Raadsmemo Datum: 26 mei 2015 Aan: Gemeenteraad van Hof van Twente Kopie aan: Van: Voor informatie: Onderwerp: H.J. Scholten Jolanda Bolink en/of Joost Nijhuis, Openbare Ruimte Bodem- en asbestbudget/stand van zaken diverse asbestsaneringsprojecten 1. Aanleiding In 2008 zijn door de toenmalige raad en het college afspraken gemaakt over de hoogte van het budget dat jaarlijks gebruikt mag worden voor de bodem- en asbestsanering in de gemeente Hof van Twente. Deze afspraken houden in dat hiervoor meerjarig maximaal 450.000,- uit de Algemene Reserve mag worden gebruikt. In het vervolg van deze memo bodem/asbestbudget genoemd. Deze afspraak is gemaakt omdat anders voor elke aparte uitgave een raadsbesluit nodig is en bij calamiteiten niet snel gehandeld kan worden. Uw raad is toegezegd dat u onder meer door raadsmemo s op de hoogte wordt gehouden van de voortgang van de asbestbodemsaneringen en de gemaakte kosten. Binnen de gemeente Hof van Twente zijn tot op heden diverse saneringsprojecten uitgevoerd waarbij sprake was van bodemverontreiniging met asbest. Over de meest belangrijke en omvangrijke projecten informeren wij u nu naar de stand van zaken per 1 april 2015. Een deel van de informatie is of wordt ook opgenomen in andere stukken (zoals berap, begroting). Vanwege de verrekeningen achteraf en de complexiteit van de convenanten met de provincie zijn de bedragen niet eenduidig te herleiden uit deze stukken. Daarom ontvangt u deze memo. Doel van deze memo is uw raad een kort totaalbeeld te geven van de uitgevoerde asbestbodemsaneringsprojecten en de gemaakte kosten over de afgelopen jaren. Daarnaast willen wij u een doorkijk geven naar de komende periode en de stand van zaken met betrekking tot de saneringsregelingen asbestwegen en het provinciale project asbest in tuinen (particulieren). RAADSMEMO is de vorm van actieve informatievoorziening aan de gemeenteraad, waarbij een actuele ontwikkeling of aanvullende informatie wordt meegedeeld door een portefeuillehouder. Een raadsmemo is bedoeld ter kennisname. RAADSINFORMATIE is de vorm van actieve informatievoorziening aan de gemeenteraad, waarbij de actuele stand van zaken van een beleidsonderwerp uit programmabegroting/collegeprogramma of van een project wordt beschreven. De raadsinformatie wordt door het college aangeboden aan de raad en wordt standaard geagendeerd voor de eerstvolgende vergadering van de commissie Algemeen of Fysiek.
- 2 - Achtereenvolgens komen de volgende zaken aan de orde: A. Bodemasbestsanering gemeentelijke terreinen - Uitgaven periode 2004-2014 - Overzicht afgeronde asbestbodemsaneringsprojecten - Gemaakte afspraken over budget 2015-2018 B. Sanering particuliere wegen en erven, asbestbodemverontreiniging - Saneringsregeling asbestwegen fase 2 - Saneringsregeling asbestwegen fase 3 - Subsidieregeling Provincie Overijssel; asbestsanering voor particulieren en agrariërs C. Onderzoek naar asbest in gemeentelijke wegen/wegbermen D. Doorkijk periode 2016-2020 2. Inhoudelijke mededeling A. Bodemasbestsanering gemeentelijke terreinen Uitgaven periode 2004-2014 Convenanten In 2007 is het eerste asbestconvenant (betrekking hebbend op de periode 2005-2010) gesloten tussen de provincie Overijssel en de gemeente Hof van Twente. De kosten gemaakt voor 2005 komen volledig voor rekening van de gemeente. In de periode na 2007 zijn nog vier convenanten gesloten. Het totaal aantal convenanten komt hiermee op vijf. Elk convenant bestaat uit meerdere saneringsprojecten en bodemonderzoeken. In deze convenanten zijn voor concrete bodemasbest-saneringen afspraken over de uitvoering van onderzoeken en saneringen en de financiële bijdrage van de provincie vastgelegd. In elk van de convenanten zijn locaties in gemeentelijk eigendom opgenomen die verontreinigd waren met asbest. Bodem/asbestbudget Uiteindelijk zijn over de periode 2004-2014 de volgende bedragen ten laste van het bodem/ asbestbudget gebracht: Jaar Geraamd Bedrag ten laste van algemene reserve 2004 630.252,00 246.200,67 2005 450.000,00 141.902,17 2006 450.000,00 353.174,20 2007 450.000,00 307.405,57 2008 450.000,00 450.000,00 2009 450.000,00 113.406,65 2010 450.000,00 230.856,48 2011 450.000,00 24.295,31 2012 450.000,00 426.643,46 2013 450.000,00 1.444.665,66 2014 450.000,00 278.163,09 Totaalbedrag 5.130.252,00 4.016.713,63 De geraamde onttrekking zijn opgenomen in de bestuursrapportages. Vanaf 2004 is tot en met 2014 een onttrekking aan Algemene Reserve ten behoeve van het asbestbudget geraamd een bedrag van 5.130.252,-. In werkelijkheid is een bedrag van 4.016.713,63 onttrokken. Geconcludeerd wordt dat meerjarig binnen de door de raad en het college afgesproken kaders is gewerkt. De inzet van het jaarlijks beschikbare budget uit de Algemene Reserve is tot op heden niet altijd nodig geweest. Door prioriteit bij en medewerking van de provincie zijn vele projecten gerealiseerd en zijn de kosten voor de gemeente binnen het budget gebleven.
- 3 - In de Algemene Reserve zijn de niet ingezette budgetten niet geoormerkt ten behoeve van asbestsaneringsprojecten en daardoor onderdeel geworden van de huidige totaalstand van de Algemene Reserve. Afgeronde asbestbodemsaneringen In de periode tot 1 januari 2015 zijn de volgende locaties gesaneerd (opgenomen in een van de vijf convenanten gesloten met provincie Overijssel): - Achterpad Lindelaan 20-50 te Diepenheim - Enterseweg 7 te Goor (RPC-terrein) - Fokkerstraat 2A te Markelo (OBS De Zwaluw) - IJsbaanweg 2 te Goor (Ijsbaan en retentiegebied) - J.M. de Bruijnstraat 79A te Goor (Gijminkhuuske) - Kevelhammerhoek/Poolspad te Goor - Kievitstraat 65 67 te Goor (OBS De Wiekslag) - Kloosterlaan 60 (school Heeckeren) te Goor - Kloosterlaan/Van Coeverdenstraat (retentievoorziening) te Goor - Larenseweg 44 te Markelo (OBS Brookschole) - Merelstraat te Goor (volledige sanering vml zwembad) - Mossendamsweg 2 te Goor (voormalige boerderij Zenkeldamshoek) - Patrijzenstraat 1 te Goor (deelsanering gemeentewerf) - Postweg 8 te Markelo - Roerdompstraat /Van Kollaan te Goor (gemeentedepot, fietspad en groenstrook) - Rubensstraat 2 te Goor (volledige sanering GMHC-terrein) - Ruimersdijk/Dr. C.A.J. Quantstraat te Diepenheim (herinrichting weg, groenstrook) - Stationslaan 52 te Goor(Voorterrein Raab Karcher) - Wheeweg 3-17 te Gooor (vm autosloopterrein) - Wheeweg te Goor (grondwal + deel voetbalveld Twente) Daarnaast is een groot aantal locaties onderzocht. De totale asbestbodemsaneringskosten in het kader van de gesloten convenanten bedroegen over 2004-2014: 6.489.465,- Daarvan is aan bijdrage van de provincie ontvangen 4.795.648,- Daarmee komt de gemeentelijke bijdrage op 1.693.817,- Hierbij wordt opgemerkt dat de kosten van asbestbodemsaneringen gemaakt bij lopende (herinrichting- of infra-)projecten ten laste van dat project zijn gebracht en niet ten laste van het bodem/asbestbudget. Daarnaast zijn er projecten die niet onder het convenant vallen maar wel ten laste van het bodem/asbestbudget komen. Hieraan is ( 4.016.713-1.693.817 =) 2.332.896 uitgegeven. Dit zijn onder andere diverse bodemonderzoeken, sanering gemeentelijke asbestwegen,de reguliere bijdrage aan de sanering t Gijmink maar ook de tekorten van het Gijminkhuuske en de Gijminkschool. Gemaakte afspraken over budget 2015-2018 Het bestaande bodem/asbestbudget ten laste van de Algemene Reserve is als structurele post opgenomen in de meerjarenbegroting 2016-2018. De komende jaren zijn de volgende bedragen beschikbaar: Jaar Geraamd 2015 399.000,00 2016 399.000,00 2017 450.000,00 2018 450.000,00
- 4 - Ten aanzien van de Reserve bodemsanering ten behoeve van het Gijmink is uw raad van 24 maart 2014 geïnformeerd ten aanzien van het tekort. Een gedeelte van het tekort ( 400.000,-) wordt conform uw besluit gedekt uit het reguliere bodem/asbestbudget. B. Sanering van particuliere wegen en erven, asbestbodemverontreiniging Regelingen voor particulieren en agrariërs REGELING Saneringsregeling asbestwegen 2 Saneringsregeling asbestwegen 3 Asbestsanering voor particulieren en agrariërs UITVOERINGS- ORGAAN Provincie Overijssel GLOBALE OMVANG PERIODE STATUS 550 saneringslocaties waarvan 400 in HvT Projectbureau / DLG 1900 meldingen, 3.900 deellocaties Ov+Gld Provincie Overijssel 40 huishoudens in Hof vantwente 2007 2010 Afgerond 2010 2013 Afgerond 2009 2011 Afgerond De projecten zijn afgerond maar dat betekent niet dat alles volledig gesaneerd is. Op veel percelen (waaronder gemeentelijke percelen) is restverontreiniging achtergebleven. Dit zijn duurzaam afgedekte locaties of locaties buiten de scope van het project. Subsidieregeling Asbest in tuinen, Kracht van Overijssel In het project bodemsanering Asbest in tuinen worden ongeveer 200 locaties onderzocht en daar waar nodig gesaneerd. Het gaat hier in de meeste gevallen om tuinen van particulieren maar in een enkel geval ook om een landgoed of een eigendom van een maatschappelijke organisatie. Het merendeel van de aangemelde particuliere tuinen bevindt zich in het buitengebied van de gemeente Hof van Twente. Voorwaarde voor deelname is dat een (rest)verontreiniging in de bodem is aangetoond bij evaluatie van voorgaande projecten: Sanering Asbestwegen tweede en derde fase en de Subsidieregeling Asbestsanering voor particulieren en agrariërs. De planning is dat voor 1 januari 2017 alle 200 locaties zijn gesaneerd. De uitvoering gaat in drie tranches; de eerste tranche is inmiddels gereed; de aanbesteding voor 2 e tranche loopt. C. Onderzoek naar asbest in gemeentelijke wegen en wegbermen Overheden zijn uitgesloten van de rijkssubsidieregeling voor asbestwegen. Omdat de provincie alleen projecten op basis van de Wet Bodembescherming financieel mag ondersteunen, is het niet mogelijk hierover een convenant te sluiten. Deze kosten komen volledig ten laste van het bodem- en asbestbudget. In het kader van het opstellen van de bodemkwaliteitskaart voor wegbermen in de gemeente Hof van Twente is een aantal bermen als asbestverdacht aangeduid. Er is in een grootschalig onderzoek naar de kwaliteit van de de asbestverdachte bermen en een aantal asbestverdachte onverharde wegen uitgevoerd. Uit het onderzoek bleek dat er 10 gemeentelijke asbestwegen zijn die verontreinigd zijn boven de wettelijke norm. Op grond van het Besluit asbestwegen (Wet Milieugevaarlijke Stoffen), mag een asbestweg niet meer voorhanden zijn. Deze tien wegen zijn gesaneerd. De kosten van sanering komen volledig voor rekening van de gemeente. De saneringskosten voor verwijderen en afvoeren van het asbest bedroegen 275.800. Deze kosten zijn ten laste van het bodem/asbestbudget gebracht. Daarnaast zijn er 29 asbesthoudende wegbermen of delen van wegbermen aangetoond. De wijze van aanpak van de bermen wordt ambtelijk besproken met de provincie Overijssel (zie D, Doorkijk). Wij informeren u over de uitkomst van deze gesprekken en de voorgestelde aanpak. Mochten hiervoor aanvullende financiële middelen buiten de reguliere budgetten benodigd zijn, dan leggen wij u dit ter goedkeuring voor (via Berap of raadsvoorstel).
- 5 - D. Doorkijk periode 2016 2022 In 2015 worden er geen financiële middelen vanuit het rijk en/of de provincie Overijssel ter beschikking gesteld aan de gemeente Hof van Twente. De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu heeft in de komende programmaperiodes 2016-2020 (het eerste deel) en 2021-2025 (het overige deel) een bedrag van 38 miljoen aan middelen toegezegd voor de aanpak van de asbestbodemproblemen in de provincie Overijssel. De specifieke asbestproblematiek in de gemeente Hof van Twente is hierin een belangrijk aandachtspunt. De middelen dienen te worden besteed aan het saneren van asbestbodemverontreiniging uit het milieu en het verlagen van de risico s voor de volksgezondheid. Er zijn grote opgaves, ook voor de gemeente Hof van Twente, die hopelijk samen met de provincie vanaf 2016 opgepakt kunnen worden. Het jaarlijkse bodem- en asbestbudget is daarom nog steeds nodig. Het college waardeert de samenwerking met de provincie en is verheugd over de ambitie in het coalitieakkoord om Overijssel in 2024 zoveel mogelijk asbestvrij te krijgen. De wijze van besteding van de 38 miljoen wordt dit jaar uitgewerkt. Hierover wordt uw raad later geïnfomeerd.