Benchmark Afvalscheiding 2010 Afvalprofiel Gemeente Velsen 15 oktober 2010 Opgesteld door: CyclusManagement Status: concept-eindversie
Inleiding Dit is het afvalprofiel van gemeente Velsen. Het betreft een op maat gesneden rapportage waarin de afvalprestaties van Velsen worden vergeleken met het benchmarkgemiddelde van vergelijkbare gemeenten (gemeenten met stedelijkheidsklasse 2). Een volledige prestatievergelijking is opgenomen in de kringrapportage Benchmark Afvalscheiding 2010. Hoe scoort Velsen op de afvaldriehoek? De afvalprestaties worden bezien en beoordeeld vanuit vier invalshoeken, ook wel prestatiegebieden genoemd: milieu (afvalscheiding), kosten, dienstverlening en regie. Hieronder kunt u in één oogopslag nagaan hoe uw gemeente scoort op de vier prestatiegebieden, en hoe deze scores zich verhouden tot de benchmark. Prestatiegebied Velsen Benchmark Velsen Milieu (% bronscheiding) 37% 48% Kosten ( per aansluiting) 228 198 Dienstverlening (score) 214 273 Regie (score) 7 15 beter dan de benchmark gelijk aan de benchmark (binnen 5% van het gemiddelde) slechter dan de benchmark Leeswijzer Op de bladzijden hierna worden de prestatiegebieden verder uitgediept. Per prestatiegebied worden de onderliggende subprestatie-indicatoren gepresenteerd, en aangegeven hoe de gemeente het doet ten opzichte van de benchmark. Op de laatste pagina worden de prestaties tegen elkaar afgewogen en wordt er een analyse op hoofdlijnen geformuleerd. Benchmark Afvalscheiding 2010 Pagina 2 Concept 8-10-2010 Concept
Milieuprestaties Hoofdprestaties 80% 60% 40% 20% 0% Bronscheiding totaal Bronscheiding Bronscheiding HHA Bronscheiding GHA 350 300 250 200 150 100 50 - Hoeveelheid restafval Restafval totaal Restafval HHA Restafval GHA Velsen Benchmark Velsen Benchmark Velsen Benchmark Velsen Bronscheidingspercentage totaal 37% 48% Bronscheidingspercentage HHA 35% 42% Bronscheidingspercentage GHA 52% 68% Hoeveelheid restafval tot (kg/inw) 306 264 - fijn restafval 270 227 - grof restafval en verb. restafval 36 37 CO2-reductie totaal (in kton) 8,6 Milieuprestaties per deelstroom Inzamelgegevens (in kg/inw) Scheidingspercentages Velsen Benchmark Velsen Velsen Benchmark Velsen Restafval 270,3 227,3 Gft 70,7 76,1 0% 53% Papier 48,1 60,7 0% 70% Glas 18,6 21,1 0% 68% Textiel 5,4 4,4 0% 34% Kunststof verpakkingsafval 0,8 1,7 0% 4% Blik 0,0 0,2 0% 3% Drankenkartons 0,0 0,5 0% 11% Luiers/incontinentiemateriaal 0,0 0,4 0% 1% Grof huishoudelijk restafval 36,1 35,4 Verbouwings restafval 0,0 1,2 Electr(on)ische apparatuur 2,6 4,0 Overige metalen 3,4 6,3 Grof tuinafval 4,1 13,5 Bruikbare goederen 0,0 1,4 Puin 9,2 23,0 Hout 13,0 23,8 Asbest 0,2 0,4 KCA 0,6 1,2 Grond 0,0 7,7 Vlakglas 0,0 0,2 Bladafval 0,0 0,3 Overig gescheiden grof afval 6,2 4,1 Het scheidingspercentage is de gescheiden ingezamelde hoeveelheid gedeeld door de som van de gescheiden hoeveelheid en de hoeveelheid van die specifieke component die nog in het restafval aanwezig is. Hiervoor is inzicht nodig in de samenstelling van het restafval. Dit inzicht kan worden verkregen door de uitvoering van een sorteeranalyse. Indien geen sorteeranalyses zijn verricht zijn de scheidingspercentages niet vast te stellen. Benchmark Afvalscheiding 2010 Pagina 3 Concept 8-10-2010 Concept
Kostenprestaties Hoofdprestaties Afvalbeheerkosten 250 200 150 100 50 - Totale kosten Inzamelkosten Verwerkingskosten Indirecte kosten Velsen Benchmark Kosten per aansluiting Velsen Benchmark Velsen Totale afvalbeheerkosten per aansl. 228 198 - waarvan inzamelkosten 125 89 - waarvan verwerkingskosten 101 79 - waarvan indirecte kosten 2 30 Inzamelkosten per deelstroom Restafval en gft Papier Glas Kunststof verpakkingsafval Overige deelstromen HHA Grof afval halen Grof afval brengen (milieustraat) Kosten per aansluiting Kosten per ton Velsen Benchmark Velsen Velsen Benchmark Velsen Verwerkingskosten per deelstroom Kosten per aansluiting Kosten per ton Velsen Benchmark Velsen Velsen Benchmark Velsen Restafval Gft Papier Glas Kunststof verpakkingsafval Overige deelstromen HHA Grof huishoudelijk afval Gemeente Velsen was niet in staat de inzamel- en verwerkingskosten over 2009 uit te splitsen naar deelstroom. Om die reden zijn bovenstaande twee tabellen blanco. Benchmark Afvalscheiding 2010 Pagina 4 Concept 8-10-2010 Concept
Prestaties dienstverlening Hoofdprestaties Velsen Benchmark Velsen Totaalscore dienstverlening 214 273 - haalgelegenheid 47 120 - brenggelegenheid 159 143 - motivatiebeïnvloeding 5 5,3 - capaciteitsbeïnvloeding 4 5,5 De dienstverleningsscore geeft een indicatie van de omvang van het servicepakket dat de gemeente aanbiedt aan haar burgers. Er wordt onderscheid gemaakt naar vier dienstverleningsaspecten: haalgelegenheid, brenggelegenheid, motivatie en capaciteit. De scores zijn bepaald op basis van vragen-score lijsten die door de gemeenten zelf zijn ingevuld. Haalgelegenheid per deelstroom Dekkingsgraad Ophaalfrequentie (aantal keer per jaar) Score Velsen Benchmark Velsen Benchmark Velsen Velsen Restafval zakken 0% 8% 0 48,4 0,0 Restafval minicontainers 64% 48% 25 26,0 16,0 Restafval duobakken 0% 17% 0 52,2 0,0 Gft zakken 0% 0% 0 0,0 0,0 Gft minicontainers 64% 54% 25 26,6 16,0 Gft duobakken 0% 17% 0 52,2 0,0 Papier los 0% 55% 0 17,7 0,0 Papier kratje 0% 0% 0 0,0 0,0 Papier (blauwe) minicontainers 30% 27% 25 14,6 7,5 Glas 0% 5% 0 26,0 0,0 Textiel 0% 67% 0 6,9 0,0 Kunststof verpakkingsafval 0% 12% 0 19,2 0,0 Blik 0% 5% 0 26,0 0,0 Drankenkartons 0% 0% 0 0,0 0,0 Luiers/incontinentiemateriaal 0% 0% 0 0,0 0,0 Grof huishoudelijk restafval 100% 90% 5 11,2 5,0 Grof tuinafval 0% 68% 0 8,2 0,0 Elektr(on)ische apparatuur /metalen 0% 75% 0 10,6 0,0 Verbouwingsafval 0% 7% 0 0,7 0,0 Bruikbare goederen 0% 71% 0 8,2 0,0 KCA 0% 66% 0 7,1 0,0 Kerstbomen 100% 80% 2 3,0 2,0 Totaalscore haalgelegenheid 46,5 De score geeft een indicatie van de intensiteit waarmee huishoudelijk afval wordt ingezameld. De score wordt berekend door de inzamelfrequentie (aantal haalrondes per jaar) te vermenigvuldigen met de dekkingsgraad. Indien op afroep wordt ingezameld wordt een vaste score van 12 punten toegekend. Benchmark Afvalscheiding 2010 Pagina 5 Concept 8-10-2010 Concept
Brenggelegenheid per deelstroom Dekkingsgraad Dichtheid (aantal hh per voorziening) Score Velsen Benchmark Velsen Benchmark Velsen Velsen Restafval 36% 27% 28 35 19,4 Gft 5% 8% 40 484 1,9 Papier 100% 72% 504 2638 19,9 Glas 100% 98% 320 657 31,3 Textiel 100% 99% 1061 2946 9,4 Kunststof verpakkingsafval 100% 60% 901 1495 11,1 Blik 0% 14% 0 12009 0,0 Drankenkartons 0% 14% 0 1368 0,0 Luiers/incontinentiemateriaal 0% 19% 0 3868 0,0 Blad(korven) 5% 39% 149 771 3,4 Tuinafval wijkdepots 0% 0% 0 0 0,0 Aantal huishoudens per milieustraat 29.717 31.094 33,7 Hoeveel afvalstromen worden geaccepteerd op de milieustraat? 15 20 15,0 Hoeveel uur is de milieustraat open op doordeweekse dagen? 40 35 8,0 Hoeveel uur is de milieustraat open op zaterdag? 6 7 6,0 Totaalscore brenggelegenheid 159,0 De score geeft een indicatie van de intensiteit van de brengvoorzieningen die de gemeente beschikbaar stelt voor het zelf wegbrengen van huishoudelijk afval. De score wordt berekend door de dichtheid van de brengpunten (in aantal brengpunten per 10.000 huishoudens). Voor grof huishoudelijk afval (de milieustraat) is een aangepaste scoreberekening, waarbij openingstijden, aantal deelstromen, etc. scorebepalend zijn. Motivatie Het scheiden van huishoudelijk afval wordt financieel gestimuleerd (door diftar of beloningacties) Gft-scheiding wordt financieel gestimuleerd (door diftar) Gescheiden brengen van grof huishoudelijk afval naar de milieustraat is goedkoper dan laten ophalen Er zijn afgelopen jaar motivatiecampagnes voor gft-scheiding gehouden Er zijn afgelopen jaar motivatiecampagnes voor kunststofafval gehouden Er zijn afgelopen jaar motivatiecampagnes voor papier en glasscheiding gehouden Er zijn afgelopen jaar motivatiecampagnes voor de milieustraat uitgevoerd Er wordt structureel gehandhaafd op correct gescheiden aanbiedgedrag Inzamelmiddelen voor gft worden vanuit gemeentewege regelmatig gereinigd (inwendig gewassen) Burgers worden regelmatig ingelicht omtrent het voorkomen van stankoverlast bij gft-scheiding Verzamelcontainers voor restafval worden periodiek gereinigd (inwendig gewassen) Resultaten gescheiden inzameling worden regelmatig teruggekoppeld naar burgers Capaciteit Ieder huishouden krijgt jaarlijks een afvalkalender in de bus Er vindt actuele informatievoorziening plaats via internet Er vindt actuele informatievoorziening plaats via krant of nieuwsbrief Burgers hebben de mogelijkheid om grofafval via internet aan te melden Er worden jaarlijks voorlichtingsacties en/of -afvalcampagnes gehouden Er is een telefonisch meldpunt voor afvalvragen en -klachten Bij motivatie en capaciteit wordt nagegaan in welke mate de gemeente burgers stimuleert om afval gescheiden aan te bieden (motivatie) en in welke mate de burgers worden voorgelicht en geïnformeerd over afvalscheiding (capaciteit). Benchmark Afvalscheiding 2010 Pagina 6 Concept 8-10-2010 Concept
Regieprestaties Hoofdprestaties Velsen Benchmark Velsen Totaalscore regie 7 15 Te onderscheiden naar: - beleidsregie 3 6 - burgerregie 2 3 - informatiesturing 2 6 Opdrachtgeversregie 2 5 Score geeft een indicatie van de mate waarin regie wordt gevoerd of sturing wordt gegeven aan het afvalbeheer. Er worden 4 regie-aspecten onderscheiden: beleidsregie (beleidsvoering), burgerregie (burgergerichtheid), informatiesturing (bijsturing op basis van managementinformatie) en opdrachtgeversregie (aansturing van de uitvoering). De score voor opdrachtgeversregie telt niet mee in de totaalscore. Beleidsregie Er heeft de afgelopen 5 jaar een uitvoerige beleidsevaluatie plaatsgevonden Er is een actueel afvalbeleidsplan voor huishoudelijk afval vastgesteld Kaders en ambities t.a.v. huishoudelijk afval zijn door de Raad vastgesteld Er worden regelmatig (eens per 2 jaar) afvalsorteeranalyses voor fijn restafval uitgevoerd Er worden regelmatig afvalsorteeranayses voor grof restafval uitgevoerd Er wordt periodiek (eens per 5 jaar) een bewonersonderzoek (enquête., tevredenheidspeiling) uitgevoerd Er is acceptatie- en tarievenbeleid vastgelegd voor grof huishoudelijk afval Gemeente voert actief handhavingsbeleid t.a.v. het correct gescheiden aanbieden van huishoudelijk afval Burgerregie Gemeente onderhoudt actief contact met bewonersorganisaties Gemeente maakt gebruik van buurtpanels Op basis van bewonersconsultatie wordt de afvalinzameling geoptimaliseerd Er is een klachtenprotocol aanwezig Afvalklachten worden geregistreerd en regelmatig op soort geanalyseerd Kwaliteitseisen afvalinzameling zijn bekend bij burgers Informatiesturing Inzamelgegevens worden per deelstroom en inzamelwijze geregistreerd Er vindt registratie van aanbiedgedrag plaats Er vindt registratie van bezoekers milieustraat plaats (aantal per dag) Prestatie-indicatoren maken deel uit van Planning & Control cyclus Er vindt uren- en kostenregistratie per inzamelactiviteit plaats Er bestaat goed inzicht in de doelmatigheid van de verschillende inzamelactiviteiten Gemeente voert actief contractmanagement met verwerkers en leveranciers Opdrachtgeversregie Tussen opdrachtgever en uitvoerende dient/afdeling is een contract (DVO, SLA) afgesloten Rollen en verantwoordelijkheden tussen opdrachtgever en uitvoerder zijn helder beschreven en afgebakend Er zijn controleerbare kwaliteitseisen afgesproken (bijv. mbt verzamelcontainers) Kwaliteitseisen worden regelmatig gecontroleerd dmv kwaliteitsrondes De inzamelende dienst stelt periodiek een rapportage op met de geleverde diensten en hoeveelheden afval Kosten worden verrekend op resultaatbasis Benchmark Afvalscheiding 2010 Pagina 7 Concept 8-10-2010 Concept
Analyse op hoofdlijnen Analyse Algemeen oordeel Op alle 4 de prestatiegebieden doet Velsen het minder goed dan de benchmark. Tegen hoger dan gemiddelde afvalbeheerkosten laat Velsen lager dan gemiddelde milieuprestaties zien. Op afvalregie zijn nog veel punten voor verbetering vatbaar. Milieuprestaties Met een bronscheidingspercentage van 37% doet Velsen het beduidend slechter dan de benchmark (48%). Ook de hoeveelheid restafval (inclusief grof restafval) is met 306 kilo per inwoner fors hoger dan gemiddeld (264 kilo per inwoner). Er is recent geen afvalsorteeranalyse uitgevoerd, zodat de milieuanalyse alleen kan worden uitgevoerd op basis van de inzamelgegevens. Op praktisch alle deelstromen wordt er minder gescheiden ingezameld dan bij andere gemeenten. Vooral de matige papieropbrengst valt op (ondanks de minicontainer die bij 30% van de huishoudens is uitgezet). Ook de scheiding van grof huishoudelijk afval verloopt matig. Ten opzichte van andere gemeenten wordt er zeer weinig grof tuinafval en hout gescheiden ingezameld. Het scheidingspercentage op grof huishoudelijk afval bedraagt slechts 52% (benchmarkgemiddelde is 68%). Kostenprestaties De totale afvalbeheerkosten zijn met 228,- per huishouden hoger dan het benchmarkgemiddelde ( 198,-). Een goede kostenanalyse is niet te maken omdat Velsen niet in staat is de kosten per afvalstroom te specificeren. Met de afvalinzamelaar is een lump-sump contract afgesloten waardoor er door de gemeente nauwelijks financiële sturing is uit te voeren op het productveld huishoudelijk afval. Prestaties dienstverlening Op dienstverlening scoort Velsen iets lager dan gemiddeld. Met name de haalfaciliteiten zijn minder intensief dan bij andere gemeenten. Er worden geen gescheiden ophaalrondes voor grof tuinafval, huishoudelijke apparatuur of bruikbaar huisraad gereden. Het ophalen van oud papier wordt slechts bij 30% van de huishoudens uitgevoerd. De brengfaciliteiten zijn wel beter dan de benchmark, met hoger dan gemiddelde containerdichtheden voor praktisch alle afvalstromen. Prestaties regie Qua regievoering is er bij Velsen nog veel voor verbetering vatbaar. Vooral de informatiesturing is zeer matig, zo blijkt al bij het invullen van de benchmark. Veel informatie is niet beschikbaar of wordt niet als zodanig bijgehouden. Maar ook op de beleidsregie zijn nog veel stappen te zetten. Benchmark Afvalscheiding 2010 Pagina 8 Concept 8-10-2010 Concept