RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK De Meulebeek Plaats : Oostrum Lb BRIN nummer : 06WF C1 Onderzoeksnummer : 292726 Datum onderzoek : 26 juni 2017 Datum vaststelling : 7 december 2017
Pagina 2 van 11
SAMENVATTING Basisschool De Meulebeek heeft haar kwaliteit op orde en de inspectie handhaaft het basisarrangement. Wat gaat goed? Na een roerig einde van vorig schooljaar heeft het team samen de schouders eronder gezet en veel voorgenomen ontwikkelingen toch in gang weten te zetten. De afgelopen periode heeft het team dan ook hard gewerkt om de onderwijskwaliteit te verdiepen. De stip op de horizon is steeds duidelijker. Vanuit de gedachte brede ontwikkeling voor de toekomst en leren van en met elkaar krijgen reflecteren, veiligheid, plezier in leren, verbondenheid en verschillen benutten, een duidelijke plek in het onderwijs op de Meulebeek. In verschillende lagen van de school (leerlingen, groepen én team) zijn deze kenwaarden inmiddels zichtbaar. De kwaliteitszorgsystematiek waarbinnen zichtbaar gebruik wordt gemaakt van de professionaliteit die in het team aanwezig is, draagt in hoge mate bij de ontwikkeling van deze kernwaarden. De kwaliteitszorgcyclus ondersteunt en draagt bij aan focus, borging, piketpaaltjes, duidelijkheid. Het team draagt de schoolontwikkeling samen. Gedegenheid is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Deze gedegenheid komt bijvoorbeeld tot uiting dat de school beschikt over een mooie systematiek om de leerlingen te volgen in hun ontwikkeling. Alle leerlingen zijn in beeld en de leraren hebben zo zicht op de onderwijsbehoeften van de leerlingen in de groep. De leraren spannen zich daarbij op een aansprekende manier in om deze plezierige werksfeer in hun groepen te creëren. De ouders en leerlingen zijn dan ook positief over de school. Wat kan beter? Passend bij de visie van de school wordt door leerkrachten steeds scherper gekeken naar 'wat wil ik de kinderen leren'. Dit vraagt de komende tijd nog wel een verdere doordenking hoe dit in de dagelijkse praktijk in alle groepen vorm te geven. Zo kan de nieuwsgierigheid van de leerlingen nog sterker geprikkeld worden. Daarbij blijven de interactieve elementen van het instructiemodel ook aandacht nodig hebben. De meer complexe leerkrachtvaardigheden zoals denkvragen stellen en denktijd geven verdienen het in het licht van de onderwijsvisie van de Meulebeek namelijk om verder versterkt te worden. Verder kan ook de afstemming nog verder verbeterd worden, zodat het geboden maatwerk steeds beter vorm krijgt. Pagina 3 van 11
Wat moet beter? Tijdens het onderzoek hebben wij geen tekortkomingen geconstateerd. Pagina 4 van 11
1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Volgens de wet moeten alle scholen eens in de vier jaar door de inspectie worden bezocht. Vanaf januari 2015 krijgen alle scholen die daarvoor in aanmerking komen een onderzoek met een concept-waarderingskader. Dit kader is in juni 2016 bijgesteld. Vanaf 24 oktober krijgen scholen een onderzoek met dit bijgestelde onderzoekskader voor 2017. Zo ook De Meulebeek. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie www.onderwijsinspectie.nl. Werkwijze Op 26 juni 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleider, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd Aan het eind van de onderzoeksdag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleider de leraren van de school, en de oudergeleding van de MR. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan één of meer van deze artikelen, geven wij dat aan in paragraaf 3.2. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op De Meulebeek. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 5 van 11
2 HOOFDCONCLUSIE De kwaliteit van het onderwijs op basisschool De Meulebeek is van goede kwaliteit. Op drie standaarden kan de kwaliteit nog wel verder verstevigd worden. Gezien dit kwaliteitsbeeld en de ambities die de school heeft geformuleerd in haar schooldocumenten, kunnen de volgende punten een zinvolle bijdrage leveren aan de verdere schoolontwikkeling. Omdat het prikkelen van de nieuwsgierigheid een van de belangrijke thema's is binnen de schoolontwikkeling, is het mooi dat een aantal teamleden al initiatieven ontplooit om de nieuwsgierigheid van de leerlingen te prikkelen door bijvoorbeeld 'onderzoekend leren' toe te passen. Deze initiatieven kunnen de komende periode ook uitgebreid worden naar de andere groepen. De in gang gezette ontwikkelingen voor wat betreft de instructievaardigheden blijven aandacht verdienen. Met name waar het gaat om de meer complexe leraar vaardigheden, verdient het onderwijs een verdieping. De zichtbare initiatieven om het reflecteren bij de leerlingen te verstevigen en de winst die dit oplevert kan ook benut worden om het didactisch handelen van het hele team verder te verstevigen. Het stimuleren van eigenaarschap is eveneens belangrijk om zo steeds meer de visie van de school handen en voeten te geven in dagelijkse onderwijspraktijk. 3 RESULTATEN ONDERZOEK DE MEULEBEEK 3.1 Kwaliteitsoordelen op onderzochte standaarden Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed OP2 OP3 OP8 Zicht op ontwikkeling Didactisch handelen Toetsing en afsluiting Onderwijsproces Het team en de intern begeleider maken een goede inschatting van de ondersteuningsbehoeften van iedere leerling. Het team houdt met behulp van toetsen en observaties op een goede manier zicht op de voortgang in ontwikkeling van haar leerlingen. Naast de eindtoets in groep 8 maken alle Pagina 6 van 11
leerlingen de toetsen uit het leerlingvolgsysteem voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. De leraren vergelijken behaalde niveaus met de verwachte ontwikkeling en maken daarbij gebruik van trendanalyse en groepsbesprekingen. De nieuwe opzet van de groepsplannen vormt een van de belangrijke ontwikkelingen van het onderwijs op de Meulebeek die illustreren dat er gezocht wordt naar een werkwijze, die zowel voor leraren als over de leerlingen de noodzakelijke gegevens in beeld brengt. Het groepsplan vormt een levend document. De systematiek is helder en passend om de noodzakelijke interventies te kunnen doen. Leerlingen die extra hulp nodig hebben, worden daarmee tijdig gesignaleerd. Verder worden ook de sociale competenties van de leerlingen in beeld gebracht en gevolgd. Op deze manier hebben de leerkrachten een compleet beeld van 'waar de leerling staat'. Het volgen van de ontwikkeling van de leerlingen is niet alleen een leerkrachtverantwoordelijkheid maar ook zeker een teamverantwoordelijkheid. De ouders beamen dat hun kind 'gezien wordt'. De systematiek van toetsen en groepsbesprekingen voorziet zo in een adequate signalering van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Dit geldt zowel voor leerlingen die meer aankunnen als voor de groep bij wie de vorderingen achterblijven. In de groepsplannen laten de leraren zien gedifferentieerd en handelingsgericht te willen en ook vaak te kunnen werken. In de lessen slagen de leraren er in een prettige sfeer in hun groepen te creëren. Dit heeft een duidelijk effect op de leerlingen: zij zijn betrokken en taakgericht. Het lesgeven wordt gekenmerkt door structuur en rust in een fijne sfeer. De investeringen in het werken met het instructiemodel heeft de instructie en het doelgericht lesgeven een impuls gegeven. Op de Meulebeek zijn inmiddels dan ook heel wat voorwaarden gerealiseerd (taakbrief, zelfstandig werken, pedagogisch klimaat) om tot leren te komen en om een belangrijke kernwaarde, namelijk nieuwsgierigheid prikkelen, verder te ontwikkelen. De aandacht voor het vergroten van de autonomie van de leerling en het stimuleren van reflectie bij de leerlingen was in een aantal groepen al duidelijk zichtbaar. Het zou mooi zijn als deze innovatie zich de komende tijd uitbreidt naar de andere groepen. De school heeft daarnaast nog eigen ambities geformuleerd, het stellen van doelen door leerlingen en 21 e eeuwse vaardigheden om de leerlingen zo op een goede manier op de toekomst voor te bereiden. De leerlingen worden steeds meer betrokken bij hun ontwikkeling en hun ontwikkelingsdoelen. Het inzetten van onderzoekend leren in een van de groepen is hiervan een goed voorbeeld. Het doorzetten van deze ontwikkeling, ook in de andere groepen, zorgt er voor Pagina 7 van 11
dat een vertaling van de visie steeds duidelijker zichtbaar wordt in het onderwijs op de Meulebeek. Dit geldt eveneens voor het vergroten van eigenaarschap. Hoewel de investeringen in het instructiemodel zichtbaar zijn, is het wel van belang ook het interactieve deel hiervan voor ogen te blijven houden. Bijvoorbeeld het stellen van denkvragen en denktijd geven, oftewel de meer complexe leraarvaardigheden, verdienen in het licht van de vertaling van de visie nog wel wat aandacht. De manier waarop de school het systeem van toetsing heeft ingericht is eveneens goed. Er zijn afspraken gemaakt over het gebruik van toetsen en de afname ervan. Een sterk punt is de wijze waarop de adviesprocedure voorgezet onderwijs is ingericht. De school hanteert een zorgvuldige procedure om tot een advies voor vo te komen. Deze adviesprocedure is geborgd in het protocol procedure overgang po-vo. Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat Schoolklimaat Het veiligheidsbeleid is gericht op het voorkomen, analyseren en evalueren van incidenten. Veiligheid is duidelijk een speerpunt binnen de school. Er wordt nadrukkelijk ingezet op preventie en het voorkomen van negatief gedrag. Er is lijn gebracht in de activiteiten rondom positief gedrag, goede sociale competenties en weerbaarheid en er wordt gewerkt met een anti-pestbeleid. Verder is er een methodiek in gebruik, die volgens het team op een positieve manier ondersteuning biedt bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden van de leerlingen. De leerlingen met wie wij gesproken hebben, geven aan dat er een prettige sfeer is op school. Zij zeggen zich veilig te voelen in de school, zowel fysiek als sociaal-emotioneel. Ook ouders beamen dit en waarderen de prettige sfeer enorm. Welbevinden wordt duidelijk als een van de uitgangspunten gehanteerd op basisschool Meulebeek. 'je als een vis in het water voelen' en 'samen' zijn hierbij steeds belangrijke gedachten. Vanuit deze kernwaarden komen kinderen tot leren is de overtuiging die binnen de school op een goede manier vorm krijgt. De ouders waarderen deze sfeer enorm. Het klimaat is dan ook duidelijk ondersteunend om tot leren te komen. Vanuit deze gedachte is het ook niet vreemd en erg passend dat de school de leerlingen zelf steeds meer betrekt bij Pagina 8 van 11
hun ontwikkeling. De kindgesprekken zijn hier een prima voorbeeld van. De jaarlijkse veiligheidsmeting biedt na aanpassing van het instrument de mogelijkheid om de veiligheidsbeleving van de leerlingen ook adequaat te kunnen monitoren. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten Onderwijsresultaten De eindresultaten zijn over het geheel genomen voldoende op de Meulebeek. Wel lagen de eindresultaten in 2015 onder de ondergrens voor scholen met een vergelijkbare populatie. Het analyseren van de oorzaken van tegenvallende opbrengsten, zowel als het gaat om de eindresultaten als tussentijdse opbrengsten, blijft wel aandacht vragen. De vraag die binnen het team daarnaast nog wel nadrukkelijker aan bod kan komen is welke eigen ambities (doelen) de school nastreeft als het gaat om cognitieve resultaten. Daarbij zou het goed zijn om ook de resultaten voor andere vakken dan taal, lezen en rekenen, te analyseren. Binnen de visie van de school wordt immers gestreefd naar brede ontplooiing van elk kind op persoonlijk, sociaal en cognitief gebied. Het vormt dan ook nog een uitdaging voor de school om hiervoor ook doelen te formuleren en vervolgens na te gaan of de gestelde doelen gerealiseerd worden. Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA1 KA2 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Kwaliteitszorg en ambitie Het team wil vanuit een gedeelde visie het onderwijs vorm geven. De nieuwe directeur die sinds dit schooljaar bij de school betrokken is, vervult een belangrijke stimulerende rol binnen de ontwikkeling van de school. De kracht van het team wordt ingezet om de kwaliteit van de school nog verder te verstevigen. Het team laat duidelijk zien te kunnen werken aan een voortdurende verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en de eigen professionaliteit. Er lijkt sprake van een grote bereidheid om elkaar te helpen, professioneel te ondersteunen én scherp te blijven. Schoolontwikkeling is zo een gezamenlijke verantwoordelijkheid op de Meulebeek. Ook hier speelt 'samen' als Pagina 9 van 11
kernwaarde vanuit de visie van de school op onderwijs dus een belangrijke rol. De school beschikt daarbij over een sluitende kwaliteitscyclus. Het schoolplan geeft een duidelijk beeld van de koers die de school voor ogen heeft. In het jaarplan staan de doelen voor het lopende schooljaar verwoord en is een scherpe prioritering aangebracht, zodat de ontwikkeling wel behapbaar blijft. De visie van de school is recent opnieuw onder de aandacht gebracht en doordacht. Van daaruit wordt het onderwijs nu vormgegeven. Belangrijk hierbij is ook de aandacht die er is voor inslijpen, de ontwikkeling in heldere stappen opdelen en gedegenheid. De doorgaande lijnen binnen de school zijn duidelijk versterkt en borging van de acties krijgt nadrukkelijk aandacht. 3.2 Overige wettelijke voorschriften De inspectie concludeert dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. 4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op De Meulebeek. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: Het bezoek van de inspectie aan basisschool De Meulebeek bevestigde wat wij al wisten: De school doorloopt een mooi ontwikkeltraject, waarbij de optimale zorg voor iedere leerling voorop staat. Tijdens de nabespreking liet de inspecteur op de dag van het inspectiebezoek veel ontwikkelingen de revue passeren die zijn ingezet om de school van goed naar nog beter te ontwikkelen. Omdat het rapport een denkbeeldige foto van het moment maakt en geen film van het proces laat zien, is deze ontwikkeling niet op alle onderdelen ook in dit rapport terug te lezen. Belangrijker is echter dat deze door de inspectie gezien en met het team besproken is. Een mooi compliment aan het team van De Meulebeek en een basis om zich verder door te ontwikkelen op de ingeslagen weg. Ook gaf de inspectie hiermee een bevestiging van de juistheid van de gemaakte keuzes, terwijl op punten de school ook uitgedaagd werd om nog een stapje verder te gaan. Deze punten zal de school opnemen en uitwerken in de komende schoolplannen. Pagina 10 van 11
Alle indicatoren scoren minimaal een voldoende, meerdere indicatoren zelfs goed. Hierbij is voor het bestuur altijd van belang om goed op de professionele cultuur van een school te letten. Deze is door de inspecteur terecht als goed beoordeeld. Dit is misschien wel de belangrijkste indicator voor de verdere doorontwikkeling, omdat hiermee de basis onder iedere ontwikkeling kan worden gelegd. Samenvattend kan worden gesteld dat De Meulebeek ziet wat haar leerlingen nodig hebben en dat hier ook naar gehandeld wordt. Dat gebeurd in een professionele omgeving, waar kwaliteit geleverd wordt ten behoeve van de leerlingen. Met recht een school om trots op te zijn! Pagina 11 van 11