Plan van aanpak. Naar een asbestarm Twenterand in 2024

Transcriptie

1 Plan van aanpak Naar een asbestarm Twenterand in 2024

2 Naar een asbestarme gemeente Twenterand in 2024, plan van aanpak 1

3 1. Situatieschets / probleemstelling Aanleiding Asbest leidt tot schade aan de volksgezondheid. Het (langdurig) inademen van eroderende (losse) asbestvezels kan leiden tot kanker. De losse asbestvezels kunnen ontstaan door het breken, zagen, boren of schuren van asbestplaten, maar ook door blootstelling aan weersinvloeden zoals neerslag en wind (zogenaamde verwering). Dit is aanleiding geweest voor het Rijk om een asbestdakenverbod per 2024 af te kondigen. Daarnaast vormt asbest een risico in de zin van maatschappelijke kosten in geval van asbestbranden. Overijsselse voorbeelden hiervan zijn Rijssen-Holten (2006) en Vroomshoop (2008). De brand in Roermond (2015) leidde tot een kostenpost van 4 miljoen, en veroorzaakte ook veel onrust vanwege mogelijke risico's voor de volksgezondheid en praktische ongemakken door het afsluiten van de binnenstad. Situatie Twenterand Eigenaren van panden in de gemeente Twenterand hebben naar verwachting een grote opgave om asbest van het dak te halen. De Provincie Overijssel heeft voor alle gemeente een eerste aanzet gegeven hoeveel asbest op bedrijfsdaken liggen (op industrieterrein). Deze eerste inventarisatie van asbest op bedrijfsdaken op industrieterreinen geeft aan dat er nog m2 asbest op de bedrijfsdaken liggen. De bedrijven in de linten, particulieren en agrariërs dan wel eigen gebouwen zijn daarin niet meegenomen. Door een betere inventarisatie zal een beter en completer beeld gekregen gaan worden hoeveel panden in de gemeente Twenterand voor 2024 nog gesaneerd moeten gaan worden. In april 2015 heeft gemeente Twenterand het provinciale convenant asbest van bedrijfsdak ondertekend. Hiermee gaan we ons als gemeente inzetten om bedrijven te enthousiasmeren om asbest van hun bedrijfsdak te verwijderen. Door deze aanpak is onze gemeente een van de koplopers in Overijssel. Dit biedt de ecowethouder mogelijkheden om verschillende vakgebieden aan elkaar te verbinden zoals werkgelegenheid, milieu en duurzaamheid. Het leefbaar houden van het platteland is ook een item dat door leegstand een aandachtspunt wordt. In het bestuursakkoord staat dat we ons gaan inzetten om de mogelijkheden die hogere overheden bieden naar ons toe te trekken. De provincie biedt (financiële) mogelijkheden. Tevens staat in dit akkoord dat we als gemeente een faciliterende gemeente willen zijn. Facilitering dat vastgoedeigenaren voor 2024 weten waar ze aan toe zijn. Ook sluit het aan bij verschillende doelenbomen: een duurzame en leefbare omgeving voor mensen is behaald (doelenboom Milieu); meer mensen in Twenterand aan het werk worden geholpen (doelenboom EZ/het Sociale Domein); Twenterand een veiliger, leefbaarder en een rechtszekere gemeente wordt (doelenbomen openbare orde en veiligheid en VTH); Tijdens de algemene beschouwingen 2016 zijn vragen over asbestdaken gesteld door de fracties van CDA, CU en VVD. De portefeuillehouder heeft toegezegd dat er voor de kadernota 2017 een Plan van aanpak ligt. Het doel is een asbestarme gemeente Twenterand in Twenterandse situatie asbest van het dak Asbest in Nederland maar ook in de gemeente Twenterand heeft (media)aandacht gekregen. Zonder volledig te zijn worden genoemd: 1) gevoerde ambtelijk en bestuurlijke gesprekken met de provincie. 2) het komende verbod op voorhanden hebben van weersgevoelig asbest per 1 januari ) door het Rijk gereserveerde middelen voor sanering van asbestdak 2016 e.v.. Naar een asbestarme gemeente Twenterand in 2024, plan van aanpak 2

4 4) de op 12 november 2015 gehouden asbestconferentie in Rotterdam waar onze wethouder spreker is geweest. 5) de verschenen rapportage over lekwaterzones onder asbestdaken. 6) de door raadfracties van (CDA/ CU/VVD) gestelde vragen bij de algemene beschouwingen. 7) bestuurlijk provinciaal overleg met alle gemeenten op 4 februari ) asbestconferentie voor gemeenten en stakeholders provincie Overijssel op 9 maart ) bestuurlijk provinciaal overleg met alle gemeenten op 31 maart Rol provincie De provincie Overijssel heeft aangegeven dat zij enkel een regierol ziet weggelegd als het gaat om een integraal planmatige aanpak van asbest en geen initiërende rol. Door de provincie Overijssel is toegezegd dat zij een goed doordachte aanpak van het asbest probleem door Twenterand financieel zal ondersteunen. Temeer als de aanpak Twenterand als voorbeeld breed kan worden uitgerold. Ambtelijke ondersteuning in vorm van meelezen en meedenken door de provincie is toegezegd. Aanpak gemeente De gemeente Twenterand wil een van de koploper gemeenten in Overijssel zijn. In Twenterand ligt naar verwachting een hoge opgave en de druk bij eigenaren is hoog. Gemeente Rijssen- Holten heeft als eerste gemeente een pilot gedaan met een subsidieregeling voor bedrijven om asbest van hun bedrijfsdak (bedrijven op het industrieterrein) te gaan saneren. Deze pilot is goed verlopen. Consortia zijn opgericht als intermediaire tussen het bedrijf dat gaat saneren en de markt om de sanering en een nieuw dak (eventueel met duurzaamheidsmaatregelen) te realiseren. Hof van Twente is bezig om asbest in de bodem te combineren met asbestsanering daken. Het asbestvraagstuk vraagt om een gestructureerde aanpak. Door het maken van een inventarisatie naar een asbestarme gemeente Twenterand in 2024 wordt inzicht verkregen in het probleem. De gemeentelijke organisatie zal hierbij de nodige inzet gaan leveren. Als eerste onderdeel van dit proces wordt een inventarisatie van de daken met asbest gemaakt. Naar aanleiding van de inventarisatie zal de omvang van het probleem duidelijker zijn. Na de inventarisatie zal het uitwerkingsplan uitgewerkt worden. Verschillende disciplines binnen de gemeente kunnen bezig gaan met de inventarisatie van asbest in samenwerking met de provincie. 2. Resultaat Een asbestarme gemeente Twenterand in 2024 Asbest is op zoveel plaatsen aanwezig. Een volledig asbestvrije gemeente is waarschijnlijk niet haalbaar. De inventarisatie moet inzicht geven in de hoeveelheid te saneren asbestdaken. Op basis daarvan wordt de gemeentelijke ambitie bepaald. Dit wordt vertaald in een uitwerkingplan naar een asbestarme gemeente Twenterand in Doelstelling en effect Een asbestarme gemeente Twenterand in Een gemeente die haar vastgoed op orde heeft en haar taak heeft voldaan waardoor het goede voorbeeld gegeven kan worden. 4. Projectactiviteiten Gezamenlijke informatiebehoefte Uit gevoerde ambtelijke en bestuurlijke overleggen tussen gemeente en provincie blijkt de behoefte om met elkaar de kennis en informatie te delen. Het betreft informatie over de huidige stand van zaken, over lopende programma s en over resterende opgaven. De informatie is, in het bijzonder voor de provincie, nodig om te komen tot een doelmatige en effectieve verdeling van gelden van het rijk met een aantoonbare omgevingsgerichte aanpak en initiatieven vanuit bedrijven en particulieren. De informatie is ook noodzakelijk om andere budgetten zowel van de provincie zelf als van andere stakeholders in beeld te krijgen die bij kunnen dragen aan de voorkeur om de asbestopgave integraal aan te pakken. Tijdens het proces vindt overleg plaats met de provincie, zowel bestuurlijk als ambtelijk. Doelstelling is kennisuitwisseling en mogelijkheden tot concrete vervolgacties (pilots) te komen. Naar een asbestarme gemeente Twenterand in 2024, plan van aanpak 3

5 Afhankelijk van de uitgewerkte inventarisatie worden overleggen gestart met stakeholders als provincie, landbouw (LTO), mkb (bedrijvenkring), GGD, woningbouwcorporatie, veiligheidsregio, etc.. Hierbij wordt gekeken of versnellen van de asbestaanpak vorm kan krijgen. 5. Aanpak 1. Inventariseren waar in de gemeente Twenterand asbest op daken aanwezig zijn bij zowel: a. Asbest op bedrijfsdak b. Asbest op (voormalige) agrarische daken c. Asbest op daken bijgebouwen van particulieren d. Asbest op eigen gebouwen van de gemeente Twenterand Het streven is om bij alle bovenstaande doelgroepen de uitvoering op te pakken. In welke mate en met welke ambitie is afhankelijk van de inhoud van de inventarisatie. 2. In het vervolg staan de volgende vragen centraal: a. Een inventarisatie met overzicht van de omvang van asbest op daken. Hiermee wordt de basis gelegd welke uitvoeringsmogelijkheden er kunnen zijn. b. Een afwegingskader inzet gemeentelijke middelen voor de begroting Afhankelijk van de inventarisatie met derden, verwachten we voor de begroting 2017 met een inventarisatie te komen. De inventarisatie wordt gedeeld met het college en de raad. Daarna wordt een uitwerkingsplan naar een asbestarme gemeente Twenterand in 2024 gemaakt. c. Wanneer al het asbest te saneren een te hoge ambitie blijkt, wordt de focus verlegd. Bijvoorbeeld kunnen we ons richten op gemeentelijke gebouwen en geselecteerde wijken in kernen. Deze aanpak leidt tot het geven van het goede voorbeeld. 6. Resultaat Een inventarisatie. Uitwerkingsplan waarbij een afweging gemaakt kan worden wat we als gemeente willen. 7. Organisatie Bestuurlijk opdrachtgever: portefeuillehouder eco-wethouder en portefeuillehouder platteland en gemeentelijkvastgoed. Interne werkgroep: De groep die betrokken is en meedenkt, wordt breed ingezet omdat het meerdere raakvlakken heeft (zoals milieu, economische zaken, handhaving, sociale zaken in kader van werkgelegenheid, leefomgeving, veiligheid etc.) Voor uitwerking van (onderdelen van) de inventarisatie zullen uren moeten worden opgenomen in afdelingsplannen met doorvertaling naar persoonlijke werkplannen. Voor draagvlak is het goed stakeholders zo vroeg mogelijk in het proces te betrekken. Externe partners zijn: o.a. Asbestsaneerder Twenterand (Patrick Heun, Maathuis-Braakhuis), Provincie Overijssel, GGD, Bedrijvenkring, LTO, woningbouw corporatie Mijande Wonen, de veiligheidsregio. Juridisch kader Woningwet in samenhang met het Asbestverwijderingsbesluit Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 8. Financieel kader Aan het uitvoeren van het plan van aanpak zijn kosten verbonden. De opstart- en/of onderzoekskosten van het plan van aanpak worden voor 2016 geraamd op maximaal , -. Het restantbudget externe veiligheid bedraagt ,-. Dit hoeft niet terugbetaald te worden aan de provincie en valt derhalve vrij in de jaarrekening. Bij de jaarrekening wordt voorgesteld het resterende budget van Externe Veiligheid te storten in de reserve duurzaamheid en dit geld te gebruiken voor het opstellen van een Plan van aanpak van de asbestproblematiek in Twenterand en als cofinanciering. Dit is in het verlengde van (externe) veiligheid. Naar een asbestarme gemeente Twenterand in 2024, plan van aanpak 4

6 Vervolgens zal in de kadernota 2017 een budget gevraagd worden voor het Uitwerkingsplan op basis van een inschatting. 9. Personeelskader De werkzaamheden behorende dit project in de laatste helft van 2016 en begin 2017 vallen binnen de beschikbare uren in afdelingsplannen. 10. Risico s Het Plan van aanpak heeft geen personele, juridische, bestuurlijk-politiek of financiële risico s. Bij de uitwerking en uitvoering kunnen te zijner tijd wel risico s met zich meebrengen. Uitgangspunt is dat de eigenaar is en eindverantwoordelijk blijft voor zijn vastgoed. 11. Communicatie Voor de uitvoering van de inventarisatie wordt o.a. de gemeentelijke website gebruikt. Naar een asbestarme gemeente Twenterand in 2024, plan van aanpak 5