding van kinderen ten opzichte van techniek te veranderen, is het belangrijk dat u bedrijfsbezoeken inbedt in een bredere aanpak. Hierdoor worden kinderen zich echt bewust van de mogelijkheden die techniek biedt en de maatschappelijke relevantie ervan. 29

5 3.4 Breng de benodigde faciliteiten in kaart en maak een summiere begroting Is er eenmaal voldoende draagvlak, dan rijst de vraag hoe u het gaat aanpakken. Welke faciliteiten heeft u ter beschikking en is er een geschikte techniekruimte? Wat moet u nog aanschaffen en hoeveel budget reserveert u daarvoor? Laat de teamleden eerst eens in kaart brengen wanneer zij (on)bewust al met techniek bezig zijn. Een richtlijn is om per groep minimaal twintig uur per jaar aan techniekonderwijs te besteden. Stel een summiere begroting op, gebaseerd op de plannen voor het eerste jaar. Denk hierbij aan extra gereedschap, materiaal, overige middelen, excursies, en attenties voor gastlessen. Breng de minimale benodigde materialen en ruimte in kaart. Ga na bij het schoolbestuur welke middelen er beschikbaar zijn voor techniek of wat u per begrotingsjaar mag reserveren. Inventariseer welke techniekwedstrijden er zijn en welke prijzen hier gewonnen kunnen worden. Breng minimale financiële middelen in kaart. Inventariseer het huidige materiaal en wat er op korte en lange termijn moet worden aangeschaft. Neem dit op in de begroting. Stel een aanschaf- en onderhoudsplan op voor het beheer van materialen en gereedschappen en richt een magazijn in. De informatie in dit hoofdstuk is uit de serie van whitepapers over techniek in het basisonderwijs. Zie voor deze whitepapers: materialen Tip! In de Werkmap Techniek vindt u meer informatie en tips waaronder ook lesvoorbeelden - over integreren van techniekonderwijs op uw basisschool. Hulp nodig? De techniekcoach kan u helpen. Zie hoofdstuk 4 van de Werkmap Techniek. Direct een techniekcoach aanvragen? uw schoolgegevens naar techniekcoach@techniektalent.nu. 30

6 Ervaringsverhaal Techniek is een kwestie van doen Cindy Raaijmakers, Basisschool St. Trudo in Helmond Laatst zei een moeder: mijn zoon is een technische opleiding gaan doen, en dat komt door jou, vertelt Cindy Raaijmakers, techniekcoördinator op Basisschool St. Trudo in Helmond. Techniek is een kwestie van doen. Kinderen willen zelf kunnen ervaren. Ze zijn zo enthousiast dat ze geen les willen missen. Geen techniek betekent ruzie. Basisonderwijs zonder techniek is voor Raaijmakers ondenkbaar. Ze adviseert andere scholen om het gewoon te doen. Het hoeft niet veel tijd te kosten, omdat je techniek ook in bijvoorbeeld rekenen, handvaardigheid of natuurkunde kunt integreren. De uitleg van deze vakken, blijft bovendien veel beter hangen als kinderen zelf dingen kunnen doen en ervaren. Na de Pabo begon Raaijmakers met het samenstellen van doedozen. Op haar verzoek startte Basisschool St. Trudo tien jaar geleden als een van de eerste scholen met de Techniek Torens. We voerden deze methode door in de groepen 1 tot en met 8 en deelden onze ervaringen met andere scholen. Van het een kwam het ander. Raaijmakers volgde als een van de eersten in Nederland de post-hbo opleiding voor onderwijskundig coördinator techniek, techniek kwam op haar school als vast onderdeel op het rooster te staan en werd in steeds meer vakken geïntegreerd. Vaardigheden meten Om vorderingen en vaardigheden op het gebied van techniek in kaart te kunnen brengen, ontwikkelden we samen met de KU Leuven, Onderwijs Maak Je Samen en pabo de Kempel het techniek observatie-instrument (TOI), vertelt Raaijmakers. Dit is een app die we in januari 2013, tijdens de Nationale Onderwijstentoonstelling, lanceerden. Scholen kunnen de app gratis gebruiken, waardoor het nog gemakkelijker wordt om rendement te halen uit hun technieklessen. Leerkrachten lopen eenvoudig met een tablet door de klas om de vaardigheden van hun leerlingen in te voeren. De interactie tussen leerkrachten en kinderen die op deze manier ontstaat, geeft bovendien een extra kwaliteitsimpuls aan het onderwijs. Gewoon doen In ruim anderhalf jaar tijd maken al vierhonderd basisscholen gebruik van TOI, vertelt Raaijmakers. Het gebruik van dit instrument zorgt ervoor dat leerkrachten anders les gaan geven. De vragen binnen TOI nodigen uit tot Onderzoekend en Ontwerpend Leren. Als je een onderzoekende houding hebt, weet waar je informatie kunt halen en hoe je problemen kunt oplossen dan kom je er wel. Door deze nieuwe aanpak zien we onze leerlingen enorm groeien. Ze ontwikkelen een grote zelfstandigheid, proberen gemakkelijker dingen uit en komen tot innovatieve oplossingen. Doordat kinderen enthousiast zijn over de technieklessen en ze zich er zo bij betrokken voelen, onthouden ze bovendien beter wat ze geleerd hebben. Daarom kiezen wij er bewust voor om niet alleen uit een boek te leren. Bij bijna iedere methode is er wel een les waarin we techniek kunnen integreren. En dat dat uiteindelijk loont, blijkt wel uit de reacties van onze kinderen en omgeving. Van middelbare scholen horen wij terug dat ze onze leerlingen eruit pikken. Ook ouders geven aan dat ze vanwege het techniekonderwijs voor onze school kiezen. 31

7 Wipmolenlaan GJ Woerden +31(0) info@techniektalent.nu TechniekCoach Postbus DA Woerden