Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015



Vergelijkbare documenten
De groene delta van Nijmegen

Vlaams LNG Platform - introductie Jan Van Houwenhove 15 Maart 2016

Clean fuel. LNG Facts & Figures

Cryogeen LNG: Waar..

LNG Veiligheid, hoe doe je dat?

LNG IS MEER DAN EEN NIEUWE BRANDSTOF... HET IS PURE CONCURRENTIEKRACHT DE LNG SPECIALIST LNG LNG, DE BRANDSTOF VAN DE TOEKOMST SOLUTIONS

MIB in de HAN 26 maart 2015 Alternatieve brandstoffen en industriële verbrandingsmotoren

Informatiebijeenkomst schone scheepvaart. SHIP, 1 november Henri van der Weide

LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014

LNG en Scheepvaart. Martin Quispel. Zwijndrecht 24 februari 2017

3. Hoeveel tankstations in Vlaanderen beschikken thans over een vergunning voor CNG-levering? Graag een overzicht per provincie.

Duurzaam transport voor nu en de toekomst

Kwantitatieve verkenning van het potentieel voor LNG in de binnenvaart. Martin Quispel, DCMR Schiedam 28 maart 2017

GDF SUEZ LNG Solutions

Agenda. De uitdaging. Euro normen ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY. De uitdaging. Dubbele strategie. Hybride techniek & potentieel

Wie zijn wij? Esso brandstoffen. Eigen tankstations. Brandstoffen. Strategische voorraad tot 23 miljoen liter. Levering binnen uur

Emissies, wet- en regelgeving. Leo van der Burg - projectmanager TCNN - projectmanager MariTIM - LNG Passenger Vessel

WHITEPAPER. Duurzaam transport met LNG-trucks

Liquefied Natural Gas / L N G

CO2 uit biogas Toepassing glastuibouw. Presentatie door Jeroen de Pater - Gastreatment Services 10 september 2009

Waterstof: de energiedrager van de toekomst. Frank de Bruijn. Waterstof. Een Gas Kleurloos;Geurloos;Niet Giftig; Brandbaar

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Visie transitie aanpak LNG BIO-LNG

NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030

Energietransitie en transportveiligheid

AFID workshop. Nienke Smeets, Gerben Passier, 21 maart 2019

Yerseke Engine Services BV (YES) Yerseke Engine Services is een service provider voor Caterpillar en John Deere in Nederland.

Er zit een raar luchtje aan biogas FTM

EFRO project. Factsheets rondvaart. Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek

Vergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving

de Nieuwe PGS 25 Aardgasvulstations

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland

De auto van de toekomst is voor vandaag

Transitie naar elektrisch vervoer

Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen

Beschrijving Verwijzing/Direct antwoord Bron gegevens Extern gevalideerd. Strategie: milieuvriendelijkmaterialiteit, meetbaarheid en beïnvloedbaarheid

Impact van. emissienormen op de. maritieme sector. Jaap Kolpa, beleidsmedewerker Ministerie van IenM, afd. Zeevaart

Bussen die rijden op: Aardgas CNG = Compressed Natural Gas

DE NIEUWE VOLVO FM METHAAN-DIESEL. Een doorbraak voor gasaangedreven zware voertuigen

Duurzame logistiek en efficiëntie gaan meestal hand in hand

LNG: dé transitiebrandstof op weg naar een duurzame toekomst

Introductie. Duurzame stedelijke distributie. Goevaers Consultancy. België 16 februari 2013

130 PARTIJEN HEBBEN SAMEN VISIE DUURZAME BRANDSTOFFEN- MIX OPGESTELD

aardgas tank ik bij DATS 24 CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof

Op weg naar. Doetinchem, 8 maart 2018

Kansen in technologie door wijzigende wetgeving. André Hof Cofely

Waterstof als brandstof?

Hoe de gas-lobby subsidie voor LNG wist lost te peuteren, met zegen...

De Groningen weg van Broem naar Zoem

Seminar Schone Voertuigtechnieken

Het opstellen van een QRA rapportage (Risicoanalyse LNG tankstation Waddinxveen, Top Consultants

Logistieke toepassingen van waterstof binnen Colruyt Group

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

KLIMAATRONDETAFEL Mobiliteit, Logistiek en Voertuigen Fact & Figures. Tania Van Mierlo Afd. Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid

Vlaams beleid luchtverontreiniging en. milieuvergunningsaanvragen

AARDGAS als voertuigbrandstof

Colruyt (DATS 24) goes for CNG Natural Power

Business plan Vlaams LNG Platform

LNG marine fuel: Uitdagingen en kansen door een gebruiker en vervoerder. CEDA, 29 September 2016

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Introductie. ir. Frank Rieck

Duurzaamheids- en milieueffecten van spoorvervoer. Huib van Essen

Alternatieve brandstoffen en tunnelveiligheid

1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen

Welkom. Terence Otemann Area Service Manager DAF Nederland A PACCAR COMPANY DRIVEN BY QUALITY

KLIMAATRONDETAFEL Mobiliteit, Logistiek en Voertuigen Fact& Figures

Curaçao Carbon Footprint 2015

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen

Diesel. AdBlue is een gedeponeerd handelsmerk van de Vereniging van Duitse automobielfabrikanten (VDA). ONTDEK ADBLUE

HELPT DE LOKALE LUCHTKWALITEIT TE VERBETEREN

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken

DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix

Welkom. bij MILON. Bijeenkomst energie 26 juni 2019

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

Wijzigingen emissienormen

DUURZAME ENERGIE IN DE GARNALENVISSERIJ. 12 december 2014 Henk Oudman

Vragenboom BAL Casus: tankstation met windturbine. Schets voor beeldvorming van de opzet in het BAL van de milieubelastende activiteiten

Gas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)

NO, NO2 en NOx in de buitenlucht. Michiel Roemer

Reductieplan Overige Broeikasgassen.

FOSSIELE BRANDSTOFFEN

Maritieme Innovatie Markt

Bijlage 1.2.2bis bij het besluit van de Vlaamse Regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne

Milieuvriendelijke havenwerktuigen: inspirerende voorbeelden. 23 september Mark Pecqueur Tom Van Den Noortgaete

Evaluatie small scale LNGprojecten

Onderweg naar schone stille en zuinige mobiliteit

DUURZAME MOBILITEIT IN TERMEN VAN CO2

Haalbaarheidsstudie naar elektrische voortstuwing in de kottervisserij

LNG:bent u al klaar voor de toekomst?

H7 werken met stoffen

Milieuvriendelijke koeling in de praktijk Duurzame koudeketen Colruyt Group. Julien Meert 07/07/2016

Duurzaamheid in transport en logistiek. Brugge, 11 september 2012

CO2 reductie

NOx reductie. Oscar Moers en Max Breedijk

Maatregelen op het gebied van autobelastingen ( Autobrief ) VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld..

Rijden op H2 is meer dan een andere bus Op weg naar een schone toekomst. Kivi Niria congres Sustainable Mobility

Veiligheid voertuigen op CNG, LNG, H 2

CO2 klantbordbijeenkomst. 15 maart 2016

Transcriptie:

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen Jan Van Houwenhove 3 December 2015

Agenda Cryo Advise Aardgas - eigenschappen Voordelen Uitdagingen

Cryo Advise advies voor LNG systemen Commercieel, technisch en vergunningstechnisch advies voor kleine en middelgrote LNG systemen. Maritieme LNG propulsie systemen Binnenvaart Zeevaart LNG bunker systemen Vaste installaties op land. Installaties op bunkerschepen. LNG en LCNG vulstations voor wegvervoer LNG systemen voor industrie

Aardgas Aardgas is kleurloos, geurloos, niet corrosief en niet toxisch. Heeft in gasvorm een hoge zelfontbrandingstemperatuur van 620 C. Om veiligheidsredenen wordt geurstof aan aardgas in gasvorm toegevoegd. Is in vloeibare vorm (LNG) onbrandbaar Laat bij verdampen geen reststoffen na

Temperatuur Vergelijking kokend water ijs +100 o C 0 o C Droog ijs/vast CO2 Wetenschap van of Cryogenie LNG Vloeibare zuurstof Vloeibare stikstof -78 o C -100 o C -163 C -183 o C -196 o C Vloeibare waterstof Vloeibaar helium Absoluut nulpunt -253 o C -269 o C -273 o C

Waarom aardgas in vloeibare vorm?

fysische eigenschappen 1 m 3 LNG = 600 Sm 3 aardgas in gasvorm S = Standard, 15 C, 1 atm Bij atmosferiche druk is LNG Een Cryogene vloeistof (162 C) Bij temperatuur boven -110 ºC Is LNG lichter dan lucht LNG is lichter dan water LNG Densiteit: +/- 450 kg/m 3

Waarom aardgas als brandstof?

Voordelen Aardgas is de schone fossiele brandstof Bij verbranding van aardgas is er significant verschil in uitstoot vergeleken met alle andere fossiele brandstoffen Het is veilig als brandstof Het is goedkoop Het is beschikbaar

De schone fossiele brandstof Emissie reductie verbranding motoren met aardgas versus verbranding motoren met diesel. CO2 20-25% NOx 65-70% SOx 100% PM10 (fijn stof) 95-99% Geluids reductie LNG trucks versus Diesel trucks Dba (decibels) 25%

Uitstoot van Nox in Europe NOx emissies Bouw 3% Landbouw 3% andere 5% industrie 22% transport 67%

Globale vraag en aanbod van LNG

Uitdagingen van LNG Dure cryogene technologie Opslag Brandstof installatie Handling cryogene vloeistoffen - veiligheid Beschikbaarheid motoren Service en onderhoud Wet en regelgeving Standaardisatie Milieu aspect Methaan heeft een Slecht GWP global warming potential (25x meer dan CO2)

Uitdaging LNG voor wegtranport Er zijn vandaag positieve business cases voor rijden op LNG. Er zijn echter nog uitdagingen: Constructeurs van vrachtwagens Aantal aanbieders vandaag beperkt Beschikbare modellen - Beschikbaar vermogen beperkt. Ongeveer 10 20 % van huidig vrachtwagen park in Vlaanderen komt in aanmerking om over te schakelen naar LNG/CNG Overheid Lange termijn visie nodig met betrekking tot fiscaliteit en ondersteuning. Tankinfrastructuur 2 operationele LNG tankstations in gebruik. 5 10 projecten op stapel met realisatie voor Q1-2017. Brandstofprijzen Prijsstelling ten opzichte van diesel garanderen gedurende langere periodes. Verschillende aanbieders van LNG hebben de mogelijkheid om dit te garanderen.

Uitdaging LNG voor scheepvaart Er zijn vandaag positieve business cases voor varen op LNG. Er zijn echter nog uitdagingen Overheid Lange termijn visie nodig met betrekking tot ondersteuning. LNG installaties op schepen (te) hoge CAPEX voornamelijk gerelateerd aan hoge engineeringskost en gebrek aan kennis ter zake. LNG Bunkerinfrastructuur Binnenvaart Truck to ship bunkeren is mogelijk in Antwerpen. Shore to ship bunkeren vanuit permanente opslag is mogelijk in Antwerpen vanaf 2017. Zeevaart Ship to ship bunkeren is mogelijk vanuit Zeebrugge vanaf eind 2016. Brandstofprijzen Prijsstelling ten opzichte van diesel garanderen gedurende langere periodes. Verschillende aanbieders van LNG hebben de mogelijkheid om dit te garanderen.

Uitdaging - Veiligheid LNG gerelateerde industrie heeft een zeer hoog veiligheidsrecord. Het is van belang voor de volledige industrie dat dit zeer hoog blijft. drie belangrijkste gevaren met cryogene vloeistoffen Zeer lage temperatuur van zowel LNG als boil off van LNG. Het grote verschil tussen volume in de vloeistof en de gas fase (een factor van 600) kan leiden tot incidenten en accidenten. Verstikking als gevolg van de verplaatsing van zuurstof. Veilige en betrouwbare installaties ontwerpen, bouwen en uitbaten rekening houdend met bovenstaande punten is absoluut nodig. Het is de visie van het Vlaams LNG Platform om gebruik te maken van bestaande richtlijnen om dit in Vlaanderen toe te passen. Voorbeeld: VITO studie BBT voor LNG installaties is in draft versie ter beschikking. Doel is om de aanbevelingen van deze BBT in Vlarem te laten verschijnen in 2017.

Uitdaging de human factor Verschillende personen van de organisatie komen in contact met LNG voor de start van een project. tijdens een project. bij gebruik van de installatie. Wie moet/kan welke training krijgen? Wat is de inhoud van de training? Wie kan de trainingen geven? Op deze vragen kan/zal het platform tijdens latere bijeenkomsten verder ingaan.

Conclusie Aardgas is de fossiele brandstof die als transitie brandstof een belangrijk deel van de brandstofmix zal innemen in de volgende 30 50 jaar. Milieutechnisch heeft aardgas een toegevoegde waarde aan de huidige klimaat problematiek. Technologie is geen obstakel meer voor verdere uitrol van infrastructuur. Veiligheidsrecord is er en moet er blijven. Het prijs verschil tussen olie gerelateerde producten en gas gerelateerde producten is er en zal toenemen. Promotie van LNG nodig om de aanvaarding te verhogen.

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen Jan Van Houwenhove jan.vanhouwenhove@cryoadvise.com +32 474 290188

Standpunt van de Vlaamse regering Jochen De Smet