Dertec Aandrijftechniek

Dertec Aandrijftechniek Mechanische motor variatoren MODULE (VAKCODE): BEROEPSPRODUCT: Stage Eindverslag PERIODE: Blok 2: 18-11-2013 t/m 07-02-2014 RAPPORT VAN: Stefan Immerzeel (10056025) Stagebegeleider: Bedrijfsmentoren: H. Drabben F. Noest

Plan van Aanpak Mechanische motor variatoren Stefan Immerzeel Noordwijk Februari 2014 2

Voorwoord Dit eindrapport is geschreven in het kader van de stage periode in shift 2 van het studiejaar 2013-2014. De stage periode is onderdeel van de opleiding werktuigbouwkunde aan de TIS Delft. Binnen deze stageperiode is een opdracht verworven van het bedrijf Dertec Aandrijftechniek met als doel het bedrijf helpen bij de overnamen van het Duitse bedrijf BKD Antriebstechnik. Voor de totstandkoming van dit rapport wil ik graag het gehele bedrijf Dertec bedanken. Met name wil ik Frans Noest en Harm Pröpper bedanken voor de begeleiding vanuit het bedrijf tijdens de stage periode. Ik ben ook erg dankbaar voor de kansen die ik gekregen heb tijdens mijn stageperiode met in het bijzonder de reis naar BKD in Duitsland. 3

Inhoudsopgave Samenvatting... 5 Figuren lijst... 6 1 Inleiding... 7 2 Achtergronden... 8 2.1 Over het bedrijf... 8 2.2 Over de afdeling... 8 3 Opdracht... 9 4 Werking van de mechanische motor variator... 10 4.1 algemeen... 10 4.2 kogel principe... 10 4.3 Beweging van de ringen bij afnemend en toenemend toerental... 11 4.4 Minimale snelheid... 12 4.5 Maximale snelheid... 12 5 Verrichte werkzaamheden... 14 6 Mechanische motor variator assembleren... 16 6.1 Subassemblage: uitgaande as... 16 6.2 Subassemblage: ingaande as... 17 6.3 Subassemblage: regelpakket... 19 6.4 Subassemblage: verstelspindel... 21 6.5 hoofdassemblage... 21 7 Verwacht resultaat... 25 8 Resultaten... 26 8.1 Onderzoeker... 26 8.2 Ontwerper... 26 8.3 beheerder... 27 9 Tekeningen... 29 9.1 Het huis... 29 9.2 Drukschijf... 30 10 Evaluatie op het stagewerkplan... 32 Bijlages... 33 Bijlage I: 2D tekeningen... 34 4

Samenvatting In dit eindverslag worden de resultaten besproken van de stage periode bij Dertec Aandrijftechniek. Om meer duidelijkheid te krijgen over wat Dertec voor bedrijf is en wat de stageopdracht inhield wordt er aan het begin van het verslag de achtergrond van het bedrijf en de stageopdracht besproken. Uit de stageopdracht is te lezen dat Dertec een bedrijf uit Duitsland heeft overgenomen genaamd BKD. BKD produceerde mechanische motor variatoren maar moest noodgedwongen stoppen. Dertec wilde graag de productie van de variatoren voortzetten in Nederland, waardoor ze ervoor hebben gekozen om het bedrijf over te nemen. Tijdens de stageopdracht lag de focus op de productie en het verkoop klaar maken van de variatoren. Er is nu nog niet heel veel duidelijk wat het product inhoudt en wat de werking ervan is. Daarom wordt er in hoofdstuk 3 onderzocht wat de werking van de mechanische motor variator is. In dit hoofdstuk wordt onder andere besproken welk soorten variatoren er op de markt zijn en wat er binnen in de variator gebeurd wanneer deze naar zijn minimale of maximale snelheid beweegt. Tijdens de stage periode zijn er veel werkzaamheden verricht. Deze werkzaamheden zijn allemaal opgesomd in hoofdstuk 4. Er wordt ook onder andere besproken wat er tijdens deze werkzaamheden gedaan moest worden. Voor Dertec is het erg belangrijk dat ze weten hoe de mechanische motor variator geassembleerd moet worden. Om te leren hoe de variator geassembleerd moet worden is er in januari naar BKD afgereisd, waar stap voor stap uitgelegd werd hoe de variator geassembleerd moest worden. De montage stappen worden in hoofdstuk 5 besproken. In het stage werkplan werd er besproken wat de verwachten resultaten zouden zijn aan het eind van de stageperiode. Deze verwachtingen worden nog eens in hoofdstuk 6 besproken. Vervolgens worden er in hoofdstuk 7 de daadwerkelijke resultaten besproken. Er moest veel getekend worden tijdens de stageperiode. Om een indruk te krijgen van wat er zoal getekend moest worden en wat het belangrijkste en moeilijkste onderdeel was om te tekenen, worden er in hoofdstuk 8 tekeningen besproken. Tot slot wordt er een evaluatie op het stage werkplan gegeven. Hierin wordt besproken welke werkzaamheden in de loop van de stage periode verricht zijn en of dit enigszins klopt met wat er in het stage werkplan was besproken. 5

Figuren lijst Figuur Naam Bladzijden Figuur 4.1 Draairichting horizontaal, minimale snelheid = 0 rpm Blz. 11 Figuur 4.2 Draairichting maximale helling, maximale snelheid = 0,5 x aandrijving snelheid Blz. 12 Figuur 4.3 Het bewegen van de ringen bij een afnemend toerental Blz. 12 Figuur 4.4 Het bewegen van de ringen bij een toenemend toerental Blz. 13 Figuur 6.1 Onderdelen die gebruikt worden voor de subassemblage uitgaande as Blz. 17 Figuur 6.2 Het vastzetten van de lager in de uitgaande deksel Blz. 17 Figuur 6.3 Opschuren van de uitgaande as Blz. 18 Figuur 6.4 Uitgaande as vastzetten met zegering Blz. 18 Figuur 6.5 Onderdelen subassemblage ingaande as Blz. 18 Figuur 6.6 Vastzetten van lager in de ingaande deksel met zegering Blz. 19 Figuur 6.7 Vastmaken van de rollen in de ingaande deksel Blz. 19 Figuur 6.8 Oliekering insmeren met loktide Blz. 19 Figuur 6.9 Kogellager op de ingaande as monteren Blz. 20 Figuur 6.10 Spie op as monteren Blz. 20 Figuur 6.11 Onderdelen subassemblage regelpakket Blz. 20 Figuur 6.12 Opschuren regelring Blz. 21 Figuur 6.13 Opschuren aandrijfring Blz. 21 Figuur 6.14 Kunststof afstandhouder, regelring en rollenhouder op de aandrijfring monteren Blz. 21 Figuur 6.15 Plaatsen van de veren Blz. 21 Figuur 6.16 Monteren van de zegering en spie Blz. 22 Figuur 6.17 Verstelspindel Blz. 22 Figuur 6.18 Monteren van de subassemblage uigaande as met het huis van de variator Blz. 23 Figuur 6.19 Het plaatsen van de kogels Blz. 23 Figuur 6.20 Plaatsen van de regelring Blz. 23 Figuur 6.21 De subassemblage ingaande as monteren Blz. 24 Figuur 6.22 Koppeling monteren Blz. 24 Figuur 6.23 Bouten, olie pijlglas en moeren monteren Blz. 24 Figuur 6.24 Mechanische motor variator na de assemblage Blz. 25 Figuur 8.1 Oud BKD ontwerp van het huis Blz. 28 Figuur 8.2 Nieuw ontwerp Dertec van het huis Blz. 28 Figuur 8.3 Gedemonteerde en gemonteerde mechanische motor variator Blz. 29 Figuur 9.1 Nieuw 3D-Ontwerp van het huis Blz. 31 Figuur 9.2 Geproduceerd huis van het nieuwe 3D-ontwerp Blz. 31 Figuur 9.3 3D-tekening achterkant drukschijf Blz. 32 Figuur 9.4 Helling van de drukschijf Blz. 32 6

1 Inleiding Een overnamen van een bedrijf neemt veel tijd in beslag. Om naast de overnamen ook nog de normale activiteiten voort te zetten. Had Dertec iemand nodig die zich volledig kon concentreren op het BKD project. Dertec koos er daarom voor om een stagiaire aan te nemen. Tijdens de stage periode zal de stagiaire zich bezig houden met het helpen van Dertec bij de overnamen van BKD. Op 1 maart is Dertec aandrijftechniek niet alleen een technische handelsonderneming maar ook een productiebedrijf. In maart zal Dertec zich naast hun handelswerkzaamheden zich bezig gaan houden met het produceren van mechanische motor variatoren. Dit product is in november 2013 overgenomen van het Duitse bedrijf BKD antriebstechnik. Dertec neemt veel van deze mechanische motor variatoren af bij BKD en levert deze aan hun klanten in Nederland. Wanneer BKD zal stoppen met de productie loopt Dertec de kans dat er klanten zijn die bij hun weg gaan doordat Dertec geen variator meer kan leveren aan ze. De klanten van Dertec die de variator af nemen. Nemen niet alleen de variator af ze kopen ook andere elektromechanische aandrijf of conveyortechnieken. Als Dertec deze klanten verliest zullen ze veel winst mislopen. Om er voor te zorgen dat Dertec deze winst behoud hebben ze er dus voor gekozen om BKD over te nemen. In de hoofdstukken 2 en 3 van dit rapport wordt aandacht besteed aan de achtergrond van het bedrijf en het bespreken van de stageopdracht. Daarna zal er in hoofdstuk 4 de werking van de mechanische motor variator uitgelegd worden. Dit wordt aan de hand van het kogelprincipe en de beweegbare ringen bij toe- en afnemende snelheid uitgelegd. De verrichte werkzaamheden tijdens de stageperiode zullen in hoofdstuk 5 besproken worden. Na het bespreken van de werkzaamheden zal er in hoofdstuk 6 uitgelegd worden aan de hand van figuren hoe de mechanische motor variator wordt geassembleerd. De Hoofdstukken 7 en 8 staan in het teken van verwacht resultaat en het uiteindelijke resultaat op de verrichte werkzaamheden. Nadat er in hoofdstuk 9 besproken is welke onderdelen van de mechanische motor variator getekend zijn wordt er in hoofdstuk 10 een evaluatie gegeven op het stagewerkplan. Tot slot zijn er drie bijlages toegevoegd aan het rapport: 2Dtekeningen, evaluatie competentieset en de catalogus van BKD. 7

2 Achtergronden Op 18-11-2013 is de stage periode bij Dertec Aandrijftechniek gestart. Aan het eind van de stage periode die op 07-02-2014 eindigt, verwacht het bedrijf dat het overgenomen product van het Duitse bedrijf BKD voor een groot gedeelte productie en verkoop klaar is. 2.1 Over het bedrijf Sinds de oprichting van Dertec in 2002 hebben ze zich gespecialiseerd in de elektromechanische aandrijf en conveyortechniek. Dertec richt zich binnen de conveyortechniek op de verkoop van elektromechanische bouwdelen. De merken waarvan ze distributeur zijn, zijn onder andere F-Part, System Plast, Solus, Flexon System Plast, Control Techniques, Varmec, TLS en Eurobelt. Dertec heeft een klantenkring die zich vooral in Nederland bevind. Als de klant wil dat de bouwdelen geassembleerd moeten worden, kan Dertec dit zelf. Ze beschikken namelijk over een werkplaats waar personeel werkt die jarenlange ervaring heeft op het gebied van aandrijftechniek. Naast het verkopen en assembleren van bouwdelen voor de conveyortechniek is Dertec sinds een paar jaar bezig met het ontwikkelen en produceren van een lijn roestvaststalen aandrijvingen. Ze zijn hiermee begonnen door de toenemende vraag vanuit de voedingsmiddelen industrie voor corrosie vaste aandrijvingen. 2.2 Over de afdeling De prioriteit van Dertec is het verkopen van conveyortechnische bouwdelen, maar door de toenemende vraag van roestvaststalen bouwdelen voor de voedingsmiddelen industrie is Dertec in de ontwikkeling en productie gerold. Omdat Dertec net is gestart met een roestvaststalen lijn voor de voedingsmiddelen industrie ligt er nog veel werk in de ontwikkeling van deze product lijn. Naast het ontwikkelen van een roestvaststalen lijn heeft Dertec onlangs een Duits bedrijf overgenomen genaamd BKD. BKD produceerde sinds circa 1998 mechanische motor variatoren gebaseerd op het kogel principe, maar stoppen dit jaar met de productie. Dertec zag hier markt in en heeft het bedrijf overgenomen. De overname brengt veel werk met zich mee, waarvoor ze een stagiaire hebben aangenomen. Gedurende de stage periode ligt de focus op het opzetten van de variatoren lijn in Nederland. 8

3 Opdracht Dertec heeft een klein bedrijf in Duitsland overgenomen genaamd BKD Antriebstechnik. BKD produceerde een lange tijd mechanische variatoren, maar moest dit jaar noodgedwongen stoppen. Het product waar het om gaat is wat technisch achterhaald. De variatoren zijn in het verleden toegepast in situaties waar aandrijvingen in toeren geregeld moesten worden. Het toerental kon aangepast worden door aan een verstelhandwiel te draaien. Hierdoor wordt de snelheid van de uitgaande as geregeld. Inmiddels heeft de elektronica deze markt overgenomen door elektronisch het toerental van de uitgaande as te regelen. Deze elektronische toerenregelaars worden frequentieregelaars genoemd. In de tijd van de mechanische motor variatoren waren de frequentieregelaars duur en onbetrouwbaar, terwijl de frequentieregelaars nu relatief goedkoop en erg betrouwbaar zijn. Hoewel de frequentieregelaar veel voordelen heeft zijn er ook wel degelijk nadelen aan verbonden. - Zo kunnen de frequentieregelaars niet worden toegepast in een ATEX omgeving. ATEX is een norm voor toepassing in explosie gevaarlijke omgevingen. - Het askoppel neemt bij een mechanische regeling bij dalend toerental toe, bij een elektronische regeling blijft het askoppel gelijk aan dat bij 50Hz. - In bepaalde situaties wordt men niet echt blij van elektronica. Hier wordt vooral gedoeld op de land en tuinbouw sector. Maar ook bijvoorbeeld in ATEX situaties in combinatie met pompen Het Duitse bedrijf waarvan het product is overgenomen heeft alles verzorgd en netjes op papier bijgehouden, alleen is er niets digitaal genoteerd. Het product bestaat uit een serie van 5 verschillende basis modules. De onderdelen worden momenteel in Duitsland bij een Duitse partner van BKD geproduceerd, gedeeltelijk voor gemonteerd en als onderdeel of subassemblage aangeleverd bij BKD. Alle onderdelen van de 5 basis modules zijn op papier getekend. Zo zijn er geen digitale tekeningen, artikelnummers en is er geen voorraad administratie. Omdat het product nu van Dertec is, willen ze dat alles goed vastgelegd wordt en dat er een eigen stempel op het product wordt gedrukt. Het liefst gebeurt dat digitaal omdat Dertec na de overname zelfstandig zal gaan inkopen en op zoek is naar kostprijsverlaging en interne logistieke optimalisatie. De opdracht bestaat onder andere uit: - Het leren begrijpen hoe een variator in het algemeen en in het bijzonder deze variator, werkt. - Hoe gaat de assemblage, welke gereedschappen worden er gebruikt en welke volgorde van monteren. - Leer de structuur van het product te begrijpen waardoor er een assemblage opdracht per type kan worden opgesteld. Assemblage opdracht moet bestaan uit alle te gebruiken artikelen (nummers en aantallen) per samenstelling. - Kostprijs uit bestaande situatie overnemen/controleren en in de nieuwe situatie opnemen. - Tekening pakket (oud) controleren of het compleet is en archiveren, eventueel het tekenen in Inventor, zodat Dertec over digitale tekeningen kan beschikken. Dit zowel op artikelniveau als op samenstellings niveau. - Minimum/maximum voorraad vastleggen op basis van voorheen verkochte aantallen. - Van standaard afwijkende types vastleggen (klant specifiek). Om al deze opdrachten binnen een tijdsbestek van 11 weken af te ronden zal een hele klus worden. In overleg met de stagebegeleider vanuit Dertec wordt er gekeken wat haalbaar is en wat voor de stageopdracht ook gedaan moet worden om de stage voldoende inhoud te geven. 9

4 Werking van de mechanische motor variator Een mechanische motor variator wordt gebruikt om het toerental van een aandrijving aan te passen. Het aanpassen van het toerental gebeurt op verschillende manieren. Zo zijn er variatoren verkrijgbaar die gebruik maken van schijven, riemen of kogels. Door de schijven, riemen of kogels mechanisch aan te passen kan de overbrengingsverhouding veranderd worden. Dit heeft als gevolgen dat de uitgaande as langzamer of juist sneller gaat draaien. 4.1 algemeen Er bestaan dus drie verschillende type mechanische motor variatoren. De type variator die Dertec heeft overgenomen van BKD Antriebstechnik, is een kogel variator. Het voordeel van deze variator tegenover de andere type variatoren is dat de kogels geen slijtage vertonen. Schijven zullen na enige tijd op hetzelfde punt gedraaid te hebben inslijten. Dit heeft als gevolgen dat de overbrengingsverhouding op dat punt niet accuraat is. Bij een riem variator vindt er ook slijtage plaatst dit komt doordat het kunststof waar de riem van gemaakt is na enige tijd verouderd of uitrekt wanneer de riem variator op een bepaald punt blijft draaien. Een ander voordeel van de kogel variator is dat deze variatoren het toerental van de uitgaande as kan regelen tot 0 terwijl de motor draait. Het nadeel van een mechanische kogel variator is wel dat er geen hoog koppel gehaald kan worden in vergelijking met andere type variatoren. Hier staat wel tegenover dat een kogel variator een hoog rendement heeft. 4.2 kogel principe Het kogel systeem van de mechanische motor variator is gebaseerd op het kogellager principe. Het verschil zit hem in de hoeveelheid buiten en binnen ringen. De kogels van de variator hebben namelijk twee buiten en twee binnen ringen (Dit is te zien in de figuren 3.1 en 3.2). Kogellagers maken gebruik van een binnen ring en een buiten ring om de kogels te sturen. Door gebruik te maken van meerdere ringen kan de draairichting van de kogels nog beter gestuurd worden. In de onderstaande plaatjes kunt u zien hoe de kogels draaien bij een minimum en maximum snelheid (zie de figuren 4.1 en 4.2). Figuur 4.1: Draairichting horizontaal, minimale snelheid = 0 rpm 10

Figuur 4.2: Draairichting maximale helling, maximale snelheid = 0,5 x aandrijving snelheid De snelheid van de uitgaande as hangt af van de draairichting van de kogels. Als de kogel horizontaal om zijn as draait is de uitgaande as op zijn minimalen snelheid en dat is 0 rpm. In figuur 3.1 is te zien dat de kogel horizontaal draait doordat het streepje in de kogel horizontaal ligt. Wanneer de kogel met zijn maximale hellingshoek om zijn as draait, draait de uitgaande as op zijn maximale snelheid. Dit is te zien in figuur 3.2, het streepje in de kogel staat namelijk op zijn maximale helling. 4.3 Beweging van de ringen bij afnemend en toenemend toerental Dat de kogel motor variator mechanisch is betekend dat de snelheid aangepast moet worden met de hand. Vroeger werden mechanische variatoren veel gebruikt, nu is deze markt over genomen door elektrische frequentieregelaars. Toch zijn er nog bedrijven die niet over gaan naar elektrische frequentieregelaars. Dit komt doordat ze niet willen over gaan naar frequentieregelaars zoals de meeste tuinbouw bedrijven of niet over kunnen gaan naar frequentieregelaars door explosie gevaar, zoals de bedrijven die werkzaam zijn binnen een ATEX omgeving. Door met de hand aan het verstelhandvat te draaien kan de snelheid van de uitgaande as geregeld worden. Het verstelhandvat zit namelijk aan een spindel vast. De spindel zorgt ervoor dat de wandelmoer die op de spindel is geplaatst zich kan verplaatsen. Het verplaatsen van de wandelmoer zorgt ervoor dat de buitenste ring aan de ingaande kant zichzelf naar de buitenste ring van de uitgaande kant duwt of er juist van af beweegt. Wanneer de ingaande buitenste ring zich naar de uitgaande buitenste ring beweegt zal het toerental van de uitgaande as afnemen. Als de ingaande buitenste ring zich van de uitgaande buitenste ring beweegt zal het toerental van de uitgaande as juist toe nemen (zie de figuren 4.3 en 4.4). Figuur 4.3: Het bewegen van de ringen bij een afnemend toerental 11

Figuur 4.4: Het bewegen van de ringen bij een toenemend toerental Door de binnenste twee ringen loopt een as. Deze as zorgt ervoor dat de twee ringen met een constant toerental draaien. Het constante toerental van de as wordt geregeld door een aandrijving. Tussen de twee buitenste en binnenste ringen komen kogels. Door het contact oppervlak van de kogels ten opzichten van de ringen te veranderen kan het constante toerental van de aandrijving aangepast worden. 4.4 Minimale snelheid Als er met het verstelhandvat naar de minimale snelheid wordt gedraaid zal de buitenste ingaande ring naar de buitenste uitgaande ring gaan bewegen. Hierdoor wordt de kogel naar beneden geduwd waardoor de binnenste uitgaande ring zich van de binnenste ingaande ring af gaat bewegen. Dit heeft als gevolg dat de kogel de uitgaande binnenste ring onder aan raakt. De ingaande binnenste ring zal niet verplaatst worden, dus de kogel blijft de ingaande binnenste ring op hetzelfde punt raken. In figuur 3.3 is er te zien wat er gebeurd met de twee buitenste en twee binnenste ringen wanneer er met het verstelhandvat naar de minimale snelheid wordt gedraaid. 4.5 Maximale snelheid Als er met het verstelhandvat naar de maximale snelheid wordt gedraaid zal de buitenste ingaande ring zich van de buitenste uitgaande ring gaan bewegen. Hierdoor wordt de kogel omhoog geduwd waardoor de binnenste uitgaande ring zich naar de binnenste ingaande ring gaat bewegen. Dit heeft als gevolg dat de kogel de uitgaande binnenste ring boven aan de ring raakt. Het contactoppervlak van de kogel met de ringen verandert ten opzichte van de minimale snelheid. De omtrek van de kogel verandert ook ten opzichte van de minimale snelheid. Deze veranderingen zorgen ervoor dat snelheid van de uitgaande as toe neemt. De ingaande binnenste ring zal niet verplaatst worden, dus de kogel blijft de ingaande binnenste ring op hetzelfde punt raken. In figuur 3.4 is er te zien wat er gebeurd met de twee buitenste en twee binnenste ringen wanneer er met het verstelhandvat naar de maximale snelheid wordt gedraaid. De mechanische kogel motor variator beschikt over de volgende specificaties. - Geschikt voor gebruik in ATEX omgeving - Verstelbare snelheid beheer tussen R = oo to 0 - Het koppel neemt toe naarmate de snelheid afneemt - De snelheid van de variator kan ingesteld worden voordat de motor draait - lineare regeling - Meerdere regeling opties - Accurate reproduceerbaarheid - IEC montage afmetingen voor de aangedreven en uitgaande kant met uitgebreide levering opties - Optimale overbrenging met synthetische frictie vloeistof - Laag geluidsniveau: 58-79 db (A) - Kan overbelasten tot 10x het nominale koppel 12

- Variabelen installatie posities - Stevig metalen ontwerp 13

5 Verrichte werkzaamheden Tijdens de stageperiode zijn er veel verschillende werkzaamheden verricht. De focus van de werkzaamheden lag vooral op de technische inhoud van de mechanische motor variator. Zo moesten er verouderde 2D tekeningen van de belangrijkste onderdelen omgezet worden naar moderne 2D/3D tekeningen. Daarnaast werd er naar Duitsland afgereisd om er achter te komen hoe de mechanische motor variator geassembleerd en afgesteld wordt. - Stage werkplan maken Het opzetten van een stage werkplan was de eerste stap die verricht moest worden bij aanvang van de stage. In zo een stage werkplan wordt onder andere de opdracht geformuleerd en de verwachtingen van het bedrijf besproken. Verder bespreekt de stagiaire in zijn werkplan wat zijn methode van aanpak is voor het verrichten van zijn werkzaamheden. - Onderzoek doen naar de werking van een mechanische motor variator Binnen de opdracht lag de focus op de technische inhoud van de mechanische motor variator. Om te weten te komen hoe dit product werkt moest er onderzoek gedaan worden naar de werking ervan. Dit kan namelijk erg helpen in de loop van de opdracht. - Het digitaal ordenen van de verouderde 2D-tekeningen De mechanische motor variator is een product wat door Dertec is overgenomen van een Duits bedrijf genaamd BKD antriebstechnik. Al de onderdelen van de mechanische motor variator zijn met de hand in 2D-getekend door het Duitse bedrijf. Deze tekeningen zijn enigs verouderd en werden geordend in mappen. Dertec wilde dat de verouderde tekeningen omgezet werden in moderne 2D /3D tekeningen zodat het aanpassen van de onderdelen dan makkelijker verloopt. Daarnaast kunnen klanten van Dertec vragen naar een eerste indruk van het product. Dertec kan dan een Step file van de 3D-tekeningen opsturen zodat ze een eerste indruk kunnen krijgen van het product. Om toch nog over de oude tekeningen te beschikken wil Dertec dat deze digitaal geordend worden in hun netwerksysteem. - Het omzetten van verouderde 2D-tekeningen naar moderne 3D -tekeningen Het Duitse bedrijf wat door Dertec is overgenomen werd gerund door een man van 71 jaar. Deze man heeft nooit geleerd om met een 3D-pakket tekeningen te maken van zijn onderdelen. Hierdoor zijn alle tekeningen met de hand in 2D-getekend. Voor Dertec was het noodzakelijk dat de 2Dtekeningen om werden gezet naar 3D-tekeningen. Dertec kan het product dan aanpassen wanneer zij dat willen. Daarnaast kunnen er klanten vragen naar het 3D-model van het product. - Moderne 3D-tekeningen omzetten naar moderne 2D-tekeningen Toen alle 3D-tekeningen van de onderdelen getekend waren moesten er nieuwe 2D-tekeningen getekend worden. De 2D-tekeningen die Dertec heeft gekregen tijdens de overnamen van BKD zijn verouderd en moesten worden omgezet in moderne 2D-tekeningen. De moderne tekeningen werden gemaakt door gebruik te maken van Autodesk Inventor professional 2014. - Het digitaal ordenen van de moderne 2D- en 3D-tekeningen Tijdens het tekenen van de 2D- en 3D-tekeningen moesten deze gelijk worden geordend in het netwerksysteem van Dertec. Er zijn 5 series van de mechanische motor variator de SK1000, 2000, 3000, 4000 en de 5000. In elke serie variator zitten dezelfde onderdelen onderdelen, ze verschillen alleen in grote. De SK1000 is het kleinst en de SK5000 is het grootst. Elke serie heeft zijn eigen map met tekeningen. 14

- In Duitsland leren hoe de mechanische motor variator geassembleerd en afgesteld wordt Het Duitse bedrijf BKD is gestopt met bestaan waardoor Dertec de productie van de mechanische motor variatoren naar Nederland moet halen. Om de productie naar Nederland te halen moest er eerst in Duitsland te weten gekomen worden hoe de mechanische motor variatoren geassembleerd en afgesteld moet worden. - Onderzoek doen naar de DIN-normen van de mechanische motor variator onderdelen Aan het begin van elke map met tekeningen zit een stuklijst. Deze stuklijst geeft aan welke onderdelen in die type variator zit. In de stuklijst staan standaard onderdelen en speciale onderdelen die alleen gebruikt worden voor de variator. Standaard onderdelen worden vaak aangegeven met een norm. De norm die gebruikt worden voor de variatoren zijn DIN-normen. Wat de DIN-normen zijn van de standaard onderdelen moest onderzocht worden. Dit onderzoek helpt Dertec bij het inkopen van de standaard onderdelen. Zo weet Dertec namelijk welke onderdelen ze moeten kopen met de juiste bemating. - Eindverslag maken Aan het eind van de stageperiode moet er een eindverslag gemaakt worden. In dit verslag staat onder andere de beschrijving van de werkzaamheden, gevonden resultaten en evaluatie op het stage werkplan. Tot slot moet er in het eindverslag een reflectie komen op de competentieset die bij het stage werkplan is gevoegd. 15

6 Mechanische motor variator assembleren Om de productie naar Nederland te verhuizen moet er eerst bekeken worden hoe de mechanische motor variator in Duitsland geassembleerd wordt. In januari is er naar Duitsland afgereisd om te leren hoe de mechanische motor variatoren geassembleerd moest worden. Tijdens de vier dagen die in Duitsland werden doorgebracht werd stap voor stap uitgelegd hoe alle onderdelen van de variatoren geassembleerd moesten worden. De assemblage begon met het maken van subassemblages. Er werden subassemblages van de uitgaande as, ingaande as, regelpakket en de verstelspindel gemaakt. Tot slot moesten al deze subassemblages bij elkaar worden gevoegd tot een geheel. 6.1 Subassemblage: uitgaande as Er werd begonnen met de subassemblage van de uitgaande as. De subassemblage van de uitgaande as bestond uit de volgende onderdelen: Uitgaande deksel, uitgaande as, spie, oliekering, 2 kogellagers en 2 zegeringen (zie figuur 6.1). Figuur 6.1: onderdelen die gebruikt worden voor de subassemblage van de uigaande as Als eerste werd er in de binnenkant van de uitgaande deksel een kogellager geperst. Deze werd vervolgens met een zegering vastgezet. De uitgaande deksel en kogellager moet verwarmd worden zodat de uitgaande as straks makkelijk in de kogellager past (zie figuur 6.2). Figuur 6.2: Het vastzetten van de lager In de uitgaande deksel 16

Voordat de uitgaande as in de kogellager werd geperst moest deze eerst wat opgeschuurd worden. Toen dit gedaan was, werd er door een handpers de uitgaande as in de lager geperst. De as werd vervolgens aan de buitenkant vastgezet met een zegering (zie de figuren 6.3 en 6.4). Figuur 6.3: Opschuren van de uitgaande as Figuur 6.4: Uitgaande as vastzetten met zegering Aan de binnenkant van de uitgaande as moest nog een kogellager worden geperst. Vervolgens werd er een oliekering aan de buitenkant tussen de uitgaande as en uitgaande deksel geplaatst. Tot slot moest een spie in de uitgaande as worden geplaatst wat dient voor de positionering. 6.2 Subassemblage: ingaande as Na de subassemblage van de uitgaande as moest er begonnen worden met de subassemblage van de ingaande as. De onderdelen die gebruikt werden voor de subassemblage van de ingaande as bestond uit: ingaande deksel, 2 kogellagers, ingaande as, oliekering, 3 rollen, spie en een koppeling (zie figuur 6.5). Figuur 6.5: onderdelen subassemblage ingaande as Net als bij de subassemblage van de uitgaande as werd er begonnen met het inpersen van de kogellager maar nu in de buitenkant van de ingaande deksel met een handpers. De kogellager werd door een zegelring vastgezet in de ingaande deksel (zie figuur 6.6) 17

Figuur 6.6: Vastzetten van lager in de ingaande deksel met zegelring Vervolgens werden de 3 rollen in de ingaande deksel gemonteerd. Nadat de 3 rollen in de ingaande deksel zijn gemonteerd werd de oliekering bevestigd aan de buitenkant van de ingaande deksel. Voor dat de oliekering bevestigd kon worden moest deze eerst worden ingesmeerd met loktide (zie de figuren 6.7 en 6.8). Figuur 6.7: vastmaken van de rollen in de ingaande deksel Figuur 6.8: Oliekering insmeren met loktide Nadat alle werkzaamheden aan de ingaande deksel klaar zijn kan er begonnen worden om de ingaande as in de lager en ingaande deksel te persen met de handpers. Om de ingaande as vast te maken aan de ingaande deksel en lager wordt er een zegering gebruikt. Op de ingaande as moesten nog twee onderdelen gemonteerd worden voordat de ingaande as subassemblage echt klaar was. Er moest namelijk nog een kogellager en een spie gemonteerd worden. De kogellager werd op de bovenkant van de ingaande as gemonteerd. Ten slotte werd de spie gemonteerd in de as zodat het onderdeel straks goed geportioneerd wordt (zie de figuren 6.9 en 6.10). 18

Figuur 6.9: kogellager op de ingaande as monteren Figuur 6.10: Spie op as monteren 6.3 Subassemblage: regelpakket Het regelpakket is de belangrijkste subassemblage doordat dit het gedeelte van de variator is wat wordt aangedreven door een aandrijving en er voor moet zorgen dat de uitgaande as een bepaald aantal toeren draait. Het regelpakket bestaat uit: regelring, aandrijfring, drukschijf, spie, kunststof afstand houder met kogels, 10 veren, 2 ringen, 2 zegeringen en een rollenhouder met rollen (zie figuur 6.11). Figuur 6.11: Onderdelen subassemblage regelpakket Voordat er begonnen kan worden met het assembleren van de subassemblage moeten eerst de regelring en de aandrijfring opgeschuurd worden. Als de regelring en aandrijfring geschuurd zijn kan er begonnen worden met de subassemblage (zie de figuren 6.12 en 6.13). 19

Figuur 6.12: Opschuren regelring Figuur 6.13: opschuren aandrijfring De eerste stap van het regelpakket is de afstandhouder op de aandrijfring te monteren. Vervolgens worden de regelring en de rollenhouder met rollen aan elkaar bevestigd waarna ze op de aandrijfring worden gemonteerd (zie figuur 6.14). Figuur 6.14: kunststof afstandhouder, regerlring en rollenhouder op de aandrijfring monteren Om er voor te zorgen dat de aandrijfring en regelring apart van elkaar kunnen bewegen worden er een teflon ring, stalen ring en 10 veren over de as van de aandrijfring geplaatst (zie figuur 6.15). Figuur 6.15: Plaatsen van de veren 20

Om de onderdelen te positioneren wordt er weer gebruik gemaakt van een spie, deze wordt in de aandrijfring gemonteerd. Tot slot wordt de drukschijf op de aandrijfring geplaatst en vast gezet met een zegelring (zie figuur 6.16). Figuur 5.16: monteren van de zegelring en spie 6.4 Subassemblage: verstelspindel Er wordt gebruik gemaakt van een verstelspindel om ervoor te zorgen dat als er aan het verstelhandvat wordt gedraaid dit wordt doorgegeven aan de verstelring. De verstelring zorgt er op zijn beurt voor dat de kogels een ander contactoppervlak krijgen waardoor het toerental toe of afneemt. De verstelspindel bestaat uit een wandelboer, 2 messing glijbusjes met 2 o-ringen, 2 afstandsbusjes en de spindel zelf. Er wordt begonnen met een messing glijbusje met o-ring aan een kant van de spindel vast te maken. Vervolgens wordt er afstandbusje op de spindel gemonteerd, deze kan nergens heen omdat de wandelmoer op de spindel wordt gedraaid. Het tweede messing glijbusje met o-ring en afstandbus wordt pas op de spindel gemonteerd wanneer de voorgaande subassemblages in het huis zitten (zie figuur 6.17). Figuur 6.17: Verstelspindel 6.5 hoofdassemblage Nu alle subassemblages klaar zijn kan er begonnen worden met het assembleren van alle subassemblages tot een geheel. De subassemblage komen in het huis van de variator tot een geheel. Het eerste deel wat in het huis werd geplaatst was de subassemblage van de uitgaande as. Deze werd met 4 boutjes die met een hoek van 45 van elkaar afstond vast gemonteerd aan het huis van de variator (zie figuur 6.18). 21

Figuur 6.18: Monteren van de subassemblage uitgaande as met het huis van de variator Om de volgende stap van de hoofdassemblage te verrichten moest eerst de variator gedraaid worden zodat de ingaande kant boven komt. Wanneer dit gedaan is wordt het regelpakket binnen in de uitgaande as gezet. Voordat het regelpakket in de uitgaande as kan worden gezet moeten eerst de kogels in het regelpakket worden geplaatst (zie figuren 6.19 en 6.20). Figuur 6.19: Plaatsen van kogels in de regelring Figuur 6.20: Monteren van regelpakket in het huis Als het regelpakket met de kogels in het huis is geplaatst kan de regelring op het regelpakket geplaatst worden. Op de regelring zit een meeneempen deze moet in het gat vallen van de wandelmoer zodat tijdens het verplaatsen van de wandelmoer naar de maximale of minimale snelheid de regelring meebeweegt. Vervolgens wordt de subassemblage van de ingaande as in de variator geplaatst. De as van de ingaande as moet precies in het regelpakket passen. Want de ingaande as moet er voor zorgen dat het toerental van de aandrijving wordt overgebracht naar het regelpakket (zie figuur 6.21). 22

Figuur 6.21: De subassemblage ingaande as monteren Om het toerental van de aandrijving over te brengen naar de variator moet er een koppeling aan de ingaande as gemonteerd worden (zie figuur 6.22). Figuur 6.22: koppeling monteren Voordat de laatste hand aan de variator gelegd kan worden, moeten eerst alle bouten en moeren in de variator gemonteerd worden. Er moet ook een olie pijlglas in de variator gemonteerd, zodat de klant weet of de variator nog genoeg olie heeft zodat de onderdelen goed smeren. Als alle bouten in de variator zitten wordt de olie in de variator gegoten. Ten slotte moet het verstelhandvat op de variator gemonteerd worden. Het verstelhandvat wordt op de spindel geplaatst en daarna vastgezet met moertjes. Door met de hand aan het verstelhandvat te draaien zal het toerental afnemen of toenemen (zie de figuren 6.23 en 6.24). Figuur 6.23: bouten, pijlglas en moeren monteren 23

Figuur 6.24: mechanische motor variator na de assemblage 24

7 Verwacht resultaat Dertec heeft nog nooit een bedrijf overgenomen. Ze zijn van oorsprong een technische handels onderneming. Het is voor Dertec een uitdaging met veel kansen om deze activiteit toe te voegen aan het leveringspakket. Productie en assemblage zijn weliswaar een nieuwe ontwikkeling maar geeft een boost aan de onderneming. Door deze nieuwe ontwikkelingen kan er nog niet echt bepaald worden wat het verwachtte resultaat wordt aan het einde van de stage periode. Toch is er hieronder een kleine verwachting gegeven. Het overnemen van een bedrijf brengt veel werk met zich mee. Zo moeten de producten die oorspronkelijk geproduceerd werden door het Duitse bedrijf nu naar de wensen van Dertec Aandrijftechniek geproduceerd worden. Om dit binnen elf weken te realiseren is een zware klus. Daarom is het doel van de stage om een begin te maken met het opstarten van de productielijn voor de vijf basis modules. Het zal niet mogelijk zijn om alle vijf basis modules waaruit de productielijn bestaat verkoopbaar te maken aan het eind van de stageperiode. Dit komt omdat elk basis module beschikt over ongeveer 60 2D tekeningen. Wat wel verwacht wordt is dat de belangrijkste basismodules aan het eind van de stageperiode geproduceerd en verkocht kunnen worden. Er moet zo snel mogelijk in het nieuwe jaar begonnen kunnen worden met de verkoop van de producten. Het is van belang dat het bedrijf vlot productie klaar is, waardoor het afleveren ongestoord vanuit Nederland kan doorgaan. Aan het begin van het jaar wordt er naar Duitsland gereisd om te leren hoe de producten geassembleerd moeten worden. Hier wordt wel van verwacht dat er digitaal genoteerd wordt wat de volgorde is van assembleren en welke gereedschappen hiervoor gebruikt moeten worden. Daarnaast moet in die tijd het administratieve gedeelte van de productielijn op orde zijn gebracht. Dit houdt in dat de kostprijs en de maximum en minimum voorraad van alle basis modules bekend moeten zijn, zodat er gestart kan worden met de verkoop. 25

8 Resultaten Tijdens de stageperiode zijn er vooral werkzaamheden verricht op het gebied van ontwerper, onderzoeker en beheerder. De meeste werkzaamheden zijn verricht als ontwerper. Als ontwerper is er vooral bezig geweest met het digitaal tekenen van de belangrijkste variator onderdelen. Aan het begin van de stageperiode werd er nog gedacht dat er naast technische werkzaamheden wat bedrijfskundige werkzaamheden verricht moesten worden, maar de focus lag vooral op de technische werkzaamheden. Toen de stageperiode begon. Had Dertec aandrijftechniek net het Duitse bedrijf BKD overgenomen. BKD produceerde mechanische motor variatoren die gebaseerd waren op kogellagers. Zo een overnamen kost veel tijd. Deze tijd had Dertec niet omdat het bedrijf erg aan het groeien is waardoor er veel projecten door elkaar heen lopen. Om de openstaande werkzaamheden van BKD in te vullen. Lag de focus van de stageopdracht op het BKD project. 8.1 Onderzoeker In het BKD project moest er begonnen worden met een onderzoek naar de werking van de mechanische motor variator. Uit dit onderzoek bleek dat de kogels het belangrijkste onderdeel van de variator zijn. Door de draairichting van de kogels en het contactoppervlak van de kogels ten opzichte van de ringen aan te passen wordt de snelheid van de uitgaande as geregeld. Zo draaien de kogels bij een minimale snelheid van de uitgaande as horizontaal en draaien de kogels met een maximale hellingshoek bij een maximale snelheid. Later in de stage periode moest er onderzoek verricht worden naar de DIN-normen van standaard onderdelen. Naast de speciale onderdelen zitten er ook nog erg veel standaard onderdelen in de variator. Deze standaard onderdelen hebben een norm waarbinnen ze vallen. De standaard onderdelen werden door BKD in Duitsland ingekocht. Dertec wilt dezelfde onderdelen nu gaan inkopen. Het is wel belangrijk dat de onderdelen over de goed DIN-normen beschikken anders passen ze straks niet in het product. Door dit te realiseren moesten alle normen van de standaard onderdelen opgezocht worden zodat ze besteld kunnen worden wanneer het de goede normen zijn. Er is daarom bezig geweest om naast het tekenen de normen van de standaard onderdelen op te zoeken. 8.2 Ontwerper Na onderzocht te hebben hoe de variator werkt is er begonnen met het tekenwerk. Aan het begin van het BKD project was al bekend dat er erg veel tijd in het tekenen gestopt moest worden. Het tekenwerk bestond vooral uit het omzetten van handgemaakte verouderde 2D tekeningen naar moderne 2D- en 3D-tekeningen. Voor het tekenen werd het programma Autodesk Inventor professional 2014 gebruikt. Als eerst moesten de huizen worden getekend van de schakelkast types 2000, 3000 en de 4000. De 2D- en 3D-tekeningen moesten binnen een kort tijdsbestek getekend worden omdat de voorraad hiervan opraakte. Dertec wilde graag een laatste partij huizen in Duitsland produceren maar dit kon niet wan het bedrijf was failliet gegaan. Dertec heeft er toen voor gekozen om de huizen in China te laten produceren. De moderne 2D- en 3D-tekeningen zijn vervolgens naar China opgestuurd om de huizen daar te laten maken. In januari zijn de prototype huizen vanuit China bij Dertec aangekomen. De verschillen tussen het oude ontwerp van BKD en het nieuwe ontwerp van Dertec zijn te zien in de figuren 8.1 en 8.2. 26

Figuur 8.1: oud BKD ontwerp van het huis Figuur 8.2: nieuw ontwerp Dertec van het huis 8.3 beheerder Naast de digitale tekeningen van de behuizing van de mechanische motor variator. Zijn er digitale tekeningen gemaakt van de volgende onderdelen voor de schakelkast types 1000, 2000, 3000, 4000 en 5000. - Huis - Meeneempin verstelring - Tussenflens - Kantelbeveiliging wandelmoer - Ingaande as motor aanbouw - Aandrijfring - Koppeling - Regelring - Uitgaande deksel - Verstelring - Verstelspindel - Uitgaande as - Wandelmoer - Drukschijf - Afstandsbus spindel - Kunststof afstandhouder - Rollen - Messing glijbus verstelspindel - Rollenhouder - Ingaande deksel Het is belangrijk om de oude handgemaakte 2D tekeningen en de moderne 2D en 3D tekeningen geordend te digitaliseren. Zo is er per type variator een map aangemaakt. In deze map staan per onderdeel de 2D en 3D tekeningen. Ook hebben de onderdelen elk hun eigen artikelnummer zodat deze terug te vinden zijn in de stuklijsten en montagetekeningen. Zo kan er makkelijk bij de tekeningen gekomen worden. Tijdens de stageperiode is er voor een week naar Duitsland gegaan. Er moest naar Duitsland afgereisd worden om te leren hoe de variator geassembleerd en afgesteld moest worden. Gedurende deze periode is er veel geleerd over de variator. De man die BKD heeft opgericht leerde ons hoe de variator geassembleerd en afgesteld moest worden. Als in maart al de onderdelen van 27

BKD naar Dertec zijn verhuisd kan er begonnen worden met assembleren en afstellen van de variatoren. Er zijn foto s gemaakt en er is opgeschreven hoe de variator stap voor stap geassembleerd moet worden. Hierdoor kunnen er geen fouten worden gemaakt met het afstellen en assembleren. In figuur 8.3 ziet u een geassembleerde variator en een variator die helemaal uit elkaar is gehaald. Figuur 8.3: Gedemonteerde en gemonteerde mechansiche motor variator 28

9 Tekeningen Het Duitse bedrijf BKD tekende al zijn giet en bewerkingstekeningen met de hand in 2D. Al deze tekeningen werden per type in vijf boeken verwerkt. Bij de overnamen kreeg Dertec deze boeken. Dertec wilden de 2D-tekeningen van BKD niet gebruiken als productie tekeningen. Dit kwam doordat ze enigszins verouderd waren, daarnaast wilden Dertec digitaal beschikken over de tekeningen zodat ze het product eventueel later kunnen aanpassen als zij dat willen. Tijdens de stage periode is er daarom ook vooral bezig geweest met het vernieuwen van de met de hand gemaakte 2D-tekeningen naar digitale tekeningen. Bij het hoofdstuk resultaten was al te zien welke onderdelen allemaal per type variator zijn getekend. Uit al deze tekeningen zijn er twee onderdelen gehaald die een goede impressie geven van wat er tijdens de stageperiode is gedaan op het gebied van tekenen. 9.1 Het huis Dit onderdeel is een goed voorbeeld van wat er tijdens de stageperiode gebeurd moest worden op het gebied van tekenen. Er moesten namelijk 2D- en 3D- tekeningen gemaakt worden die straks gebruikt kunnen worden om naar een productie bedrijf te sturen zodat zij het onderdeel voor Dertec kunnen produceren. De tekeningen die tijdens de stage periode zijn gemaakt van het huis zijn opgestuurd naar China waar een bedrijf de huizen produceerde voor Dertec. Er kon dus echt worden gezien hoe het product er na de tekening er in werkelijk uitzag. Het huis van de type SK3000 variator was de eerste tekening waar aan begonnen werd tijdens de stage periode. Aan het begin van de stage periode moest er nog wel gewend worden aan het programma er moest namelijk in een nieuwere versie van Autodesk Inventor worden getekend dan op school mee gewerkt word. Tijdens de stage periode was dit het onderdeel wat de meeste tijd in beslag nam doordat er ook op het begin uitgevonden moest worden waar alle functies in Inventor ook alweer stonden. De eerste tekeningen kosten erg veel tijd, omdat er bepaalde vormen van het huis getekend werden die op een veel makkelijkere manier getekend konden worden. Naarmate er meer getekend moest worden werd je handiger in het makkelijker en sneller tekenen van de onderdelen. Door het opraken van de huizen moesten er snel giet en bewerkingstekeningen gemaakt worden van de huizen voor de 3000 en 4000. De originele met de hand gemaakte 2D-tekeningen van de huizen werden gebruikt om een 3D-tekening van de huizen te maken. Dertec wilde dat het originele ontwerp enigszins werd aangepast om het uiterlijk van de variator wat mooier te maken. Hierdoor zijn er wat kleine aanpassingen verricht in de 3D-tekeningen, zo is bijvoorbeeld het nieuwe ontwerp aan de buitenkant helemaal glad gemaakt. In het oude ontwerp zaten gleuven om de kosten wat te drukken. Dertec produceert hun nieuw ontworpen huizen in China. China is een land waar de productie kosten in vergelijking met Duitsland wat lager uitvallen. Hierdoor heeft DeR-Tec ervoor gekozen om hun nieuwe ontworpen huizen in China te laten maken, zodat de buitenkant van het huis helemaal glad kan worden gemaakt. 29

Toen de 3D-tekening van het huis klaar was moest deze worden omgezet naar een 2D-tekening die gebruikt kan worden voor de productie. Er is voor gekozen om dezelfde bemating aan te houden als BKD. Dit komt doordat bemating erg belangrijk is in een tekening en dit moet wel goed zijn anders kunnen er bepaalde onderdelen niet passen wanneer de variator geassembleerd wordt. De moderne 2D-tekening is te zien in bijlag 1. Zie de figuren 9.1 en 9.2 voor het 3D-ontwerp en geproduceerde ontwerp van het huis. Figuur 8.1: Nieuw 3D-ontwerp van het huis Figuur 8.2: Geproduceerd huis van het nieuwe 3D-ontwerpen 9.2 Drukschijf De drukschijf was het onderdeel wat het moeilijkst te tekenen was. Het moeilijkste gedeelte van de drukschijf zat hem in de achterkant. De achterkant bestond namelijk uit 3 dalen die met een bepaald stijgingspercentage omhoog moest lopen. Het kosten veel tijd om uiteindelijk de juiste manier te vinden om dit voor elkaar te krijgen. De heling met het stijgingspercentage was moeilijk om te tekeningen omdat het in een rond vlak liep. Er kon dus namelijk niet met een schets de helling getekend worden. Er moesten meerdere schetsen aan te pas komen om ervoor te zorgen dat de drukschijf 3 dalen had met een stijgingspercentage. De functie die hiervoor werd gebruikt binnen Autodesk inventor was de loft functie. Met de loft functie kunnen twee of meerdere sketches met elkaar verbonden worden. Door gebruik te maken van workplanes kunnen de sketches overal in de 3D-ruimte geplaatst worden. Het tekenen van de drukschijf in 2D bracht ook wat moeilijkheden met zich mee. Door de helling die in de drukschijf zit verwerkt kwamen de bematingen niet goed uit. Om er voor te zorgen dat dit opgelost werd, werd er in de 2D tekening een drukschijf gebruikt die geen helling had. Zo kon de drukschijf wel juist bemaat worden. Om aan te geven waar de hellingen van de drukschijf moesten zitten zijn er ook twee sketches getekend in de 2D-tekening. Deze sketches vertellen na hoeveel graden er een dal moet zitten, wat het stijgingspercentage is van de helling is, na hoeveel graden de helling moet stoppen en de afrondingen van de drukschijf. Deze 2D-tekening is te zien in bijlage 1. 30

Net als bij de tekeningen van het huis werden de tekeningen van de drukschijf in verschillende bestanden geëxporteerd zodat Dertec er digitaal bij kan en ze eventueel naar klanten kan exporteren om ze een eerste indruk te geven van hoe het product eruit ziet. Van elke onderdeel waar tekeningen van gemaakt werden, werden in Step, DWG, Ipt, Idw en PDF bestanden gezet. Zie de figuren 9.3 en 9.4 voor een indruk van de drukschijf. Figuur 9.3: 3D-tekening achterkant drukschijf Figuur 9.4: Heling van de drukschijf 31

10 Evaluatie op het stagewerkplan Aan het begin van de stage periode is er een stageopdracht opgesteld. De stageopdracht heeft in de loop van de stage periode een andere invulling gekregen. Zo lag de focus alleen op technische werkzaamheden en konden de economische werkzaamheden niet uitgevoerd worden. De verwachtingen in het stage werkplan waren dat het belangrijkste type de SK3000 geproduceerd en verkocht kon worden door Dertec aan hun klanten. Deze verwachting kon helaas niet gehaald worden. Dertec is namelijk een snel groeiend bedrijf en er liepen meerdere projecten door elkaar heen waardoor er niet alleen maar gericht kon worden op het BKD project. Toch is wel degelijk een flinke stap gezet in het productieproces en het verkoop klaar maken van de variatoren. Zo zijn alle belangrijke onderdelen van alle type variatoren digitaal getekend door middel van Inventor professional 2014. Deze tekenen kunnen worden gebruikt om klanten een indicatie te geven van hoe het product eruit ziet. Tevens zijn deze tekeningen voor Dertec erg belangrijk doordat de tekeningen dienen als giet en bewerkingstekeningen. Ze sturen de tekeningen op naar een bedrijf die ze vervolgens produceert. Als alle onderdelen bij Dertec zijn aangekomen kunnen ze beginnen met het assembleren en afstellen van de variatoren. Binnen Dertec is er ook bekend hoe de variatoren geassembleerd en afgesteld moeten worden. Er is namelijk in januari naar BKD afgereisd om te leren hoe een variator geassembleerd en afgesteld moest worden. De 71 jarige meneer Kling, de oprichter van BKD vertelde stap voor stap hoe de variator geassembleerd en afgesteld moest worden. Door deze kennis kan Dertec nu de productie van de variatoren die BKD noodgedwongen moest stoppen voort zetten in Nederland. De technische aspecten om de productie te starten zijn klaar. Alleen kan er nog niet begonnen worden met de productie omdat alle onderdelen voor het produceren van de variatoren pas eind februari naar Nederland verhuisd worden. In het stage werkplan stond dat er al aan het eind van de stage periode begonnen kon worden met de productie van de variatoren maar het is uitgesteld omdat BKD pas 1 maart stopt met bestaan. Hierdoor kan er pas geproduceerd en verkocht worden op 1 maart. Kijkend naar de verkoop aspecten, moet er nog heel wat gebeuren. In de opdracht stond dat er tijdens de stage periode werkzaamheden verricht moesten worden op het gebied van de kostprijs, minimum en maximum voorraad en klantspecificatie. Alleen konden deze werkzaamheden tijdens de stage periode niet verricht worden omdat er genoeg tijd vrij gemaakt moest worden voor de tekenwerkzaamheden. De tekenwerkzaamheden waren op dat moment belangrijker doordat de vernieuwde tekeningen gebruikt moesten worden om de productie op gang te houden. Nu de tekeningen klaar zijn kan er begonnen worden met de verkoop aspecten. Er zal wat vaart achter de verkoop werkzaamheden moeten zitten want anders zal de verkoopdeadline van 1 maart niet gehaald worden. 32