Langer Zelfstandig Wonen De invalshoek van gemeenten De zorgkosten van een gemeente maken sinds 2015 30-40% uit van een gemeentelijke begroting Uitgaven Zorg & MO Ruimtelijke Ontwikkeling Cultuur en Sport Onderwijs & Educatie Bereikbaarheid Economische Ontwikkeling Veiligheid Milieu en Afval Overig 2 1
Gemeenten richten zich op het verminderen van de zorgkosten door in te zetten op preventie en eigen kracht Maatwerk Collectieve Voorzieningen Eigen Kracht Daarbij ligt de focus van veel raden en colleges nog vooral op de jeugdzorg, omdat daar aanhoudende tekorten zijn. Als je kijkt naar de omvang van de doelgroepen cq inwoners die het betreft dan is dat niet terecht 3 De aansturing van een gemeente is een samenspel van raad, college en ambtelijke organisatie Gemeenteraad Stelt begroting vast Controleert college Heeft voelsprieten in de samenleving College B&W Stelt begroting op om uitvoering te geven aan collegeprogramma Voert beleid uit (neemt besluiten) Is gezicht naar buiten toe Ambtelijke Organisatie Bereidt beleid voor Verzorgt politieke uitleg en onderbouwing voor wethouder(s) Voert beleid uit 4 2
Een wethouder kan uitsluitend functioneren samen met andere wethouders én met een kundige en beschikbare ambt. organisatie Een wethouder kan nooit in zijn eentje besluiten nemen Elk besluit wordt in meerderheid door het college genomen Elke wethouder is (mede)verantwoordelijk voor het totale beleid Overtuigingskracht bij de portefeuilleouder en voldoende kennis van problematiek bij het gehele college is nodig voor vernieuwing van beleid Een wethouder is voor het opstellen en uitvoeren van beleid afhankelijk van de ambtelijke organisatie De ambtenaren bereiden beleidsnota s voor, het is belangrijk dat zij kennis van zaken en visie hebben Niet zelden zijn er meerdere prioriteiten (evt. van verschillende portefeuillehouders) of zijn ambtenaren al voor 80% belast met doorlopende activiteiten Voor thema s die innovatie nodig hebben is dikwijls samenwerking tussen verschillende afdelingen nodig. Niet zelden is dit een grote uitdaging 5 Om (mede) richting te geven aan beleid moet je op tijd beïnvloeden Verkiezings- Programma s Jaarrekening jaar T+1 Perspectiefnota jaar T-1 4x Coalitieakkoord Najaarsnota jaar T Begroting jaar T-1 Collegeprogramma Voorjaarsnota jaar T 6 3
De gemeente beschikt over diverse sturingsinstrumenten De gemeente als geldverstrekker De gemeente als agendabepaler, initiator en facilitator De gemeente als leverancier van voorzieningen Doordat de gemeente contracten afsluit, zorg inkoopt etc. bepaalt zij deels hoe het zorglandschap eruit gaat zien en kan zij eisen stellen aan kwaliteit, vorm en omvang van voorzieningen De gemeente kan ook op indirecte manier financieel bijdragen: Lagere grondprijzen hanteren bij sociaal maatschappelijke projecten Kennis en kunde inzetten Subsidies verstrekken Afhankelijk van de politieke kleur druk een college haar stempel op de agenda, bijvoorbeeld groen en duurzaam versus mobiliteit, of focus op klassieke eensgezinswoningen of juist op de nieuwe behoeften van de bevolking Een wethouder kan partijen bij elkaar brengen en sturing geven aan ontwikkelingen Een gemeente kan burgerinitiatieven stimuleren, ondersteunen e.d. De gemeente levert diverse collectieve en maatwerkvoorzieningen aan haar inwoners (zorg en ondersteuning) De gemeente organiseert en onderhoudt de lokale openbare ruimte. Ook hierin kunnen gerichte keuzes gemaakt worden die langer zelfstandig wonen ondersteunen (bijv. locatie van voorzieningen en wooncomplexen voor ouderen, de hoogte van stoepen en bruggen, bankjes onderweg naar de supermarkt etc. Voorbeeld: dementievriendelijke gemeente(n) 7 Een wethouder is primair opzoek naar hulp om zijn/haar doelstellingen te verwezenlijken Overzicht, kennis, visie Bij aantreden weten veel wethouders nog weinig van de markt en soms ook weinig van de daadwerkelijke opgave(n) Een wethouder is erbij gebaat om snel overzicht te krijgen van marktpartijen, aanwezige voorzieningen en een visie op de opgave(n) Zorgplicht Rondom het thema Langer Thuis Wonen heeft de gemeente zorgplicht. Het budget is echter ontoereikend om in alle benodigde zorg te voorzien De problematiek is overal anders op termijn kan dit ook tot onderscheid leiden in waar mensen willen wonen Alles wat lokaal aangeboden wordt om mensen goed, gelukkig zelfstandig langer thuis te kunnen laten wonen, maar ook leidt tot een lager beroep op dure zorgfaciliteiten, heeft de interesse van de wethouder Innovatie Juist op het gebied van zorg zijn gemeenten/wethouders op zoek naar vernieuwingen die werken : wat helpt nou echt om mensen zelfstandig en energiek langer thuis te kunnen laten wonen. Een wethouder is vaak in voor mooie (en effectieve) innovatieve projecten. In deze fase van de transformatie is dat ook iets waar wethouders expliciet naar op zoek zijn. 8 4
Dus.. Er (tijdig) op af! 9 5