RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Hooghuis Lyceum, locatie De Singel PRO Plaats : Oss BRIN nummer : 19XH C9 BRIN nummer : 19XH 08 PRO Onderzoeksnummer : 273851 Datum onderzoek : 21 februari 2014 Datum vaststelling :
Pagina 2 van 10
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 21 februari 2014 een onderzoek uitgevoerd op het Hooghuis, Praktijkschool de Singel om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Het Hooghuis, Praktijkschool de Singel heeft ongeveer 240 leerlingen. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Het Hooghuis, Praktijkschool de Singel kent geen examenresultaten. Voor de praktijkscholen is de afspraak gemaakt een kwaliteitsonderzoek uit te voeren om de twee jaar. Verder hebben wij voor het Hooghuis, Praktijkschool de Singel een risicoanalyse uitgevoerd met behulp van de uitstroommonitor Praktijkonderwijs. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten op deze afdeling voldoende lijken te zijn, maar wel toelichting van de school behoeven. Uit deze analyse kwam niet naar voren dat er mogelijk tekortkomingen zijn op het gebied van de kwaliteit van het onderwijsproces en de naleving van wet- en regelgeving. Op 5 april 2013 hebben wij de uitkomsten van een voorgaande risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is gemeld dat het Hooghuis, Praktijkschool de Singel een basisarrangement ontvangt en tevens dat er, als gebruikelijk, een kwaliteitsonderzoek in 2014 zal plaatsvinden. De aanleiding voor dit kwaliteitsonderzoek is de tweejaarlijkse bezoekcyclus die de inspectie voor scholen voor praktijkonderwijs hanteert. Het Hooghuis, Praktijkschool de Singel is voor het laatst op 5 april 2012 bezocht en daarom voert de inspectie nu een kwaliteitsonderzoek uit. Toezichthistorie Onderzoeksopzet De inspectie baseert haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs 2013. Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Pagina 3 van 10
Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. - Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. - Wij hebben gesprekken gevoerd met het bestuur, management, leraren, en de zorgcoördinator. - Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 10
2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op het Hooghuis, Praktijkschool de Singel hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht in houden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter te veel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor het Hooghuis, Praktijkschool de Singel is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de het Hooghuis, Praktijkschool de Singel het basisarrangement toe, omdat zowel de opbrengsten als de kwaliteit van het onderwijsproces op het Hooghuis, Praktijkschool de Singel op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau is. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld. Pagina 5 van 10
3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op het Hooghuis, Praktijkschool de Singel. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld Het Hooghuis, Praktijkschool de Singel realiseert voldoende opbrengsten, mede gebaseerd op de voldoende kwaliteit van het onderwijsproces en de kwaliteitszorg. Meer dan 90 procent van de leerlingen vindt na uitstroom een passende plaats op de arbeidsmarkt of in vervolgonderwijs. En meer dan 90 procent is ook na een jaar daarin nog succesvol. De school volgt nauwlettend de ontwikkeling en resultaten van de leerlingen en zorgt voor begeleiding en ondersteuning. Daarna volgen en begeleiden de jobcoach en de nazorgcoördinator desgewenst de uitgestroomde leerling. Ook de leerlingenzorg is van voldoende niveau. De kwaliteit van de afzonderlijke lessen is gemiddeld van voldoende niveau. In de geobserveerde lessen bleek dat de leskwaliteit naar een hoger niveau kan wanneer enkele leraren meer aandacht besteden aan de terugkoppeling naar de leerlingen, zodanig dat er een beter begrip bij de leerlingen ontstaat over hun resultaten en hun leerproces. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Pagina 6 van 10
Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 4 5 1.1P De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.5 De leerlingen in het praktijkonderwijs ontwikkelen zich volgens een individuele leerroute. 1.7 De leerlingen van het praktijkonderwijs functioneren naar verwachting in de vervolgopleiding of het werkveld. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken 1 2 3 4 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming 1 2 3 4 5.4 De school ondersteunt de leerlingen en de ouders/verzorgers bij de keuzes tijdens de schoolloopbaan. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling 1 2 3 4 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) 1 2 3 4 9.1 De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. De school begeleidt leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben effectief aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief. (extra ondersteuning) 1 2 3 4 10.1 Het bevoegd gezag stelt bij plaatsing voor iedere leerling een ontwikkelingsperspectief vast. 10.2 De leerling ontvangt onderwijs zoals beschreven in het ontwikkelingsperspectief. Pagina 7 van 10
De school begeleidt leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben effectief aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief. (extra ondersteuning) 1 2 3 4 10.3 De school stelt vast of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4 12.1 De school evalueert systematisch de opbrengsten. 12.2 De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces. 13.2 De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces. 13.3 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Pagina 8 van 10
3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengsten, onderwijsproces en kwaliteitszorg. Opbrengsten. Het Hooghuis, Praktijkschool de Singel realiseerde over de laatste twee jaren voldoende opbrengsten. Meer dan 90 procent van de leerlingen vindt na het verlaten van de school een baan of een plaats in het vervolgonderwijs en blijkt daar na een jaar ook nog actief te zijn. Tweederde van de leerlingen heeft in het schooljaar 2012-2013 een branchecertificaat behaald. De Singel heeft met een jobcoach en een nazorgcoördinator extra ingezet op begeleiding van uitgestroomde leerlingen. In de afgelopen jaren heeft de Singel een uitgebreid netwerk opgezet van bedrijven waar leerlingen stage kunnen lopen en ook voor een groot deel een baan kunnen verwerven. Onderwijsproces. Het Hooghuis, Praktijkschool de Singel realiseert voldoende kwaliteit in het onderwijsproces. Mentoren en leraren zijn er op gericht leerlingen te ondersteunen waar nodig. Dat betreft begeleiding en ondersteuning bij keuzes tijdens de schoolloopbaan. De Singel heeft met het NPO-netwerk, een netwerk van vijf praktijkscholen, een project 'Maak er werk van' opgezet. Daarbinnen kunnen leerlingen zich breed oriënteren op mogelijke arbeidsplaatsen. Daarom heeft de inspectie de betreffende indicator 5.4 een beoordeling 'goed' gegeven. De kwaliteit van de geobserveerde lessen is van voldoende niveau. Daarbij viel in positieve zin de differentiatie op in de a- en b- groep bij de les Nederlands. De geobserveerde leraren geven begrijpelijk uitleg, geven structuur aan de les en betrekken leerlingen bij het leerproces. Dat kan actiever, bijvoorbeeld door meer directe terugkoppeling te geven aan leerlingen over het resultaat van een opdracht of vraag en vooral over hoe je tot een goed antwoord kunt komen. Ook versterking van de interactie tussen leerlingen zal hun actieve houding bevorderen. Met de 'fun-praktijklessen' zorgt de Singel ervoor dat leerlingen praktijklessen kunnen volgen naar hun eigen keuze en interesse. De Singel toont duidelijk zorg te dragen voor de ondersteuning van de leerlingen. Daartoe volgt de Singel de leerlingen met toetsen, genormeerd op het referentieniveau rekenen en met methodegebonden toetsen. Verder heeft de Pagina 9 van 10
school een licentie om binnenkort een toets voor de Nederlandse taal in te zetten, genormeerd op het referentieniveau. Wekelijks vinden intensieve leerlingbesprekingen plaats. Deze besprekingen en de analyse van de signalering leiden tot een individueel ontwikkelingsplan voor elke leerling. Daarin zijn concrete doelen voor de sociaal-emotionele ontwikkeling opgenomen. De doelen voor de cognitieve ontwikkeling zijn in beperkte mate gekoppeld aan de inhoudelijke domeinen van de Nederlandse taal en het rekenen. Voor rekenen is een rekenbeleid ontwikkeld. De school heeft extra uren rekenen in het rooster opgenomen en geeft met een speciale, deels digitale methode, leerlingen de mogelijkheid om op individueel niveau te werken. Wel is het zo dat nadere afspraken ontbreken over de bijdrage van de afzonderlijke vakken aan de invulling van het reken- en taalbeleid. Met de coachkaart zorgt de Singel er voor dat de mentor en de leerling samen leerdoelen formuleren. Alle leraren zijn hierin geschoold, evenals in handelingsgericht werken. Met ouders en leerling bespreekt de mentor minimaal een keer per jaar of de Singel de individuele leerroute van de leerling en het ontwikkelingsperspectief aanpast. Kwaliteitszorg. Het Hooghuis, Praktijkschool de Singel heeft voldoende zorg voor de kwaliteit van het onderwijs. Een leraar heeft een taak gekregen om de kwaliteit van het onderwijs in beeld te brengen. Daarnaast analyseert de locatiedirectie de opbrengsten en brengt zij per leraar de kwaliteit van de les in beeld, gestructureerd met behulp van een observatieformulier. De kwaliteit van de afzonderlijke lessen benut de schoolleiding voor de cyclus van functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken. De Singel heeft de afzonderlijke observatiegegevens niet op schoolniveau in beeld gebracht. Wel blijkt de schoolleiding in deze kleine school op de hoogte te zijn van noodzakelijke ontwikkelpunten. Daartoe is bijvoorbeeld een schoolbrede scholing ingezet: 'De leerling in beeld'. Ook scholen veel leraren zich individueel. De schoolleiding heeft een video-interactiecoach aangetrokken om de leskwaliteit per leraar in beeld te brengen en zo mogelijk te verbeteren. De leerlingtevredenheid blijkt iets hoger te liggen dan het landelijk gemiddelde. De leraren geven ook aan tevreden te zijn over het pedegogische klimaat, de collegiale werksfeer en de inzet van hun collega's. De gesprekpartners van de inspectie gaven zelf aan meer te willen doen aan de schoolontwikkeling door bijvoorbeeld in themagroepen de doorgaande leerlijnen meer vorm en inhoud te geven. Pagina 10 van 10