CAO Waterbedrijven; the never ending story In verband met het stroeve verloop van de onderhandelingen over de cao Waterbedrijven volgt hierbij een chronologisch overzicht van het proces tot nu toe. Omdat de ervaring van de afgelopen jaren leert dat onderhandelingen met de werkgevers in deze sector vaak erg veel tijd in beslag nemen hebben wij in het najaar van 2016 met onze kaderleden de koers bepaald en de werkgevers gevraagd spoedig met onderhandelingen te beginnen zodat we hopelijk per 1 juli 2017 een nieuwe cao zouden hebben. Dit leidde pas in maart tot een eerste cao overleg. 1 e cao-overleg 23 maart 2017 In het eerste cao-overleg worden er door de werkgevers drie presentaties gegeven. De eerste over omgevingsontwikkelingen, de tweede over de ambities van werkgevers en de derde een presentatie van de Hay-groep, ook wel bekend onder de naam loonlijn-onderzoek. Het loonlijn-onderzoek heeft als uitkomst dat het loongebouw van de Waterbedrijven op 111% van de mediaan zit. Of te wel: 11% boven het gemiddelde. Let wel, de mediaan betekent dat 50% van bedrijven boven de mediaan zitten en 50% eronder. De Waterbedrijven verwijzen naar een acceptabel percentage van 106%. Dit was het startpercentage in 2006 bij de introductie van het loongebouw. Bonden hebben duidelijk aangegeven dat het met name door de wens van de werkgevers om extra verhogingen af te spreken voor de niet-garantie-loners het loongebouw zo is gestegen. (in 2013 en 2014 is de loonlijn 2 x met 0,8% verhoogd en in 2016 met 1%) Deze opwaartse druk is een bewuste keuze en verantwoordelijkheid van de werkgever geweest. Op de vraag van de bonden of de uitkomst van dit onderzoek een nullijn betekent om zo op de 106% terecht te komen, werd bevestigend beantwoord. Kortom: er werd de bonden een nullijn geboden. De reactie van de bonden was helder: verder overleg heeft geen zin. De al geplande overleggen werden door de bonden opgeschort met als reden: een nullijn biedt ons onvoldoende om verder te overleggen. 17 mei 2017 Informeel overleg Ondanks dat het cao-overleg geen aanknopingspunten bevatte om tot en cao te komen, waren bonden van harte bereid om in een informeel overleg van gedachten te wisselen met de voorzitter van de werkgeversdelegatie, mevr. L. Declercq en de secretaris van de werkgeversvereniging WWb, dhr. Rutjens. In dat informeel overleg hebben bonden gewezen op hun eigen missie en visie. Daarin is geen plaats om
achteruit te onderhandelen. Als de werkgevers iets onverantwoord vinden, moeten zij met hun eigen medewerkers in gesprek om het draagvlak voor hun ideeën te polsen. Laagdrempelig in kantinebijeenkomsten als directeur op de zeepkist. Bonden noemen dit het draagvlakonderzoek. Tot de dag van vandaag heeft dat niet of nauwelijks plaatsgevonden. Opschorten cao-overleg 10 juli 2017 door bonden In een mail op 7 juli 2017 hebben bonden het cao-overleg van 10 juli opgeschort. In een mail schrijven de bonden aan de werkgevers: Mede naar aanleiding van onze gezamenlijke kadervergadering hebben wij besloten om de cao onderhandelingen die a.s. maandag gepland staan op te schorten. Graag geven wij de volgende toelichting. Op 17 mei hebben wij in informele setting de mogelijkheden verkend om tot een nieuwe cao te komen. Daarbij hebben jullie andermaal aangegeven het zeer goed uitlegbaar én verdedigbaar te vinden dat er vooralsnog geen sprake kan zijn van structurele salarisverhogingen gelet op de rapportage van Hay waarin wordt vastgesteld dat het loongebouw cao waterbedrijven zich 11% boven de mediaan bevindt. Jullie hebben, ook in formeel overleg, aangegeven dat de 6% boven de mediaan voor de werkgevers WWB acceptabel is en zijn zoekende naar manieren hoe daar (op termijn) weer op uit te komen. Wij hebben aangegeven dat wij zijn opgericht voor de verbetering van de arbeidsvoorwaarden van medewerkers en niet voor de verslechtering. Het maakt ons in feite niet uit hoeveel de cao boven de mediaan zit. Wij hebben dat ook aangegeven. Dit betekent een groot gat wat er gaapt tussen jullie wens van 6% en onze wens tot verbetering boven de huidige 11%. Voorts hebben jullie aangegeven dat je erop vertrouwt dat na jullie uitleg de medewerkers begrip zullen hebben voor jullie wens (op termijn) weer uit te komen op de 6% en nu pas op de plaats te maken. Het bedenken van het middel dat wordt gebruikt voor de uitleg heeft nogal wat tijd in beslag genomen en uiteindelijk is er besloten om een filmpje te laten maken dat naar de bedrijven zou gaan voor de medewerkers. We zijn nu 7 weken verder en het filmpje is nog steeds niet klaar. Gelet op het feit dat dit filmpje mede het draagvlak bij de medewerkers zou moeten aantonen voor het standpunt van de werkgevers hebben wij nog steeds geen idee of dit draagvlak er daadwerkelijk is. Als dit draagvlak er niet blijkt te zijn is het niet zinvol om op deze wijze het cao overleg verder te voeren. Kunnen jullie aantonen dat er wel zeker draagvlak voor jullie standpunt is dan zijn wij uiteraard bereid tot verdere onderhandelingen. Daarnaast hebben wij vernomen dat er geen stukken/voorstellen komen voor het a.s. cao-overleg. Om een herhaling van zetten te voorkomen hebben wij besloten jullie draagvlakonderzoek af te wachten en alsdan te bekijken of dit aanleiding geeft verder te praten.
Wij gaan er vanuit dat wij over de resultaten van het draagvlakonderzoek zullen worden geïnformeerd. 11 juli 2017 Filmpje werkgevers online Op 11 juli 2017 gaat het filmpje van de werkgevers viraal waarin de werkgevers draagvlak zoeken voor hun visie. Opmerkelijk is dat het filmpje op 22 november 2017 slechts 126 keer bekeken is. Het filmpje is feitelijk het enige instrument in het draagvlakonderzoek. Vanuit de medewerkers hebben bonden geen enkel voorbeeld gekregen van een kantinebijeenkomst waarin de werkgever medewerkers informeerde over de visie op arbeidsvoorwaarden. Het filmpje is moeilijk te vinden, maar met zoekterm WWB cao is hij te vinden of met deze link: https://youtu.be/oedhbgpjcnm 11 juli 2017 Eerste cao-bulletin werkgevers Afgezien van het feit dat de werkgevers bonden van alles verwijten, blijkt uit de nieuwsbrief dat de nullijn is verworden tot een verantwoorde loonsverhoging. Maar wel om zo snel mogelijk op de 106% van de mediaan uit te komen. De toon van dit eerste cao-bulletin van de werkgeversvereniging heeft de bonden onaangenaam verrast. 12 juli 2017 Reactie bonden op 1 e cao-bulletin In een reactie aan mevr. Declercq en dhr. Rutjens schrijven bonden: Met verbazing en irritatie hebben wij kennis genomen van de bulletins van de WWB die inmiddels naar de Waterbedrijven zijn verstuurd en op de intranetten zullen worden geplaatst. Het moet ons van het hart dat wij de berichtgeving als een dolk in de rug ervaren. In het laatste informeel overleg op 17 mei met ons vieren, hebben wij in alle openheid aangegeven dat wij op grond van uitgangspunten en statuten, niet in de positie verkeren om in jullie visie mee te gaan. Wij hebben gesproken over de mogelijkheden om de directeuren te laten aantonen dat er voldoende draagvlak bestaat voor de visie van de WWB. Er is gesproken over zeepkistsessies waar directeuren hun medewerkers tekst en uitleg zouden kunnen geven. Met name jij, Lieve voelde daar wel voor. Sterker nog, jij bent er redelijk van overtuigd dat er draagvlak bestaat bij de medewerkers over zeer bescheiden loonontwikkeling de komende jaren, zodat de lonen weer meer marktconform worden en waarbij 6% boven de mediaan voor jullie uitgangspunt zou kunnen zijn. Wij hebben afgesproken dat jullie zouden onderzoeken of dit vermeende draagvlak inderdaad bestaat.
Wij hebben aangegeven dat wanneer jullie dit daadwerkelijk kunnen aantonen wij bereid zijn om (ook intern bij onze bovenban) een serieuze poging te ondernemen binnen jullie visie tot een nieuwe cao te komen. Er is zelfs een aantal onderwerpen benoemd die wel op geld te waarderen zijn maar die het loongebouw niet verhogen. Het duurt vervolgens een paar weken voor eindelijk bekend wordt dat de werkgevers kiezen voor voorlichting middels een filmpje en niet zelf op de zeepkist gaan staan. Daarna duurt het nog een aantal weken als ineens vrijdag vóór het overleg het filmpje pas verschijnt. We zijn dan 7 weken verder! Zoals wij ook in onze mail van 7 juli hebben laten weten wachten wij het draagvlakonderzoek af, wij kunnen ook niet anders in de gegeven situatie. Wij menen dit eerlijk en duidelijk in onze mail van de 7 e te hebben weergegeven. Gelet op het vorenstaande zal het je wellicht duidelijk zijn dat wij niet gecharmeerd zijn van het Zwarte Pietenspel wat jullie nu kennelijk gestart zijn met jullie bulletins. Natuurlijk zijn wij bereid om te overleggen maar er moet wel iets te overleggen zijn. Geen stukken, geen draagvlakonderzoek, geen voorstellen, geen vervolg geven aan de afspraken in een informeel overleg maar wel nieuwsbulletins eruit doen waarin de bonden wordt verweten dat zij niet willen overleggen en erger nog hun verantwoordelijkheid ontlopen. Laat duidelijk zijn dat wij de resultaten en conclusies van het Hay onderzoek niet ter discussie stellen. Feiten zijn feiten, ook voor ons. Alleen vinden wij de 11% geen probleem. Wat ons betreft mag het ook 20% zijn. Tot slot verwijzen wij nog even naar de cao artikel 4.1. Jullie shoppen zeer selectief en hebben vergeten te vermelden dat daar ook staat dat niet de monitoring bepalend is voor het niveau van de beloning maar de uitkomst van de onderhandeling tussen sociale partners! Wij hebben gisteren ook een nieuwsbrief aan de medewerkers van alle waterbedrijven gestuurd maar hadden wij van tevoren kennis gehad van jullie teksten dan had deze er beslist anders uit gezien. Wij hadden er behoefte aan het vorenstaande onder je aandacht te brengen en zijn in afwachting van de resultaten van jullie draagvlakonderzoek. Op deze mail hebben wij geen reactie gekregen. 20 juli 2017 Tweede cao-bulletin werkgevers De werkgeversvereniging brengt een bulletin uit waarin zij vragen en antwoorden verzamelen. Opmerkelijk midden in de vakantie en zeker opmerkelijk omdat er verwezen naar het filmpje, terwijl 4 maanden later de teller van kijkers onder de 130 zit.
10 augustus 2017 Derde cao-bulletin werkgevers De werkgeversvereniging brengt een bulletin uit waarin zij stellen dat zij met de bonden in overleg zijn. Opmerkelijk, omdat er geen overleg meer heeft plaatsgevonden. Wederom worden zieltjes gewonnen om kennis te nemen van het standpunt van de werkgevers. 15 september 2017 WWb-zeilmiddag De werkgeversvereniging WWb houdt jaarlijks een informele activiteit. Tijdens deze middag hebben bonden aangegeven concrete cao-voorstellen nodig te hebben om het overleg weer op te starten. 25 oktober 2017 cao-overleg met nieuwe werkgeversdelegatie Aan werkgeverszijde is na het vertrek van mevr. Declercq uit de watersector een nieuwe voorzitter gekozen. Deze wisseling duurde ook enkele maanden. In het caooverleg hebben werkgevers geprobeerd om het onderwerp draagvlakonderzoek te omzeilen. Wel hebben werkgevers een concreet voorstel op de loonstijging gepresenteerd en dit keer op schrift gesteld. Voorstel 1: een cao voor 5 jaar met telkens op 1 januari een loonstijging met het landelijk gemiddelde min 1%. Voorstel 2: een cao voor 1 jaar (1-7-2017 30-6-1918) met eenmalige uitkering van 0,25% per 1 juli 2017 en structurele verhoging van 0,5% per 1-1-2018. Daarnaast enkele wijzigingen van de cao, die niet altijd in het voordeel van de werknemer zijn. 26 oktober 2017 Groot kaderoverleg De diverse gezamenlijke kaderoverleggen van FNV en CNV zijn niet in dit verslag genoemd. Echter het kaderoverleg naar aanleiding van het cao-overleg van 25 oktober 2017 zou duidelijk maken welke koers de bonden konden en moesten maken. Uit het kaderoverleg bleek wederom geen enkel draagvlak te zijn voor de visie van de werkgever. Wel was er bereidheid om een behoudende loonstijging af te spreken. Gedacht werd aan een structurele loonstijging per 1 juli 2017, 1 juli 2018 en 1 juli 2019 van 1,5%. Met de verwachte stijging van de contractlonen in 2018 en 2019 wordt op deze manier ingelopen op de markt. Afgesproken is dat bonden de uitkomsten van het kaderoverleg terugkoppelen met de voorzitter van de werkgeversdelegatie, dhr. Drossaert.
14 november 2017 Bovenban FNV en CNV De bovenbannen van FNV en CNV hebben grote problemen met een cao voor 3 jaar met een gemiddelde loonstijging van 1,5% per jaar, zoals in het kaderoverleg van 26 oktober aan de orde is geweest. Een eventuele 1,5% loonstijging ligt veel te ver af van de inzet van FNV en CNV die op 3,5% ligt. Ook de verwachte ontwikkeling van de inflatie speelt hierbij een rol. Daarnaast nemen de bovenbannen de conclusie over die bonden aan de onderhandelingstafel reeds trokken, namelijk 50% van alle cao s zit boven de mediaan. Het gevaar van precedentwerking is levensgroot aanwezig. Bonden hebben wederom de voorzitter van de werkgeversdelegatie bijgepraat. 15 november 2017 cao-overleg Zonder zich ook maar iets aangetrokken te hebben van de standpunten van kaderleden of bonden, doet de werkgever enkele voorstellen, die als bijlage zijn toegevoegd. Men doet een loonbod van 1,25% per januari 2018, 2019 en 2020. Geen terugwerkende kracht tot 1 juli 2017. Daarnaast meldt de werkgever dat hij voor dit voorstel geen mandaat heeft van de waterbedrijven. Geen mandaat en dan toch een voorstel doen, is vreemd. Bij de overige voorstellen wekt het voorstel rond de participatiebanen verbazing. De werkgevers willen de mensen uit de doelgroep wel in dienst nemen maar de aardige materiële zaken uit de CAO zoals pensioen en het FAB niet van toepassing op hen te laten zijn. Tegenvoorstellen van bonden worden, op een na, verworpen. Bonden hebben wederom het cao-overleg opgeschort om de eigen bovenbannen te raadplegen en om de kaderleden op 29 november te informeren. Bonden zullen een tegenvoorstel doen op basis van de input van de eigen bovenbannen en hebben dit met de kaderleden besproken. Met dit tegenvoorstel dreigen de cao-onderhandelingen voor langere tijd op slot te gaan, tenzij de werkgever tot het besef komt dat wat de bonden eisen niet meer is dan een normale reële loonstijging met verbetering van koopkracht voor de medewerkers. Geformuleerd tegenvoorstel d.d. 29 november Aanpassing salarissen De bonden zijn een voorstander van een breed gedragen loonstijging van jaarlijks minimaal 2,5% ingaande 1 juli 2017 Met de huidige prognoses wordt de komende jaren hiermee de markt de gelegenheid gegeven om meer naar het loonniveau van de waterbedrijven toe te groeien. Een eenjarige CAO met ingang van 1 juli 2017 is eveneens bespreekbaar.
Garantieafspraken Bonden wensen naleving van de huidige cao afspraak, onder art. 4.4.. Het salaris wordt jaarlijks geïndexeerd met het bij cao af te spreken structurele verhogingspercentage over het volledige bedrag van functiesalaris en salarisgarantie. Juist door in het verleden af te wijken van dit cao-artikel, is willens en wetens de loonlijn extra verhoogd. Reparatie 3 e WW-jaar Wij willen de reparatie 3 e WW/WGA-jaar continueren en de kosten van de reparatie van het 3 e WW/WGA- jaar volledig voor rekening van de werkgever laten komen. Participatiebanen Wij stellen voor om in de cao een aparte salarisschaal op te nemen ten behoeve van de doelgroepen Banenafspraak conform advies STAR. Wij willen geen uitzendconstructies, maar participatiebanen die onder de volledige werking van de CAO waterbedrijven vallen. Uw opstelling holt de afspraken uit die in de STAR zijn gemaakt, vinden wij maatschappelijk onverantwoord en asociaal. Voortzetten huidige protocolafspraken Wij willen de huidige protocolafspraak Werkgelegenheid continueren. Instellen Werkgroep Waterlaboratoria Wij stellen voor een werkgroep te formeren met daarin ook medewerkers/or leden uit de waterlaboratoria. De werkgroep onderzoekt welke onderdelen van de cao niet Waterlaboratoria-proof zijn. De werkgroep zoekt draagvlak voor haar voorstellen onder de medewerkers van de laboratoria en adviseert CAO partijen. Aanpassing cao-teksten Op de cao-wijzigingen, ingebracht door de werkgever, hebben wij als bonden in het cao overleg van 15 november jl. al inhoudelijk gereageerd.