Toelichting voorstel voor vorming van een Samenwerkingsbestuur

Transcriptie

1 Toelichting voorstel voor vorming van een Samenwerkingsbestuur Ledenvergadering Vereniging Christelijk Basisonderwijs t Bildt en Leeuwarderadeel 2 juni 2015 Paulien Huizenga

2 Onderwerpen 1. Informatie huidige situatie 2. Aanleiding en noodzaak 3. Historie en genomen stappen 4. Eisen aan en ambitie van het samenwerkingsbestuur 5. Resultaten van het onderzoek 6. Het nieuwe samenwerkingsbestuur 7. Gevolgen voor de kinderen, medewerkers en ouders 8. Van vereniging naar 2 stichtingen 9. Stappen in de besluitvorming 10. Vragen, meningen en discussie 2

3 Het huidig onderwijsstelsel VRIJHEID van ONDERWIJS BIJZONDER ONDERWIJS OPENBAAR ONDERWIJS Confessioneel Niet confessioneel RK PC Islam Geref Alg. Bijz. Open baar Een school heeft altijd een eigen identiteit; Katholiek, Christelijk, Islamitisch, Gereformeerd, Algemeen Bijzonder of Openbaar. De identiteit van de school veranderd niet door een bestuursfusie. De identiteit van de school kan wel veranderen door een scholenfusie. Een besturen fusie is geen scholen fusie!

4 Wat is een samenwerkingsbestuur? Samenwerkingsbestuur BIJZONDER ONDERWIJS OPENBAAR ONDERWIJS Christelijke scholen Samenwerkingsscholen Openbare scholen P.C. ALG. BIJZ. Open baar Een schoolbestuur kan een bijzonder bestuur, een openbaar bestuur of een samenwerkingsbestuur zijn. Een samenwerkingsbestuur gebruikt de CAO-PO; onderdeel bijzonder onderwijs De scholen behouden de eigen identiteit! 4

5 Gemeenten en scholen Scholen onder 245 leerlingen worden door Ministerie Onderwijs gezien als kleine scholen. Kleine scholen mogen blijven bestaan omdat ze in hetzelfde bestuur zitten als grote scholen. 5

6 OWG Fier en VCBO G2 Ontstaan uit 4 gemeenten, nu zelfstandige stichting Van openbaar => openbaar en algemeen bijzonder Openbare en algemeen bijzondere scholen Samenwerkingsscholen Zoeken naar samenwerking Stichting binnen het Bijzonder Onderwijs Ontstaan uit verschillende scholen in de dorpen Samenvoeging verenigingen tot nu 1 vereniging Christelijke scholen Samenwerkingsscholen Zoeken naar samenwerking Vereniging binnen het Bijzonder Onderwijs 6

7 Krimp: Aanleiding en noodzaak 1. daling met 250 LL tussen 2011 en 2017 (en verdere daling verwacht) 2. met name gevolgen voor de kleine scholen: 1. Kwaliteit (meerdere groepen tegelijk) en sociaal (leeftijdsgenootjes missen) 2. Betaalbaarheid (bekostiging is gebaseerd op grote groepen) 3. Opheffingsnormen (solidariteit grote en kleine scholen binnen 1 schoolbestuur) Groeiende verantwoordelijkheid schoolbesturen: 1. Kwaliteit en passende onderwijs 2. Buitenonderhoud, kostenreductie en betaalbaarheid Lastige trajecten voor vorming van samenwerkingsscholen: 1. Keuze voor schoolbestuur geeft druk op identiteit van de school 2. Detachering => nieuw dienstverband voor medewerkers en verplichte mobiliteit 3. Uitstroom van samenwerkingsscholen maakt het schoolbestuur kwetsbaar => Zoeken naar een oplossing voor VCBO G2! 7

8 Historie 2010: Gemeenten t Bildt en Leeuwarderadeel willen samenwerkingsscholen Om te anticiperen op de krimp is er visie-notitie Vitale Voorzieningen. De wens is dat er scholen in de kleine dorpen kunnen blijven. De gemeenten willen daarvoor graag samenwerkingsscholen faciliteren. VCBO G2 en OWG Fier kunnen dat in t Bildt en Leeuwarderadeel samen realiseren. 2012, 2013 en 2014: Er komen samenwerkingsscholen! Samenwerkingsschool in Vrouwenparochie (onder OWG Fier) Plannen voor samenwerkingsscholen in: Ouwe Syl (onder VCBO G2), Britsum en Koarnjum (onder VCBO G2) => De vorming van samenwerkingsscholen blijft ingewikkeld; werkgeverschap, bestuurlijke verantwoordelijkheid en identiteit 8

9 Genomen stappen 2012: Christelijk en openbaar onderwijs zoeken samen naar vernieuwing! Er wordt gesproken over een groot samenwerkingsverband met meerdere schoolbesturen voor heel Noord West Friesland. Een grote koepelorganisatie of samenwerkingsbestuur blijkt qua besluitvorming niet haalbaar. 2013: Contact met andere christelijke schoolbesturen! Geen goed moment voor fusie binnen dezelfde denominatie: CBO Noord West Friesland is net gefuseerd. VCBO Leeuwarden heeft geen samenwerkingsscholen en heeft daar geen ruimte voor in haar statuten. Dit type fusie helpt niet voor de samenwerkingsscholen. 2014: Een kleiner samenwerkingsbestuur lijkt het beste voor de Christelijke en de samenwerkingsscholen van VCBO G2 Start onderzoek naar een Samenwerkingsbestuur in mei 2014 met Intentieverklaring. Informatiebijeenkomst voor de Leden VCPO G2 op 3 juni

10 Eisen aan de fusieorganisatie 1. Eenvoudig behouden en vormen van (samenwerkings)scholen in de kleinere dorpen 2. Behouden en versterken van de Christelijke identiteit op de christelijke en samenwerkingsscholen. Meer aandacht voor identiteit op alle scholen. 3. Behouden van zoveel mogelijk werkgelegenheid 4. Behouden van solidariteit tussen de scholen en medewerkers 5. Verkrijgen van gelijkwaardige zeggenschap en medezeggenschap in de nieuwe organisatie (christelijk en openbaar) Kan alleen door vorming van een nieuw Samenwerkingsbestuur. 10

11 Ambitie in de Intentieverklaring Eén bestuur voor openbare, christelijke en samenwerkingsscholen! het aanbieden van onderwijs met verschillende identiteit (openbare, christelijke en samenwerkingsscholen) en onderwijsconcepten om de diversiteit en continuïteit van het onderwijskundig proces te borgen gezamenlijk ervoor zorg te dragen dat er zoveel mogelijk kwalitatieve en betaalbare scholen toegankelijk blijven waar mogelijk en passend, zorg te dragen voor het behouden van relatief kleine scholen in de dorpen door het samenvoegen van openbare en christelijke basisscholen tot samenwerkingsscholen gezamenlijk en gericht te investeren in de kwaliteit van de gehele organisatie. => Het onderzoek geeft verdere uitwerking en biedt inhoud voor besluitvorming

12 Onderzoek: planning en realisatie Realisatie Planning 4 maand 3 maanden Voorbereiden, intentie, aanpak en werkwijze Uitwerken en verbinden 3 maanden Voorgenomen besluit, advies, instemmen, besluiten o.b.v rapport Min. 3 maanden Toets B&W s Fusietoets OCW, Formaliseren, (her)inrichten Vanaf Organisaties binnen de nieuwe kaders vormgeven Formele fusiedatum Werkgroepen vanuit beide organisaties - Bestuurlijke bijeenkomsten - Nieuwsbrieven voor ouders - Informatiebijeenkomsten voor medewerkers - Informatiebijeenkomst voor ouders en leden - Informatiebijeenkomst voor gemeenteraden Zorgvuldigheid voor snelheid 12

13 Onderzoek: uitgewerkte documenten Hoe zien beide organisaties er nu uit en welke mogelijkheden zien we? Hoe willen we dat de nieuwe organisatie er straks uit gaat zien? Ontwikkelen Koers en Ambitie nieuwe organisatie Intentie verklaring Leidende principes Visie op nieuwe organisatie en werkwijze Ontwerpen Organisatie en formele zaken - Onderwijskwaliteit - Identiteit - Organisatie - Financiën - Medezeggenschap Risico analyse Verschil analyse Organi satie ontwerp Formele docu menten Fusierapport Fusie-effect-rapportage Stichting Statuten Instemming GMR Advies B&W 13

14 Onderzoek: financiële vergelijking Kengetallen CBO G2 Onderwijsgroep Fier Landelijk Normen Solvabiliteit 83 % 71 % 69 % 30 % Liquiditeit 3,3 2,5 2,1 >1 Weerstandsvermogen 13 % 17 % 27 % 5 % Kapitalisatiefactor 52 % 38 % 51 % 35 % Stand van de reserves CBO G2 Per 31 december Algemene en Bestemmingreserve Publiek Bestemmingsreserve Privaat Totaal eigen vermogen Voorzieningen Personeel Verschil vooral in private reserve CBO G2 Onderwijsgroep Fier Stand van de reserves Per 31 december Algemene en Bestemmingreserve Publiek Bestemmingsreserve Privaat Totaal eigen vermogen Voorzieningen Personeel

15 Nieuwe gezamenlijke stichting Christelijk Openbaar Raad van Advies Raad van Toezicht Christelijk Openbaar Bestuursbureau Het Bestuur GMR Schooldirecteur MR Schoolteam 15

16 Gevolgen voor kinderen, medewerkers en ouders Eén bestuurlijke koepelorganisatie; de scholen veranderen daardoor niet! 1. Voor de ouders en de kinderen verandert er weinig. De scholen blijven werken met een eigen identiteit, eigen schoolplan en eigen schoolconcept. 2. Het beleid (financieel, personeel, huisvesting, ICT) zal in stappen worden geharmoniseerd en voor advies of instemming aan de nieuwe GMR worden voorgelegd. 3. Iedere medewerker krijgt een bestuursaanstelling bij de nieuwe stichting. 4. De CAO-PO (deel bijzonder onderwijs) blijft voor iedereen het uitgangspunt 5. De nieuwe stichting biedt minimaal 2 jaar baangarantie en de opgebouwde rechten (arbeidsverleden, dienstverband) worden overgenomen 6. Door mobiliteit en krimp kan de vraag om te werken op een andere school (een samenwerkingsschool) dan de school waarop de medewerker nu werkzaam is ontstaan. 7. Iedere medewerker mag werken op alle (25) scholen. Mogelijkheden voor mobiliteit nemen toe. 16

17 Van vereniging naar 2 stichtingen Stichting NO voor basisonderwijs VCBO G2 Stichting Vrienden van NO voor stimulering identiteit en levensbeschouwing => Deze verandering vraagt van de Leden de ontbinding van de Vereniging VCBO G2. 17

18 Stappen in de besluitvorming Intentieverklaring besturen VCBO G2 en OWG Fier (16 mei 2014) Voorgenomen besluit besturen VBCO G2 en OWG Fier (februari 2015) Instemming medezeggenschapsraden VBCO G2 en OWG Fier (21 april 2015) Informatie aan 4 gemeenten (26 mei 2015) Besluit leden van VCBO G2 (2 of 16 juni 2015) Fusietoets door Ministerie van Onderwijs (..) 18

19 Vragen en discussie 19

20 Onderzoek: verschil- en risicoanalyse Verschillen rechtsvorm en statuten grondslag en identiteit profielen van de functies grootte en organigram personeelsbeleid en rechtspositie financieel beleid en financiële positie Overeenkomsten: Primair onderwijs Kwaliteit scholen vergelijkbaar Financieel stabiel Veel krimp Scholen voor een groot deel in dezelfde regio Mogelijke risico s: Energie nodig om van 2, 1 nieuwe organisatie te maken; cultuurverschillen Kleine kans werken bij school met ongewenste identiteit of profiel Noodzaak en meerwaarde niet duidelijk; zich herhalende discussies Mogelijke kansen: Mobiliteit en werkgelegenheid (25 scholen) Bredere invalshoek en behoud identiteit (door 3 type scholen te behouden) Stabielere organisatie Snellere realisatie samenwerkingsscholen Kostenreductie Conclusie Op basis van de verschilanalyse zijn de financiële en organisatorische risico s voor beide organisaties bestuurbaar te noemen. Verschillen zijn of worden vertaald in wensen of uitgangspunten voor de nieuwe gezamenlijke organisatie 20

21 Gedachte één organisatie toegankelijk voor alle kinderen focus op kwaliteit van onderwijs en verankering in de regio ruimte voor diverse identiteiten De norm per school is gebaseerd op aantal LL, bij tekort komen er aanvullingen vanuit bestuurlijke reserves (publieke en private middelen) Scholen hebben eigen profiel met eigen identiteit Elke school heeft een eigen schoolreserve De nieuwe organisatie Bestuurlijk Vorm Samenwerkingsbestuur (Stichting) overleg met betrokken gemeenten blijft bestaan formeel toezicht vanuit gemeente alleen bij stichten en sluiten openbare scholen gerichte overlegorganen met partners in de regio warm toezicht; dichtbij, adviserend, extra buffer toekomstgericht; visie en verankering overzicht, toezicht houdend en controlerend richtinggevend niet gericht op dagelijkse praktijk vaststellen strategisch beleid Raad van Toezicht - 1 voorzitter, min. 5 en max. 7 leden - volgen Code Goed Bestuur - diverse profielen, zowel inhoudelijk als aansluiting bij ouders, aandacht voor deskundigheden, achtergronden, diversiteit, verankering in de regio en identiteit - niet in dienst, alleen onkostenvergoeding - voordracht door GMR van minimaal 1 lid RvT stabiele besturing en kennis van historie aandacht voor veranderkracht ontwerpen en uitvoeren strategisch beleid minder kosten dan situatie voor fusie Gericht op verankering identiteit - 1 Bestuurder (College van Bestuur) - Eind verantwoordelijk bestuurlijk en dagelijks Raad van Advies - Focus op identiteit en levensbeschouwing 21

22 De nieuwe organisatie Management en ondersteuning Gedachte Vorm Vertaling in alle geledingen Draagkracht voor identiteit in organisatie verankeren: Scholen hebben een eigen identiteit beschreven, geleefde en beleefde identiteit vertalen Geen extra commissies wel verankering in de lijn! ervaring, verankering en zichtbaar binnen netwerken 1 Directie overleg centrale rol schooldirecteuren schooldirecteur is integraal verantwoordelijk bundeling en sturing expertise werken aan organisatie brede werkzaamheden is incl. verbinding met de werkvloer organiseren adviserend ten aanzien van beleid beperkt bovenschoolse ondersteuning nodig primair gericht op ondersteuning Bestuur en directeuren expertise nodig op onderwijs, kwaliteit en zorg borging identiteit bedrijfsvoering en financiële kennis cruciaal 1 Bestuursbureau secretarieel, personeel, financiën, huisvesting, ICT portefeuilles op identiteit, kwaliteit en onderwijs huidige medewerkers zijn de basis inhuur en inleen alleen waar passend pro-actief en tijdig betrokken Inhoudelijk sterk goede vertegenwoordiging zonder last of ruggespraak 1 GMR 50%-50% ouders-medewerkers, divers qua; identiteit, schoolgrootte expertisegebieden koppeling scholen (medewerkers en ouders) via MR ouderparticipatie (geen beleid of zeggenschap) MR per school oudervereniging per school 22