Krimp en Onderwijs in Drenthe Demografische ontwikkelingen, gevolgen en kansen voor het basisonderwijs Roosje van Leer, projectleider Onderwijs en Krimp STAMM Assen, 7 december 2012
Krimp?
Krimp? - Krimp = minder inwoners - Op termijn ook minder huishoudens - Veranderende samenstelling bevolking: - Vergrijzing (meer ouderen) - Ontgroening (minder kinderen)
Vergrijzing en ontgroening Bron: bevolkingsprognose XVII, provincie Drenthe, april 2012
Krimp in het basisonderwijs
Leerlingendaling: landelijk fenomeen Bron: Interbestuurlijke Voortgangsrapportage Bevolkingsdaling 2012
Dalend aantal leerlingen in Drenthe Verwachte ontwikkeling basisgeneratie basisonderwijs 2011-2020 Drenthe totaal: -13% Bron: Provincie Drenthe, Bevolkingsprognose XVIII (2012) NB: Grote verschillen binnen gemeenten
Ontwikkeling basisgeneratie basisonderwijs*) 2000-2011 *) 4 t/m 11 jarigen + 30% van de 12-jarigen Drenthe totaal: +4% Bron: CBS NB: Grote verschillen binnen gemeenten
Grote verschillen binnen gemeenten Bron: STAMM CMO Verwachte groei/daling basisgeneratie basisonderwijs 2011-2015 Basis: huidig aantal 0-4 jarigen in gebied
Gevolgen voor het onderwijs
Gevolgen krimp basisgeneratie (Middel-)grote scholen worden kleiner: - Gevolgen voor bedrijfsvoering: financiën, huisvesting, personeel - Risico s voor kwaliteit Kleine scholen worden nog kleiner: Aandacht nodig voor: - Behoud van diversiteit/ keuzevrijheid - Borgen bereikbaarheid - Gesprek over leefbaarheid dorpen - Onder opheffingsnorm
Instandhouding kleine school? Kwaliteit Leefbaarheid versus Financiën Diversiteit
Oplossingsrichtingen
Oplossingsrichtingen Krimp bestrijden Niets doen Ieder voor zich: marktaandeel vergroten Quick wins: Bedrijfsvoering: financiën, huisvesting, personeel Kwaliteit Samenwerking zonder fusie Samenwerking met fusie Oplossingen voor leefbaarheidsvraagstukken
Wie is aan zet?
Taken en verantwoordelijkheden Onderwijshuisvesting Onderwijsbeleid waaronder leerlingenvervoer, leerplicht, lokale educatieve agenda, voortijdig schoolverlaten en onderwijsachterstandenbeleid; Toezicht op financiën van het openbaar onderwijs Zorgen voor voldoende scholen voor openbaar onderwijs Leefbaarheid Stelt regels en kaders vast Bekostiging onderwijs (ook: kleine scholen toeslag) Wet- en regelgeving (ook: regels m.b.t. fusies, opheffingsnorm) Systematiek van BRIN-nummers: rem op samengaan scholen Regierol via Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling. Budgettering Kwaliteit van het onderwijs.
Krachtenveld
Adviezen
Adviezen Anticipeer op tijd Stel kind en kwaliteit centraal Werk samen in de regio Denk na over de gewenste schaal en betrek alle relevante partijen
Rondetafelsessies
Ronde tafelsessies Omgaan met leegstand zaal 4 m.m.v. Wim Lengkeek, PO-Raad Belemmeringen bij fusie Ontvangstzaal m.m.v. Paulien Huizenga, Metrium Krimpbestendig begroten zaal 6 m.m.v. Harry Swarts, ministerie OC&W
Positionpaper
Forumdiscussie
Stellingen 1. De uitdaging van krimp is groot, maar krimp biedt ook kansen
Stellingen 2. Kleine scholen moeten zo lang mogelijk open blijven; dat is belangrijk voor de leefbaarheid van dorpen
Stellingen 3. De kwaliteit op zeer kleine scholen is kwetsbaar; stel daarom een minimumomvang vast
Stellingen 4. De Kleine scholen toeslag leidt tot uitstel sluiting; dit is niet altijd in het belang van de leerling
Stellingen 5. Bekostiging op basis van leerlingdichtheid geeft schoolbesturen meer mogelijkheden om te werken aan oplossingen
Stellingen 6. De school van de toekomst is een school waarbinnen verschillende levensbeschouwingen een plaats vinden
Stellingen 7. Gemeenten moeten hun verantwoordelijkheid voor accommodaties inzetten om schoolbesturen te bewegen tot samenwerking