Handleiding Mediawijs met Kidsweek in de Klas Inhoud 1. Inleiding pag.2 Mediawijs met Kidsweek in de Klas 2. Opbouw methode pag.3 Les 1 Inzicht hebben in de medialisering van de samenleving Les 2 Apparaten, software en toepassingen gebruiken Les 3 Reflecteren op het eigen mediagebruik Les 4 Begrijpen hoe media gemaakt worden Les 5 Informatie vinden en verwerken Les 6 Zien hoe de media de werkelijkheid kleuren Les 7 Oriënteren binnen mediaomgevingen Les 8 participeren in sociale netwerken Les 9 Content creëren Les 10 Doelen realiseren met media 3. Inloggen pag.8 4. Planning pag.11 5. Vragen pag.11 1
Inleiding Mediawijs met Kidsweek in de Klas bestaat uit tien lessen waarin digitaal en print worden gecombineerd. Samen met uw leerlingen start u op het digibord met een klassikale instructie en gaan uw leerlingen vervolgens op papier of digitaal met een verwerkingsopdracht aan de slag. Les Mediawijs bestaat uit: Instructie - leerkracht Digitale digibordles - leerkracht en leerling Verwerkingsopdracht leerling: o Werkblad (papier) o Digitale opdrachten Niveaus De verwerkingsopdracht wordt op twee verschillende niveaus aangeboden: niveau A voor groep 5/6 niveau B voor groep 7/8 Competenties Mediawijzer.net Elke maand staat er een les mediawijsheid voor u klaar die is gekoppeld aan één van de tien competenties van Mediawijzer*. Hieronder leest u welke competenties dit zijn: 1: Begrip - Inzicht hebben in de medialisering van de samenleving - Begrijpen hoe media gemaakt worden - Zien hoe media de werkelijkheid kleuren 2: Gebruik - Apparaten, software en toepassingen gebruiken - Oriënteren binnen mediaomgevingen 3: Communicatie - Informatie vinden en verwerken - Content creëren - Participeren in sociale netwerken 4: Strategie - Reflecteren op het eigen media gebruik - Doelen realiseren met media *Mediawijzer.net is op initiatief van de ministeries van OC&W en Jeugd en Gezin in 2008 opgezet om Nederlandse burgers en organisaties mediawijs te maken. 2
Opbouw methode Hieronder leest u hoe de methode is opgebouwd en wanneer welke competentie wordt behandeld. Les 1: Vanaf vrijdag 5 september (week 36) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Inzicht hebben in de medialisering van de samenleving. In de eerste les leren uw leerlingen wat mediawijsheid is en worden ze zich bewust van de veranderende digitalisering om hen heen. Uw leerlingen leren meebeleven, meedenken, meepraten over de medialisering van de samenleving. Ze leren een mening te vormen over mediawijze stellingen en gaan op een creatieve manier aan de slag met het bedenken van nieuwe uitvindingen. Les 2: Vanaf vrijdag 3 oktober (week 40) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Apparaten, software en toepassingen gebruiken. Leerlingen leren om actief deel te nemen aan de mediasamenleving. Ze leren vaardigheden eigen te maken om media op een goede manier te gebruiken. Denk hierbij aan bijlages van e- mail openen tot filmpjes online zetten en apps downloaden. Leerlingen leren om open te staan voor nieuwe toepassingen, maar niet alles klakkeloos over te nemen en te gebruiken. In de les maken uw leerlingen kennis met GeoGuessr. Met GeoGuessr worden uw leerlingen virtueel ergens ter wereld gedropt en mogen ze zelf uitzoeken waar ze zijn. Uw leerlingen wandelen rond en gaan op zoek naar aanwijzingen, zoals bijvoorbeeld woonplaatsbordjes. Vervolgens gebruiken ze Google om te ontdekken waar ze zijn. Hierdoor leren uw leerlingen op een leuke en speelse manier apparaten, software en toepassingen gebruiken. 3
Les 3: Vanaf vrijdag 7 november (week 45) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Reflecteren op het eigen media gebruik. Bij deze les draait het om zelfreflectie. Leerlingen gaan een media-reflectie-dag-boek maken, waarmee ze kritisch leren kijken naar hun eigen mediagebruik. Wat kijken, lezen en luisteren uw leerlingen? Waar laten ze zich door beïnvloeden? Waar sluiten ze zich voor af? Hoe belangrijk is media? En wat is het effect van media op hun leven? Door deze les over zelfreflectie leren ze weloverwogen keuzes te maken om eigen media handelen te optimaliseren. Belangrijk in de les is ook het onderdeel praten over mediagebruik. Vertellen uw leerlingen aan hun ouders of aan hun leerkracht wat ze op internet doen? Uw leerlingen gaan deze les nadenken over hoe ze hun ouders en hun leerkracht meer kunnen betrekken bij hun mediagebruik. Les 4: Vanaf vrijdag 5 december (week 49) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Begrijpen hoe media gemaakt worden. Leerlingen gaan deze les verschillende media met elkaar vergelijken en kijken hierbij naar de tekst-, onderwerp-, design- en beeldkeuzes. Door media te vergelijken leren ze dat de doelgroep van invloed is op de vorm en inhoud van de media. We geven leerlingen een kijkje achter de schermen op de redactie van Kidsweek, zodat ze kunnen zien hoe media wordt gemaakt. In deze les kijken we ook met uw leerlingen naar online en offline reclame. Ze leren reclame te begrijpen, door stap voor stap zelf een reclameposter te ontwerpen in Canva (online tool). 4
Les 5: Vanaf vrijdag 2 januari (week 2) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Informatie vinden en verwerken Internet slaapt nooit, maar is er 24/7. Elke seconde van de dag wordt er nieuwe informatie geüpload. Maar hoe weten kinderen of deze informatie wel betrouwbaar is? Aan de hand van een stappenplan beoordelen ze verschillende online teksten op betrouwbaarheid. In de les zit een vragen-speurtocht waarbij leerlingen verschillende zoekopdrachten krijgen en verschillende zoekmachines moeten testen. Ze leren hoe ze online moeten zoeken en hoe ze de gevonden informatie kunnen verwerken, opslaan en delen. Les 6: Vanaf vrijdag 6 februari (week 6) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Zien hoe media de werkelijkheid kleuren Uw leerlingen leren kritisch te kijken naar verschillende mediaboodschappen. Ze leren herkennen wanneer een mediaboodschap is gekleurd door politieke, ideologische of levensbeschouwelijke overtuigingen of wordt versterkt door vooroordelen, rolpatronen en ideologieën. Ze leren wat cookies zijn en hoe deze werken. Waarom zijn websites zo dol op persoonlijke gegevens? En welk (persoonlijke) gegevens onthouden websites allemaal? In de les krijgen ze twee filmfragmenten te zien, waarbij ze zien hoe media de werkelijkheid anders kunnen kleuren. Uw leerlingen gaan vervolgens online zelf op zoek naar voorbeelden van media-uitingen die soms positief of negatief de werkelijkheid kleuren. 5
Les 7: Vanaf vrijdag 6 maart (week 10) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Oriënteren binnen mediaomgevingen. Uw leerlingen gaan deze les verschillende mediaomgevingen (bijvoorbeeld Twitter of Facebook) met elkaar vergelijken. Bij deze vergelijkingstocht moeten ze per omgeving de positieve en negatieve punten van de omgeving beschrijven. In de les leren ze om vlot te kunnen bewegen binnen verschillende omgevingen. Vragen die uw leerlingen deze les o.a. tegenkomen zijn: - Wat is het verschil tussen een online en een offline omgeving? - Wat is het verschil tussen online en offline vrienden? - Wanneer zoek je iets op Google en wanneer in de bibliotheek? - Wanneer zet je iets op Facebook en wanneer zeg je iets alleen tegen je beste vriendin? Uw leerlingen weten dat media niet meer weg te denken is in de samenleving; overal kun je inchecken, recensies lezen en foto s uploaden. In een app-speurtocht leren de kinderen de functies van de handigste apps kennen. Les 8: Vanaf vrijdag 3 april (week 14) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Participeren in sociale netwerken. Via sociale netwerken staat iedereen 24/7 met elkaar in verbinding. Leerlingen leren hoe ze een goede manier kunnen deelnemen aan sociale netwerken. Ze leren nadenken over wat ze wel en niet online met anderen delen. Daarnaast staan we in de les stil bij privacy. Wat is privacy en heb je op internet ook recht op privacy? In de les bekijken we hoe je privacy instellingen kunt instellen. In kleine groepjes gaan uw leerlingen bekijken welke sociale netwerken jullie in de klas zouden kunnen gebruiken. Waar kunnen jullie dit sociale netwerk voor gebruiken? Wat zijn de mogelijkheden? Wat zijn de gevaren? Welke regels moeten jullie hiervoor opstellen? 6
Les 9: Vanaf vrijdag 1 mei (week 18) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Content creëren. Uw leerlingen gaan zelf content schrijven of maken en bekijken vervolgens kritisch welke mediaomgeving zij geschikt vinden om deze content te delen. Met verschillende presenatietools leren uw leerlingen hun content op een goede manier te presenteren. In de les wordt ook aandacht besteed aan beeld op internet. Uw leerlingen leren waarom je niet zomaar foto s en afbeeldingen op internet mag kopiëren en gebruiken. Ze krijgen uitleg over het selecteren van geschikt (en gratis) beeldmateriaal. Les 10: Vanaf vrijdag 5 juni (week 23) staat de les voor u en uw leerlingen klaar op: Doelen realiseren met media. De laatste les start met de vraag: kun je een bedrijf beginnen zonder media te gebruiken? Laat uw leerlingen hierover discussiëren. Media speelt een rol bij: opleiding afronden, carrière maken, geld verdienen, vrije tijd invullen, huis kopen, vakantie boeken, vrienden maken, bn ers volgen, gezond leven en gelukkig zijn. Of toch niet? Laat uw leerlingen opschrijven waar zij media allemaal bij gebruiken. Uw leerlingen gaan in tweetallen een bedrijfje opzetten. Kidsweek geeft wat ideeën en laat een voorbeeld-bedrijfsplan zien. Uw leerlingen leren (op basis van een geïnformeerd oordeel) om media in te zetten om de doelen van hun bedrijfje te realiseren. 7
Inloggen Contactpersoon Kidsweek in de Klas De contactpersoon van Kidsweek in de Klas bij u op school heeft per e-mail inloggegevens ontvangen. Deze contactpersoon is de beheerder. Met deze inloggegevens kan de contactpersoon zelf leerkrachten toevoegen, die met Mediawijs gaan werken. Dit proces gaat als volgt: Stap 1: Log in met de inloggegevens die de contactpersoon per mail heeft ontvangen. Stap 3: Klik in het menu rechtsboven op Profiel en vervolgens op gebruikers. Stap 3: Klik op Gebruikers toevoegen. Stap 4: Voeg de mailadressen van de leerkracht(en) toe die met Mediawijs met Kidsweek in de Klas werken. Iedere leerkracht ontvangt zo per mail een eigen inlognaam en wachtwoord en kan met deze inloggegevens toegang krijgen tot de lesmaterialen. Stap 5: Vanaf nu kunnen leerkrachten met hun eigen inloggegevens inloggen via de url:. Leerkrachten Van de contactpersoon Kidsweek in de Klas ontvangt u inloggegevens voor de lessen Mediawijsheid. U kunt op twee manieren werken met de methode Mediawijs met Kidsweek in de Klas. Dit hangt af van het aantal computers, laptops en tablets dat u tijdens de les tot uw beschikking heeft. - Optie 1: combinatie van digitaal en print Leerkracht geeft digibordles en leerlingen maken het papieren werkblad. - Optie 2: volledig digitaal Leerkracht geeft digibordles en leerlingen maken vervolgens digitale les op de computer, laptop of tablet. Hieronder leest hoe u met de verschillende opties aan de slag kunt gaan: Optie 1: Combi digitaal en print 1 Log in met uw (nieuwe) inloggegevens op. 2 Klik op de knop Mediawijs. 3 Kies de juiste les. 4 Lees de lesintructie. 5 Print de werkbladen voor uw leerlingen. 6 Start de les klassikaal met de digibordles. 7 De leerlingen gaan aan de slag met hun werkblad. 8 Print het antwoordenblad en kijk de lessen na. 8
Optie 2: Volledig digitaal 1 Log in met uw (nieuwe) inloggegevens op. 2 Kies het onderdeel groepen en voeg uw groep en leerlingen toe. - Het toevoegen van een groep werkt als volgt: o Klik op groep toevoegen. o Voer de naam van uw groep in en klik op opslaan. - Het toevoegen van leerlingen werkt als volgt: o Selecteer de groep. o Klik op leerling toevoegen. U kunt dit handmatig of automatisch doen. Handmatig: vul in de rechterkolom de voor- en achternaam van uw leerling in en kies een gebruikersnaam en wachtwoord voor uw leerling. Automatisch: U kunt ook een groep leerlingen in één keer toevoegen, middels een EDEX- of EXCELbestand. Dit doet u met de knop leerlingen importeren. U opent dan het juiste bestand. Belangrijk! Zorg dat de juiste gegevens in het bestand staan: voornaam, achternaam, gebruikersnaam en wachtwoord. - Print de leerlinggegevens, zodat de leerlingen weten wat hun gebruikersnaam en wachtwoord is. Dit doet u als volgt: o Selecteer de groep waar u een overzicht van wilt printen en klik in het instellingenscherm op printen. o Kies bij de melding voor ja. 3 Kies het onderdeel planning en plan de digitale les voor uw leerlingen in, voordat de leerlingen ermee kunnen werken. Dit doet u als volgt: - Selecteer de groep, waarvoor u lesmateriaal wilt inplannen (linkerkolom). - Klik op lesmateriaal toevoegen (middelste kolom). - Kies de juiste les en het goede niveau. - Selecteer het gewenste lesmateriaal in de lijst beschikbaar lesmateriaal. (rechterkolom). - Kies de gewenste leerlingmaterialen. 4 Kies het onderdeel leerlingenwerk. Hier kunt u de resultaten van uw leerlingen volgen en bekijken welke opdrachten ze hebben gemaakt. Ook kunt u feedback geven op hun werk en waar nodig bijsturen. 5 Als u de groepen heeft aangemaakt en de les hebt ingepland kunt u starten met de les. Klik op de knop Mediawijs en kies de juiste les. 6 Lees de lesintructie. 7 Start de les klassikaal met de digibordles. 8 Tijdens en na de les gaan de leerlingen met hun digitale les aan de slag. 9 Als alle leerlingen hun digitale les hebben gemaakt kunt u de les nakijken onder de knop leerlingenwerk. 9
Leerlingen Leerlingen kunnen in de digitale leeromgeving aan de slag met het lesmateriaal. Ze kunnen inloggen met hun eigen inloggegevens, die ze van de leerkracht hebben ontvangen, via www.kidsweekindeklas.nl/leerling. De leerlingen zien het lesmateriaal dat de leerkracht voor ze heeft ingepland. De leerlingen kunnen de les starten door op het juiste lesblokje te klikken. Linksonder bij nieuws worden berichten weergeven die de leerkracht naar de leerling heeft verstuurd. Het is belangrijk dat uw leerlingen weten hoe ze de digitale les kunnen maken. Daarom is het goed om ze de volgende functies uit te leggen: Bolletjes: de bolletjes onder het digitale lesboekje geven aan hoe ver een leerling is. Als je hier de muisaanwijzer op houdt, verschijnt de titel van het betreffende scherm. Potloodje: achter het potloodje vind je een digitaal notitieblokje, waar de leerlingen aantekeningen in kunnen maken. De aantekeningen worden per leerling opgeslagen. Wereldbol: achter de wereldbol staan belangrijke documenten. 10
Planning Hieronder leest u wanneer de nieuwe les Mediawijs met Kidsweek in de Klas voor u klaar staat: Les 1 te downloaden vanaf vrijdag 5 september (week 36). Les 2 te downloaden vanaf vrijdag 3 oktober (week 40). Les 3 te downloaden vanaf vrijdag 7 november (week 45). Les 4 te downloaden vanaf vrijdag 5 december (week 49). Les 5 te downloaden vanaf vrijdag 2 januari (week 2). Les 6 te downloaden vanaf vrijdag 6 februari (week 6). Les 7 te downloaden vanaf vrijdag 6 maart (week 10). Les 8 te downloaden vanaf vrijdag 3 april (week 14). Les 9 te downloaden vanaf vrijdag 1 mei (week 18). Les 10 te downloaden vanaf vrijdag 5 juni (week 23). De lessen blijven een schooljaar lang beschikbaar, dus u kunt de lessen herhalen wanneer u wilt. Vragen Geen inloggegevens? Informeer bij de contactpersoon van Kidsweek in de Klas bij u op school. Wachtwoord vergeten? Op het inlogscherm kunt u deze opnieuw aanvragen. Overige vragen? Neem contact op met de lezersservice of onderwijsreactie: Lezersservice 020-6304707 (ma t/m vrij 09.00 13.00uur) lezersservice@kidsweek.nl Onderwijsredactie 020-6353278 scholen@yandc.nl 11