Hoe lang duurt het tot? Stéphanie van der Pas DLF lunchlezing, 11 mei 2016
Overlevingsanalyse Hoe lang duurt het tot een wiskundestudent afstudeert? een gehuwd echtpaar scheidt? een pagënt aids ontwikkelt na vaststelling van HIV- besmemng? 2
Wiskundestudenten 2007 3
Wiskundestudenten Gecensureerde waarnemingen 2007 nu 4
Gecensureerde waarnemingen Individu ervaart het event niet voor einde studie. Individu trekt zich terug uit studie. Individu niet meer bereikbaar (verhuizing ). 5
De overlevingsfuncge S(t): de kans dat een individu `overleey tot Gjd t. Survival for patients of different ages Estimated survival 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 age = 20 age = 50 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 Time in days 6
Kaplan- Meier Zonder gecensureerde waarnemingen: 7
Kaplan- Meier Stel dat de events plaatsvinden op D verschillende GjdsGppen: Op GjdsGp t i zijn er d i events. Zij n i de individuen die nog at risk zijn op GjdsGp t i. Dan is d i / n i een scha`er van de kans dat een individu die leey tot aan t i het event ervaart op t i. 8
Kaplan- Meier Kans op event op Gjd t i wordt geschat als Kans om op t i- 1 nog niet het event te hebben ondergaan 9
Kaplan- Meier Aanname: gecensureerde pagënten hebben dezelfde kans op het event als de pagënten die niet gecensureerd zijn 10
Kunstheupen Jaarlijks zo n 28.000 plaatsingen totale heupprostheses. Meestal vanwege artrose (87%). Geregistreerd in de Landelijke RegistraGe Orthopedische Implantaten (LROI). Image: h`ps://commons.wikimedia.org/wiki/ 11 File:Hip- replacement.jpg
Revisie Revisie: elke verandering aan de originele prosthese. Bijvoorbeeld vanwege infecge, loslagng, breuk 12
Hoe lang duurt het tot een heupprosthese gereviseerd moet worden? En van welke factoren hangt dat af? 13
Heel veel data Zo n 160.000 kunstheupen sinds 2007. 14
Drie problemen Gecensureerde observages. Compe7ng risk: pagënt kan overlijden voor revisie nodig is. Mensen hebben twee heupen. 15
Drie problemen Gecensureerde observages. Compe7ng risk: pagënt kan overlijden voor revisie nodig is. TH Revisie Overlijden Mensen hebben twee heupen. 16
CompeGng risk 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Eventfree Revision Death 17
CompeGng risk Revised Even ree Dead 18
CompeGng risk Zelfde kans op revisie volgens Kaplan- Meier Revised Even ree Dead 19
20
Oplossing Kans op revisie op Gjd t i wordt geschat als TH Revisie Overlijden Kans om op t i- 1 en nog in leven te zijn en nog geen revisie te hebben ondergaan 21
Drie problemen Gecensureerde observages. Compe7ng risk: pagënt kan overlijden voor revisie nodig is. TH Revisie Overlijden Mensen hebben twee heupen. 22
Mensen hebben twee heupen Tussen 2007 en 2014: 161,434 heupprotheses in 144,513 pagënten. à 16,921 bilaterale pagënten! Image: www.hipandpelvis.com 23
Alankelijkheid 24
Anders analyseer je de bilaterale pagënten toch apart? 25
Immortal Gme bias 26
LasGge analyse Bilaterale pagënten worden verkeerd geanalyseerd in 42% van orthopedische papers (Bryant et al. 2006). Daarbij was de compegng risk niet eens meegenomen 27
Welke heupen kies je? Allemaal. Alankelijke waarnemingen: misleidende confidence intervals. Eerstgeplaatste heup. Charnley score pas bijgehouden sinds 2013. Minder precisie. Laatstgeplaatste heup. InterpretaGe? Minder precisie. Willekeurige heup. Onzuivere schamngen. Minder precisie. 28
Willekeurige heup - bias Rheumatoid arthritis, random samples Estimated cumulative incidence (revision) 0.04 0.03 0.02 0.01 0.00 0 2 4 6 8 Time after primary surgery (years)
Willekeurige heup - bias Rheumatoid arthritis, random samples Estimated cumulative incidence (revision) 0.04 0.03 0.02 0.01 0.00 0 2 4 6 8 Time after primary surgery (years)
Resampling 1. Kies willekeurig één heup per pagënt. 2. Bereken scha`er op basis van de steekproef. 3. Herhaal dit heel vaak. 4. Bereken het gemiddelde. 5. Gebruik formule uit Hoffman et al. 2001 voor de standard errors. 31
Rheumatoid arthritis, Kaplan Meier vs Competing risks + resampling Estimated cumulative incidence (revision) 0.05 0.04 0.03 0.02 0.01 0.00 Kaplan Meier Competing risks 0 2 4 6 8 Time after primary surgery (years)
Resampling Voordelen: - gebruikt alle data - correcte standard errors - past binnen compegng risks framework Nadelen: - Gjdrovend - subgele interpretage 33
Toekomstplannen 34