A D V I E S N O T A AAN HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS COSA-nummer Z2014-11965 13 november 2014 DATUM naam redacteur mw. C. Zondag afdeling SLB portefeuillehouder G. Postma onderwerp Contractering Jeugdzorg 2015 realiseert doelstelling programma/product bijlagen Gecontracteerde Jeugdzorgaanbieders 2015 IN TE VULLEN DOOR MANAGEMENT paraaf afdelingshoofd raad (datum) ja nee openbare besluitenlijst ja nee ondernemingsraad ja nee vertrouwelijk ja nee IN TE VULLEN DOOR REDACTEUR Advies 1. Kennis te nemen van het proces en de resultaten van de contractering van de Jeugdzorg 2015 2. Het gunningresultaat voor de Meervoudig onderhandse aanbesteding Jeugdzorg 2015 (JOH, J-AWBZ en J-GGz) vast te stellen. 3. Akkoord te gaan met de kosten van het opstellen van de contracten ( 5.000,- per gemeente) IN TE VULLEN DOOR REDACTEUR Toelichting op advies 1. Aanleiding en voorgeschiedenis De 24 Friese gemeenten hebben de afgelopen periode intensief samengewerkt bij de voorbereiding op de decentralisatie van de Jeugdzorgtaken. De voorbereiding kende vele facetten en was er op gericht de regionale ambities, zoals vastgelegd in het Kompas, het RTA en het Omvormingsplan te realiseren. Eén van de facetten van de samenwerking is het uitvoeren van een gezamenlijke inkoop- en subsidieprocedure voor een groot deel van de gedecentraliseerde taken. Hierover is eerder in 2014 besloten wat regionaal wordt ingekocht. In de notitie Uitgangspunten Inkoop Zorg voor Jeugd Friesland (Bestuurlijk Overleg ZvJ 22 mei 2014) zijn de kaders voor de inkoop vastgelegd. Dit voorstel heeft betrekking op de inkoop van de Jeugdzorgtaken. Veilig Thuis Fryslan (voorheen AMHK) en de gecertificeerde instellingen (Willem Schrikkergroep, Leger des Heils en Bureau Jeugdzorg) ontvangen subsidie, zoals eerder bestuurlijk vastgesteld. 2. Vastgestelde uitgangspunten inkoop Jeugdzorg In het Bestuurlijk Overleg ZvJ van 28 augustus zijn de bestuurlijke uitgangspunten besproken voor de inkoop van de Jeugdzorg ( Notitie uitgangspunten Inkoop ): - Gekozen is om uit te gaan van inkoop (en dus niet subsidie) van jeugdhulp, Jeugdzorg+, Jeugd GGZ en Jeugd (L)VB; - Meervoudig onderhands aanbesteden als inkoopmodel; - Uitgaan van contractering van huidige aanbieders (die in 2014 Friese kinderen in zorg hebben of hebben gehad) - Inkoop voor 1 jaar, het jaar 2015; - We gaan uit van inkoop op basis van de huidige bekostigingseenheden; - Een (tariefs)korting van 10%; - Een centraal inkooptraject, waarbij iedere gemeente een eigen contract verkrijgt; - Contractmanagement en beheer in principe bij 1 gemeente. Nader overleg wenselijk. Deze uitgangpunten zijn vastgelegd in de inkoopdocumenten, die vervolgens ter vaststelling aan de afzonderlijke colleges van B&W zijn aangeboden.
- 2 - De aanbesteding heeft in 3 kavels plaatsgevonden: Jeugd- en Opvoedhulp (JOH), JAWBZ en JGGZ. 3. Proces van inkoop Op basis van de inkoopdocumenten zijn aanbieders uitgenodigd om offertes in te dienen. Er zijn 160 offertes binnengekomen. Deze zijn door de 3 inkooptafels (JOH, JAWBZ en JGGZ) geanalyseerd en besproken. Vervolgens zijn de grotere aanbieders uitgenodigd voor (soms meerdere) gesprekken met de inkooptafels. De aanbieders onder een omzetgrens van 250.000 euro zijn niet uitgenodigd; zij krijgen een raamcontract aangeboden. Voor 2015 is gekozen om in te kopen op basis van de huidige bekostigingseenheden, maar dan met 10% korting. Al snel tijdens het inkoopproces bleek, dat de realisatie van de 10% korting, op verschillende wijze vorm moest krijgen. De diverse sectoren worden thans op een verschillende manier aangestuurd, bekostigd en afgerekend. Voor de JAWBZ was een tariefskorting voor de aanbieders een acceptabel uitgangspunt. Voor de JGGZ was een 10% korting op het budgetvolume een meer realistisch uitgangspunt. Van dit stukje maatwerk is gebruik gemaakt. Resultaat is daardoor dat overal de gevraagde 10% korting kon worden gerealiseerd. Daarbij zijn ook afspraken gemaakt over transformatie. Dat uit zich bv. in nieuwe (en goedkopere) vormen van pleegzorg, verschuiving van specialistische GGZ naar basis GGZ en verschuiving van residentieel naar ambulante vormen van ondersteuning. Voor 2015 zal op deze transformatie verder gestuurd moeten worden. Er liggen nog volop kansen om financiële en maatschappelijke winst te bereiken door voor bepaalde doelgroepen en aanbod nieuwe meer integrale- ketens te vormen. 4. Toelichting op inkoop per aanbesteding 4.1. Jeugd- en Opvoedhulp Jeugd- en Opvoedhulp kent één grote aanbieder: JeugdHulp Friesland (JHF). JHF is met afstand de grootste jeugdzorgaanbieder van Friesland. Met JHF zijn 3 gesprekken gevoerd en zijn afspraken gemaakt over te leveren capaciteit met een tariefskorting van 10%. 4.2. JAWBZ Met de JAWBZ-aanbieders zijn goede en vlotte gesprekken gevoerd. Zij konden zich allen goed vinden in het inkoopdocument en de daarin gestelde inkoopvoorwaarden, incl. de korting. Conform het inkoopdocument wordt aan de aanbieders een raamcontract op basis van het AWBZ-regime aangeboden met de tariefskorting. 4.3 Jeugd-GGZ Een aantal JGGZ-aanbieders had bij de publicatie van de inkoopdocumenten problemen met een aantal voorwaarden, zoals de korting, het ontbreken van een bevoorschottingsmogelijkheid en de verantwoording. Dit heeft geleid tot een gesprek waarin de JGGZ aanbieders uitgenodigd zijn om hun offertes in te dienen en in gesprek te gaan over hun bezwaren. Deze bezwaren zijn besproken, waarbij de mogelijkheid van bevoorschotting is gecreëerd. Vanwege de landelijke afspraken over het gebruik van de DBC-systematiek in 2015 (en verder) is dit ook noodzakelijk. Resultaat van de besprekingen is ook dat de 10% korting (op het budgetvolume) gerealiseerd is. De JGGZ wijkt inhoudelijk af van andere aanbestedingen omdat de JGGZ meerdere verwijzers kent. Behalve het gebiedsteam zijn dat o.a. ook de huisartsen en jeugdartsen. Uit de Tour de Fryslan van de procesmanagers bleek dat veel gemeenten wel bezig zijn om afspraken te maken over de toeleiding, maar dat dit nog maar op weinig plekken concreet is gerealiseerd. Dit is voor gemeenten financieel gezien een extra risico. Mede om die reden is er voor gekozen om voor de JGGZ met budgetplafonds per aanbieder te werken. Daarvoor waren wel meerdere gesprekken per aanbieder nodig. De kleinere aanbieders krijgen een Raamovereenkomst aangeboden met (eveneens) een korting van 10%. Voor de dyslexieaanbieders is noodzakelijkerwijs een apart regime afgesproken. De dyslexiemarkt is een enorme groeimarkt waarin de omzetten van aanbieders in 2013 en 2014 zijn verdubbeld of verdrievoudigd. Terwijl uit onderzoek blijkt, dat het aandeel kinderen met dyslexie stabiel is op zo n 3,5%. Dit is, financieel gezien, een onhoudbare situatie voor de gemeenten. Gezocht is naar een manier waarop gemeenten meer grip kunnen krijgen op de toestroom naar de dyslexieaanbieders. De oplossing ligt in de bepaling dat de gebiedsteams de toegang tot de dyslexie in handen
- 3 - krijgen en niet meer de scholen. Verwijzingen moeten dus vanuit de scholen eerst naar de gebiedsteams. Daarover moeten gemeenten/gebiedsteams afspraken maken met de scholen. Hierdoor krijgen zij ook veel beter zicht op de aantallen en kan ook gemonitord worden. Daarbij is een strak monitoringprogramma afgesproken met de aanbieders. De dyslexieaanbieders krijgen een raamcontract aangeboden waarin de bekende korting op het tarief is verwerkt en er wordt gestuurd op de toegang. 4.4 Bovenprovinciaal/JeugdzorgPlus Samen met Drenthe en Groningen is een traject doorlopen om te komen tot bepaling van het bovenprovinciale aanbod. Dat heeft geleid tot een overzicht van (derdelijns) aanbod dat hoog specialistisch is, weinig frequent en met veelal grote fluctuaties in de cliëntenaantallen. Vanwege het meningsverschil met Groningen over de gezamenlijke inkoop is dit deel samen met Drenthe ingekocht. De contracten hiervoor worden thans opgemaakt en worden tegelijk met het contract voor JeugdzorgPlus (zie hieronder) aangeboden aan uw college. Voor Jeugdzorgplus is al in een vroegtijdig stadium met de drie noordelijk provincies het gezamenlijke standpunt ingenomen, dat eerst de hoge boekwaarde van het pand van het Poortje opgelost moet worden. De Woodbrookers en het Poortje zijn de organisaties die in de noordelijke provincies Jeugdzorgplus bieden. De hoge boekwaarde van het Poortje maakt het echter onmogelijk om de gewenste krimp in aanbod en omslag in beleid te realiseren. Het Poortje heeft zich vervolgens tot de Transitieautoriteit Jeugd gewend. In het overleg op 10 november jl. tussen de drie noordelijke provincies, VWS en de Transitieautoriteit Jeugd heeft VWS na een toezegging van de staatssecretaris aan de Kamer- toegezegd 5,8 miljoen euro beschikbaar te stellen om de boekwaarde naar een reëel niveau te brengen. Gezamenlijk is afgesproken dat de komende 2 weken, doch uiterlijk 24 november, een goed Transformatieplan zal worden opgesteld door het Poortje. Als de regio s zich hier in kunnen vinden wordt een gezamenlijk driejarig contract afgesloten. Mocht dat niet het geval zijn, dan zal een eenjarig contract worden afgesloten. Dit (drie- of eenjarig) contract zal zo spoedig mogelijk worden voorgelegd aan de afzonderlijke colleges. 5. Budgettair kader In de zomer is aan alle 24 gemeenten, via een vast format, gevraagd aan te geven hoeveel budget er beschikbaar wordt gesteld voor inkoop Zorg in Natura (ZIN), en ook aan te geven welke onttrekkingen voor de andere posten worden gedaan. Dat leidt provinciebreed tot het volgende overzicht (bedragen in miljoenen): Totaal macrobudget 162 Landelijke uitvoering 1,7 Zorg LTA en bovenprovinciaal 12,5 Zorg provinciaal (ZIN) 83,5 Zorg PGB 25 Infra Gecertificeerde Instelling 15,8 Infra AMHK 4,7 Uitvoeringskosten (gemeentelijk) 4,8 Sociale Wijkteams e.d. 11,5 Overig 1,7 Op basis van de door gemeenten beschikbaar gestelde 83,5 miljoen voor provinciale inkoop ZIN is e.e.a. uitgesplitst in JOH, JAWB en JGGZ:
- 4-100% van totaal inkoopkader Jeugd en opvoedhulp JEUGD EN OPVOEDHULP Ambulant 10.988.440,37 JEUGD EN OPVOEDHULP Pleegzorg 9.396.599,92 JEUGD EN OPVOEDHULP Dagbesteding 9.442.958,33 JEUGD EN OPVOEDHULP Residentieel 11.201.775,41 JEUGD EN OPVOEDHULP Overige taken 5.291,83 Totaal 41.035.065,87 Jeugd GGZ JEUGD GGZ Intake en diagnostiek - JEUGD GGZ Ambulante behandeling 18.272.453,25 JEUGD GGZ Deeltijd /Dagbehandeling 779.796,34 JEUGD GGZ Klinische/residentiële behandeling 7.769.896,23 JEUGD GGZ Overige taken 1.262.884,76 28.085.030,58 (oorspr.) 39.500,000,-- (bijgesteld nav BO ZvJ) Jeugd AWBZ AWBZ BEGELEIDING - JEUGD Begeleiding 4.183.836,38 AWBZ BEGELEIDING - JEUGD Vervoer 1.283.017,30 AWBZ BEGELEIDING - JEUGD Kortdurend verblijf 161.015,96 AWBZ PV - JEUGD 214.524,23 AWBZ BEHANDELING 3.500.941,10 Jeugd - Extramurale zorg - AWBZ VERBLIJF - JEUGD ZZP LVG 3.903.235,87 AWBZ VERBLIJF - JEUGD ZZP VG 1.155.746,35 AWBZ VERBLIJF - JEUGD ZZP GGZ 9.395,41 Jeugd - Volledig pakket thuis Jeugd - Overig Totaal 14.411.712,59 Overig Totaal jeugd: provinciaal 83.531.809,03 (oorspr.) In het Bestuurlijk Overleg ZvJ van 31 oktober is aangegeven dat voor de JGGZ het totaal beschikbare budget te laag is. Volgens de berekeningen dient ongeveer 11 miljoen meer vanuit het decentralisatiebudget door de gemeenten beschikbaar gesteld te worden om tot contractering te komen. Doordat JOH ongeveer 3 miljoen onder het 100% inkoopkader blijft, kan dit bedrag naar beneden worden bijgesteld tot ongeveer 8 miljoen euro. Uit de toelichting in het Bestuurlijk Overleg Zorg voor Jeugd bleek, dat er aanzienlijke verschillen zijn in de beschikbaar gestelde budgetten voor Zorg in Natura. Afgesproken is, dat met die gemeenten die relatief weinig budget beschikbaar hebben gesteld voor ZIN, ambtelijk overleg plaats vindt. Voor zover we nu kunnen overzien heeft de gemeente Achtkarspelen in de verdeling van het macrobudget voldoende budget toegerekend aan de provinciale inkoop voor ZIN.
- 5 - Bestuurlijk is voor het ontbrekende bedrag van 8 miljoen garantie afgegeven. Gecontracteerde aanbieders In de bijlage zijn de gecontracteerde aanbieders aangegeven per aanbesteding 6. Risico s De decentralisaties brengen veel onzekerheden met zich mee. De in dit voorstel genoemde bedragen zijn gebaseerd op de meest recente en best beschikbare informatie. Het is echter goed denkbaar, dat zorg moet worden geboden, waar geen financiering, vanuit het beschikbaar gestelde budget, tegenover staat. Er is weliswaar een korting van 10% gerealiseerd, maar als het aantal cliënten dat (door de gebiedsteams, huisartsen of andere verwijzers) wordt doorverwezen naar zorg stijgt, kan meer budget nodig zijn. Een goede en frequente monitoring op budgetuitputting en aantallen cliënten met passende afspraken met de gebiedsteams- is daarom essentieel. 7. Verdere gang van zaken ondertekening De afzonderlijke contracten worden maandag 17 november bezorgd bij de gemeentehuizen. Verzocht wordt de contracten door de voorzitter en secretaris te laten ondertekenen. De getekende contracten worden op donderdag 20 november weer opgehaald en vervolgens aangeboden aan de aanbieders voor de ondertekening. VWS is op de hoogte van dit tijdspad. 8. Kosten opstellen contracten De keuze om voor 2015 de contracten 24 keer op te stellen, betekent een enorme logistieke operatie voor de Nederlandse InkoopCombinatie, die de Friese gemeenten ondersteunt bij de inkoop. De kosten daarvoor kunnen niet volledig gedekt worden uit de begroting Zorg voor Jeugd. Ambtelijk is afgesproken dat iedere gemeente zelf de kosten (à 5.000 per gemeente) voor haar rekening neemt. Het NIC factureert dit bedrag rechtstreeks aan de gemeenten. Advies Bedrijfsvoering FB is akkoord. Visie andere betrokken afdelingen Samenvatting ten behoeve van openbare besluitenlijst Het sluiten van jeugdzorgcontracten met aanbieders van JOH, J-AWBZ en J-GGz. Relatie tot gemeentelijk beleid (o.a. eerdere beleidsuitgangspunten, wettelijke plicht, maatschappelijk belang, nieuw inzicht) Relatie met samenwerking Tytsjerksteradiel Het voorstel is opgesteld met alle 24 Friese gemeenten Te voorziene inzet middelen (bestaand budget, nieuw beleid, formatie, subsidies e.d.) Het voorstel past in het decentralisatiebudget Termijnplanning Maandag 17 november: bezorging contracten in het gemeentehuis Dinsdag 18 november: besluit college Dinsdag 18 en woensdag 19 november: tekenen contracten door de burgemeester en de gemeentesecretaris Donderdag 20 november: contracten worden opgehaald en aangeboden aan de zorgaanbieders voor ondertekening. VWS is op de hoogte van dit tijdpad.