Guy Lorent, Coördinator Cerenah. Zoektocht naar evenwicht



Vergelijkbare documenten
Behandel- en expertisecentrum Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)

Behandel- en expertisecentrum Niet aangeboren hersenletsel (NAH)/ neuropsychiatrie

Het neuropsychologisch onderzoek. Informatie voor de patiënt en verwijzer

Neuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek

Ziekte van Huntington

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Ouderenpsychiatrie Maarsheerd

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek

Voorstelling Ouderenzorg

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

1. Overzicht neuropsychologische revalidatie. 2. Ziekte inzicht. 3. casus. 4. Specifieke cognitieve problemen. 5. Relevante informatie

Geheugenkliniek: Behandeling

Agressie en extreem gedrag bij Huntington

Predictieve genetische tests

Dagziekenhuis geriatrie. Informatiebrochure voor huisartsen en geneesheren-specialisten

Opbouw praatje. Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie

Ouderen met een drugverleden. Residentiële zorgverlening en rehabilitatie

weken na het ontstaan van het hersenletsel niet zinvol is. Geheugen Het is aangetoond dat compensatietraining (het aanleren van

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen

ACUTE VERWARDHEID NIET ALTIJD DEMENTIE 10 en 12/11/2015

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie

Neuropsychologisch onderzoek en behandeling door de psycholoog in het ziekenhuis

1. Wie zijn wij? Habex Anneke Jessa ziekenhuis 2007 Geriatrie à 2012 opstart psychogeriatrie

De Veste. Gerontopsychiatrische consultatiedienst. Joke Vanhauwere Klinisch psychologe 30/05/2017

Zorgzwaartepakketten Sector V&V

Neuropsychologisch onderzoek

Neuropsychologisch onderzoek

Ergotherapie bij Parkinsonpatiënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING

Behandelingen opname. 1 Cognitieve Behandelunit. 2 Intensief Communicatie Programma

Als men vergeet dat men vergeet. 28 november 2013

Korsakov centrum Slingedael

NAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli

Revalidatie. Klinisch (dienst LSPR) T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.

Welkom op onze afdeling!

Neuropsychologisch onderzoek

Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie. Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC)

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking

Ontdekken van cognitieve. vaardigheden. (bij dementie) Rolinka Schim van der Loeff Ouderenpsycholoog ZZG zorggroep

Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0

Revalidatie. Klinisch. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk

Herstelgericht werken. Crisisunit Cura

Omgaan met veranderend gedrag bij personen met dementie.

Dementie per leeftijdscategorie Dementie Dementiesyndroom. = ontgeesting. Omvang dementie in Nederland. Matthieu Berenbroek

Vergeetachtig of dement?

Acute (Fase na) Niet- Aangeboren Hersenletsel. Dr. S. Rasquin 14 januari 2015

C10 Geriatrische revalidatie na beroerte: op weg naar huis... (potentiële) belangenverstrengeling. Aandeelhouder: - 6 november 2017.

Topklinisch Centrum voor Korsakov. en alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen. Informatie voor verwijzers

Masterclass DementieNet Vroege signalen dementie. Jan Oudenes 2017

Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.

6 e mini symposium Ouderenzorg

Doedisnormaal. Sociaal onaangepast gedrag bij NAH. Guy Lorent Neuropsycholoog UPC Sint-Kamillus Bierbeek

Zelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven.

Zorgzwaartepakketten Sector V&V Versie 2014

TUINTHERAPIE BIJ PERSONEN MET DEMENTIE

Ziekte van Huntington en het syndroom van Korsakov

Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis

E 791 stemming en cognitie Ouderenpsychiatrie

Palliatieve zorg en Dementie verbinden. Jet van Esch Specialist ouderengeneeskunde

AANBOD ZORGARRANGEMENTEN OP DE VERPLEEGAFDELING.

Kenniscentrum Palliatieve Zorg Stichting Prisma

Cognitieve problemen

Psychosomatiek Eikenboom

Begeleiding individueel (laag)

INTER-PSY Vechtdal Kliniek

De (on)zichtbare gevolgen van hersenletsel. 13 november 2018

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Palliatieve Zorg. Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra. Verpleegkundigen Palliatieve Zorg

DenkWijzertraining Groepsgewijze cognitieve revalidatie

Stage Stage in interdisciplinaire setting 7 portfolio kijkstage integratie

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen

SYNDROOM VAN KORSAKOV

Motivatiedissonantie in de hulpverlening. Luc Van de Ven Klinisch Ouderenpsycholoog UPC KU Leuven

Welkom. Publiekslezing dementie 17 februari 2015 #pldementie

MAGENTAZORG. Indicatiewijzer 1 mei 2017

Neuropsychologisch onderzoek. Op de afdeling Medische Psychologie

Cognitieve revalidatie

Wat is niet aangeboren hersenletsel

ACUUT OPTREDENDE VERWARDHEID (DELIER) INFORMATIE VOOR PATIENT, FAMILIE EN BETROKKENEN

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater

Het syndroom van Korsakov

Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte

Het aanpassingsproces na confrontatie met een hart- of vaataandoening

gedrag bij NAH (een kwestie van persoonlijkheid of toch niet?) Hennie Snoeren van Deel 1: Training-coaching En GGzBreburg

HORIZON-IC. Verbeteren van de kwaliteit van leven na een behandeling op IC in een regionaal Rijnmond netwerk

De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen

Acute verwardheid (delirium) op de Intensive Care

Netwerkbijeenkomst Revalideren met een cognitieve beperking

Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas

Delier Sini van den Boomen Anja Manders Marianne de Nobel

Prestaties Zorgzwaartepakketten V&V

Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné

De diagnose Fronto Temporale dementie..en dan? Freek Gillissen Verpleegkundig consulent dementie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

De patiënt met plotseling optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en betrokkenen

Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?

Psychogeriatrie of gerontopsychiatrie.

Transcriptie:

Guy Lorent, Coördinator Cerenah Zoektocht naar evenwicht

Cerenah Centrum voor psycho-neurologische behandeling

Cerenah Cerenah Centrum voor psycho-neurologische behandeling Psycho-immunologie Psycho-geriatrie Psycho-oncologie Psycho-cardiologie Psycho-chirurgie Psycho-neurologie

Psycho-neurologie Psycho-neurologie = Psychologische/psychiatrische begeleiding van de gevolgen van een neurologische aandoening.

Psycho-neurologie Klinisch herstel Psychoneurologische behandeling Verwerking

Zoektocht naar evenwicht

Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care 5. Therapeutische hardnekkigheid en uitgedaagd worden bij moeilijk behandelbaar gedrag

Evenwicht 1 Cerenah 1. Evenwicht tussen functioneel aanbod en categorische groepen - Makkelijk omschrijfbare groepen - Zinvolle groepen: Revalidatie + Therapeutisch

Evenwicht 1 NAH Niet Aangeboren Hersenaandoeningen brede betekenis Degeneratieve aandoening Ziekte van Huntington NAH Syndroom van Wernicke Korsakov

Ceranah CR 1: verwardheid en desoriëntatie.

Ceranah CR 1: verwardheid en desoriëntatie. CR 2: verwerking, depressie, gedragsproblemen bij mensen met een hersenaandoening.

Ceranah CR 1: verwardheid en desoriëntatie. CR 2: verwerking, depressie, gedragsproblemen bij mensen met een hersenaandoening. CRK: personen met geheugenproblemen en executief dysfunctioneren.

4 fasen Fase 1 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid

4 fasen Fase 1 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Fase 2 Functietraining Regeneratie Structureren

4 fasen Fase 1 Fase 2 Fase 3 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining

4 fasen Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining Participatie Nieuwe rollen Werk Vrije tijd Wonen

4 fasen CR 1 Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining Participatie Nieuwe rollen Werk Vrije tijd Wonen

4 fasen CR 2 CR 1 Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining Participatie Nieuwe rollen Werk Vrije tijd Wonen

4 fasen CR 2 CR 1 CRK Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining Participatie Nieuwe rollen Werk Vrije tijd Wonen

4 fasen Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Overweldigd door aandoening Worstelen met aandoening Leven met aandoening Leven voorbij de aandoening (Cheryl Gagne, 2004)

Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp

Evenwicht 2 Grote nood aan psychiatrische ondersteuning bij mensen met niet aangeboren hersenaandoening

Chronische zorgbehoeften bij personen met een niet- aangeboren hersenletsel (NAH) tussen 18 en 65 jaar (KCE Studie 51A, 2007) 3 subgroepen zware zorglast: fysiek zwaar afhankelijke personen met geassocieerde cognitieve beperkingen die intensieve verpleegkundige zorg nodig hebben (o.a. gastrostomie, canule, ): nood 24/24u nursing zorg personen met ernstige gedragsproblemen, al dan met fysieke en cognitieve beperkingen: enorme belasting personeel en andere bewoners; nood hoge bestaffing en gespecialiseerde opleiding in aanpak ernstig verwarde en gedesorienteerde personen die continue supervisie vereisen wegens o.a. ronddolen, vooral bij weinig of geen fysieke en mobiliteitsbeperkingen.

Chronische zorgbehoeften bij personen met een niet- aangeboren hersenletsel (NAH) tussen 18 en 65 jaar (KCE Studie 51A, 2007) Epidemiologie: gedragsproblemen agressie problemen met zelfcontrole en -beheersing incidentie: 25-70% jaarlijkse incidentie in Belgie: ongeveer 75 nieuwe gevallen per jaar

Gedrags- en emotionele problemen bij NAH bewoners (KCE studie, 2007) 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Gedragsproblemen Emotionele problemen VF % 23,8% 21,1% RVT % 40,7% 49,4%

Evenwicht 2 Grote nood aan psychiatrische ondersteuning bij mensen met niet aangeboren hersenaandoening Beperkte middelen voor een dubbele opdracht Selectie bij opname rekening houden met draagkracht personeel en patiënten Met beoogde kwaliteit van zorg.

Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning

Evenwicht 3 Evenwicht tussen volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning

Evenwicht 3

Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care

Evenwicht 4 Evenwicht tussen Best possible care - Optimal care Rekening houden met: - Evoluties in gezondheidszorg - Economische realiteit - Opnamedruk - Wensen patiënt en omgeving

Evenwicht 4 Evenwicht tussen Best possible care - Optimal care Resolutie in Aanbieden van vorming (=missie) Engageren in samenwerkingen

Samenwerkingen samenwerkingen WZC Bethlehem Vzw Stijn Platform NAH Samen huizen vzw Kenniskring NAH VZW Walden Cerenah Liaison GHB Huntington Conventie Huntington Liga Korsakov Kenniscentrum Supportteam NAH Samenwerkings verband NAH

Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care 5. Therapeutische hardnekkigheid en uitgedaagd worden bij moeilijk behandelbaar gedrag

Evenwicht 5 Mythe: gedrag bij NAH is onbehandelbaar (Vb: impulscontrole, anosognosie, gebrek aan empathie,..) Gedreven zoektocht naar behandelmethodes Risico op te lang doorbehandelen.

Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care 5. Therapeutische hardnekkigheid en uitgedaagd worden bij moeilijk behandelbaar gedrag

Besluit samenvattend Binnen problematiek van NAH nog veel meer uitgedaagde evenwichten Mens in zijn totaliteit ingebed in een eigen context Evenwicht tussen mensgerichtheid en ziektegerichtheid steeds evalueren

Dr. Dirk Liessens psychiater Ziekte van Huntington

1872 George Huntington Eerste beschrijving van de ziekte Neurologie Psychiatrie

1967 Marjorie Guthrie Eerste familie-vereniging

1974 Huntington Liga België Franz Baro, Herman Van den Berghe, Jan De Saedeleer, Bea De Schepper, Eerste werking in het UPC St. Kamillus Franz Baro René Dom Michel Malfroid

1980 Project voor Huntington In kaart brengen van alle families Stamboomgegevens Sociale dienst in Bierbeek

1983 Genetisch defect Dominant erfelijk Chromosoom 4 Diagnostiek door familie, observatie en neuropsychologie. Genetisch via familielid

1993 CAG-repeat Preventieve test Diagnostische test Start neurobiologisch onderzoek Hoop op disease modifying treatment

1993 Kliniek Krijkelberg AOP en AGP RKS en RGP

1999 Home Marjorie Categorale zorg Uitbreiding naar 26 plaatsen

2003 EHDN Registry Bundelen van wetenschappelijk onderzoek 2015 samen met USA: enroll-hd UZ Gasthuisberg - UPC St. Kamillus

2009 Conventie RIZIV Expertisecentrum Samenwerking met RVT s Bijkomende conventie 2015 tweede expertisecentrum

2015 AOP acute organische psychiatrie wordt CERENAH CR 2 30 bedden Ziekte van Huntington NAH Ziekte van Korsakoff

2015 CERENAH CR 2 Veiligheid en geborgenheid Functieherstel fysiek cognitief executief Aanpassing en activatie Participatie wonen werken vrije tijd - relaties

2015 CERENAH CR 2 Patiënt en betrokkenen Verregaande inschatting van de fenomenologie Emotionele verwerking in alle fases Aandacht voor identiteit en zelfbeeld

2015 CERENAH CR 2 Antonovski : salutogenese en empowerment Comprehensability Managability Meaningfullness

Afdeling CRK: revalidatie bij Korsakovsyndroom en aanverwanten Dr. Veerle Wils, psychiater

Opnamecriteria Geheugenstoornis en/of executieve functiemoeilijkheden, alcoholgerelateerd of t.g.v. andere neurologische aandoening Revalidatievraag / -potentieel Open deur aankunnen Minimale zelfstandige mobiliteit Afwezigheid van sterke hunkering naar alcohol en andere middelen

Afdeling CRK 27 bedden (woonunit 5),10 tal stoelen Leeftijd: 39-62j, vooral 45-55j 75% mannen, 25% vrouwen Verblijfsduur: mediaan: 1,1 jaar (gem. 2,9 jaar) (cijfers sept 2013, invloed van enkele zeer lange verblijvers)

Wernicke-Korsakov Acuut beeld: Wernicke encephalopathie Gangmoeilijkheden (cerebellaire ataxie) Oogbewegingsstoornissen (oogspierverlamming, nystagmus) Verwardheid, sufheid (delier) Chronisch beeld: Korsakov syndroom Geheugenmoeilijkheden Apathie/executieve functiestoornis (Lichte ataxie)

Ontstaan Thiamine of vit B1 tekort, door malnutritie/malabsorptie/toegenomen gebruik: alcoholisme, anorexie, hyperemesis. Kleine bloedingen in en rond derde ventrikel en aquaduct, vierde ventrikelbodem, thalamuskernen, corpora mamillaria, hersenstam en cerebellum Beschadiging voorste thalamuskernen cruciaal voor kenmerkende geheugenstoornissen

Geheugenstoornissen bij Korsakov Expliciete geheugen gestoord Anterograad en retrograad (hippocampale circuit) Episodisch veel meer dan semantisch Impliciete geheugen grotendeels gespaard (basale ganglia en cerebellum)

Centraal executieve stoornissen Problemen bij het initiëren van gedrag Problemen met plannen en bijstellen van gedrag Beperkt besef van tekorten/beperkt inzicht Confabulaties (eerder organisatiedefect dan geheugenprobleem) (Problemen met stoppen of afremmen van gedrag, vooral bij de zeer ernstige vormen) Mediodorsale thalamuskernen/(cerebellum)

Kwetsbare fysieke toestand Lever, pancreas, slokdarm/maag Cardiovasculair, longkanker (roken) Kanker mond, slokdarm, keel (alcohol en roken) Polyneuropathie, (neuropathie n.opticus) Ataxie: verhoogd valrisico Hersenschade en gecompliceerde fracturen door valpartijen en onttrekkingsinsulten (Osteoporose)

Benadering Empathisch-directief Info: 4 K s kort, konkreet, kontinu, konsequent Foutloos leren

Medisch-psychiatrische behandeling Sec. psychiatrische stoornissen: depressie, angst, paranoïde reacties, uitgesproken ontremming Vooraf bestaande psychiatrische stoornissen Bipolaire stoornis en recidiverende depressies (Borderline) persoonlijkheidsproblematiek Andere middelenafhankelijkheid of -misbruik

Multidisciplinaire revalidatie Compenseren voor geheugenstoornis: Aanpassen omgeving Hulpmiddelen leren gebruiken: agenda, horloge of GSM met alarm, wekker, informatiebord, routebeschrijvingen, stappenplannen ( vaardigheden stapsgewijs ) Optimaal leren benutten resterende geheugencapaciteit Leren is vooral impliciet leren: trainen door concrete en steeds herhaalde oefeningen Stapsgewijs, foutloos leren, concreet en met korte instructies, gebruik makend van vanishing cues

Agendatraining Klassikale individuele agendatraining : Schema van de inhoud van de agenda Pers. gegevens/weekschema/afspraken/index inoefenen à rato van 3/week, tot 20 sessies Foutloos leren, vanishing cues Vraag en antwoord Weet-vragen: zijn alle op te zoeken in weekschema Doe-vragen 24 uurs ROT op de afdeling en in contact met alle medewerkers

Multidisciplinaire revalidatie PMT: individuele fitness, wandelen, relaxatie, bewegingsspelen Kinesitherapie Algemene cognitieve stimulatie (denkspelen ) Handwerk, arbeid in semi-industriële ateliers, in zorgboerderij (Ontwikkelen nieuwe hobby: keramiek ) Woontraining in kleine woonunit (5 pers) Arbeidstrajectbegeleiding

Na de opname 45% naar voorziening met 24uurs-toezicht (PVT, WZC) 10% naar Begeleid Wonen 45% naar huis (mantelzorg, thuisbegeleiding, dagkliniek, uitzonderlijk terug aan het werk )

Toekomstplannen Verbeteren rookstopbegeleiding Affectregulatie: hartcoherentiefeedback? WONEN: bijkomend Korsakov-huis?, samenwerkingsverbanden; outreach-team? Dialogisch/meerstemmig vergaderen en rapporteren Families en KOPP

Niet Aangeboren Hersenletsel Guy Lorent, Klinisch Neuropsycholoog

Accenten Enkele accenten in onze benadering

Centraal = verwerkingsproces Klinisch herstel

verwerkingsproces Klinisch herstel Persoonlijk herstel

verwerkingsproces Psychoneurologische behandeling

verwerkingsproces

verwerkingsproces Spanning tussen terugkeren naar wie men was en investeren in wie men is

verwerkingsproces Spanning tussen revalidatie en aanvaarding

verwerkingsproces Resolutie herdefiniëren re - validatie

verwerkingsproces Verwerking Doel van verwerking = aanvaarding Drie componenten (Risdon,2003) 1. Genezing moet niet dadelijk verwacht worden 2. Richten op andere aspecten van het leven dan de ziekte 3. Aanvaarding niet zien als einde van een zinvol leven, maar engageren in zoektocht om andere invulling van waarden te vinden..

verwerkingsproces Dimensies van bestaan Fysisch Sociaal Psychisch Spiritueel Waarden Veiligheid Comfort Aanzien Erkenning Zelfkennis Zelfactualisatie Hogere idealen Zingevingsysteem Genot Succes Autonomie Geloof Gezondheid Zorgen Vrijheid Spirituele waarden Schoonheid Vriendschap Ultieme betekenis Bron: Koen de Fruyt, Mia Leijssen

Beïnvloedende factoren bij NAH Hersenletsel Leerproces Somatiek Beleving Gedrag Emotie Waarden Omgeving Persoonlijk heid

Interdisciplinaire werking Interdisciplinair Complexere problemen vragen om interdisciplinaire werking

Interdisciplinaire werking Interdisciplinair Doelen interdisciplinariteit: Hogere effectiviteit van enkelvoudige doelen (vb transfers, houding, impulscontrole, emotionele training, uitspraak,..) Verdelen van krachten bij complexe doelen (vb.: impulscontrole, emotionele training, ADL zelfstandigheid: kiné transfers, ergo: hulpmiddelen, psycho, benadering: vpk integratie,..)

Interdisciplinair Uitdaging Interdisciplinair omwille van moeilijk te behandelen gedrag (Impulscontrole, anosognosie, empathie,..) Verschillende therapievormen installeren om mensen te bereiken. Therapievormen met verschillend bereik. Activiteitgericht Samenwerkingsgericht Creatief Multimodaal Zelf-reflexie

Interdisciplinair en innovatie Uitdaging Experimenteren en blijven zoeken naar nieuwe behandelmethodes: Integrated Psychological Therapy Adventure therapy Sociale Emotionele Training... Om tegemoet te komen aan diversiteit en bijzondere noden bij mensen met NAH

Innovatie Innovatie Inspanningen in het zoeken naar hulpmiddelen op maat: Cognitieve: Bleuassist, Viamigo, Watchminder Gedrag:...

Therapeutische aanpassingen Gevolgen van regie aanvaarden Psychotherapeutisch proces vraagt aanpassingen: Rekening houden met: Geheugen: neerslag gesprekken Beperkte aandacht/afleidbaarheid Executieve problemen Beeldspraak Contextafhankelijkheid van gedrag Sneller inschakelen betrokkenen Regelmatig psycho-educatie voorzien Meer structuur in gesprek brengen

Therapeutische aanpassingen Gevolgen van regie aanvaarden Psychotherapeutisch proces vraagt aanpassingen: Combinatie van werken aan verwerking en aanpakken NAH-gerelateerde thema s Thema s: Angst en vermijdingsgedrag Depressie, zowel identiteitsgebonden als uitputtingsdepressies Impulscontrole Sociaal cognitieve moeilijkheden, verstoorde communicatie Machteloosheid, wantrouwen Laag zelfbeeld

Therapeutische aanpassingen Gevolgen van regie aanvaarden Psychotherapeutisch proces vraagt aanpassingen: Zoeken naar succeservaringen vs incasseren van beperkingen Heb aandacht voor identiteitsbeschrijvende gebeurtenissen, focus op vandaag Vaardigheidstrainingen Weg zoeken doorheen beperkt ziekteïnzicht

Psycho-neurologie Gevolgen van regie aanvaarden Dank u

Een verblijf op Cerenah 1 (CR 1) Dr. Katrien Vanwezer, psychiater

Een verblijf op Cerenah 1 30 bedden Opnames: 2013: 64 ex. + 11 in. 2014: 67 ex. + 17 in. Personeelsleden: 24u perm. ( 15): 17,55 FTE (gem.) Therapeuten ( 15): 3,15 FTE (gem.)

Een verblijf op Cerenah 1 Ooit geweest Lang geleden Toen een heldere geest Nu een troebel heden

Wie verblijft hier? Personen met hersenaandoening (NAH) waar verwardheid en desoriëntatie op de voorgrond staan. Moeilijk hanteerbaar gedrag Somatische zorg Leeftijd speelt geen rol maar

Wie verblijft hier? NAH Letsel door ongeval Letsel na bloeding of CVA Hersenbeschadiging door infectie, tumor Hersenbeschadiging door anoxie Hersenbeschadiging door middelenmisbruik En ook: neurodegeneratieve aandoeningen of congenitale aandoeningen die op latere leeftijd een hersenaantasting geven

Wie verblijft hier? Acute toestandsbeelden: patienten doorverwezen uit AZ Semi-acute toestandsbeelden: bv. verlengd delier Chronische beelden: bv. onhoudbare thuissituatie Time-outs bij crisissituaties

Wat gebeurt hier? De behandeling is ondersteunend, zorgend, oriënterend, niet de gestructureerde therapie staat centraal maar elk contact heeft een therapeutische functie. Het creeëren van een veilige comfortabele omgeving zonder de revalidatie uit het oog te verliezen.

Wat gebeurt hier? Uitdaging aangaan om voor elke individuele patiënt een aanpak te formuleren om hem zo snel mogelijk georiënteerd te krijgen en de emotionele impact van de verwarde periode zo beperkt mogelijk te houden.

Wat gebeurt hier? Oriëntatie Naambordje aan de kamerdeur, vertrouwde objecten in de kamer Goed zichtbare oriënterende hulpmiddelen op verschillende plaatsen zoals klok, kalender, binnentuin Labels of afbeeldingen op deuren van badkamer en toilet Correcte informatie herhalen Spullen op een vaste plaats, vaste kastindeling Veel herhalen, weerkerende routines Werken met lijstjes, agenda

Wat gebeurt hier? Drie grote pijlers: 1. Belevingsgerichte zorg 2. Gedragsrevalidatie 3. Diagnostiek en therapie

Belevingsgerichte zorg Geestelijke kracht is zonder woorden zeggen wat de pijn verzacht zonder uit te leggen

Belevingsgerichte zorg Mensen met dementie begeleiden in het omgaan met de cognitieve, emotionele en sociale gevolgen van de ziekte door aan te sluiten bij hun individuele mogelijkheden en subjectieve beleving (Dröes et al, 2003) Doel: verhogen van het welbevinden en kwaliteit van leven

Belevingsgerichte zorg Kijkt naar de hele persoon, niet alleen naar de aangetaste hersenen Richt zich op de overgebleven functies emoties en cognitieve vaardigheden, niet op de verloren functies Kijkt naar de persoon binnen de context van zijn relaties en familie (De Lange, 2004)

Belevingsgerichte zorg Concreet: Belang van contact met de familie en zorgnetnetwerk om zicht te krijgen op de levensloop en belangrijke gebeurtenissen Geen bandwerk in de verzorging Individueel therapieplan aangepast aan de mogelijkheden van patiënt

Belevingsgerichte zorg Inspraak van patiënt, behandel een volwassene als volwassene, geen betutteling Neem niet over, doe samen Feedback en complimenten zijn belangrijk Keuzes aanbieden Fixatie arm beleid, gebruik maken van hulpmiddelen Sederende medicatie dagelijks evalueren

Fixatie-arm en hulpmiddelen Bed laag, geen sponden, matras naast bed Camerabewaking, sensoren Halve deur Huntingtonzetel Heupprotectoren Ballendeken Zitzak

Fixatie-arm en hulpmiddelen Ballendeken Theorie van sensorische integratie (A. Jean-Ayres) Stimulatie tastzin van spieren en gewrichten geven signalen naar CZS rustgevend, beter lichaamsgevoel

Fixatie-arm en hulpmiddelen Zitzak Volgens zelfde principe als ballendeken

Fixatie-arm en hulpmiddelen Heupprotectoren

Fixatie-arm en hulpmiddelen Huntingtonzetel Door positie patiënt voorkomt dit doorligwonden Door positie patiënt vermindert het onrust en drang om steeds op te staan.

Gedragsrevalidatie Bemeesteren van een aantal gedragingen die voor een patiënt belangrijk zijn en hierdoor bekomen dat het moeilijk hanteerbaar gedrag voor de patiënt minder nodig is om zijn doel te bereiken

Gedragsrevalidatie Moeilijk hanteerbaar gedrag Onrust en agitatie Lage frustratie tolerantie, prikkelbaarheid Apathie en initiatiefverlies Ontremd gedrag: impulsiviteit, verminderde zelfcontrole, risico gedrag Sociaal onaangepaste handelingen Aandachtzoekend gedrag Wantrouwen, achterdocht

Gedragsrevalidatie Aanleiding, oorzaak zoeken Uitlokkers opsporen en vermijden Klare grenzen zonder de nadruk op de regels Overprikkeling, stress vermijden Repetities in het dagritme Medicatie Niet in discussie gaan, afleiden Ongewenst gedrag negeren, negatieve aandacht niet bekrachtigen

Gedragsrevalidatie Gedragsrevalidatie en belevingsgerichte zorg sluiten elkaar niet uit Soms zoeken naar een goed evenwicht Wekelijkse team intervisies om aanpak af te spreken

Diagnostiek en therapie Indien diagnose niet duidelijk is: Klinische observaties van hele team (ergo, kiné, psychologen, arts, verpleging, sociale assistente) Verzamelen gegevens voorgeschiedenis Neuropsychologisch testonderzoek Aanvullende beeldvorming Duur: 6 weken

Diagnostiek en therapie Therapieprogramma wordt steeds op maat aangeboden volgens nood Aantal laagdrempelige groepstherapieën: Denkoefeningen (verschillende groepen volgens sterkte) Actua Psychomotore therapie (ochtendgym, kegelen, wandeling, relaxatie) Ergotherapie (kooksessies)

Diagnostiek en therapie Individuele therapie op maat Kiné (motorische revalidatie, behoud van functies, comfort) Cognitieve oefeningen (reminiscentie, oefeningen gericht op specifieke uitval) Gesprekstherapie (individueel of met systeem) Psycho-educatie Logopedie Aroma- en lichttherapie

Diagnostiek en therapie Na 6 weken Diagnose wordt in team besproken ikv verdere toekomstmogelijkheden Uitgebreide bespreking met patiënt en familie Oriëntatie naar huis (eventueel met extra omkadering), naar aangepaste woonvorm (WZC, VAPH), naar een vervolgafdeling, verderzetting hospitalisatie met streven naar een maximale duur van 6 maanden.

Dr. Dirk Liessens, beleidsarts Cerenah Nabeschouwingen

Evenwichten

Evenwichten Mens patiënt cliënt partner en mens

Evenwichten Functieherstel en aanpassen en integratie

Evenwichten fysieke problemen en cognitieve symptomen en executieve mogelijkheden en emotionele weerslag en sociale en maatschappelijke gevolgen en spirituele en existentiële gevolgen

Evenwichten Wat we kunnen en niet kunnen Onmogelijke opdracht op eerste zicht Hoop en machteloosheid Verlangen en realiteit Vechten en aanvaarden

Evenwichten Verleden en toekomst Krachten van buiten af Beperkingen Uitdagingen

Evenwichten Carl Jaspers : Erklären Verstehen Professionalisme Zorgzaamheid

Evenwichten Bedankt