INLEIDING Die 2014-siklus van die Jaarlikse Nasionale Assessering (JNA 2014) sal toegepas word in alle publieke en aanbevole onafhanklike 1 skole vanaf 16 tot 19 September 2014. Gedurende hierdie periode sal alle leerders in Grade 1-9 toetse in Taal en Wiskunde skryf en die uitslae sal gebruik word om te kyk of die doelwitte wat daargestel is, bereik is soos uiteengesit in die Aksieplan 2014 Gerig op 2025. Aangesien leerders die JNA toets in die derde kwartaal skryf, voorsien die Departement van Basiese Onderwys assesseringsriglyne wat as gids vir elke graad en vak dien en die minimum kurrikuluminhoud aandui wat deur leerders gedek moet word voor die toetse geskryf word. Die assessieringsriglyne dui die omvang aan van die werk wat deur die toets gedek sal word. SENIOR FASE In Graad 7 9 sal die toetse die werk dek wat deur die Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaring (KABV) voorgeskryf word vir die eerste drie kwartale. Die Assesseringsriglyne is in kolomme gerangskik: Inhoudsarea, Onderwerp, Begrippe en Vaardighede en Spesifiekasie van Inhoud. Dit is belangrik om daarop te let dat die 2014 Assesseringsriglyne n basiese minimum aandui en nie impliseer dat hierdie beperkte spesifikasie alles insluit wat in hierdie jaar geleer moet word nie. Onderwysers moet heirdie riglyne saam met ander onderwyshulpmiddels gebruik. 1 Aanbevole Onafhanklike skole is die skole wat aansoek gedoen het en hulle Graad 3 en 6 leerders geregistreer het om die JNA te skryf vir versekerde waarborg vir Staatsubsidie. Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 1 van 10
Getalle, Bewerkings en Verwantskappe Telgetalle Eienskappe van getalle Identifiseer, beskryf en onderskei eienskappe van: natuurlike getalle telgetalle heelgetalle rasionale getalle irrasionale getalle Veelvoude en faktore Bepaal die GGD en/of die KGV van getalle deur gebruik te maak van faktorisering van priemgetalle. Oplossing van probleme met telgetalle wat die volgende insluit: verhouding en/of koers. direkte en/of indirekte eweredigheid Probleemoplossing Gebruik telgetalle, persentasies en desimale breuke in finansiele kontekse, om probleme op te los, soos: wins, verlies, korting en BTW enkelvoudige rente en huurkoop wisselkoerse en kommissie saamgestelde rente Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 2 van 10
Heelgetalle Probleemoplossing Oplossing van probleme in konteks wat n verskeidenheid bewerkings met heelgetalle insluit. Egte breuke Bewerkings met breuke Die 4 basiese bewerkings met egte breuke en gemengde getalle doen Gebruik die 4 basiese bewerkings om berekeninge met vierkantgetalle, derdemagte, vierkantwortels en/of derdemagwortels van egte breuke, te doen. Oplos van probleme in konteks wat egte breuke, gemengde getalle en /of persentasies insluit. Bewerkings met desimale breuke n Verskeidenheid bewerkings met desimale breuke te doen met of sonder n sakrekenaar soos van toepassing. Desimale breuke n Verskeidenheid bewerkings doen met of sonder hakies, insluitend: vierkantsgetalle, derdemagte, vierkantwortels en derdemagwortels van desimale getalle.. Probleemoplossing Wetenskaplike notasie Oplos van probleme in konteks deur bewerkings wat desimale breuke insluit. Doen bewerkings met baie groot en baie klein getalle wat in wetenskaplike Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 3 van 10
Eksponente notasie geskryf is. Eksponensiaalwette Probleemoplossing Eksponensiaalwette te gebruik om uitdrukkings te vereenvoudig, sowel as uit te brei. Oplos van probleme in konteks met of sonder n sakrekenaar, wat getalle in eksponensiaalvorm, sowel as wetenskaplike- notasie insluit. Patrone, Funksies en Algebra. Numeriese en meetkundige patrone. Ondersoek en ontwikkel patrone. Numeriese en meetkundige patrone te ondersoek en uit te brei, deur verwantskappe tussen getalle te identifiseer, insluitend die volgende patrone : diagrammatiese voorstellings wat nie beperk is tot rye met konstante verskille of verhoudings. voorstellings in tabelvorm algebraïese voorstellings Die algemene reël te beskryf en te motiveer vir n gegewe verwantskap tussen getalle, in eie woorde of in algebraïese taal. Funksies en verwantskappe Invoerwaardes en uitvoerwaardes. Bepaal invoerwaardes, uitvoerwaardes of reëls vir patrone of verwantskappe met behulp van: vloei diagramme. tabelle formules vergelykings Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 4 van 10
Ekwivalente vorme Bepaal, interpreteer en motiveer ekwivalensie of alternatiewe beskrywings van voorstellings van dieselfde verwantskap of reël. in vloei diagramme in tabelle deur formules deur vergelykings deur grafieke op n Cartesese vlak. Algebraïese uitdrukkings Algebraïese taal Herken en identifiseer koëffisiënte en eksponente in algebraïse uitdrukkings Brei uit en vereenvoudig algebraïese uitdrukkings Brei uit en vereenvoudig algebraïese uitdrukkings Optel en aftrek van gelyksoortige terme. Vermenigvuldiging en deling van: heelgetalle monome (eenterme) binome (tweeterme) drieterme Die produk van 2 tweeterme te bepaal en om tweeterme te kwadreer. Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 5 van 10
Algebraïese uitdrukkings te vereenvoudig deur optelling, aftrekking, vermenigvuldiging en/of deling Vierkante, derdemagte, vierkantwortels en derdemagwortels van enkele of gelyksoortige algebraïese terme, te bepaal. Faktoriseer algebraïese uitdrukkings. Faktoriseer algebraїese uitdrukkings Die numeriese waarde van algebraïese uitdrukkings deur substitusie (vervanging) te bepaal. Faktoriseer algebraïese uitdrukkings deur: gemeenskaplike faktor uit te haal verskil van vierkante drieterme in die vorm van: x + bx + c ax + bx + c waar a n gemeenskaplike faktor is. Algebraїse funksies en breuke te vereenvoudig deur faktorisering. Algebraïese vergelykings Vergelykings Vergelykings op te los: deur inspeksie deur optellings- en vermenigvuldiging- inverse. deur toepassing van eksponensiale wette. deur faktorisering om vergelykings te omskryf in die vorm van n Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 6 van 10
Grafieke Vertolking van grafieke produk van faktore = 0 deur vervanging (substitusie) te gebruik in vergelykings om tabelle te genereer van geordende getalpare. Skryf en gebruik vergelykings om probleem situasies te beskryf Probleem situasies wat deur globale grafieke voorgestel word, te analiseer en te vertolk, met spesiale klem op die volgende neigings en kenmerke: lineêr of nie-lineêr konstant, stygend of dalend maksimum of minimum diskreet of kontinu Lineêre grafieke met spesiale klem op die volgende kenmerke: x afsnit en y afsnit Gradiënt (helling) Lineêre grafieke te teken vanuit gegewe vergelykings. Grafieke Vergelykings vir gegewe grafieke te bepaal. Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 7 van 10
Hoekverwantskappe Hoekpare te herken en te beskryf wat gevorm word deur loodregte lyne, snylyne en/of ewewydige lyne. Meetkunde van reguit lyne. Meetkunde van 2-D vorms Probleemoplossing Klassifikasie van 2- D vorms Meetkundige probleme op te los deur die verwantskappe te gebruik tussen hoekpare wat gevorm word deur: loodregte lyne snylyne ewewydige lyne wat gesny word deur n snylyn. Meetkundige probleme op te los wat onbekende sye en hoeke in driehoeke en vierhoeke behels, deur gebruik van die eienskappe van driehoeke en vierhoeke, sowel as eienskappe van kongruente en gelykvormige driehoeke. Eienskappe en definisies van driehoeke in terme van hul sye en hoeke te herken en te kan onderskei tussen: gelyksydige driehoeke gelykbenige driehoeke reghoekige driehoeke. Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 8 van 10
Voorwaardes van kongruensie vir driehoeke Voorwaardes vir gelykvormige driehoeke Bepaal die eienskappe en definisies van vierhoeke in terme van hul sye en hoeke, en onderskei tussen: n parallelogram n reghoek n vierkant n ruit n trapesuim n vlїeer Identifiseer, benoem en bewys kongruensie van driehoeke. Maak afleidings wat gebaseer is op gegewe kongruensie. Identifiseer, benoem en bewys gelykvormigheid in driehoeke. Maak afleidings wat gebaseer is op gegewe gelykvormigheid. Meting Stelling van Pythagoras Los probleme op deur gebruik en toepassing van die Stelling van Pythagoras Gebruik die stelling van Pythagoras om onbekende lengtes van sye in meetkundige figure, wat reghoekige driehoeke bevat,. op te los. Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 9 van 10
Omtrek en oppervlakte van 2-D figure. Omtrek van veelhoeke en die oppervlakte van vierkante, reghoeke, driehoeke en/of sirkels. Gebruik toepaslike formules en herlei SI eenhede om probleme op te los en om die omtrek en oppervlakte te bereken, van veelhoeke sirkels. Ondersoek die uitwerking van verdubbeling van een of al die afmetings van n 2-D figuur op die omtrek en oppervlakte van die gegewe figuur. Graad 9 Wiskunde Assesseringsriglyne Bladsy 10 van 10