Commissie Milieu, Verkeer en Vervoer. 29 januari 2002 Nr , RMA Nummer 3/2002

Transcriptie

1 Commissie Milieu, Verkeer en Vervoer 29 januari 2002 Nr , RMA Nummer 3/2002 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen tot instemming met de Bodemvisie en het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming SAMENVATTING: De Groningse Visie op de aanpak van bodemverontreiniging (hierna kortweg omschreven als de Bodemvisie) beschrijft de beleidsvoornemens en het beleid van de provincie Groningen voor het onderzoeken, saneren en/of beheren van verontreinigde locaties. Het gaat om het beleid voor de landbodem en de waterbodem. De Bodemvisie is de uitwerking van het beleid, zoals dat in het Provinciaal Omgevingsplan (POP) in hoofdlijnen is weergegeven. De Bodemvisie is het beleidskader voor de uitvoering van de bodemsanering en het bodembeheer. De uitvoering zelf is beschreven in het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming (MP-Wbb). Hierin zijn tevens het programma Gasfabrieken, het programma Voormalige stortplaatsen (Navos) en het programma Waterbodemsanering opgenomen. Met betrekking tot de financiering van het MP-Wbb is het volgende van belang: het programma dient als instrument voor het verkrijgen van een rijksbijdrage voor bodemsanering. Aangezien de aanvraag van de provincies de beschikbare rijksmiddelen overschrijdt, vindt op dit moment nog overleg tussen VROM en de provincies plaats. De definitieve toekenning van de rijksbijdrage op grond van het door ons ingediende MP-Wbb zal in maart 2002 plaatsvinden. Deze voordracht heeft tot doel om de Bodemvisie en het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming ( ) formeel vast te stellen. 1. Inleiding In deze voordracht worden de "Visie op de aanpak van bodemverontreiniging in provincie Groningen (kortweg Bodemvisie) en het "MeerjarenProgramma Wet bodembescherming " (kortweg MP-Wbb) besproken. In vergelijking met voorgaande jaren is een aantal zaken gewijzigd. Aangezien het POPuitvoeringsprogramma ( ) nu tevens het wettelijk verplichte Milieuprogramma incorporeert, is hiervoor geen afzonderlijk document meer opgesteld. Tot op heden was het bodemsaneringsprogramma een bijlage bij het Milieuprogramma, dat ingevolge artikel 4.15 van de Wet milieubeheer tegelijk met de ontwerp-beleidsbegroting aan Provinciale Staten werd overlegd. 3-1

2 In het bodemsaneringsprogramma is reeds aangekondigd dat de opzet van het bodemsaneringsprogramma zou worden gewijzigd. Een aantal ontwikkelingen heeft ertoe geleid dat het bodemsaneringsprogramma niet meer in de huidige vorm verschijnt. In plaats van het bodemsaneringsprogramma , is er nu een bodemvisiedocument opgesteld, waarmee onder meer wordt ingespeeld op de ontwikkelingen rond de Wet stedelijke vernieuwing (Wet SV), de ontwikkelingen rondom het Provinciaal Omgevingsplan én het daarbij behorende uitvoeringsprogramma en de beleidsontwikkelingen als gevolg van BEVER (BeleidsVernieuwing Bodem). De Bodemvisie beschrijft de beleidsvoornemens en het beleid van de provincie Groningen voor het onderzoeken, saneren en/of beheren van verontreinigde locaties. Het gaat om het beleid voor de landbodem en de waterbodem. De Bodemvisie is de uitwerking van het beleid, zoals dat in het Provinciaal Omgevingsplan (POP) in hoofdlijnen is weergegeven. De Bodemvisie is het beleidskader voor de uitvoering van de bodemsanering en het bodembeheer. De komende periode zal worden besteed aan de verdere uitwerking van de beleidsvoornemens. De uitvoering van de bodemonderzoeks- en saneringsactiviteiten is beschreven in het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming (MP-Wbb). Hierin zijn tevens het programma Gasfabrieken, het programma Voormalige stortplaatsen (Navos) en het programma Waterbodemsanering opgenomen. 2. Aanleidingen voor het opstellen van de Bodemvisie en het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming. Er zijn drie aanleidingen voor het opstellen van de Bodemvisie en het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming. Ten eerste is het landelijk beleid op het gebied van bodemsanering (land- en waterbodems) volop in ontwikkeling. Het nieuwe landelijke saneringsbeleid voor de landbodem staat beschreven in het eindrapport BEVER/UPR. Aan de vernieuwing van beleid voor waterbodemsanering wordt momenteel gewerkt. De provincie wil dit nieuwe, landelijke beleid vertalen naar de Groningse situatie. Ten tweede is het bestaande provinciale bodembeleid op onderdelen gefragmenteerd. De provincie wil het bodembeleid meer omvattend maken. En ten derde zijn de bestaande relaties tussen het bodembeleid en aanpalende beleidsterreinen nog te adhoc. De provincie wil deze relaties structureren. Uitgangspunt en overkoepelende doelstelling voor het bodemsaneringsbeleid is de NMP3- doelstelling dat in 2004 duidelijk is wat de werkvoorraad voor bodemsaneringsactiviteiten is, die tussen nu en 2023 moet zijn gesaneerd of beheerst. Bovendien wordt gestreefd naar een situatie waarin de bodemkwaliteit in een vroeg stadium wordt betrokken bij andere (ruimtelijke en economische) ontwikkelingen. Tot slot, maar niet minder belangrijk, wordt invulling gegeven aan de provinciale regierol op het gebied van bodemsanering. Specifiek voor de Bodemvisie streven we drie doelstellingen na: a. het maken van een vertaalslag van het landelijk vernieuwde bodemsaneringsbeleid naar Gronings bodembeleid; b. het bundelen en aanvullen van het bestaande provinciale bodembeleid; c. het inzichtelijk maken van de raakvlakken van het bodembeleid met andere beleidsterreinen en het verder structureren van de samenwerking tussen de relevante beleidsterreinen. Met het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming streven we eveneens drie doelstellingen na: a. het inzichtelijk maken van de samenhang van de activiteiten in het landelijk gebied en het stedelijk gebied; b. het inzichtelijk maken van de samenhang met andere maatschappelijke activiteiten - met name in het landelijk gebied - die (zullen gaan) plaatsvinden; c. het inzichtelijk maken van de activiteiten die de Provincie Groningen uitvoert ten behoeve van het beschikbaar stellen door het ministerie van VROM van het Wbb-budget voor een periode van vijf jaren ( ). 3-2

3 3. Opzet van de bodemvisie Hoofdstuk 1 geeft een korte inleiding. In hoofdstuk 2 wordt de reikwijdte en afbakening van de Bodemvisie aangegeven. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op het nieuwe landelijke beleid voor landbodemsanering en - kort - op het nog niet uitgekristalliseerde beleid voor waterbodemsanering. Het nieuwe landelijke beleid vormt het uitgangspunt voor de Bodemvisie. In hoofdstuk 4 wordt het bodembeleid van de provincie Groningen verder uitgewerkt. Hoofdstuk 5 beschrijft de wijze waarop de samenwerking met andere partijen en organisaties die relaties (kunnen) hebben met bodemsaneringsactiviteiten wordt gecontinueerd of verstevigd. Dit geldt zowel binnen het provinciehuis als daarbuiten. Tevens wordt ingegaan op de nieuwe regierol die de provincie in dit kader moet oppakken. Naast een uitvoerende rol krijgen wij tevens een faciliterende rol en een overkoepelende regierol. Voor het landelijk gebied en de gasfabrieksterreinen ligt het accent op de uitvoerende regierol. Voor het stedelijk gebied ligt het accent op de faciliterende regierol en voor het gehele provinciale grondgebied geldt een overkoepelende regierol. In de bijlagen is, tenslotte, naast algemene achtergrondinformatie over de aanpak van bodemverontreiniging, ook het voorgenomen beleid op het gebied van inzet van het bevelsinstrumentarium op grond van de Wet bodembescherming opgenomen. Aangegeven wordt op welke manier wij om willen gaan met veroorzakers en eigenaren van bodemverontreiniging, in het verlengde van de daaraan gerelateerde wetgeving (bijlage 8). Tevens is in bijlage 9 een overzicht opgenomen van alle in de bodemvisie beschreven beleidsvoornemens. 4. Opzet van het MeerjarenProgramma Wbb Hoofdstukken 1 en 2 geven de inleiding en het kader van de programmatische aanpak weer. In hoofdstuk 3 wordt de regierol ingevuld in termen van concrete taken, instrumenten en te plegen inspanning. In hoofdstuk 4 wordt beschreven op welke wijze het project Provinciedekkend beeld wordt uitgevoerd. De integrale aanpak wordt beschreven in hoofdstuk 5. De diverse uitvoeringsprogramma s komen in hoofdstuk 6 aan bod. In hoofdstuk 7 wordt een samenvatting gegeven van alle onderdelen van het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming. Daarbij wordt de nadruk gelegd op de financiële consequenties van het totale programma, het evenwicht tussen het ISV- en het Wbb-deel van het programma en op de te realiseren multiplier. De multiplier geeft de verhouding aan tussen de financiële inspanning van derden en die van de milieuoverheid (Wbb en ISV). Tot slot wordt in hoofdstuk 8 aangegeven wat de feitelijk beoogde programmaprestaties zijn. Dit hoofdstuk bevat de zaken waarover de provincie aan het einde van de planperiode aan het ministerie van VROM verantwoording zal afleggen met betrekking tot de behaalde resultaten. 5. Financiële paragraaf Het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming is onder meer het instrument voor het verkrijgen van rijksbijdrage van ministerie van VROM. Eind november is een voorts nog een integrale samenvatting van het MP-Wbb opgesteld en ambtelijk aangeboden aan het ministerie van VROM. Hiermee is invulling gegeven aan aanvullende eisen die door het ministerie van VROM zijn gesteld. Bij die gelegenheid is tevens gebruik gemaakt van de mogelijkheid om extra financiering aan te vragen. In plaats van in het MP-Wbb opgenomen bedrag ( = f ,--) is in totaal een rijksbijdrage gevraagd van ,-- (f ,--). De afgelopen maanden is tussen het ministerie van VROM en de provincies intensief overleg gevoerd over de inhoud van de meerjarenprogramma's in relatie tot de beschikbare rijksmiddelen voor bodemsanering. Gebleken is dat de aangevraagde budgetten de beschikbare rijksmiddelen ruim overschrijden. Dit heeft voor ons MeerjarenProgramma Wet bodembescherming als consequentie dat niet op voorhand duidelijk is of alle opgenomen onderdelen kunnen worden uitgevoerd. Op dit moment is de hoogte van de rijksbijdrage voor de provincie Groningen nog niet definitief vastgesteld. Naar verwachting zal definitieve toekenning en beoordeling door het ministerie van VROM plaatsvinden in maart Afhankelijk van de hoogte van de toegekende rijksbijdrage zullen wij een nadere prioritering van de in het MeerjarenProgramma Wet bodembescherming opgenomen activiteiten vaststellen. Hierover zullen wij u te zijner tijd in kennis stellen. Concreet kan dit betekenen dat het ambitieniveau van het MP-Wbb naar beneden moet worden bijgesteld. 3-3

4 Wij stellen u voor met deze voordracht in te stemmen door vaststelling van het in ontwerp bij deze voordracht gevoegde besluit. Groningen, 29 januari Gedeputeerde Staten der provincie Groningen: J.G.M. Alders, voorzitter. H.J. Bolding, griffier. 3-4

5 Nr. 3/2002 Provinciale Staten van Groningen: Gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten van 29 januari 2002, nr , RMA; BESLUITEN: 1. In te stemmen met het beleid en de beleidsvoornemens zoals omschreven in de "Visie op de aanpak van bodemverontreiniging in de provincie Groningen" (Bodemvisie); 2. In te stemmen met het uitvoeringsprogramma zoals omschreven in het "MeerjarenProgramma Wet bodembescherming provincie Groningen". Groningen, Provinciale Staten voornoemd:, voorzitter., griffier. 3-5