Toolbox SBCM. www.toolbox.sbcm.nl. Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden



Vergelijkbare documenten
Bijlage bij: Persoonlijke hygiëne bespreekbaar maken

Trainersdocument De ideale werknemer

Toolbox SBCM

Toolbox SBCM

Toolbox SBCM

Toolbox SBCM

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Werkboek LINTSTAGE NAAM: KLAS:

2 > Kerndoelen > Aan de slag > Introductie van de manier van werken > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27

Communiceren is teamwork

Een overtuigende tekst schrijven

Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Tekst lezen en vragen stellen

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

Docentenhandleiding. CP15 het functioneringsgesprek. dh15-v2.0. daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling

Les 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening. Introductiefase

Dwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.

Voordoen (modelen, hardop denken)

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van jaar

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN

Voordoen (modelen, hardop denken)

Haal het beste uit jezelf met het. Individueel Ontwikkelings Plan!

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag

Reflectiegesprekken met kinderen

Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Les 17 Zo zeg je dat (niet)

Aflevering 2: Solliciteren

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR

Juf Sabine en juf Maaike

Nodig: bord/flappen en stiften, kartonnen kaartjes, geeltjes, werkblad: een fijn gesprek, werkblad tips voor een sollicitatiegesprek

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Werkboek Het is mijn leven

Nederlands in Uitvoering

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek

Knabbel en Babbeltijd.

Presenteren. Oriëntatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Nederlands in Uitvoering

Uitleg bij de spellingskaartjes.

Werkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6

De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak.

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Beroepsgerichte Vorming, opleiding handel en administratie of Project Algemene Vakken

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?

Instructie voor leerlingen.. 5. Gebruik van de lesbrieven. 6. Lesbrief: Wat wil je zijn en worden.. 7. Wat wil je zijn en worden.

*Ook met het programma Paint van Windows kunnen foto s bewerkt worden

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Verslag snuffelstage week St. Aloysiuscollege. 12 t/m 16 oktober Naam: Klas 3:

Sollicitatiebrief. De 10 Stappen. Op zoek naar werk? Wij maken jou sterk!

Spreekopdrachten thema 7 Werken

STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE

Sectorwerkstuk

SOLLICITATIEGESPREK? GEBRUIK DEZE 30 HANDIGE ZINNETJES

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.

Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4

Rotterdams Ambassadrices Netwerk

DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A

Mijn digitale leesrugzak

Help! Verzuim voorkomen

Het Functioneringsgesprek

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

Draaiboek voor een gastles

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

Respectvol reageren op gevoelens

Sectorwerkstuk. Theoretische Leerweg. Klas 4 TL/M

Begeleide interne stage

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Een spreekbeurt houden

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen

HANDLEIDING TALENTENQUIZ

De Drakendokter: Gideon

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

De loopbaanchecklist

lesmateriaal Taalkrant

Uitleg boekverslag en boekbespreking

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.

TOOLBOX TOOLBOX. Betekenisvol Contact AAN DE SLAG MET DE. Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten

Handboek NT2 in het volwassenenonderwijs

De nieuwe zorgmedewerker

Stap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart)

groep 7 en 8 werkzaamheden in Pretpark Buiteling

STELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt

Leerjaar 4: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Training. Vergaderen

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

CP17. het werkoverleg

Transcriptie:

Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden

Inhoudsopgave 0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD PERSOONLIJKE HYGIËNE EN GEZOND WERKEN......................................................................................... 5 Bijlage bij: persoonlijke hygiëne bespreekbaar maken...6 TRAINING ARBEIDSBELASTING SW (TAS)...9 TAALMAATJE: SAMEN WERKEN AAN LEREN VAN NEDERLANDSE TAAL...10 Bijlage 1 bij Taalmaatje: Stappenplan...11 Bijlage 2 Taalmaatje: Voorbereiding kennismaking...12 Bijlage 3 Tips voor taalleren...............................................................................................................14 MAAK GEZAMENLIJK EEN INWERKPROGRAMMA VOOR NIEUWE COLLEGA S OP DE AFDELING....15 Bijlage 1: Stappenplan Samenstellen van een inwerkprogramma...16 STAFMEDEWERKERS INTERVIEWEN...18 Bijlage bij Interview stafmedewerkers...19 INTERNE INFORMATIEBIJEENKOMSTEN...21 Bijlage bij kaart Interne informatiebijeenkomsten...22 MAAK MET UW MEDEWERKERS EEN QUIZ OVER HET BEDRIJF....23 Bijlage 1 Maak een eigen Quiz over het bedrijf...24 Bijlage 2 Maak zelf uw quiz over het bedrijf...25 QUIZ: KEN JE BEDRIJF!...26 DE VAKANTIE- EN VERLOFQUIZ...27 Bijlage vakantie- verlofquiz...28 WERKBLADEN JUF HANNAH...30 E-LEARNING OP DE WERKVLOER...31 Bijlage E-learning op de werkvloer...32 DE IDEALE WERKNEMER...33 Bijlage Trainersdocument De ideale werknemer...34 Bijlage Opdracht de ideale werknemer...36 REKENEN OP DE WERKVLOER...37 Bijlage Leskist meten en wegen...38 Bijlage Het Grote Rekenspel...39 EXTRA VAKGERICHTE INSTRUCTIE...40 EDUCATIEVE BORD- EN KAARTSPELLEN...41 Bijlage Spellen...42 INDIVIDUEEL ONTWIKKELPLAN: EXTRA TIJD EN RUIMTE VOOR LEREN...44 Bijlage Checklist werknemersvaardigheden...45 EXTRA OEFENEN MET DIVERSE WERKNEMERSVAARDIGHEDEN....48 Bijlage Opdrachten: Samenwerken en opkomen voor jezelf...49 Bijlage Overwerk (privétijd, compensatie) extra werk, afmaken van je werk...51 Bijlage Sociale verplichtingen (na het werk café, feesten, etc.) Nederlands en eigen taal/dialect, roddel/grapjes, wat vertel je wel/niet van je privé...52 Bijlage Omgaan met kritiek, commentaar krijgen, reageren op het maken van fouten....53 Bijlage Opdracht Afspraken en regels...54 GOED GEDRAG OP DE WERKVLOER...55 Bijlage Gedragscode Goed gedrag op de werkvloer....56 2

WWW.MIJNABC.NL: SAMENWERKEN EN KLANTVRIENDELIJK WERKEN...61 Bijlage: www.mijnabc.nl...62 BORDSPEL SOCIALE VAARDIGHEDEN: ACT-IT-OUT...64 Act-It-Out: Het Spel...65 HET VISITEKAARTJE VAN......66 2-4 UUR VOORBEREIDINGSTIJD MINDER WERK? MEER LEREN!...68 Bijlage Voorbeeld uitwerking: Minder werk? Meer leren!....69 3

Toolbox SBCM www.toolbox.sbcm.nl Praktische activiteiten Werknemersvaardigheden 0-2 uur voorbereidingstijd

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Persoonlijke hygiëne en gezond werken Korte uitleg: Medewerkers aanspreken op persoonlijke verzorging en hygiënisch werken vindt niet iedereen gemakkelijk. In de bijlage tips voor werkvormen die hier hulp bij bieden. De werkvormen hebben zowel betrekking op hygiëne op het werk als op persoonlijke verzorging. Individueel/groep (aantal): Individueel/2-6 personen/7-12 personen Doel: Persoonlijke verzorging en hygiënisch werken op open wijze bespreekbaar maken. Resultaat: Meer open cultuur om elkaar aan te spreken op schoon en gezond werken. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Belangrijk is dat de leidinggevende/begeleider open en zonder schaamte het thema bespreekbaar maakt. Hoe normaler het onderwerp wordt ingebracht, zoveel normaler reageren ook de medewerkers. De verschillende werkvormen vragen verder verschillende vaardigheden. Zie daarvoor de bijlagen. Duur activiteit: 0-2 uur Ruimte: Afhankelijk van de gekozen werkvorm Materialen: Zie bijlage: Persoonlijke verzorging Kosten: Boekje: Gewoon zo!: 8,50 Overig materiaal is kosteloos Verkrijgbaar bij: Gewoon zo! ISBN : 978-90-8696-071-2 Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE AMSTERDAM 020-5206070http://www.eenvoudigcommuniceren.nl/info@ eenvoudigcommuniceren.nl Referenties: Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Indien van toepassing: houd de eerste keer rekening met levertijd. - methode Gewoon zo! is te bestellen. - alle andere activiteiten zijn als bijlage bijgevoegd of te downloaden van internet. 5

Bijlage bij: Persoonlijke hygiëne bespreekbaar maken Vooraf: Als Werkleiding/begeleider is het van belang vooraf de vraag te stellen: waarom en voor wie wil ik het onderwerp bespreekbaar maken? Is er eigenlijk een enkele medewerker op wie het thema betrekking heeft? Dan is een eerlijk persoonlijk gesprek de beste route. Zie suggestie 1. Zijn er een aantal medewerkers die zich niet goed verzorgen? Wat is daarvoor de reden? Is er een verschil in normen en waarden? Is het onacceptabel in de zin dat de omgeving er last van heeft? Of is het een kwestie van stijl/smaak/persoonlijke opvattingen? Zie suggestie 2 voor een werkwijze. Voor een aanpak van informatie over persoonlijke verzorging: zie suggestie 3. Wanneer het gaat over hygiënisch en gezond werken: zie suggestie 4. Suggestie 1: In principe is het aanspreken van een medewerker op zijn persoonlijke verzorging vergelijkbaar met een slecht nieuws gesprek. Voor de aanpak van uw gesprek betekent dat het volgende: Maak een korte inleiding, bijv.: Ik wil je persoonlijk iets vertellen. Ik doe dat omdat het jouw werk/samenwerking met collega s in de weg staat. Ik vind het niet gemakkelijk, maar alleen als we het erover hebben, kan er een oplossing komen. Ik wil het met je hebben over je uiterlijk/je lichaamsgeur/je mondgeur/je handen met vieze nagels. Ikzelf (en misschien ook wel anderen) vinden dat lastig. Het belemmert mij/ het maakt dat ik even stilte.. Ben jij je ervan bewust dat je soms/vaak op anderen als overkomt? Wist je dit zelf? Ik zeg dit ook omdat ik graag voor jou wil dat het beter wordt omdat collega s.. werkgevers Wat vind je er zelf van? Kun je het je voorstellen wat ik zeg? Wil je het zelf anders? Wat heb je er al aan gedaan? Wat zou je eraan kunnen doen? Wat zijn tips/trucs om het te laten veranderen Belangrijk is om het persoonlijke vast te houden, naast de medewerker te gaan staan, en ook na het gesprek de medewerker te complimenteren als het lukt, of aan te spreken als het toch nog niet goed genoeg is. Suggestie 2 (vergelijkbaar met werkvormen Kleur bekennen: zie daarvoor tips voor werkvormen met het spel Kleur bekennen) In het spel Kleur bekennen zijn stellingen opgenomen om gewenst/ongewenst gedrag bespreekbaar te maken. Deze werkwijze kan ook worden toegepast op persoonlijke hygiëne. Voorbeelden van stellingen: - Zwarte lange nagels zijn geen probleem op het werk - Lichaamsgeur is menselijk, een beetje geur moet kunnen - Even een deo tje is genoeg om weer fris te zijn Suggestie 3 Gewoon zo! is een serie lesmateriaal voor onder andere leerlingen in het praktijkonderwijs en cursisten in het NT1- en NT2-onderwijs. Het is tevens geschikt voor verstandelijk gehandicapten. Gewoon zo! is een educatieve boekenreeks speciaal voor mensen die moeilijk lezen en hulp kunnen gebruiken bij het regelen van dagelijkse zaken zoals jezelf verzorgen, een baan zoeken of vriendschappen onderhouden. Elk deel behandelt een onderwerp waarmee de leerling in zijn dagelijks leven te maken krijgt. De boekjes bevatten tips, uitleg, praktische informatie en verwijzingen naar hulp en advies. Ze stellen de lezer in staat de informatie te verwerken en toe te passen op de eigen leefsituatie. De teksten zijn kort en worden verduidelijkt met tekeningen. Bron: 2012 SLO Nationaal Expertisecentrum voor Leerplanontwikkeling Disclaimer 6

Suggestie 4 Op de site van Allevo een checklist voor hygiënisch werken, een instructie in pictogrammen over gezond werken en andere onderwerpen. De onderstaande checklist hygiëne (of een aantal items eruit) kan een goede inspiratie zijn om met uw medewerkers een gesprek aan te gaan over persoonlijke hygiëne en hygiënisch werken. Voorbeeldvragen die u bij de items zou kunnen stellen: - Doe jij het ook? - Wat kan er gebeuren als je het niet doet? - Wat zijn redenen waarom het soms toch niet gebeurt? - Wat is nodig om het wel te laten gebeuren? Persoonlijke hygiëne Ik was mijn handen volgens voorschrift Ik was mijn handen na toiletgang Ik draag handschoenen bij de uitvoering van mijn werk - wasgoed sorteren - sanitair reiniging - bij contact met lichaamsvocht Ik was mijn handen voor de voedselbereiding Ik was mijn handen na contact met rauwe producten (vlees, groenten, vis, enz.) Ik was mijn handen voordat ik de cliënt help bij de maaltijd Ik bedek eigen wondjes en huidbeschadiging met een pleister Ik draag geen sieraden tijdens het werk Ik draag zonodig mijn haar opgestoken/ bijeengebonden Ik draag kleding die goed wasbaar is Ik draag zonodig extra beschermende kleding in situaties die daar om vragen Ik draag geen open schoenen Ik gebruik wegwerp zakdoeken Hygiënisch werken Ik houd me zo veel mogelijk aan de richtlijnen Ik gebruik zo veel mogelijk allesreiniger om organisch vuil aan te pakken (zie werkwijzer) Ik gebruik zo veel mogelijk kalkoplossers in sanitaire ruimten (zie werkwijzer) Ik gebruik een toiletreiniger voor de wc-pot Ik gebruik de voorgeschreven doseringen van de schoonmaakmiddelen Ik gebruik liever geen azijn, groene zeep of soda Ik houd me aan de werkvolgorde Ik vervang keukendoeken en handdoeken tijdig Ik was mijn poetsdoeken op 90 C Opletten Ik let goed op de cliënt ten aanzien van hygiëne Ik let goed op de leefomgeving van de cliënt ten aanzien van hygiëne Ik let goed op wijzigingen bij de cliënt Ik let op de aanwezigheid van ongedierte Ik let op veiligheid in de woning van de cliënt 7

Beschermen Ik gebruik alle beschermende middelen die nodig zijn: handschoenen, overkleding, overschoenen enz Ik vermijd risico s bij zwangerschap (toxoplasmose) Bron: http://www.allevo.nl/werken_leren/vak/hygienisch_werken 0 omgaan met de cliënt 0 hoe en hoe vaak maak je iets schoon 0 hygiënisch werken 0 hygiëne in de keuken 0 veiligheid 0 gezond werken Bron: http://www.allevo.nl/werken_leren/vak/hygienisch_werken Afwassen Gezond Werken Aardappelen schillen Stofzuigen Tillen Wassen Was ophangen 8

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Training Arbeidsbelasting SW (TAS) Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Doorloop zelf het programma zodat u bekend bent met de inhoud. U kunt de opdrachten op maat van iedere deelnemer downloaden. Via SBCM bestaat de mogelijkheid voor het volgen van een train de trainer-cursus. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Korte uitleg: De sector zet sterk in op het terugdringen van verzuim. Het E-learningprogramma Training Arbeidsbelasting SW (TAS) van SBCM, bestaat uit een film, gesproken tekst, foto s en tekeningen. Het programma is met name gericht op medewerkers in Industrie en Dienstverlening. Individueel/groep (aantal): Individueel en groep Doel: Het voorkomen en verminderen van fysieke en psychische belasting van de SW-medewerker. Resultaat: De SW-medewerker loopt minder risico op klachten door arbeidsbelasting. Duur activiteit: 0-2 uur 2-4 uur (afhankelijk van het aantal opdrachten dat u erbij laat uitvoeren) Ruimte: Grootte van de ruimte is afhankelijk van de groepsgrootte. Materialen: U heeft per deelnemer een computer met geluidkaart en internetaansluiting nodig. Kosten: Geen Verkrijgbaar bij: http://www.sbcm.nl/kb-items/tas.html Referenties: nvt 9

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Taalmaatje: samen werken aan leren van Nederlandse taal Korte uitleg: De medewerkner wordt een taalmaatje van een van de (allochtone of analfabete) collega s. Het taalmaatje helpt bij het oefenen van Nederlands op de werkvloer. Maakt ook tijd voor de collega om bijvoorbeeld één keer in de week tijdens de lunch met elkaar te oefenen.. Individueel/groep (aantal): 2-6 personen Doel: Het doel is verbeteren van de Nederlandse taal van de allochtone/analfabete medewerkers. Anderzijds kunnen de taalmaatjes de eigen kennis en kwaliteiten inzetten voor hulp aan een collega. Doel voor de sw-organisatie is vormgeven van maatschappelijk ondernemerschap. Resultaat: Allochtone collega s spreken beter Nederlands. Autochtone collega s werken aan het verbeteren van leesen/of schrijfvaardigheid. De taalmaatjes ondersteunen collega s, maar ontwikkelen daardoor ook nieuwe competenties of andere netwerken. Door taalmaatjes ontstaat meer begrip en integratie van medewerkers van verschillende culturen op de werkvloer. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Belangrijk bij de begeleiding van de taalmaatjes is zorgen voor een goede match. Mogelijk is ondersteuning van de medewerker nodig bij het in de praktijk brengen van het taalmaatje zijn. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 4 uur of meer Ruimte: Mogelijkheid om apart te zitten. Dat kan op de afdeling, maar ook in de kantine. Materialen: - Stappenplan ter ondersteuning van het taalmaatje (Bijlage 1) - Voorbereiding kennismaking (Bijlage 2) - Tips voor Taalleren (Bijlage 3) Kosten: Geen Verkrijgbaar bij: nvt Referenties: nvt 10

Bijlage 1 bij Taalmaatje: Stappenplan Stappenplan Stap 1 Het kennismakingsgesprek: het taalmaatje bereidt het gesprek voor. Bijlage 2 geeft hiertoe een aanzet. Voorwaarde voor de samenwerking is dat er een basis gelegd wordt door middel van een gesprek over wederzijdse achtergronden voor verdere samenwerking en wederzijds vertrouwen Stap 2 Maak aan het einde van het eerste gesprek een afspraak over het ritme waarin de taalmaatjes elkaar gaan ontmoeten. - Hoe vaak per week/maand? - Op welk moment? - Hoe lang duurt een ontmoeting? - Voor welke periode spreken we dit af? (2 maanden, 3 of 6?) Stap 3 Inhoud van de afspraken: - Vooral spreken/luisteren - Vooral lezen - Vooral schrijven Stap 4 Doorlezen van de aanwijzingen behorend bij de onderdelen die geoefend moeten worden. Er mee aan de slag. Stap 5 Na een maand in gesprek met taalmaatje en werkleider over de samenwerking en of het lukt om tot resultaten te komen. Dit is een evaluatiemoment. Hier kunnen de taalmaatjes in overleg met de werkleider besluiten of zij door willen gaan. Stap 6 Bij doorgang: verder gaan met het afgesproken traject. Evalueren na afloop van de afgesproken termijn. 11

Bijlage 2 Taalmaatje: Voorbereiding kennismaking De start van een Taalmaatjestraject is een uitgebreid kennismakingsgesprek tussen de maatjes. Dit gesprek is de basis voor een goede samenwerking. Vertrouwen en wederzijdse interesse is van groot belang. Het Taalmaatje stelt vragen maar vertelt ook over de eigen achtergrond. Maak er een wederzijds informatief gesprek van. Daarom: Beantwoord de vragen ook zelf! Let op uw taalgebruik. Verstaat uw taalmaatje alle woorden? De onderstaande lijst kan u helpen voor het eerste gesprek. 1. Hoelang woont u in Nederland? - Waar woont u? - Hoe is de buurt? 2. Hoe is uw leefsituatie? - wel of niet getrouwd? - wel/geen kinderen? (leeftijd van de kinderen, welke scholen, Gaat het de kinderen goed) 3. Hoe lang werkt u bij deze organisatie? - op welke afdeling? - welke werkzaamheden? Ook op andere afdelingen gewerkt? 4. Hebt u eerder bij een ander bedrijf gewerkt? - bij welk bedrijf? - op welke afdeling? - wat heeft u daar gedaan? - hoe vond u dat? 5. Volgt u wel eens opleidingen? 6. Welke opleidingen heeft u gevolgd (Nederland èn/of land van herkomst) 7. Hoe vindt u uw werk? (Neem geen genoegen met leuk of goed of niet leuk, vraag erbij waarom het leuk is wat ze er leuk aan vinden of juist niet) 12

8. Wat wilt u leren met het Nederlands? Schrijven? Schrijven, hoe zullen we dat doen? We kunnen dictee doen. Leg dan uit wat een dictee is. Je kunt een verhaal laten schrijven of een opstel. dat kan je dan nakijken en bespreken. 9. Woordenschat vergroten? Door samen de Spits of de Libelle te lezen ben je bezig met de woordenschat vergroten. Je laat de ander lezen en vraagt uit te leggen wat er beschreven is. Of de sw-krant voor deelnemers. Of de huisregels van het sw.bedrijf 10. Spreken, uitspraak verbeteren? Dat betekent dat jullie gesprekken gaan voeren en je daarbij de uitspraak gaat verbeteren. 13

Bijlage 3: Tips voor taalleren Vooral spreken Tips Wanneer het gaat om het spreken van je taalmaatje is het belangrijk dat je attent blijft op het taalgebruik van je maatje. - Let op indianentaal...jij goed koken! Het moet natuurlijk zijn: Jij kookt goed! - Let op de uitspraak: Goed verstaan betekent niet dat het goed is uitgesproken. - Vraag eens om de zin in andere woorden te zeggen. - Vraag eens om een woord te omschrijven. Bijvoorbeeld vuilnisbak: wat is dat? paraplu, zeef, gebaksvorkje, nagels, cursus. - Maak het niet te moeilijk. Het is fijn wanneer iemand een goed resultaat behaald! Vormen die je kunt gebruiken. 1. Heb je thuis een memoriespel. het spel met de twee kaartjes die bij elkaar gezocht moeten worden. De kaartjes kunnen goed gebruikt worden voor de taal. Wat staat er op het kaartje? Bij de vlinder kan je vragen? Welke kleur heeft de vlinder? je taalmaatje moet altijd met een zin antwoorden. Dus hier zijn er de volgende antwoorden te geven: antwoord 1: Op het kaartje staat een vlinder. antwoord 2: De kleur van de vlinder is blauw. 2. Voer een gesprek over het vieren van feesten. In Nederland hebben we Sinterklaas, kerst en pasen... wat hebben ze in...? Hoe wordt dat gevierd? moet je dat altijd met je familie doen of kan je ook kiezen om op vakantie te gaan? 3. Wat vind je leuk aan Nederland? vertel eens waarom? Wat heeft dat jou gebracht? Wat mis je uit je voormalige vaderland. Heb je dat in Nederland kunnen vervangen? 4. Gebuik de vragen van PIMPAMPET om te oefenen. 5. Vraag je collega om over zijn of haar werk, de machines, de gewoonten en regels te vertellen. Vooral lezen Tips bij het lezen - Let op uitspraak - Vraag regelmatig even tussen door aan je taalmaatje om met eigen woorden te vertellen waar het nu over gaat. - Maak het niet te moeilijk. Het is fijn wanneer iemand een goed resultaat behaald! 5. Lees het personeelsblad van de organisatie met elkaar en kijk wat er in staat. 6. Lees een artikel uit de Spits of ochtendblad bespreek dat met elkaar 7. Neem een leesboek mee van een van de kinderen of vraag aan je maatje of hij/zij zelf iets mee wil nemen wat hij/zij aan het lezen is. Vooral schrijven Tips - Let natuurlijk op de schrijffouten - Let op de volgorde van de woorden. Is het een nette zin? - Maak het niet te moeilijk. Het is fijn wanneer iemand een goed resultaat behaald! 8. Geef een dictee. Gebruik het personeelsblad van het sw-bedrijf om zinnen uit te halen. 9. Vraag aan je taalmaatje een brief te schrijven aan jou over zijn/haar leven als tiener. Wat deed hij/zij toen, hoe woonde hij/zij toen, vrienden/... 10. Lees een stukje uit de krant voor (de spits) en vraag of de ander kan neerschrijven wat je hebt voorgelezen. 14

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Maak gezamenlijk een inwerkprogramma voor nieuwe collega s op de afdeling. Korte uitleg: Op de afdeling komen steeds nieuwe mensen werken. Een vast inwerkprogramma helpt de nieuwe mederwerkers om snel zich thuis te voelen op de afdeling en alle regels van de afdeling te snappen. Tijdens het inwerken kunnen dan verschillende collega s een deel van de taak op zich nemen. Individueel/groep (aantal): Individueel 2-6 personen 7-12 personen onbeperkt Doel: Door medewerkers zelf een inwerkprogramma samen te laten stellen worden de volgende doelen bereikt: - medewerkers zijn zij zich bewust van alle regels en ongeschreven regels op de afdeling. - medewerkers zijn zich bewust van de positie en onwetenheid van nieuwe collega s. detacheringen, OR, arbo, etc. - medewerkers kunnen een deel van het inwerkprogramma uitvoeren. Resultaat: Er is een inwerkprogramma voor de afdeling, nieuwe collega s worden gestructureerd ingewerk. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Zie ook de bijlage. Van belang is bij de opdracht te starten met de juiste verwachtingen. De keuze is om duidelijk te begeleiden bij het maken van het plan of als alternatief een groepje zelfstandig te laten starten, waarbij vooraf duidelijk wordt gemaakt dat er later nog wijzigingen/bijstellingen kunnen komen. Voorbereidingstijd begeleiding: Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 2-4 uur Ruimte: Een ruimte waar je kan schrijven en overleggen Materialen: - Bijlage 1: stappenplan - flappen en stiften - schildersplakband Kosten: n.v.t. Verkrijgbaar bij: n.v.t Referenties: n.v.t 15

Bijlage 1: Stappenplan Samenstellen van een inwerkprogramma Inleiding Het maken van een inwerkprogramma voor de afdeling kan samen met alle of met een deel van de medewerkers opgepakt worden. Door de afdeling in groepjes te verdelen kunnen zij allemaal aan een eigen voorstel voor een inwerkprogramma gaan werken. Als werkleider zorg je voor structuur tijdens het werken hieraan. Je geeft telkens een opdracht om aan te werken in groepjes en daarna bespreek je deze plenair met elkaar. Wat hebben de verschillende groepjes bedacht... Er zullen grote overeenkomsten zijn, sommige zaken zullen er niet bij horen. Dat laat je de medewerkers samen bespreken en soms hak jij als werkleider een knoop door. Stap 1. Subgroepen samenstellen Stel groepjes samen waarin verschillende kwaliteiten vertegenwoordigd zijn. (praters, denkers, zwijgers en roepers, schrijvers...) Stap 2. Inventariseren Geef iedere groep een flap en laat alles wat zij kunnen bedenken bij inwerken op de flap zetten. Geef daarbij zelf ook twee voorbeelden: - koffie drinken, hoe doen we dat en wanneer? - werkoverleg, wat is dat? Er zijn nog heel veel andere dingen te bedenken. Doe dat in je groepje en schrijf het op de flap. Stap 3: Thema s vaststellen Plenair alle flappen bespreken. Het is handig om ze op te hangen, zodat iedereen ze kan zien. Laat een vertegenwoordiger van het groepje de flap toelichten. Stap 4: Uitwerken voorstellen: hoe doen we het.. Het uitwerken van de verschillende programmaonderdelen is de volgende stap. De vraag die aan de orde is: Hoe pakken we het aan? Bijvoorbeeld: Koffiedrinken, je kunt een nieuwe medewerker vertellen hoe dat gaat, maar je kan ook afspreken dat een van de collega s je de eerste week zal oppikken op je werkplek om je mee te nemen naar het koffie drinken. Zo kan voor alle onderwerpen manieren verzonnen worden om het aan te pakken. Weer in groepjes uit elkaar en aan de slag met de hoe-vraag. Wanneer het veel onderwerpen zijn en de tijd wat kort, is het wijs keuze maken welke groep welke onderwerpen behandelt. Op de flap met steekwoorden weergeven hoe je het wil doen. (leg evt. uit wat een steekwoord is!) Stap 5. Keuze voor de aanpak Plenair bespreken op welke wijze de hoe-vraag is beantwoord voor de verschillende inwerkonderdelen. Mogelijk een keuze maken voor een van de aangeleverde manieren. Stap 6. Samenstellen van programma Input samenvoegen tot inwerkprogramma van de afdeling. Afhankelijk van de mogelijkheden van de medewerkers kan dit door een van de werkleiders of assistenten gedaan worden of door een werkgroepje van medewerkers. 16

Stap 7. Communicatie over het eindresultaat en bespreken of het werkt Tijdens een werkoverleg van de afdeling wordt het nieuwe inwerkprogramma gepresenteerd. Iedereen krijgt een kopie ervan. De eerste keren dat met het nieuwe programma gewerkt wordt, wordt het naderhand besproken in het werkoverleg. Wat werkt? Wat kan beter anders? 17

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Stafmedewerkers interviewen Korte uitleg: Medewerkers maken kennis met stafmedewerkers en hun werk door het houden van een kort interview van maximaal 1 uur. Individueel/groep (aantal): Individueel 2-6 personen 7-12 personen Doel: Werknemers informeren over aspecten van het werk in uw bedrijf die bij hen niet zo bekend zijn, maar waar ze wel mee te maken hebben. Resultaat: De werknemers hebben meer informatie over verschillende onderwerpen die hen als werknemer van het SW-bedrijf aangaan. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: De begeleider legt de contacten en maakt afspraken met de te interviewen stafmedewerkers, of informeert hen over het doel van de opdracht en het feit dat medewerkers van de afdeling contact zullen zoeken. De begeleider instrueert de medewerkers en helpt bij het voorbereiden van het interview. Verder voert hij/zij nagesprekken met de medewerkers: wat heeft men geleerd? wat is interessant om ook aan anderen te laten weten? Hoe deel je de informatie verder? Voorbereidingstijd begeleiding: Voorbereiding activiteit: 0-2 uur 2-4 uur Afhankelijk van aantal te interviewen personen. Duur activiteit: 2-4 uur Ruimte: Rustige ruimte waarin kan worden geïnstrueerd en waarin de werknemers de vragen kunnen voorbereiden. Na de interviews groepsruimte voor nabespreking. Materialen: Zie bijlage 1 Kosten: n.v.t. Verkrijgbaar bij: n.v.t. Referenties: n.v.t. 18

Bijlage bij Interview stafmedewerkers Onderstaand een uitwerking om met de hele afdeling een aantal interviews met stafmedewerkers te doen. Vanzelfsprekend kan dit ook met een deel van de medewerkers, of niet alles tegelijk maar na elkaar. Stap 1: vaststellen hoeveel interviews/stafmedewerkers Voor deze activiteit is het nodig dat u weet met hoeveel stafmedewerkers een interview wordt afgenomen. Het is wenselijk om een interviewgroepje uit niet meer dan 3 à 4 personen te laren bestaan. Als u weet hoeveel medewerkers er meedoen, weet u hoeveel stafmedewerkers geïnterviewd kunnen worden. Stap 2: organiseren afspraken Hieronder vindt u een aantal mogelijke staffuncties, die benaderd kunnen worden voor een interview. U hoeft niet per se allemaal verschillende functies te hebben, u kunt ook meerdere personen binnen een afdeling laten interviewen. Leg de afspraken vast voor het moment dat u verwacht dat de groepjes het interview gaan afnemen. Voorbeeldmail: Beste collega, Binnenkort gaan we met groepjes medewerkers intern interviews afnemen bij stafafdelingen. Onze medewerkers hebben vaak niet zo n goed beeld wat er door jullie gedaan wordt. Daarover zal dus het interview gaan: wat doen jullie voor werk? Bent u hiervoor beschikbaar op...dag (datum) om... uur? U kunt een groepje van maximaal 4 personen verwachten. Het interview zal tussen 1 en 3 kwartier duren. Laat u mij weten of u beschikbaar bent? Met vriendelijke groet, Hieronder vindt u mogelijke afdelingen om te benaderen. - Afdeling Personeelszaken - Afdeling loonadministratie - Vertrouwenspersoon - Arbeidsontwikkeling - Directie - OR Stap 3: instructie Vertel de deelnemers wat de bedoeling is van de activiteit. U heeft inmiddels een overzicht van beschikbare personen om te interviewen. Neem 1 persoon als voorbeeld, en bereid groepsgewijs de vragen voor. Maar ook: hoe ga je je voorstellen, hoe begin je het interview, en hoe rond je het interview af. Mogelijke vragen: - Wat is de naam van uw functie? - Welke opleiding heeft u gedaan om dit werk te kunnen doen? - Wat is het belangrijkste doel van uw werk? - Hoe ziet een dag van u er uit? - Wie zijn uw collega s? Doen die hetzelfde als u? - Kunt u laten zien wat u doet voor werk? Laat de medewerkers vantevoren afspreken of en wie er aantekeningen maakt. 19

Stap 4: interview De werknemers gaan nu in groepjes de interviews afnemen op de afgesproken locaties. Stap 5: nabespreking Na de interviews komen de medewerkers terug, en vertellen elkaar wat ze hebben gehoord. 20

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Interne informatiebijeenkomsten Korte uitleg: In uw eigen SW-bedrijf werken veel medewerkers, van wie de werkzaamheden interessant genoeg zijn om erover te vertellen aan collega s. Laat hen een workshop over hun eigen werk geven aan uw medewerkers. Denk bijvoorbeeld aan collega s van P&O, de OR, de vertrouwenspersoon, de salarisadministratie, trajectenbureau, afdeling opleidingen, etc. Zie ook de bijlage voor voorbeelden van de inhoud. Individueel/ groep (aantal): 2-6 personen 7-12 personen onbeperkt Doel: Werknemers informeren over aspecten van het werk in uw bedrijf die bij hen niet zo bekend zijn, maar waar ze wel mee te maken hebben. Resultaat: De werknemers hebben meer informatie over verschillende onderwerpen die hen als werknemer van het SW-bedrijf aangaan. Randvoorwaarden uitvoering: Eisen aan de begeleiding: Zorgen dat de randvoorwaarden (uitnodiging, plannen ruimte, uitleg van de bedoeling) zijn geregeld. De workshop wordt vervolgens uitgevoerd door de collega. U bent als procesbegeleider aanwezig. Voorbereidingstijd begeleiding: 0-2 uur. Levertijd: n.v.t. Duur activiteit: 0-2 uur. Ruimte: Afhankelijk van grootte van de groep. Materialen: Aan te geven door verzorger workshop. Bijlage: suggesties van uit te nodigen sprekers en onderwerpen. Kosten: n.v.t. Verkrijgbaar bij: n.v.t. Referenties: n.v.t. 21

Bijlage bij kaart Interne informatiebijeenkomsten Mogelijke workshops, afdelingen en onderwerpen Afdeling Personeelszaken Verzuimbeleid: wat doen we en waarom? Beoordelingsbeleid, functieprofielen Werving en selectie, hoe gaat dat? Afdeling loonadministratie Hoe komt iedere maand je loon op je rekening, wat is daarvoor nodig? Wat staar er op je loonstrook, wat betekent dat? Vertrouwenspersoon Waarvoor kun je bij een vertrouwenspersoon terecht? Arbeidsontwikkeling Waarom arbeidsontwikkeling, wat is de visie erachter? Wat doet deze afdeling, waar zijn ze mee bezig? Goede voorbeelden van wat al is gedaan. Directie Waar houdt een directeur zich mee bezig, hoe ziet een dag van een directeur eruit, wat zijn de plannen waar hij/zij mee bezig is? OR Wat doet een OR, wie zitten er in, hoe kun je in de OR komen, waar is de OR op dit moment mee bezig, wat mag een OR wel en wat niet? Training en coaching Wat doet deze afdeling? Hoe kun je deze afdeling als werknemer van het SW- bedrijf gebruiken om jezelf te ontwikkelen? Werkwijze 1. benader een collega die een workshop zou kunnen geven 2. leg uit wat de bedoeling is 3. vraag of hij/zij beschikbaar is 4. als dat zo is, spreek af wanneer de workshop wordt gehouden, en vraag wat hij/zij nodig heeft aan ondersteunend materiaal (computer, beamer, of alleen een flapover) 5. regel ruimte en materiaal 22

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Maak met uw medewerkers een quiz over het bedrijf. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Overige voorwaarden Deelnemers kunnen voldoende lezen om advertenties te scannen, als het een groepsactiviteit betreft, of deelnemers kunnen elkaar helpen bij het doornemen van de kranten Voorbereidingstijd begeleiding: Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Korte uitleg: Medewerkers bedenken allerlei vragen over het eigen bedrijf en spelen een quiz met de afdeling. De quiz kan een leuke manier zijn voor medewerkers om zelf meer over het bedrijf te weten te komen, of een aanleiding om een thema te agenderen in een apart overleg. Doel: Het vergroten van de kennis over het eigen bedrijf. Individueel/groep (aantal): Onbeperkt Resultaat: Medewerkers kennen het eigen bedrijf beter, doordat ze vragen hebben verzonnen en vragen hebben beantwoord. Duur activiteit: 2-4 uur. Levertijd: n.v.t. Ruimte: Ruimte waar je kunt lezen, schrijven, informatie kan verzamelen en waar je met de hele afdeling een quiz kan spelen. Materialen: - Download bijlage 1 stappenplan - Download bijlage 2 voorbeeld vragen - Stiften en flappen Pen en papier - Gekleurd papier - Flapover - Evt: prijsjes of eeuwige roem Kosten: n.v.t. Verkrijgbaar bij: n.v.t. Referenties: n.v.t. 23

Bijlage 1: Maak een eigen Quiz over het bedrijf De activiteit: korte omschrijving Maak en speel vervolgens met de hele afdeling een quiz over het bedrijf. Voorbeeld van aanpak: Je verdeelt de afdeling in groepjes, laat ze vragen opstellen. Iedere vraag komt per groep op een ander gekleurd kaartje (blauwe groep, rode groep groene groep, etc.). De blauwe groep mag niet de eigen blauwe vragen beantwoorden, de rode niet de rode enzovoorts. Iedere groep stelt 15 vragen op. Je stelt iemand aan die op een flap over de score bij mag houden. Jijzelf als werkleider bent quizmaster! Stap 1: Maak gelijkwaardige groepjes van 5/6 medewerkers. Geef alle groepen een eigen kleur papier. Stap 2: Leg uit hoe jullie de middag is ingevuld: eerst quiz maken, daarna quiz spelen. Wat kan je winnen? Is er een bedrijfspresentje? De groep die het bedrijf het beste kent krijgt een bedrijfspresentje. Stap 3: De groepen gaan de vragen maken. Zij krijgen de bijlage 2 waarop een aantal voorbeeld vragen staan. De werkleider/assistent werkleiders lopen langs om hier en daar het denkproces op gang te brengen. Stap 4: Verzamel de vragen. Las een pauze in om even de benen te strekken. Stap 5 De quiz. Lees de vragen voor en maak bij iedere vraag duidelijk welke groep nu niet mag antwoorden. Het beantwoorden van de vragen gaat mogelijk het beste op papiertjes opschrijven en daarna oplezen wat je hebt opgeschreven. Stap 6 Wie heeft er gewonnen? Stap 7 De prijsuitreiking. Wellicht is het mogelijk om nog samen te vatten welke nieuwe dingen we nu weten van het bedrijf. Of te kijken over welke onderwerpen men nog meer wil weten. Succes! 24

Bijlage 2: Maak zelf uw quiz over het bedrijf Voorbeeldvragen Leg uit hoe jullie de middag is ingevuld: eerst quiz maken, daarna quiz spelen. Wat kan je winnen? Is er een bedrijfspresentje? De groep die het bedrijf het beste kent krijgt een bedrijfspresentje. - Noem zoveel mogelijk medewerkers met een voor of achternaam die begint met een t - Noem zoveel mogelijk afdelingen van het bedrijf op - Hoe heet de directeur, hoofd Groen, de mevrouw achter de kassa in de kantine... - Kan je een vraag bedenken over - brand in het gebouw - ziekmelden - de werkleider - detacheringen - Welke regels zijn er in het bedrijf en lukt het om daar vragen over te bedenken? - Welke vaste afspraken zijn er op de afdeling? Zijn hier vragen over te bedenken? - Flauwe vragen zijn ook leuk: wat hangt er in de kamer van de werkleider, op de gang, op de afdeling allemaal aan de muur? 25

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Quiz: Ken je Bedrijf! Randvoorwaarden uitvoering: Eisen aan de begeleiding: - Er is één quizmaster nodig, en een assistent om de score bij te houden. Zorg voor voldoende stemvolume of microfoon. Maak er een happening van, maar houd het ook gestructureerd. - Het is aan te bevelen ondersteuning te vragen op thema s waarvan u misschien zelf minder goed op hoogte bent, zoals bijvoorbeeld een P&O-consulent. - Let op: Kijk vooraf de vragen na op passendheid binnen uw organisatie, en wijzig, verwijder of voeg vragen toe. Enkele vragen zult u voor uw eigen organisatie moeten bewerken! Korte uitleg: Quiz waarin werknemers getest worden op hun kennis over de eigen werkorganisatie, de afdelingen, de mensen, de regels en regelingen. Doel is de blik te verbreden, maar ook om medewerkers meer zelfstandig hun weg te laten vinden in het bedrijf. Individueel/groep (aantal): Onbeperkt Doel: Vergroten van kennis over de eigen werkorganisatie. Vergroten van de zelfstandigheid en activeren tot bewegen. Resultaat: De deelnemers hebben hun kennis over hun eigen werkorganisatie vergroot. Zij weten wie waarvoor aanspreekpunt is, en kunnen meer gericht aan de slag met eigen vragen. Voorbereidingstijd begeleiding: Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 0-2 uur Ruimte: Groepsruimte met beamer en computer/laptop. Materialen: - Bijlage: powerpoint quiz, waarin onder de notitie de Instructie voor quizmaster en assistent - Flap-over/stiften als scorebord, bel of rammelaar, evt. kaarten en stiften voor schriftelijke antwoorden. Kosten: Eventuele prijs voor de winnaar(s) Verkrijgbaar bij: n.v.t. Referenties: Josien van Haperen, PSW, j.v.haperen@psw.nl 26

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD De vakantie- en verlofquiz Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Let op: Kijk vooraf de vragen na op passendheid binnen uw organisatie, en wijzig of verwijder eventueel vragen of antwoorden. Duur activiteit: 0-2 uur Ruimte: Groepsruimte met beamer en computer/laptop Korte uitleg: Een quiz over rechten en plichten rond vakantie en verlof. De quiz kan een goede aanleiding zijn voor een teamgesprek over verantwoordelijkheid voor werk, afspraken rond aanvragen van vakanties en spreiding, omgaan met bijzonder verlof, etc. Individueel/groep (aantal): Onbeperkt. De quiz kan met individuen gespeeld worden, of met groepjes die tegen elkaar strijden. Doel: Vergroten van kennis over de secundaire arbeidsvoorwaarden vakantie en verlof. Resultaat: De werknemers zijn beter op de hoogte van de inhoud van de vakantie- en verlofregelingen in het bedrijf. Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Er is één quizmaster nodig, en een assistent om de score bij te houden. Zorg voor voldoende stemvolume of microfoon. Maak er een happening van, maar houd het ook gestructureerd. Materialen Download http://www.abvakabofnv.nl/docs/bijlagen/200903/pdf_ folder_cao_sw.pdf Nb: bovenstaande link betreft de CAO tot 1-3-2010. Let op: gebruik nieuwe download en controleer quizvragen en antwoorden bij nieuwe CAO! http://www.abvakabofnv.nl/pdf/3944/23242/tekst-caosociale-werkvoorziening.pdf is de pdf met de CAO-tekst voor achtergrondinformatie. Artikel 41 tot en met 47 gaan over verlof. Bijlage: powerpoint quiz, waarin onder de notitie de Instructie voor quizmaster en assistent http://www.toolbox.sbcm.nl/fileadmin/user_upload/ toolbox/documenten/werknemersvaardighe den/4.0 bijlage_vakantie_en_verlof.ppt Kosten: Eventuele prijs voor de winnaar(s) Verkrijgbaar bij: - Referenties: Josien van Haperen, PSW, j.v.haperen@psw.nl 27

Bijlage vakantie- verlofquiz Bijlage vakantie- verlofquiz Bijlage vakantie- verlofquiz 29 29 28

30 31 29

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Werkbladen Juf Hannah Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Moet kunnen schatten welk niveau van de opdrachten past bij de werknemer. Bij de meeste werkbladen is een antwoordblad beschikbaar, vooraf controleren. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Duur activiteit: 0-2 uur 2-4 uur 4 uur of meer Korte uitleg: Op de site www. juf-hannah worden werkbladen aangeboden niveau bovenbouw basisonderwijs, op de gebieden rekenen, taal en zaakvakken. Individueel/groep (aantal): Individueel Doel: Opfrissen of bijleren kennis basisonderwijs. Resultaat: Hoger niveau kennis basisschoolcompetenties. Ruimte: Een rustige ruimte. Materialen: www.juf-hannah.nl Kosten: Geen Verkrijgbaar bij: - Referenties: - 30

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD E-learning op de werkvloer Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiding: Begeleider is handig met internet en e-learning. Begeleider heeft de sites voor e-learning zelf bezocht en een aantal oefeningen gedaan. Korte uitleg: Met de computer, op eenvoudige wijze, medewerkers reken- en taalvaardigheden laten vergroten. Individueel/groep (aantal): Individueel Doel: Individueel insteken op aanleren van vaardigeden die van belang zijn voor het functioneren op de werkvloer. Resultaat: Werknemers functioneren beter. Werknemers hebben kennisgemaakt met e-learning. De eerste stap naar de digitale werkomgeving is gemaakt. Voorbereidingstijd begeleiding Voorbereiding activiteit: 0-2 uur Indien van toepassing: houd de eerste keer rekening met levertijd. Duur activiteit: 0-2 uur met herhalingsmogelijkheden Ruimte: Computer met internet beschikbaar. Materialen: Computers met internetaansluiting. Websites: www.rekenweb.nl en www.startspelletje.nl. Bij de laatste vind je als educatieve onderdelen rekenen en taal. 31

Bijlage E-learning op de werkvloer Stap 1. Begeleider zorgt voor werkplek met computer met internet. Deze moet staan op een plaats waar of de begeleider in de buurt aanwezig is of een andere medewerker die bij vragen even de werknemer op weg kan helpen. Stap 2. Begeleider heeft de verschillende e-learningprogramma s bekeken en een aantal oefeningen gemaakt. Begeleider snapt hoe de pagina s werken. Stap 3. De e-learningsprogramma s staan opgeslagen onder favorieten op internet. Stap 4. De begeleider helpt de meewerker met het starten van het voor hem of haar bedoelde elearningsprogramma. Stap 5. Begeleider bespreekt de ervaringen met de werknemer na en maakt afspraken voor een volgende keer. Denk aan: - Wat ging er goed vandaag? - Wat zou je beter willen kunnen? - Wat zou je nog meer willen leren? - Wanneer ga je daar mee aan de slag? Websites: www.rekenweb.nl Het RekenWeb is een website voor rekenen-wiskunde op het basisonderwijs. Informatie voor leerkrachten, spelletjes en werkbladen voor gebruik in de klas www.startspelletje.nl, categorie rekenen en taal 32

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD De ideale werknemer In kleine groepjes krijgen mensen de opdracht een bedrijf te bedenken waarvan zij de directeur zouden willen zijn. Vanuit dit bedrijf gaan ze nadenken over welke vaardigheden de werknemers bij dat bedrijf zouden moeten hebben. Hoe ziet voor hen de ideale werknemer eruit. Vervolgens bespreken ze wat ze moeten veranderen of doen om hier zelf aan te beantwoorden en benoemen ze 1 of 2 ontwikkelpunten. Individueel/ groep (aantal): In groepjes van 2-3 personen Doel: * Medewerkers denken na over de ideale werknemer voor een bedrijf * Medewerkers zien dat zij ook de kwaliteiten hebben om de ideale werknemer te zijn * Medewerkers denken met de blik van de werkgever na over eigen ontwikkelpunten Resultaat: Deelnemers hebben meer zicht op hoe een bedrijf een ideale werknemer ziet en hebben voor zichzelf 1 of 2 ontwikkelpunten benoemd Randvoorwaarden uitvoering: Eisen aan de begeleiding: Deze opdracht vraagt van de begeleider: * stimulerend zijn en de juiste vragen stellen om de medewerkers zelf aan het denken te zetten. * zicht op beelden bij een ideale werknemer. * vaardigheid om met de deelnemer het ideaalbeeld te vertalen naar eigen ontwikkelpunten. Voorbereidingstijd begeleiding Groepsactiviteit 0-2 uur Duur activiteit 2-4 uur Ruimte: Trainingsruimte en vergaderkamers voor kleine groepjes Materialen: * Flap en stiften * deelnemersopdrachten * Trainersdocument (pdf, 694 K) * Opdrachtformulier (pdf, 421 K) Kosten: n.v.t. Verkrijgbaar bij: n.v.t. Referenties: Sonja van Kooten, sonja.van.kooten@licom.nl tel. 045-5666140, 06-15033342, www.licom.nl 33

Bijlage Trainersdocument De ideale werknemer Achtergrond De deelnemers wordt gevraagd aan een opdracht te gaan werken: Kruip in de huid van de werkgever om na te denken over de ideale werknemer. Doel: medewerkers bewust maken van wat ze al te bieden hebben en bewust maken van eventuele ontwikkelpunten. Stap 1 - De werkleider maakt groepjes van 2 a 3 personen die samen werken aan de opdracht. Aandachtspunt: altijd iemand in het groepje die makkelijk leest en schrijft. - de werkleider zorgt voor voldoende kopieën van het invuldocument. Stap 2 De werkleider loopt met het volgende verhaal soepel door de gehele opdracht heen. Even iedereen ervoor interesseren om hier mee aan de slag te gaan. De werkleider vraagt de deelnemers het volgende: Als je een eigen bedrijf zou beginnen Wat voor een bedrijf zou dat dan zijn? Heeft iedereen een bedrijf in gedachten? Stel nu je hebt dat eigen bedrijf. Je hebt al je geld gestoken in het opbouwen van dit bedrijf, je hebt zelfs een lening opgenomen. Na een jaar hard, bijna dag en nacht, te hebben gewerkt loopt het bedrijf goed en kun je leven van het inkomen dat je iedere maand binnenhaalt (dit was de eerste maanden wel anders). Je maakt zelfs winst. Sterker nog je kunt het werk alleen niet meer aan! Je hebt hulp nodig, personeel. Je moet personeel gaan zoeken en aannemen. Het liefst natuurlijk iemand die langere tijd voor je kan blijven werken zodat je niet steeds een nieuwe hoeft in te werken. Dat is wat jij graag wilt. Je hebt een advertentie in de krant gezet en je hebt 10 brieven gekregen. 5 mensen heb je uitgenodigd voor een gesprek. Hoe presenteer je je tijdens dit gesprek als werkgever? - wat doe je aan? - hoe stel je je voor? - wat is je houding? - hoe spreek je? Waar ga je het gesprek houden? Hoe moet de ruimte eruit zien en wat heb je nodig? Wat moet de medewerker kennen? Kennis Wat moet de medewerker kunnen? Vaardigheden Hoe moet de medewerker er uit zien? - kleding - verzorging Hoe moet de medewerker zich gedragen? Wat zou voor jou de doorslag geven om een persoon een contract aan te bieden? 34

Stap 3 - De deelnemers krijgen de opdracht met de vragen. - De opdracht kort doornemen - Deelnemers trekken zich in kleine groepjes terug. Maak een afspraak hoelang de groepjes werken aan de opdracht. Wanneer dat teveel is voor de groep, kun je ook de opdracht in van te voren. Stuur de groepjes met de eerste helft op pad. Voordeel: overzichtelijker. Als je kiest voor deze werkwijze: na de eerste ronde even kijken of alle groepen goed aan de gang zijn. Vervolgens twee en verder. Stap 4 Uitkomsten van de opdracht met alle groepjes gezamenlijk bespreken. Ieder groepje vertelt wat hij of zij op de verschillende vragen heeft De belangrijkste kreten worden op een flap geschreven. Bij deze opdracht is het belangrijk dat iedereen de tijd krijgt om gebruiken. Het gaat erom dat de deelnemers zich daadwerkelijk werkgever. Het is dan ook belangrijk tijd vrij te maken om ook de hebben gekozen te bespreken en daarbij aandacht te hebben voor Daarnaast is het belangrijk door te vragen op detail en de antwoorden zodat er kreten ontstaan die op de flap-over geschreven worden. beeld/beelden van de ideale werknemer. Stap 5 Wanneer de beelden van de ideale werknemer besproken zijn, gesteld worden: - Wat heb jij al in huis van de ideale werknemer? - Wat kun jij doen/ontwikkelen/veranderen om nog meer de ideale Probeer bij iedereen 1 of 2 ontwikkelpunten vast te stellen. 35

Bijlage Opdracht de ideale werknemer Ga in groepjes van 2 á 3 personen aan onderstaande opdracht werken. De opdracht bestaat uit verschillende vragen. Het is de bedoeling dat je met elkaar overlegt over de antwoorden. Niet iedereen hoeft mee te schrijven. We kunnen na afloop de opdracht even kopiëren voor de andere leden van de groep. Vraag 1: Stel je voor dat je een eigen bedrijf gaat starten. Wat zou dat dan voor een bedrijf zijn? Bedenk samen een bedrijf waar alle groepsleden het over eens zijn. Vraag 2: Wat is de naam van dit bedrijf en waarom? Nog even de tekst: Kies samen 1 persoon uit de werkgroep die onderstaande tekst nog een keer hardop voor zal lezen. Stel je nu voor dat het bedrijf echt van jou is en jij dus de baas bent. Je hebt al je geld gestoken in het opbouwen van dit bedrijf. Je hebt zelfs een lening opgenomen. Je hebt een jaar lang dag en nacht keihard gewerkt. Het bedrijf loopt nu goed en je kunt nu ook leven van het inkomen dat binnenkomt. Dit was de eerste maanden wel anders! Je maakt nu zelfs winst. Sterker nog je kunt het werk alleen niet meer aan. Je besluit personeel aan te nemen. Het liefst natuurlijk iemand die langere tijd voor je kan blijven werken zodat je niet steeds opnieuw aan iemand hoeft te wennen. Het is dus belangrijk dat jij de goede keuze maakt. Je hebt een advertentie in de krant gezet en je hebt 10 brieven gekregen. Je hebt ze gelezen en 5 mensen uitgenodigd voor een gesprek. Uiteraard komt iedereen 1 voor 1 op gesprek. Het eerste gesprek is vanmiddag. Vraag 3: Je gaat een sollicitatiegesprek voeren. Hoe kleed jij je voor dit gesprek? Overleg het antwoord met je groepje. Vraag 4: Hoe stel je je voor aan de sollicitant? Vraag 5: Kun je iets zeggen over je houding tijdens het gesprek? Vraag 6: Waar ga je het gesprek houden, hoe moet de ruimte er uitzien? Wat heb je nodig tijdens het gesprek? Vraag 7: Wat moet de eventuele nieuwe medewerker kennen (kennis)? Vraag 8: Wat moet de eventuele nieuwe medewerker kunnen (vaardigheden)? Vraag 9: Hoe moet de eventuele nieuwe medewerker er uit zien? 36

0 2 UUR VOORBEREIDINGSTIJD Rekenen op de werkvloer Randvoorwaarden uitvoering Eisen aan de begeleiders: De begeleider dient inzicht te hebben in de mogelijkheden van de verschillende spelvormen. Voorbereidingstijd begeleiding: 0-2 uur. Levertijd: Houd de eerste keer rekening met levertijd materialen. Korte uitleg: Verbeteren van rekenvaardigheden van een medewerker passend bij de eisen die aan de medewerker gesteld kunnen worden. Hierbij kunt u gebruik maken van de Leskist meten en wegen of allerlei spellen met rekenelementen inzetten, zoals rummicub. Individueel/ groep (aantal): 2-4 personen, meerdere groepen tegelijkertijd mogelijk Doel: Werknemers op aantrekkelijke wijze aan de slag laten gaan met het verbeteren van de rekenvaardigheden. Resultaat: Werknemers verbeteren hun rekenvaardigheden. Duur activiteit: 0-2 uur. De spellen kunnen in een uur gespeeld worden. Hieraan kunnen ongeveer vier mensen tegelijk spelen. De leskist kan voor diverse typen rekenopgaven gebruikt worden. Het verdient de voorkeur dit in tweetallen te doen. Ruimte: Trainingsruimte/ vergaderruimte, maar ook een tafel in de werkomgeving voldoet. Materialen: Leskist meten en wegen ( bijlage). Rekenspellen (bijlage). Kosten: Leskist meten en wegen kost 265, -. Spellen als rummicub en het grote rekenspel kosten tussen 20-40 per spel. Verkrijgbaar bij: Edukatheek Scala bv http://www.educatheek.nl/ Leskist+Meten+en+Wegen_521.html www.scalaleukerleren.nl Referenties: n.v.t. 37

Bijlage Leskist meten en wegen Omschrijving: Leskist met meetinstrumenten om praktisch rekenen in de schoolomgeving toe te passen. Handleiding + opdracht- en scoreformulieren aanwezig. Gebruikersinformatie De leskist bevat alle hulpmiddelen om praktisch rekenen in de schoolomgeving vorm te geven. Door eerst te schatten en later te meten wordt het denken in dimensies gestimuleerd. Het omgaan met verschillende instrumenten, zoals stopwatch, rekenmachine, waterpas, boomhoogtemeter enzovoort, versterkt vaardigheden en vergroot de uitdaging om met toegepast rekenen aan de slag te gaan. De begeleidende map bevat instructies voor leerkrachten en opdracht- en scoreformulieren voor de leerling. In de leskist meten en wegen zit het volgende materiaal: 1 map met opdrachten, handleiding en scoreformulieren en diverse hulpmiddelen - 2 meetlinten van 20 meter 1 boomhoogtemeter - 3 dobbelstenen 2 linialen - 1 kompas 1 krijtje - 1 maatcilinder 3 voorwerpen (aluminium blokje, knikker, moer) - 1 stopwatch 1 thermometer - 1 waterpas 1 weegschaal - 1 rekenmachine 1 rolmaat - 1 centimeterlint 1 plankje - 1 schuifmaat 1 spijker - 1 plastic pijp Prijs 265,00 Levertijd: 5 werkdagen Contactgegevens: Edukatheek Postbus 9393 3506 GJ Utrecht 030 711 03 17 info@educatheek.nl http://www.educatheek.nl/leskist+meten+en+wegen_521.html 38