DUURZAAMHEID IN PUBLIEK VASTGOED OVERHEIDSFORUM 12 NOVEMBER 2012
INHOUD Over PMV Situering Duurzaamheid: uitgangspunten Voorbeeld 1: Publiek Vastgoed Kantoorgebouwen Vlaamse Overheid Voorbeeld 2: Herontwikkeling schoolterrein GO! Voorbeeld 3: Gebiedsontwikkeling Blue Gate Antwerp 2
OVER PMV.. is een autonome investeringsmaatschappij van de Vlaamse overheid, investeert in het economische weefsel van Vlaanderen; verleent financiële hefbomen; werkt samen met private partners via fondsen en publiek private samenwerking; heeft een brede actieradius: bedrijfsinvesteringen - duurzame energie infrastructuur en vastgoed; beheert een portefeuille van 900 miljoen euro aan activa; voert opdrachten uit van en voor rekening van het Vlaamse Gewest. 3
OVER PMV VASTGOED. investeert in duurzaam vastgoed en zoekt maatschappelijke meerwaarde. focus: publiek vastgoed; herontwikkeling van onderbenutte sites (o.a. brownfields); Woon- en zorgconcepten [ onroerend erfgoed] 4 streeft een creatieve PPS-aanpak na die is gericht op de vastgoedsector.
OVER.. mezelf: sinds 2009 verantwoordelijk voor de vastgoedinvesteringen binnen PMV; voordien 17 jaar actief als adviseur en ondernemer in de bouw- en vastgoedsector. deze presentatie: geen theoretische benaderingen maar concrete praktijkgevallen; geen monoloog maar een interactieve sessie. niet enkel hoera s maar ook aandachtspunten 5
SITUERING Duurzaamheid in publiek vastgoed en locatie 6 Duurzaamheid in publiek vastgoed: contractuele aspecten
DUURZAAMHEID: UITGANGSPUNTEN (1) Owners/End Users we would like to have sustainable buildings but there are very few available Investors We would invest in sustainable buildings, but there is no demand for them Designers & Constructors We can build or retrofit buildings in a sustainable way., but developers don t ask for it 7 Developers we would ask for sustainable buildings, but the investors won t pay for them (adopted from Cadman, 2000)
DUURZAAMHEID: UITGANGSPUNTEN (2) <1 tot 3 à 5 jaar 30 à 50 tot jaar locatie keuze Studie Bouw - Inrichting Exploitatie Int.move renovatie Exploitatie Exit Sloop 8 - Implementatie huisvestingsstrategie - Concept - Contractvorming: risicoallocatie - Realisatie optimalisatie remediëren
DUURZAAMHEID: UITGANGSPUNTEN (3) Niet de ecologische gadgets als photovoltaïsche cellen, zonnepanelen,. maken een project duurzaam. Ze zijn pas efficiënt als ze deel uitmaken van een duurzaam totaalconcept. Een duurzaam totaalconcept wil zeggen: omgevingen, gebouwen die lang meegaan. 9 Bron: 7 stellingen over duurzaam bouwen, bob Van Reeth, Vlaams Bouwmeester
DUURZAAMHEID: UITGANGSPUNTEN (4) 10
DUURZAAMHEID: UITGANGSPUNTEN (5) Bringing representatives from owners, purchasing and budget areas as well as tenants will help everyone better understand the return on investment timeline from a sustainable perspective 11
DUURZAAMHEID: CONCLUSIE Duurzaamheid: uiteenlopende invalshoeken, complex proces met meerdere actoren, doorheen de levenscyclus van het vastgoed 12 Nood aan: Samenwerking - Instrumenten - Procedures - Contractueel kader
Voorbeeld 1: Kantoorgebouwen Vlaamse overheid 13
KANTOORGEBOUW (1) Samenwerking Kabinet van Vlaams Minister voor Bestuurszaken Departement bestuurszaken Agentschap voor facilitair management Team Vlaams Bouwmeester ParticipatieMaatschappij Vlaanderen Instrumenten Waardering van kantoorgebouwen, op weg naar een duurzame huisvesting voor de Vlaamse overheid Procedure Marktbevraging gelijkheidsbeginsel Onderhandelingsprocedure met bekendmaking 14
(WAARDERING VAN ) KANTOORGEBOUWEN Scoresysteem met gewichtsfactoren: eisen zonder een score - moeten voldaan worden (bvb stabiliteit) eisen met een score - onderscheid tussen nieuwbouw/renovatie en bestaande gebouwen drie groepen van prestaties: Leefbaarheid en welzijn: toegankelijkheid - comfort - luchtkwaliteit ventilatie etc. Energie: verbruik voor verwarming en koeling - E-peil - U-waarde etc. Milieu en duurzaamheid: mobiliteit materiaalgebruik - vochthuishouding watergebruik etc. 15
KANTOORGEBOUW (2) Contractueel kader Basis: huurovereenkomst Optie: promotieovereenkomst koop-verkoop van aandelen Beoordeling van duurzaamheidsaspecten bij selectie en gunning: streven naar economisch optimum bij oplevering tijdens de looptijd van de huurovereenkomst Sanctiemechanismen Selectie en gunning: negatieve beoordeling / uitsluiting Bij oplevering: weigering van oplevering / boetes / definitieve minwaarde Tijdens de looptijd van de huurovereenkomst: huurkortingen 16
KANTOORGEBOUW (3) Aandachtspunten: Bewijslast i.f.v. economisch optimum; Interferentie Basisuitrusting en IWH (inrichtingswerken huurder) op duurzaamheidscriteria 17 Evolutie van de duurzaamheid van gebouwen: Benchmark 2006: 2 à 3 sterren als optimum Marktbevraging 2012:+/- 50% haal 4* Afstemming met internationale standaarden:
Voorbeeld 2: Herontwikkeling schoolsite GO! 18
TOESTAND (AS IS) 19 1 Energieverslindende school
TOESTAND (CAN BE) 1 duurzame school 17 Grondgebonden woningen 45 appartementen 20
HERONTWIKKELING SCHOOLSITE (1) Samenwerking GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Directie van de school ParticipatieMaatschappij Vlaanderen Instrumenten Naar een inspirerende leeromgeving, instrument voor duurzame scholenbouw 21 Procedure Onderhandelingsprocedure met bekendmaking
INSTRUMENT VOOR DUURZAME SCHOLENBOUW 22
HERONTWIKKELING SCHOOLSITE (2) Contractueel kader Basis: Design & buildovereenkomst Koop-verkoopovereenkomst van gronden Beoordeling van duurzaamheidsaspecten bij selectie en gunning: streven naar economisch en ruimtelijk optimum bij oplevering Bij ontwikkeling van restgrond Sanctiemechanismen Selectie en gunning: negatieve beoordeling / uitsluiting Bij oplevering: weigering van oplevering / boetes In het kader van de herontwikkeling van de restgrond : recht van wederinkoop. 23
HERONTWIKKELING SCHOOLSITE (3) Aandachtspunten: Evolutie van de beschikbare informatie Doorlooptijd van de procedure Gestapelde constructies Complexiteit in randvoorwaarden 24
Voorbeeld 3: Ontwikkeling bedrijventerrein Blue Gate Antwerp 25
BEDRIJVENTERREIN(1) Samenwerking Vlaanderen: ParticipatieMaatschappij Vlaanderen Waterwegen en zeekanaal (Agentschap Ondernemen, OVAM, Team Vlaams Bouwmeester, AWV,. ) Stad Antwerpen AG Vespa Dienst economie (diverse stadsdiensten) Instrumenten Uitgiftecharter: BREEAM + GRI + BLUE GATE Breeam communities 2012 Procedure Concurrentiegerichte dialoog 26
BREEAM COMMUNITIES 2012 (1) Getrapte aanpak: Step 1: Establishing the principles of development Step 2: Determining the lay out of the development Step 3: Designing the details 27
BREEAM COMMUNITIES 2012 (2) 28
BREEAM COMMUNITIES 2012 (3) 29
ONTWIKKELING BEDRIJVENTERREIN(2) Contractueel kader Basis: PPS overeenkomst voor sanering bouwrijp maken en exploitatie Beoordeling van duurzaamheidsaspecten Gefaseerd tijdens concurentiegerichte dialoog Bij uitvoering der werken (focus op BREEAM aspecten) tijdens de exploitatie: parkmanagement + uitbreiding focus naar GRI Sanctiemechanismen [ to be defined] 30
ONTWIKKELING BEDRIJVENTERREIN(3) Aandachtspunten: Afstemming op nationale en gewestelijke regelgeving Uitbreiden van draagvlak 31 Integratie in de PPS procedure
Vragen?? 32