Rekenkamercommissie gemeente Smallingerland.......... Jaarverslag 2014 van de rekenkamercommissie van de gemeente Smallingerland Maart 2015
Jaarverslag 2014 Inleiding Het doel van de rekenkamercommissie (rkc) Smallingerland is het versterken van de controlerende en kaderstellende rol van de raad. Hiertoe verricht de commissie onafhankelijk onderzoek, dat gericht is op de effectiviteit en de efficiency van het door het gemeentebestuur gevoerde beleid en op het daarover uitbrengen van bruikbare adviezen. De rkc is van mening dat de uitvoering van haar taak moet leiden tot verbeteringen voor de gemeente en haar inwoners. In dit jaarverslag legt de rkc verantwoording af over de invulling en uitvoering van deze doelstelling in 2014. Samenstelling rekenkamercommissie De rekenkamercommissie Smallingerland kent een gemengde samenstelling: vier externe leden (onder wie de voorzitter) en drie raadsleden. De zittingstermijn van zowel de externe leden als de raadsleden bedraagt vier jaar, waarbij de termijn voor de raadsleden parallel loopt aan de raadsperiode. Door de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 is er een wisseling opgetreden in de raadsleden die in de rkc zitting hebben. De externe leden treden terug op basis van een rooster van aftreden. In april 2014 was de zittingstermijn van mevrouw Kranenborg verstreken zonder mogelijkheid tot herbenoeming. In de daardoor ontstane vacature is voorzien door de benoeming van de heer W. Gerner uit Onna. De samenstelling van de commissie was in 2014 als volgt: Externe leden de heer E.D.T. Docter, voorzitter mevrouw A. Kranenborg (tot 3 april 2014) de heer A. Hoekstra mevrouw E. Fogl de heer W. Gerner (vanaf 27 mei 2014) Interne leden de heer D. Oosterhof (tot 27 maart 2014) de heer J. Groen (tot 27 maart 2014) Jaarverslag 2014 rekenkamercommissie gemeente Smallingerland 2
de heer R.E. Haverkort (lidmaatschap voorgezet na de verkiezingen) de heer D.M. de Calonne (vanaf 27 mei 2014) de heer A.C. Kok (vanaf 27 mei 2014) Ambtelijk secretaris van de rkc is mevrouw J. Stienstra. Onderzoeken Onderzoek economisch beleid / werkgelegenheidsbeleid In maart 2014 heeft de rekenkamercommissie het rapport van het onderzoek naar het economisch beleid / werkgelegenheidsbeleid aan de raad aangeboden. Eén van de constateringen uit het rapport is dat de gekozen richtingen in het economisch beleid in beginsel valide zijn, waarbij eveneens geconstateerd moet worden dat de directe gemeentelijke invloed op zaken als groei van de economie en werkgelegenheid zeer beperkt zijn. De meeste invloed van de gemeente beweegt zich op het terrein van het creëren van goede randvoorwaarden zoals bijvoorbeeld bereikbaarheid en fysieke vestigingsmogelijkheden. Het is wel de vraag hoe reëel de gestelde ambities (die nog steeds op flinke structurele groei gericht zijn), in deze tijd nog zijn. De gemeente Smallingerland heeft geen "quick wins" laten liggen. Wel wordt geconstateerd dat de economie in Smallingerland in vergelijking met gemeenten die qua ligging, schaal en economische structuur enigszins overeenkomstig zijn, onder het gemiddelde niveau presteert. Dit wordt met name veroorzaakt door een hogere conjunctuurgevoeligheid. Een positief punt is de keuze van het Innovatiecluster als één van de speerpunten van het beleid. In de aanbevelingen wordt daarom onder andere aangeraden dit Innovatiecluster verder uit te bouwen, evenals de samenwerking in F4- verband. Ook zou er meer aandacht kunnen zijn voor de uitwerking van operationele doelen, waar de acties van de gemeente direct betrekking op hebben. Hierdoor wordt het effect van de inspanningen van de gemeente beter meetbaar. (Voorbeeld: de groei van het aantal banen in de gemeente wordt op 2% gesteld. Gesteld wordt dat toerisme en recreatie daar een bijdrage van ca. 100 banen aan kunnen leveren. Voor de realisatie hiervan kan aan acquisitie van een hotelvestiging gedacht worden, het uitbreiden van het aantal ligplaatsen voor boten, het mogelijk maken van toeristische/ recreatieve voorzieningen in het buitengebied, enz.) Verder wordt in overweging gegeven de ambities op het gebied van groei van de werkgelegenheid en de uitgifte van bedrijventerreinen en toename van kantoorruimte bij te stellen. Het volledige rapport is te vinden op de website smallingerland.nl/rkc. Jaarverslag 2014 lokale rekenkamercommissie gemeente Smallingerland 3
In verband met de verkiezingen is het rapport pas in juni toegelicht voor de raad in zijn nieuwe samenstelling. De raad heeft het rapport besproken tijdens de vergadering van Het Debat op 16 september 2014. In de vergadering van Het Besluit diezelfde avond heeft de raad alle aanbevelingen die in het rapport gedaan worden overgenomen. Onderzoek HVC Het tweede onderzoek dat in 2014 is afgerond betrof HVC, een afval-, grondstoffen- en energienutsbedrijf van 48 aandeel-houdende gemeenten en waterschappen uit Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland en Friesland. Dit onderzoek was in 2013 samen met 16 rekenkamer(commissie)s van andere in HVC deelnemende gemeenten gestart. De gemeenten staan immers garant voor verliezen van HVC en door HVC aangegane leningen. Tegelijkertijd staan de gemeenten op relatief grote afstand van de onderneming wat betreft invloed en zeggenschap. Bureau IPR Normag heeft dit onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek had tot doel inzicht te verschaffen in de verhouding tussen gemeenten en de HVC ten aanzien van structuren en relaties, gemeentelijke taken en commerciële activiteiten, besluitvorming, risico s, risicobeheersing en verantwoording. De bedoeling hierbij was de raden van de participerende gemeenten te ondersteunen bij hun kaderstellende en controlerende taak. Gekoppeld aan dit algemene, gezamenlijke onderzoek is door hetzelfde bureau een onderzoek gedaan naar de wijze waarop in Smallingerland invulling wordt gegeven aan de afstemmings-, informatie-, verantwoordings-en besluitvormingsprocessen aangaande het aandeelhouderschap in HVC binnen de gemeentelijke organisatie. Tot slot heeft IPR Normag een inventarisatie uitgevoerd om in beeld te brengen of een uitsluitend recht aan HVC is verleend voor het verwerken van huishoudelijk afval. Wanneer dit nl. niet gebeurd zou zijn, zou een mogelijk risico in het kader van het aanbestedingsrecht kunnen bestaan. Dit is in Smallingerland nadrukkelijk niet het geval. Beide rapporten en de inventarisatie zijn op 12 mei aan de raad aangeboden. De presentatie ervan heeft op 10 juni, samen met de toelichting op het hiervoor genoemde onderzoek plaatsgevonden. Vervolgens heeft bespreking plaatsgevonden in Het Debat van 21 oktober 2014, waarna de aanbevelingen in de aansluitende vergadering van Het Besluit zijn overgenomen. Het aantal aanbevelingen en de aard ervan maakt het lastig om hier een bondige samenvatting te geven; het integrale rapport is eveneens te vinden op de website smallingerland.nl/rkc. Onderzoek naar doorwerking De rkc heeft besloten onderzoek te doen naar de "doorwerking" van haar vorige onderzoeken. Er zal onderzocht worden wat er gedaan is met de aanbevelingen van de rkc. Dit onderzoek is in het najaar van 2014 gestart. Jaarverslag 2014 rekenkamercommissie gemeente Smallingerland 4
Overige activiteiten De rkc Smallingerland heeft in 2014 het lidmaatschap van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) gecontinueerd. Ook neemt de rkc deel aan bijeenkomsten van de Kring Noord van de NVRR. De rkc heeft in 2014 negen keer regulier vergaderd. Communicatie van de rekenkamercommissie In het najaar van 2014 heeft de rekenkamercommissie twee Nieuwsbrieven uitgebracht, één in het voorjaar en één in het najaar. Met deze Nieuwsbrieven geeft de rkc informatie over haar werkzaamheden, onder andere met betrekking tot nieuwe en lopende onderzoeken. De Nieuwsbrief is primair bedoeld voor raadsleden, het college en ambtenaren maar wordt ook op de voor iedereen toegankelijke website van de rkc (smallingerland.nl/rkc) gepubliceerd. Financiën In 2014 had de rkc de beschikking over een budget van 86.660. De bestedingen zijn als volgt, waarbij het restantbudget terugvloeit in de algemene middelen: 2014 Vaste vergoeding externe commissieleden incl. reiskosten 17.603 Salaris ambtelijk secretaris 11.690 Lidmaatschap NVRR 550 Onderzoekskosten 10.946 Overige kosten (o.a. advertentiekosten vacature) 2.604 Totaal 43.393 Jaarverslag 2014 lokale rekenkamercommissie gemeente Smallingerland 5