Good practices in de psychomotorische therapie voor ouderen met depressie Cindy Teixeira Mota 25 april 2013
Inhoud Depressieve ouderen Bewegen, maar hoe? Bij ons, in Kortenberg
Bij depressieve ouderen Valkuilen (1/3) o Uitnodigen o Apathie, anhedonie, vermoeidheid o Sociaal isolement o Lichamelijke klachten o Levenskwaliteit o Valrisico o Therapietrouw
Bij depressieve ouderen (2/3) Extra aandacht voor: o Structuur o Duidelijkheid o Aanmoediging o Tijdsinvestering o Individuele aanpak vs. groep o Succeservaring o Laagdrempelig o Verwachtingen patiënten o Variatie o Multidisciplinair
Bij depressieve ouderen (3/3) Voordelen van bewegen bij ouderen met depressie o Verbetering van de VO2 Max en van de spierkracht o Lagere mortaliteit o Een hogere botdensiteit o Verbetering van de cognitie (Buchman et al., 2008) o Minder risico op cardiovasculaire aandoeningen (Ahlskog et al. 2011, Vogel et al. 2009) o Gunstig effect naar preventie van depressie, angststoornissen, darmkanker, osteoporose, diabetes (Vogel et al., 2009) o Verbeteren van het functioneren en sociale voordelen (Fox et al., 2007) Levenskwaliteit verbeteren o Verbetering van de uithouding, evenwicht, spiersterkte, lenigheid, behendigheid, coördinatie Valrisico verminderen
Individuele noden Binnen 24u na opname Valrisico: Tinetti, mobiliteit en evenwicht, gebruik van hulpmiddelen, valgeschiedenis, valangst, schoeisel, zicht, gehoor, cognitie, gemoedsgesteldheid Belang van valpreventie: Gevolgen op fysiek, psychosociaal en op economisch vlak Informatie! Eerste kennismaking met therapeut Wat is PMT? Belang van bewegen Psycho-educatie, Gezond Leven Gestructureerd en geïndividualiseerd programma samenstellen (Bridlet al., 2012)
FITT Frequentie: - dagelijks, s morgens - min. 2-3x/week Intensiteit: laag tot matig Tijd: 45 /sessie Type: gevarieerd - aëroob, kracht, balans, flexibiliteit, - in groep
Bij ons, in Kortenberg Een vast therapieprogramma en andere mogelijkheden Groepssessies Persoonlijke contactname Dagelijks (9u15 10u) Dagelijkse aanbevolen beweging Structuur Dagbord Wat, soort, duur, naam therapeut Verwachtingen patiënten Variatie Informeren
Hoe? Wat? Wanneer? Een vast schema: o Maandag: Ochtendgymnastiek o Dinsdag: Wandelen o Woensdag: Vaardigheidstraining o Donderdag: Relaxatie o Vrijdag: Spelvorm En andere mogelijkheden
Maandag: Ochtendgymnastiek Na het weekend o Stretching, spieren laten werken, bewegen, In zit / in stand / combinatie Analytische oefeningen o Licht tot matig intensiteit o Verschillende reeksen, 8-15 herhalingen Spiertonificatie, balans, lenigheid, coördinatie (valpreventie) Met of zonder materiaal o ballen, rubbere ringen, Thera-banden, zandzakjes, gewichtjes, stokken, Therapeut vs. patiënten Tai-Chi, Yoga Met of zonder muziek
Dinsdag: Wandelen 30-45 wandeling Variatie in routes Rolstoel(en) meenemen Goed én slecht weer Multidisciplinair Opbouwen
Woensdag: Vaardigheidstraining In zit of in stand Fijne en grove motoriek Gooien, vangen, mikken, krachtsregulatie en -beheersing, handmotoriek, samenwerken, coördinatie Doel: nauwkeurigheid, verbetering Meestal per 2 of in groep (in een cirkel) Mogelijkheden touwen, velcroracketjes, mouche hockeystokken, zandzakjes, bol wol, ballonnen, ballen, Duploblokjes
Donderdag: Relaxatie Progressieve relaxatie van Jacobson o Wat? o Setting o Evaluatie spanning voor en na o Ademhaling o Verschillende spiergroepen, aantal afbouwen o Take-home message o Doel: verschil laten voelen tussen spanning en ONTspanning en zelf kunnen toepassen wanneer nodig Autogene training van Schultz Fantasiegeleide oefeningen Mindfulness Nabespreking Frequentie
Na de relaxatie Mogelijkheid tot wandeling naar de markt Multidisciplinair Aanbevolen dagelijkse beweging Sociale interactie
Vrijdag: Spelvorm Heel de groep, 1 spel 2 of meer ploegen 1 einddoel: een (groep) winnaar Succeservaring Doelen: beweging lachen, heel veel motiveren, supporteren, Plezierbeleving Oneindig veel mogelijkheden Mouche hockeystokken, grote basket goal, punten scoren met 4 op 1 rij, dobbelsteen, (aangepaste) balspelen,
Andere Maar ook andere mogelijkheden, activiteiten, bewegingsvormen buiten vast therapieprogramma
PMT in het water (1/4) Kleine groepen Opwarming Individuele doelstellingen / groepsgebeuren Techniek Samenwerking Watergewenning Relaxatie
Dansnamiddagen (2/4) Maandelijks, alle gerontopsychiatrische afdelingen samen Reminiscentie In stand, in de rolstoel, per 2, of met meer: in een cirkel, in een rij Plezierbelving, succeservaring
Steunpunt (3/4) Wat? Afdelingsoverschrijdend Fitnessruimte, cardio en krachttraining Individueel / in groep Begeleiding steeds aanwezig Bekend maken bij patiënten? Rondleiding Poster Psycho-educatie Individueel Regelmatig herhalen drempelverlagend
Buitenactiviteiten (4/4) Multidisciplinair Kubb Petanque Baloefeningen, -spelen Relaxatie Ochtendgymnastiek Invloed van licht, zon op depressie
Besluit (1/2) Minimum aanbevolen beweging bij ouderen > 65 jaar 150 minuten matig intensieve lichaamsbeweging per week 2-3x/week 30 /sessie Minimaal 15-30 per dag bewegen Inclusief aërobe training Indien reeds actief: 75 minuten intensiteit Spierversterkingsoefeningen min. 2x/week 8-15 herhalingen voor elke grote spiergroep Sedentair leven vermijden Indien hoog valrisico balans- en coördinatietraining actief 2x/week Min. 10 /sessie Start Active, Stay Active, DoH, 2011
Besluit (2/2) Belang van individuele aanpak, waardevolle tijdsinvestering Beweging = een stijging van het calorieverbruik en van de hartslag Sport (zwemmen, fitness, team sporten, ) Actieve recreatie (dansen, wandelen, ) Maar ook dagdagelijkse activiteiten (fietsen, stappen, tuinieren, )
Bedankt voor jullie aandacht Zijn er nog vragen?