Cultuurnota : Uitvoering van de voornemens.

Cultuurnota 2005-2008: Uitvoering van de voornemens. In het kort: Bij de vaststelling van de cultuurnota 2005-2008 is geconstateerd De basis is op orde. Dit willen we blijven onderstrepen. Maar er zijn nog wel enkele (financiële) knelpunten binnen die brede basis die om een oplossing vragen. Bovendien staan in de Cultuurnota 21 voornemens van verschillende zwaarte. Daarin is destijds geen keuze gemaakt. Nu zijn we twee jaar verder en is het tijd om keuzes te maken en een nader accent te gaan leggen binnen het cultuurbeleid. Daartoe is een tweetal debatavonden georganiseerd om ook anderen binnen de Zwolse samenleving om een visie te vragen over het cultuurbeleid. Tijdens die debatavonden kwamen enkele zwaartepunten naar voren, die wonderwel goed aansloten op hetgeen in de cultuurnota naar voren kwam. De belangrijkste waren de wens om meer nadruk te leggen bij de (jonge/startende) makers van kunst, de wens om meer samen te werken om zo tot relevante meerwaarde te komen en extra aandacht te besteden aan jongeren als producenten en als consumenten. We kiezen voor de komende jaren voor: cultuuraccent jongeren. Jongeren als producent maar ook als consument. Bij de opstelling van dit uitvoeringsprogramma hebben we gekeken welke elementen onder de cultuurbasis vallen en vervolgens waarmee we ons accent versterken. Wat niet binnen de Basis en/of het cultuuraccent valt, krijgt in het beleid geen prioriteit of zal er noodgedwongen buiten vallen; er zijn geen middelen om alle wensen te honoreren en alles in stand te houden. Met het accepteren van de consequenties van deze keuze en daarmee dus te besluiten een aantal zaken niet meer te subsidiëren is een aanzet voor oplossing gegeven voor de (financiële) knelpunten van het cultuurbeleid op de middenlange termijn. Voor de stand van zaken met betrekking tot de 21 voornemens in de Cultuurnota 2005-2008 wordt verwezen naar de bijlage. 1

Vooraf Twee jaar geleden is de Cultuurnota De Basis op Orde vastgesteld. In de nota zijn vier ambities genoemd: basisinfrastructuur in standhouden en versterken, samenspel bevorderen, eigen verantwoordelijkheid en organiserend vermogen culturele partners vergroten, aandacht voor jongeren en makers. De ambities zijn nog steeds actueel maar het is tijd voor het leggen van accenten en het maken van keuzes. Kunst en cultuur hebben een eigen intrinsieke waarde de overheid ziet het als haar taak deze te bevorderen en te beschermen. Doen wij dat niet dan gaat ook het belang van kunst en cultuur voor andere aspecten van de samenleving teloor. Wij zien daarnaast cultuur in brede zin als een instrument om het klimaat in de stad te versterken, de stad aantrekkelijk te maken voor haar inwoners, toeristen en voor bedrijven. Landelijk is gebleken dat de aanwezigheid van veel creatieve mensen in een stad de beste garantie is voor een toename van de totale werkgelegenheid. De creatieve klasse waardeert een rijk cultureel aanbod. De culturele instellingen vertegenwoordigen ook een economisch belang: mensen die bijvoorbeeld musea bezoeken combineren dat vaak met bezoek aan horeca en middenstand. In de komende periode willen wij een helder accent in het cultuurbeleid leggen. Daarmee zijn we aangekomen bij de volgende stap ter versterking van het culturele klimaat en dan vooral de inhoudelijke en kwalitatieve versterking. De Basis op Orde De Cultuurnota stelt dat in grote lijn de basis op orde is, waarmee wordt bedoeld dat de infrastructuur passend is bij een stad van de omvang van Zwolle. Dat slaat op het hebben van voldoende accommodaties en budget om daarin en daarmee activiteiten te laten plaatsvinden. Als extra boven vele vergelijkbare steden hebben wij een Hogeschool voor de Kunsten (Artez) binnen de poorten, en een fors onderwijsareaal. Het is goed in het beleid daar rekening mee te houden en met de onderwijsinstellingen te bespreken wat we voor elkaar kunnen betekenen. Nog een extra pre is dat de stad bloeit in alle opzichten. De afgelopen jaren is in het cultuurbeleid veel energie gestoken in het gelijke tred laten houden van de voorzieningen met de groei en bloei van de stad. We willen die basis op orde nogmaals onderstrepen. Die basis waar we jarenlang naar toe hebben gewerkt dient in stand te blijven. De komende periode is het investeren in stenen niet onze eerste prioriteit, daar is in de afgelopen jaren veel aandacht aan besteed. We willen nu accent leggen op inhoud en versterking van de kwaliteit. Dit vanuit de redenering dat de huisvesting van de cultuurvoorzieningen grotendeels op orde is. Wij blijven redeneren vanuit de inhoud, en dan kan verbetering van de huisvesting toch weer aan de orde komen zoals in het geval van de tweede zaal Hedon. Er kunnen zich, gezien alle ontwikkelingen de komende periode wel bepaalde kansen voordoen, waarbinnen investeringen in steen niet per definitie zou moeten worden uitgesloten. We hebben niet alles in de hand, er zijn ook autonome ontwikkelingen in de kunsten en in en tussen de instellingen. En ook al is de basis op orde, we moeten die basis wel blijven versterken, we moeten wel blijven meegroeien met de stad, meegaan in ontwikkelingen, kansen niet laten liggen. Basis blijven versterken is noodzaak zoals bij de huisvesting van Bibliotheek en Muzerie, waarbij onderzocht wordt in hoeverre de huidige panden in de toekomst nog wel voldoen aan de eisen voor een goede bedrijfs voering. Een andere huisvestingskwestie die om een oplossing vraagt is R10: deze culturele werkplaats is nog gevestigd in een tijdelijke huisvesting die niet in alle opzichten aan de eisen voldoet. De grote zaal voor Hedon staat in het collegeakkoord. Maar de omstandigheden maken het nodig hier nog even extra naar te kijken wij komen daar verderop op terug. Resultaat debatavonden Zoals hierboven aangegeven willen we de komende periode een accent leggen binnen het cultuurbeleid. Mede om dit cultuuraccent te kunnen bepalen heeft de wethouder in het najaar 2006 2

twee debatavonden georganiseerd met een divers samengesteld gezelschap. Uit de cultuurdebatten zijn zoals als eerder aangestipt enkele zwaartepunten naar voren gekomen, die goed aansluiten bij hetgeen in de cultuurnota staat. Er werd gesproken over o.a. het bevorderen van samenwerking, good governance, versterking personele bezetting etc. Ook was er de roep om een deel van de stad om te vormen tot een cultureel kwartier. Het creëren van een cultureel kwartier is zijdelings wel in de cultuurnota aangestipt. Het is zeker aantrekkelijk om te brancheren, verwante instellingen bij elkaar in de buurt zetten. Zo n ruimtelijk samengaan kan leiden tot een inhoudelijk samenwerking. Ook dat past in een recent verworven idee namelijk dat van de culturele planologie met de vestiging van een culturele instelling of een aantal op een kluit, wordt ingegrepen in de kwaliteit en de beleving van gebied. Impliciet was verder uit de discussies te begrijpen dat cultuur een meer prominente plaats in het beleid en in de stad zou moeten hebben. In het gemeentelijk beleid lijkt cultuur een wat geïsoleerd bestaan te leiden terwijl inniger relaties met economie en ruimtelijke ordening wederzijds vruchten kan afwerpen. Zoals uit de atlas van de gemeenten al enige jaren blijkt, blijft de cultuursector in Zwolle in de zin van percentage creatieve beroepen van de werkende bevolking ten opzichte van de andere gemeenten achter. Cultuur levert een wezenlijke bijdrage aan de economie en het imago van een stad. Aanwezigheid van veel creatieve mensen in een stad is de beste garantie voor een toename van de werkgelegenheid. Onderzoek toont aan dat niet zozeer hoogopgeleiden de motor achter de moderne economie zijn, maar mensen met innovatieve ideeën. Hoe omvangrijker de creatieve klasse, des te groter de totale werkgelegenheid. Dat is ook mede de achtergrond van de keuze die wij maken voor het leggen van een accent. Hoe krijgen en houden wij creatieve mensen in de stad. Cultuuraccent Jongeren Als de grootste uitdaging voor Zwolle werd ook in de debatten gezien, het duurzaam aan de stad binden van jongeren, in het bijzonder van jong talent. Er zou meer de nadruk gelegd moeten worden bij jonge/ startende makers van de kunst, talenten moeten de kans krijgen zich te ontplooien. Er moet aandacht besteed worden aan jongeren, zowel als producent als consument. In navolging op de gestelde speerpunten in de Cultuurnota, horende de uitkomsten van de cultuurdebatten en gezien de (autonome) ontwikkelingen, zullen wij binnen het gemeentelijk cultuurbeleid de komende vijf jaar, een focus leggen op jongeren: het creëren van een cultureel klimaat waar jongeren zich thuis voelen, en waar de talenten zich kunnen ontplooien. Vervolgens is het doel de jongeren langdurig aan de stad te binden. Het cultuuraccent jongeren zullen we de komende vijf jaar verder invullen. Dit mede in afstemming met en ter versterking van andere gemeentelijke beleidsterreinen zoals studentenbeleid. Na vijf jaar zullen wij gaan evalueren of het beleid zijn vruchten afwerpt: voelen jongeren zich thuis, is het culturele klimaat versterkt, blijven makers van kunst vervolgens ook in Zwolle gevestigd. De nadere invulling van het Cultuuraccent Jongeren: - Jongeren als consument: sinds decennia zijn er initiatieven om jongeren meer bij de cultuur te betrekken en over de drempel te halen; CJP, CKV etc. Cultuureducatie in relatie tot het onderwijs speelt hierin een belangrijke rol; van jongs af aan kinderen bekend te maken met kunst en cultuur, en ook enthousiast te maken. Wat ook zeker zo belangrijk is, is dat de jongeren zich herkennen in de programmering en de cultuur van de instellingen. Cultuureducatie heeft ook in het cultuurbeleid van het nieuwe kabinet een hoge prioriteit gekregen. - Jongeren als producent vormen onderdeel van de creatieve klasse. Bij jongeren als producent/ makers wordt met name gedacht aan startende kunstenaars, die de stad aan zich wil binden opdat ze niet naar elders vertrekken zodra ze de academie hebben afgerond. Vanwege de fase waarin ze verkeren kunnen ze een inspirerende vernieuwende bijdrage leveren aan het culturele klimaat. Anderszins zijn ze kwetsbaar omdat ze net van de academie komen en het helemaal zelf moeten uitzoeken. Daarvoor is ondermeer enkele jaren geleden de culturele werkplaats R-10 opgericht. Met bovenstaande is gekozen voor een heldere beleidslijn binnen het cultuurbeleid. Zwolle zal zich richten op het in stand houden en versterken van de basis. Vervolgens zal de komende vijf jaar het 3

cultuuraccent Jongeren worden gelegd. Deze keuze heeft consequenties voor het bestaande beleid en de bestaande inzet van middelen. Knelpunten binnen de Basis op Orde Om ons volledig te kunnen gaan richten op het cultuuraccent Jongeren, dienen binnen de Basis Op Orde financieel gezien nog een aantal knelpunten opgelost te worden: 1. Cultuurhuis Stadshagen Er is een financieel knelpunt rondom de huisvesting van de Bibliotheek en de Muzerie in het Cultuurhuis Stadshagen. Het gaat voor de Bibliotheek om een structureel tekort van 30.000 om haar huidige aantal openingsuren te kunnen blijven handhaven. Voor de Muzerie geldt eveneens een financieel probleem met betrekking tot het cultuurhuis. Uitgaande van de huidge m2 is er geen dekking voor ongeveer 160.000. Dit probleem moet worden betrokken bij het totale financieringstekort van het Cultuurhuis en er zal dan ook vanuit deze invalshoek een oplossing moeten worden gevonden. De uitkomsten van het lopende huisvestingsonderzoek naar de Muzerie spelen hierin ook een rol. 2. Structurele Culturele Activiteiten Er is een aantal kleinschalige culturele activiteiten die jaarlijks plaatsvinden. Wanneer een activiteit vernieuwend en incidenteel van aard is, kan een beroep worden gedaan op de regeling Culturele Activiteiten. In 2005 is reeds aangekondigd dat een aantal activiteiten een structureel karakter kreeg en niet meer binnen die verordening gesubsidieerd kon worden. Twee jaar achtereen is bij de begrotingsbehandeling een uitzondering gemaakt en is besloten deze activiteiten opnieuw met incidentele middelen te honoreren. Er zal nu een besluit genomen moeten worden over het per 2008 wel/ niet structureel gaan subsidiëren van deze activiteiten. Het gaat hierbij om de volgende activiteiten: Kunstbende, Beiaardconcerten, IJsselfestival, Nationale Koperdagen, operette-uitvoering NZOV en de Oogst van Overijssel. Het betreft een bedrag van in totaal 15.000,--. Wij stellen voor het budget Culturele activiteiten in te blijven zetten conform de regeling. Dat betekent dat alleen subsidie wordt verleend voor bijzondere, incidentele activiteiten. De structurele subsidies worden stopgezet dan wel overgeheveld. Er dient een redelijke termijn in acht te worden genomen voor de afbouw van de subsidies. Daarom wordt voorgesteld in 2008 nog subsidies te verstrekken, maar wel zo spoedig mogelijk aan te kondigen dat de subsidie zal worden gestopt of binnen bestaande regelingen onder te brengen (door overheveling budget Culturele activiteiten). 3. Atelierbeleid Wij vinden het van belang om jonge kunstenaars de kans te bieden zich te ontwikkelen. De gemeente heeft een aanzet gegeven door R-10 op te richten, waarmee jonge startende kunstenaars uit verschillende disciplines de kans krijgen een beroepspraktijk op te bouwen. Die beroepspraktijk kan zijn in de autonome kunsten, als grafische vormgevers, designers, filmmakers, regisseur, acteur etc. (Verderop wordt ingegaan op de financiële problemen van R10). Vervolgens moeten zij hun eigen weg vinden. Wij achten doorstroom naar andere voorzieningen van belang. Deze mogelijkheden zijn er ook in Zwolle, zoals Curieweg. In Zwolle zijn ruim 100 professionele beeldende kunstenaars gevestigd. Het sinds 1973 gevoerde atelierbeleid voorziet nu in ongeveer 50 gesubsidieerde ateliers die worden beheerd door de Stichting Ateliers Zwolle. De ateliers zijn grotendeels gevestigd in gemeentelijke panden; de marktconforme huur die de gemeente vraagt is door de kunstenaars niet op te brengen. Vandaar het subsidie. Met de opening van de Curieweg is de al enige jaren bestaande wachtlijst weggewerkt; deze ateliers komen in de plaats van de beoogde in de vm Ambachtsschool. De SAZ heeft voor de vestiging in de Curieweg moeten investeren in aanpassingen in het gebouw met hen is daarom een ingroeihuur afgesproken die in 2009 op de reële huurprijs van 61.000,= komt. Het benodigd subsidie is dan: 28.000,--. Per 2008 zal er dus structureel subsidie op de gemeentebegroting moeten komen. Dit structureel subsidie zal worden meegenomen in het traject voor Nieuw Beleid 2008. 4

Knelpunten/ wensen binnen Cultuuraccent Jongeren; in gang gezet beleid Om een cultureel klimaat te creëren waar jongeren zich thuis voelen, en waar de talenten zich goed kunnen ontplooien zal een aantal knelpunten opgelost moeten worden. Er is sprake van een aantal wensen/ knelpunten die voortkomt uit reeds in gang gezet beleid, daarnaast is een aantal wensen/ knelpunten te noemen gericht op toekomstig beleid/ nieuwe initiatieven. 1. Cultuureducatie Cultuureducatie gericht op het Primair onderwijs, wordt grotendeels door de Muzerie verzorgd en gecoördineerd. Dit onderdeel ontvangt al jarenlang een structurele bijdrage. Tot en met 2007 ontvangt de Muzerie via Rijksgelden nog aanvullende middelen om de scholen te ondersteunen bij het ontwikkelen van een beleid hierop. Daarnaast heeft de Muzerie sinds het schooljaar 97-98 het programma Cultuur op Maat ontwikkeld in het kader van Cultuur en School. Dit programma stelt jongeren binnen het Voortgezet Onderwijs in staat om via school in aanraking te komen met de culturele infrastructuur en programma van Zwolle. Cultuur op Maat bereikt jaarlijks zo n 12.000 leerlingen in het totale werkgebied. Vanaf 2001 valt dit onderdeel onder het Actieplan Cultuurbereik en ontvangt de gemeente hiervoor een bijdrage van het Rijk. De subsidiebijdrage voor het onderdeel Cultuur op Maat vanuit Eigentijds Onderwijs is per 2005 gestopt. Dit hebben we weten te compenseren door een verschuiving door te voeren binnen de Rijksmiddelen. De rijksregeling stopt per 2009. Willen we de activiteiten voortzetten dan zal samen met het onderwijsbeleid een oplossing moeten worden gevonden. Het gaat voor het onderdeel Cultuur op Maat om 65.000 per jaar. Dit geldt eveneens voor het onderdeel Check it Out dat per 2005 voor een verdiepingsslag heeft gezorgd, als onderdeel specifiek voor leerlingen van het VMBO onderwijs ter hoogte van 22.250. Overigens staat cultuureducatie prominent in het regeerakkoord van het nieuwe kabinet. Het is dus mogelijk dat het rijk met een vervolg op de rijksregeling komt. 2. Culturele werkplaats R10 R10 levert nadrukkelijk een bijdrage aan ons cultuuraccent jongeren. R10 geeft startende kunstenaars een kans zich in hun beroepspraktijk te bekwamen. Een dergelijke voorziening kan er voor zorgen dat academieverlaters er voor kiezen in Zwolle te blijven en ook na de 4 jaar in R-10 zich in Zwolle te vestigen. Er is dan een netwerk opgebouwd. Een dergelijke voorziening is daardoor van invloed op het culturele klimaat. Er zijn over het algemeen 25 deelnemers, verdeeld over de verschillende disciplines. Inmiddels zijn er ±25 uitgestroomd om verschillende redenen. Enkelen zijn gezamenlijk een eigen voorziening begonnen, anderen hebben zo veel succes dat ze geen beroep meer op R-10 hoeven te doen, maar er zijn ook kunstenaars die de kosten niet kunnen opbrengen of ontdekken dat het kunstenaarschap toch niet voor hen is weggelegd. R10 ontvangt al jarenlang een incidenteel subsidie, waarmee moeilijk beleid te maken is. Een ander knelpunt is de tijdelijke huisvesting van R10. Het stimuleren en faciliteren van jonge makers van kunst moet niet alleen met geld, maar ook met het bieden van mogelijkheden om in contact te komen met mogelijke opdrachtgevers. De voorziening R-10 bewijst zich nu zeer zeker, maar de huisvesting, die voor enkele jaren was gedacht, moet zo langzamerhand ingeruild worden voor een beter pand op een aantrekkelijker plek. Bij de start is overwogen dat de voormalig RHBS een interessante plek zou zijn, mede door de nabijheid van Artez. Dat is ook qua ligging nabij de binnenstad een goede locatie. Maar een voormalig schoolgebouw van een betere kwaliteit zou al gunstig zijn. Het is reëel rekening te houden met een extra benodigd subsidie voor een eventuele verhuizing en aanvullende exploitatielasten. Nu is voor R-10 een exploitatiesubsidie van 125.000,= per jaar nodig. 3. Stimuleringsreserve Podiumkunsten Bij de besluitvorming rond het nieuwe theater de Spiegel, heeft de gemeenteraad besloten een stimuleringsreserve in te stellen waaruit podiumkunstproducties mogelijk kunnen worden gemaakt. De motivering is dat niet alleen in de accommodatie moet worden geïnvesteerd, maar dat er ook activiteiten in deze voorziening en elders in de stad mogelijk gemaakt moeten worden. Aan professionele makers wordt de kans geboden in Zwolle producties te ontwikkelen en te presenteren. Dit levert nadrukkelijk een bijdrage aan ons cultuurbeleid. Het heeft hetzelfde effect 5

als R-10: Zwolle is een van de zeer weinige steden die een dergelijk fonds hebben, en dat is aantrekkelijk voor vooral jonge producenten. Gelet op de voorwaarden moeten zij ook in Zwolle de producties maken, waardoor het effect breder is. Het fonds wordt sinds de opening van de Spiegel niet meer gevoed. Verwacht wordt dat met het huidige bedrag in het fonds we nog drie a vier jaar vooruit kunnen. Het Kameroperafestival wordt uit dit fonds gesubsidieerd voor zover er sprake is van een nieuwe kameroperaproductie voor het festival. Het festival vindt om het jaar plaats en krijgt veel landelijke aandacht en ook subsidie uit landelijke fondsen. Met de organisatie zal de toekomst van het festival en de wens een productiehuis op te zetten, besproken moeten worden. 4. Landelijke gezelschappen Zwolle is geen vestigingsplaats van grote landelijke gezelschappen. Dat is jammer omdat het voor het culturele klimaat van de stad belangrijk is een dergelijk artistiek bedrijf binnen de poorten te hebben, en niet alleen wat betreft de landelijke publiciteit. Gezelschappen bieden werkgelegenheid en artistieke expertise die de stad in vele opzichten ten goede komt. Op een heel andere schaal heeft theater Gnaffel die betekenis voor Zwolle. Gnaffel biedt jongeren en startende kunstenaars de kans om de kunst af te kijken en zich in deze discipline te ontwikkelen. Gnaffel ontvangt subsidie van Rijk, Provincie en gemeente voor de periode tot en met 2008. Het landelijk beleid hierin wordt op de voet gevolgd, onduidelijk is nog binnen welke landelijke subsidiemogelijkheden Gnaffel na 2008 zal vallen. Gnaffel krijgt nu jaarlijks 50.000 van de gemeente. Er zijn plannen om een werkplaatsvoorziening te maken; een aantrekkelijke optie. Het Nederlands Fluitorkest heeft onlangs laten weten eventueel interesse te hebben zich in Zwolle te vestigen. Zij verwachten dan wel een bijdrage in de huisvesting van de gemeente. Hiervoor is geen budget beschikbaar. 5. Culturele evenementen De festivals vallen inmiddels onder het evenementenbeleid. Een bijbehorende verordening met criteria voor het beoordelen van subsidieaanvragen is recentelijk vastgesteld. Vele evenementen worden al jaren met incidentele middelen gesubsidieerd. Het gaat om een totaal structureel tekort voor de culturele evenementen van (± 225.000), maar ook vanuit andere invalshoeken (bv. sport, en toerisme) is er een tekort. Reeds in de cultuurnota, de nota evenementenbeleid, het MOP als in het collegeakkoord is aangekondigd dat structurele activiteiten niet langer gefinancierd moeten worden met incidentele middelen. Er zal een structureel evenementenbudget moeten komen, waarbinnen jaarlijks keuzen gemaakt kunnen worden. Binnen dit structurele budget zal de mogelijkheid voor meerjarig subsidiëring moeten bestaan. Onder de culturele evenementen verstaan we o.a. Bevrijdingsfestival, Straattheaterfestival, Kameroperafestival, Celepleinactiviteiten, Van Eigen Bodem als ook Vertelfestival etcetera. Een oplossing voor dit probleem moet worden gezocht vanuit het totale evenementenbeleid en niet binnen het cultuurbeleid. Naast bovenstaande festivals is er voor gekozen om jaarlijks een grootschalig festival in de stad te laten plaatsvinden. Hiervoor is een structureel budget beschikbaar van 120.000. 6. Poppodium Hedon Hedon levert specifiek een bijdrage aan het cultuuraccent Jongeren. In het collegeakkoord is als prestatieafspraak opgenomen dat er een tweede zaal komt. Hedon is nadrukkelijk een cultuurinstelling: er wordt breed geprogrammeerd met enerzijds grote publiekstrekkers, maar er wordt ook ruimte geboden aan vernieuwende activiteiten of acts met een specifieke doelgroep. Daardoor is er geen sprake van één doelgroep waar Hedon zich op richt, al zal het aandeel jongeren in het publiek de overhand hebben. Dat is ook het verschil met disco s waar uit andere overwegingen geprogrammeerd wordt daar wordt doelbewust gericht op een groot publiek, niet altijd met liveoptredens. Door de extra zaal is het mogelijk een grotere diversiteit in het aanbod te brengen. Hedon is de enige voorziening in de wijde omgeving, en moet dus ook breed programmeren. Te vergelijken met de schouwburg. Met een tweede zaal kunnen ook festivalachtige activiteiten georganiseerd worden verspreid over de zalen. De instelling kan toegroeien naar een ontmoetingscentrum voor studenten, indien daar bijvoorbeeld hun feestavonden gehouden kunnen worden. Op het ogenblik wordt het haalbaarheidsonderzoek dat naar de uitbreiding van Hedon werd verricht geactualiseerd en verfijnd. Dat betekent dat bezien wordt wat uitbreiding in alle opzichten betekent, qua ruimtelij- 6

ke ordening, qua infrastructuur en qua bouwkosten. En vanzelfsprekend wordt bezien wat de exploitatie-gevolgen zullen zijn. Het is niet ondenkbaar dat voor een goede exploitatie samenwerking nodig is met andere geledingen in de stad. Met de uitbreiding van Hedon worden niet alleen de jongeren als consument bediend, wel in grote mate. Maar meer zaalcapaciteit schept ook mogelijkheden voor de startende musici, die na de start in bescheiden accommodaties, de stap kunnen wagen naar het professionele podium. Om dit plan te realiseren zal incidenteel en structureel geld beschikbaar moeten komen. Het onderzoek zal uitwijzen in welke ordegrootte gedacht zal moeten worden. Hier is in feite sprake van een niet al te ingewikkelde besluitvormingsprocedure, al zullen er nog vele hobbels genomen moeten worden. De buurt, maar ook de organisatie, r.o.procedures etc. We verwachten een benodigde investering van ± 6 miljoen. Daarnaast is een extra structurele subsidie voor de exploitatie benodigd. Het collegeprogram spreekt van opening in 2009. Dat is in alle opzichten een te ambitieuze planning. Op het ogenblik wordt er bij Hedon gewerkt aan de versterking van het management en er is landelijk een heroriëntering gaande op de exploitatie van de popcultuurcentra die ook Hedon niet onberoerd laat. In feite komt het er op neer dat deze centra moeten professionaliseren wat bedrijfsvoering betreft zo mogelijk wel met behoud van de grote inzet van vrijwilligers. Knelpunten/ wensen binnen Cultuuraccent Jongeren; toekomstig beleid/ nieuwe ontwikkelingen Naast het reeds ingang gezette beleid voor het versterken van het Cultuuraccent Jongeren zijn er een aantal nieuwe ontwikkelingen en wensen. 1. Huisvesting Bibliotheek Wij vinden het van groot belang om te bezien of de huisvesting van de bibliotheek voldoende is om de komende jaren de taken goed uit te voeren. De bibliotheek is immers een belangrijk onderdeel van de basis. Er is gestart met een onderzoek naar de huisvesting van de Centrale Bibliotheek. Met behulp van de uitkomsten van het onderzoek willen we kunnen beoordelen of de huidige locatie voor de Centrale Bibliotheek nu en op termijn nog geschikt is voor de veranderende rol van de Bibliotheek of dat alternatieve huisvesting geboden is. Naast de veranderende rol van de bibliotheek zijn de ontwikkelingen in de (binnen)stad eveneens aanleiding te komen tot dit onderzoek. Ook wordt onderzocht of de nabijheid van andere partijen in het voordeel zal werken, gedacht wordt aan onder andere HCO. Bibliotheek bereidt zich voor op haar toekomstig beleid. Daarbij zal de focus onder ander liggen op jongeren en educatie. Samenwerking met het onderwijsveld past daarin. 2. Huisvesting Muzerie Eveneens is voor de Muzerie gestart met een huisvestingsonderzoek. De huidige huisvestingssituatie van de Muzerie staat de inhoudelijke ontwikkeling in de weg. Het streven is om het huidige aantal locaties van de Muzerie terug te brengen. De haalbaarheid en wenselijkheid hiervan zullen worden onderzocht. Mogelijke samenwerkingspartners worden eveneens in kaart gebracht, waaronder de samenwerking met Artez. Zoals gezegd ligt de prioriteit niet bij huisvesting, maar we willen wel bezien of de huisvesting voldoende is voor de toekomst en ook willen we kansen die zich voordoen op dit terrein niet voorbij laten gaan. 3. Hogeschool Artez Hogeschool Artez is van groot belang voor ons culturele klimaat. Inzet en samenwerking kan een meerwaarde opleveren en zal wezenlijk bijdragen aan ons cultuuraccent jongeren. Er leven bij Artez nog nadere huisvestingswensen. Mogelijk in samenwerking met andere instellingen in de stad, waaronder de Muzerie. De drie steden waar Artez is gevestigd hebben een gezamenlijk overleg geopend met Artez over wat de steden en de hogeschool wederzijds voor elkaar kunnen betekenen. Bij Artez leeft de gedachte om een festival dat in één van de steden plaatsvindt, uit te breiden naar de drie. 4. Ontmoetingscentrum De creatieve geesten moeten niet alleen elkaar maar ook anderen in de samenleving ontmoeten, toekomstige opdrachtgevers, andere disciplines. Maar er moet ook een plek zijn waar men zich 7

kan presenteren. Podia hebben we in redelijke mate in Zwolle maar voor beeldend kunstenaars en vormgevers die nog niet in het museumcircuit zitten heeft Zwolle niet veel te bieden. Helaas is er onvoldoende hoogwaardig galerie-aanbod en er is geen Centrum voor Beeldende Kunst. Het gaat daarbij overigens niet alleen om het tonen van het werk van Zwolse kunstenaars, maar ook van elders, als impuls en stimulans. In eerste instantie zal de ontmoetingsplek aandacht moeten krijgen en de vraag zal beantwoord moeten worden in welke mate de gemeente daar bij betrokken moet worden. Wij kiezen er daarbij voor om niet zelf het initiatief tot een dergelijk centrum te nemen maar om in te springen op kansen die zich voordoen. 5. Herbestemming leegstaande gebouwen We hebben nu een redelijk aanbod aan ateliers, en het is mooi dat ook buiten de gemeentelijke panden nu ruimte beschikbaar is in de panden aan de Voorstraat. Weliswaar tijdelijk maar toch op een uitgelezen plek. Het zou goed zijn als een groot deel van deze mensen na de broedplaatsperiode voor Zwolle kiest. Ervaring uit andere steden leert dat bedrijfsverzamelgebouwen voor deze veelal eenpitters ideaal zijn. Zwolle heeft niet zoals enkele industriesteden grote bedrijfspanden over maar er komen wel interessante schoolgebouwen vrij. Bij herbestemming zal dat zeer zeker als optie meegenomen moeten worden. Er moet dus gezorgd worden voor ruimte, in de fysieke zin attractieve accommodaties, maar ook in inhoudelijke zin. Die kans bieden om producties te maken en te tonen. Dat laatste met middelen, maar ook door programmering in de instellingen. De eerste lichting uit R10 is inmiddels zelfstandig aan de slag gegaan. Maar ook de kunstenaars die daar nog zitten ontplooien interessante initiatieven. Voor de makers van de kunsten hebben wij in Zwolle de ateliers voor de beeldend kunstenaars en R-10 voor de starters in de beeldende kunsten, podiumkunsten en andere media. Een gebouw, zoals enkele kunstenaars nu met de mosterdfabriek hebben is een goede volgende stap. Voor de podiumkunstenaars is daar in beperkte mate de Hobbemaschool. Wij moeten er op bedacht zijn om vrijkomende panden een dergelijke bestemming te geven. Een mix van kunstenaars, vormgevers, reclame-bureaus, ontwerpers en dergelijke veroorzaakt door kruisbestuivingen veel initiatieven. Toekomstige opdrachtgevers, bedrijfsleven maar ook opdrachtgevers uit de culturele hoek zullen een dergelijk verzamelgebouw gemakkelijker kunnen vinden. In Eindhoven zijn daar aantrekkelijke voorbeelden van, maar daar heeft men dan ook het voordeel van verlaten panden van Philips, die wel volgens een bewust beleid beschikbaar komen. 6. Cultural governance Enkele jaren geleden is aan de instellingen het 23-tal aanbevelingen voorgelegd met betrekking tot cultural governance. Men zou aan de slag gaan en zelf een volgende bijeenkomst organiseren om na te gaan hoe men aan de slag is gegaan. Wij hebben niet de indruk dat die bijeenkomst er is geweest. Belangrijk bij cultural governance is dat in de besturen en raden van toezicht mensen geworven worden op hun capaciteiten en niet meer uit andere overwegingen. Zo langzamerhand gaat het bij de instellingen om aanzienlijke budgetten die een zakelijk verantwoord beheer vergen. In het personeelsbestand zou het goed zijn als de instellingen bezien of de controlfunctie goed bekleed wordt. Wellicht kan men kijken naar het ooit geopperde plan dat de instellingen dergelijk hoog gekwalificeerd personeel gezamenlijk in dienst nemen of dat er een soort apart bureau wordt opgericht voor de control en personeelsfunctie. 8

Wat valt niet onder de basis van het cultuurbeleid en heeft weinig tot geen raakvlakken met het cultuuraccent Jongeren? Zoals gezegd leggen wij de komende periode het accent op het instandhouden en versterken van de basis en het cultuuraccent jongeren. De keuzes die wij maken zijn daarop gebaseerd. Vanuit het huidige beleid is er nog een aantal zaken die wij subsidiëren maar die geen bijdrage leveren aan het vorenstaande. 1. Machinemuseum: Wij zien dit niet als basisvoorziening en het levert ook niet een wezenlijke bijdrage aan het cultuuraccent. Daarom stellen wij voor de subsidie 46.600 hiervoor stop te zetten. Er moet wel een redelijke termijn worden gehanteerd, deze bedraagt waarschijnlijk 2 tot 3 jaar. Hiermee valt het bedrag vrij. De gemeente is eigenaar van de machines, hier zal een goed alternatief voor gevonden. Dan zal het bedrag pas vrij kunnen vallen. 2. Ecodrome: het contract met Libéma omtrent het Ecodrome loopt tot en met 2012. Er zal tijdig bezien moeten worden of dit contract gecontinueerd moet worden. Een onderdeel van het Ecodrome is de natuur-historische collectie van Zwolle en omgeving. 3. Binnen het totale structurele beschikbare budget voor cultuur is door afronding van subsidies en het bijstellen van indexeringen een bedrag ter hoogte van 75.000,-- vrijgevallen binnen het programma Cultuur. 9