Kennis in het groot. Vijf jaar King Jaarplan 2013 Brainstorm social media experimenten bij grote projecten
Inhoudsopgave 1. Vijf jaar King: tijd voor een nieuwe stap................................................. 3 2. Diversiteit neemt toe: het King-netwerk in 2013.......................................... 5 3. Van domeinen naar kennistrajecten: de King-themaprogramma s 2013........................ 6 4. Wees er snel bij, want op is op: de King-kennisinstrumenten............................... 9 5. Van print naar digitaal: King gaat meer online........................................... 12 6. King blijft om zich heen kijken: samenwerking met kennispartners.......................... 13 7. Projectbijdrage verder omlaag: de King-financiën........................................ 14 2
1. Vijf jaar King: tijd voor een nieuwe stap King bestaat vijf jaar. Na een verkennende fase in 2007 is het programma King in 2008 echt van start gegaan. In dit jaarplan echter geen uitgebreide terugblik, maar juist een blik vooruit. King zet in 2013 een nieuwe stap door een alliantie aan te gaan met de Rijksprojectacademie (RPA). De samenwerking bestaat al langer, eerder zijn programma s op elkaar afgestemd. In alliantieverband slaan King en RPA nu echt de handen ineen. Zo kunnen ze, elk vanuit hun eigen kracht, een bredere doelgroep bedienen en meer waarde leveren. Eén Raad van Toezicht De eerste concrete stap voor de alliantie is de vorming van een bestuur. Met ingang van dit jaar worden King en RPA aangestuurd vanuit één Raad van Toezicht, bijgestaan door één Adviesraad. Aan de verdere invulling van de alliantie wordt dit jaar gewerkt, en daarmee staat 2013 vooral in het teken van de vormgeving van de alliantie. Meerwaarde van de alliantie De intensievere samenwerking betekent dat de doelgroepen van King en RPA gebruik kunnen maken van een totaalpakket: ze kunnen individueel leren (RPA) én kennis en ervaringen uitwisselen als projectmanagementteam (King). Ze kunnen optimaal gebruik maken van deze combinatie. Bovendien wordt programmatisch en inhoudelijk op elkaar afgestemd zodat overlap wordt voorkomen. Het levert meer op dan de som der delen. Bundeling van de expertise van beide organisaties betekent meer knowhow en een nog beter aanbod dat aansluit bij de wensen van de doelgroepen. Kennisdelen en leren op maat. Kennistrajecten Verbinden en vernieuwen Een zichtbaar effect van de intensievere samenwerking met de RPA is een meer programmatische aanpak van King. Het houdt in dat voor een aantal actuele thema s die het projectniveau overstijgen, kennistrajecten worden ontwikkeld. In een programma van bijeenkomsten, groot en klein, wordt een aantal stappen met de doelgroep doorlopen om te komen tot kennisuitwisseling over en verdieping van een vraagstuk. De behoefte bepaalt het kennistraject. Ook andere methodieken zijn denkbaar, zoals bijvoorbeeld onderzoek doen of het bestaande scala aan King-instrumenten op maat maken en toepassen. Synergie ontdekken Nieuwe trajecten pakken we in principe altijd samen met de RPA op. Dan blijkt vanzelf welke expertise of invalshoek leidend is om aan de vraag te voldoen. Zo ontdekken we de echte synergie tussen King en de RPA. Kansen zijn er genoeg: de alliantie vormt een mooi platform om op termijn in te spelen op de bekende behoefte aan teamleren en kennisdeling tussen de opdrachtgevende en opdrachtnemende partijen. Verbinden en vernieuwen zijn steeds de sleutelwoorden. Bepalen waarover het gaat Zonder de doelgroepen te betrekken ontstaan geen kennistrajecten. Daarom gaan we in gesprek met onze stakeholders, RPA-deelnemers en projectmedewerkers en -managers. Een aantal van hen neemt plaats in denktanks en klankbordgroepen gedurende een korte of wat langere periode. Deze inbreng helpt om tot de kern van een thema te komen en op basis daarvan te bepalen hoe we tot uitwisseling en verdieping kunnen komen. Learning by doing staat centraal waardoor de deelnemers of teams meer inzicht krijgen in het vraagstuk en in de eigen werkwijze in het project en zijn context. Deze aanpak vergroot de betrokkenheid en waarborgt dat King actueel en relevant bezig is. 3
King-instrumenten blijven beschikbaar De meer programmatische aanpak betekent dat minder losse, op zichzelf staande bijeenkomsten worden georganiseerd. Bijna elke ontmoeting met vakgenoten krijgt een functie binnen het kennistraject dat rond een thema wordt opgetuigd. Daarnaast blijft King actief met het inzetten van succesvol beproefde Kinginstrumenten, zoals de Kring van King, de King Spiegel en het King Atelier. Deze kunnen op aanvraag worden toegepast. Positionering van de alliantie Naast de inhoud is de plaats die de alliantie krijgt van belang. Wat is de ambitie, wie is de alliantie en hoe wordt gewerkt? De antwoorden op vragen als deze bepalen de organisatiekoers en vervolgens de communicatiestrategie van de alliantie. Dan wordt bekeken welke middelen nodig zijn om de gewenste positionering te bereiken. Dit jaar communiceren RPA en King afzonderlijk, wel onderling afgestemd en gelijktijdig, over het veranderingsproces en de meerwaarde voor de doelgroepen. Komend jaar onderzoeken we of de corporate communicatie geïntegreerd moeten worden en weten we of we straks bijvoorbeeld gaan werken onder één vlag, noemer en beeldmerk. 4
2. Diversiteit neemt toe: het King-netwerk in 2013 Zoals elk jaar is de samenstelling van het King-netwerk aan een aantal veranderingen onderhevig. Het project Hanzelijn is eind vorig jaar opgeleverd en heeft het King-netwerk inmiddels verlaten. In de loop van 2012 hebben deze projecten zich bij het King-netwerk aangesloten: SAA Spoorkruisingen, Combiplan Nijverdal en Afsluitdijk. Begin 2013 zijn daar de hoogwaterbeschermingsprogramma s HWBP2 en nhwbp bijgekomen. Hiermee treedt een groot aantal waterschappen toe tot het netwerk, waarmee de diversiteit toeneemt. De King-projecten van 2013 1. A2 Maastricht (RWS) 2. A4 Delft Schiedam (RWS) 3. A15 Maasvlakte Vaanplein (RWS) 4. Afsluitdijk (RWS) 5. Combiplan Nijverdal (RWS/ProRail) 6. HWBP2/nHWBP (RWS/waterschappen) 7. IJsei (Amsterdam) 8. Maaswerken (RWS) 9. Nationale Stationsprojecten (ProRail) 10. Noord/Zuidlijn (Amsterdam) 11. OV SAAL (ProRail) 12. Renovatie Stalen Bruggen (RWS) 13. Ruimte voor de Rivier (RWS) 14. Schiphol Amsterdam Almere (RWS) 15. SAA Spoorkruisingen (ProRail) 16. Spoorzone Delft (ProRail) 17. Tweede Coentunnel Westrandweg (RWS) 18. VleuGel (ProRail) 19. ZuidasDok (RWS/ProRail/Amsterdam) Het streven is om dit jaar twintig projecten deel te laten nemen aan King. De belangrijkste kandidaat voor de overgebleven plek is het project Rotterdamsebaan van de gemeente Den Haag. Met dit project zijn bij de publicatie van dit jaarplan nog geen definitieve afspraken gemaakt over toetreding tot het King-netwerk. 5
3. Van domeinen naar kennis trajecten: de Kingthemaprogramma s 2013 King onderscheidt van oudsher tien kennisdomeinen: politiek & bestuur, organisatie & besturing, cultuur, contractvorming, omgevingsmanagement, conditionering, communicatie, projectbeheersing, systeemintegratie en innovatie. Aanvankelijk kende elk domein zijn eigen domeinmanager met de taak binnen zijn of haar domein kennisactiviteiten te initiëren. Ruimer kijken Vorig jaar hebben we deze werkwijze losgelaten. Deels uit praktische overwegingen, omdat King vanwege kostenreducties niet meer over voldoende capaciteit beschikt om alle domeinen volwaardig te bemannen. Maar er is ook een inhoudelijke overweging: vraagstukken waar projectteams mee geconfronteerd worden zijn per definitie integraal en dus niet in het hokje van één domein te stoppen. Er zijn veel raakvlakken tussen de verschillende domeinen. Soms is er zelfs sprake van een grote overlap. De domeinen zien we nu als verschillende invalshoeken om naar een vraagstuk als geheel te kijken. Meer focus Behoefte bepaalt de focus In het verlengde van deze ontwikkeling stellen we dit jaar actuele en relevante thema s centraal in plaats van domeinen. Voor die thema s worden kennistrajecten opgezet. Deze samenhang helpt om meer focus in het overall programma aan te brengen. De doorlooptijd van een kennistraject kan 3 maanden of een jaar zijn, maar kan naar gelang de behoefte ook langer doorlopen. Zeven themaprogramma s voor 2013 Hieronder volgen de beknopte omschrijvingen van de zeven themaprogramma s voor 2013. De eerste drie genoemde programma s worden uitgevoerd in alliantieverband, dus in nauwe samenwerking met de RPA. De ICT-component van infrastructuurprojecten managen (Alliantieprogramma) ICT wordt een steeds grotere component in infraprojecten. Het is in toenemende mate de bepalende succes- of risicofactor. ICT kan niet meer als een apart vak of onderdeel worden beschouwd. Het managen van ICT bevindt zich in een leercurve: van bewustzijn naar integraal en netwerkgericht denken en ontwerpen. Door kennis en ervaringen over een langere periode te delen, willen King en RPA een bijdrage leveren aan de versnelling van de leercurve. Kennis over het onderwerp is schaars en versnipperd. Hoog tijd dus om een body of knowledge op te bouwen. ICT managen vraagt om een andere manier van denken dan in de civiele wereld gebruikelijk is, meer vanuit de gebruiker dan vanuit de bouwer, en meer integraal en netwerkgericht dan lineair en objectgericht. King en RPA brengen met een snelle scan het kennisspeelveld in kaart. Op basis hiervan wordt in samen spraak met betrokkenen het themaprogramma verder vormgegeven. Gedacht wordt bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van een ICT Spiegel. Voor meer informatie: Guus Pieters (pieters@kennisinhetgroot.nl) Kennispartner RPA: Olaf Lukkassen (olaf.lukkassen@rws.nl) 6
Opdrachtgeverschap (Alliantieprogramma) Goed opdrachtgeverschap is essentieel voor projectsucces. King en RPA willen een bijdrage leveren aan de professionele doorontwikkeling van het vak van opdrachtgever. Het moet leiden tot bewustwording en erkenning van het vak en een hogere kwaliteit van de uitoefening. Projectmanagers geven aan in bepaalde situaties behoefte te hebben aan een opdrachtgever waar zij terecht kunnen met problemen die buiten hun invloedsfeer liggen. Maar vaak wordt het opdrachtgeverschap erbij gedaan en niet als volwaardige rol gezien waarvoor professionaliteit, vaardigheden en competenties nodig zijn. King en RPA zetten een programma op dat met een kopgroep van opdrachtgevers wordt dooront wikkeld. Hierbij worden ervaringen van de RPA, met bijvoorbeeld het Topprogramma, gecombineerd met de King-kennis over interactie organiseren tussen professionals. Voor meer informatie: Jaap Verkade (verkade@kennisinhetgroot.nl) Kennispartner RPA: Alijd Bunge (alijd.bunge@rws.nl) Percepties van projectcomplexiteit (Alliantieprogramma) Infraprojecten worden steeds complexer, maar complexiteit is een moeilijk grijpbaar containerbegrip geworden. Complexiteit wordt voor een belangrijk deel bepaald door de factor mens. Perceptieverschillen van projectcomplexiteit zijn op zich al een bron van complexiteit. Het TOE-model van de TU Delft is een hulpmiddel om inzicht te krijgen in de manier waarop betrokkenen tegen projectcomplexiteit aankijken. Het biedt de mogelijkheid om complexiteitsbeleving concreet te benoemen en te bespreken. Dit kan een start zijn om maatregelen te nemen, niet om de complexiteit te bestrijden maar om je er zo goed mogelijk op voor te bereiden. King en RPA hebben in 2012 een enquête gehouden onder betrokkenen van 35 bouw- en infraprojecten. In een vervolgfase worden op basis van de onderzoeksresultaten bij een aantal deelnemende projecten diepte-interviews afgenomen. De verzamelde kennis wordt in één of twee bijeenkomsten uitgewisseld. Voor meer informatie: Maarten Kraneveld (kraneveld@kennisinhetgroot.nl) Kennispartner RPA: Olaf Lukkassen (olaf.lukkassen@rws.nl) Contractvorming en samenwerking Goede sam enwerking Samenwerking binnen infraprojecten blijft als fenomeen boeien. Men raakt er niet over uitgepraat. Projecten uitvoeren is mensenwerk. Alle betrokkenen hebben elkaar nodig om succesvol te kunnen zijn. Maar wat is goede samenwerking, hoe breng je het tot stand en hoe onderhoud je het? De totstandkoming van een contract en de inrichting van het aanbesteding- en gunningstraject zijn onlosmakelijk verbonden met de wijze waarop met marktpartijen wordt samengewerkt. Hoe optimaliseer je samenwerking in relatie tot het type contract? King brengt de theorieën van verschillende wetenschappelijke disciplines en praktijkervaringen bij elkaar en zet een uitwisseling in gang van patronen, goede praktijkvoorbeelden en geleerde lessen. Voor meer informatie: Jaap Verkade (verkade@kennisinhetgroot.nl) 7
De politiek-bestuurlijke buitenwereld binden Managers ervaren de noodzaak om invloed uit te oefenen op de politiek-bestuurlijke omgeving van hun project, maar zijn nog veelal op zoek naar de juiste wegen. Bij belangentegenstellingen is politieke interactie onvermijdelijk gericht op een compromis of een meerderheidsstandpunt. Wie deelneemt aan deze interactie zal voor zichzelf een strijdmethode moeten kiezen. De positie van de spelers, hun drijfveren en de kracht van de tegenspelers bepalen in hoge mate welk resultaat kan worden behaald en welke strijdmethode daar het beste bij helpt. Het is een spel, met spelregels. Dit vraagt van managers van infraprojecten om vanuit een blauwe (rationele) natuur geel (machtsgestuurd) te denken en te handelen. In het programma wordt kennis gedeeld over de dynamiek in het politiek-bestuurlijke proces en worden de eisen benoemd die aan de spelers worden gesteld en praktijkervaringen gedeeld. Dit thema is opgenomen in het Brugprogramma van de RPA. Voor meer informatie: Rudolf Cremer Eindhoven (cremereindhoven@kennisinhetgroot.nl) Teamvorming Het tijdelijk bijeenbrengen, bijeenhouden en laten samenwerken van professionals in een projectorganisatie vraagt inspanning van alle betrokkenen. In de praktijk doen zich in het proces van teamsamenstelling knelpunten voor. Project- en lijnbelangen lopen niet altijd parallel. Voor het succesvol realiseren is het formeren, bijeenhouden en ontwikkelen van een winnend team cruciaal. Vanuit de lijn ligt hier niet de primaire focus. De techniek van het matchingsproces is belangrijker dan de uitkomst. Prikkels ontbreken om het projectteam en zijn belangen voorop te plaatsen. Dit leidt in de praktijk tot suboptimalisatie. King voedt de dialoog over het samenspel dat nodig is tussen opdrachtgever, projectmanager, lijnmanager en specialist om een team op de been te brengen dat goed is voor de klus. Voor meer informatie: Rudolf Cremer Eindhoven (cremereindhoven@kennisinhetgroot.nl) Sociale media in infrastructuurprojecten Het wordt steeds duidelijker dat sociale media grote consequenties kunnen hebben voor de filosofie waarmee een project wordt geleid. Het is bijna onmogelijk om een project af te schermen van de omgeving. Elke poging daartoe zal consequenties hebben. Binnen projectteams leven nog veel vragen over sociale media. Welke gevolgen heeft het al maar toenemende gebruik van sociale media op de uitvoering van projecten? Welke plaats moeten projecten daarbij innemen? Welke inzet van sociale media kan effectief zijn? Welke gevolgen hebben de inzet van deze communicatiemiddelen op projectmanagement? King volgt en stimuleert het uitvoeren van concrete experimenten met sociale media en zorgt dat de ervaringen hiermee gezamenlijk worden uitgewisseld, besproken en geëvalueerd. Voor meer informatie: Guido Kwikkers (kwikkers@kennisinhetgroot.nl) Los van bovengenoemde themaprogramma s organiseert King in 2013 het jaarlijkse King Teamevent: een netwerkevent speciaal voor projectteams van King-projecten. Onder de titel Samenwerking in het groot staat samenwerking binnen het projectteam centraal. Naast een interactieve uitwisseling tussen de deelnemers in drie rondes geven drie wetenschappers een inleiding over teamleren, diversiteit en vertrouwen. 8
4. Wees er snel bij, want op is op: de King-kennisinstrumenten King heeft in de loop der jaren verschillende werkvormen ontwikkeld, waarvan een groot aantal inmiddels meerdere malen succesvol beproefd is. Deze werkvormen of instrumenten kunnen (deels) op aanvraag worden toegepast. Projectteams die dit willen, kunnen contact opnemen met de contactpersoon in het instrumentenoverzicht. Limiet aan instrumenten In de begroting van King wordt rekening gehouden met de inzet van een gelimiteerd aantal instrumenten. Bij aanvraag geldt wie het eerst komt, het eerst maalt. Wees er dus snel bij. Toepassing van sommige instrumenten vraagt om zo n intensieve begeleiding dat het Kingbudget ontoereikend is. In alle gevallen zoekt King dan met het projectteam naar de best passende oplossing om de vraag te beantwoorden. King-instrumentenoverzicht Het complete instrumentarium van King staat hieronder. Naast een aantal vertrouwde werkvormen, introduceren we dit jaar nieuwe concepten om kennisdeling tussen managers en projectteams te bevorderen. Kring van King Kennisnetwerk van projectdirecteuren en projectmanagers van King-projecten. Deze groep komt vijf keer per jaar bijeen. Bij elke sessie treedt een van de leden als gastheer of gastvrouw op. Hij of zij bespreekt met de collega s een actueel vraagstuk of dilemma uit zijn of haar projectpraktijk. De Kring van King is vanaf het ontstaan van King een vast onderdeel van het programma geweest. Net als King bestaat de Kring dus al vijf jaar. De reacties van de deelnemers zijn nog altijd positief. Wel zien we een terugloop in de deelname. Daarom gaan we het concept van de Kring dit jaar samen met de deelnemers nog eens tegen het licht houden. Bij de RPA draait de eerste lichting van het Topprogramma. De deelnemers hiervan zijn veelal ook deelnemers aan de Kring van King. Als een groep stopt met het Topprogramma, blijft er behoefte aan terugkerende collegiale ontmoetingen. We onderzoeken hoe we de Kring van King en het Topprogramma meer met elkaar kunnen verbinden. Voor meer informatie: Jaap Verkade (verkade@kennisinhetgroot.nl) King Spiegel Collegiale audit op aanvraag, waarbij het projectmanagementteam door zichzelf en een spiegelteam van collega s uit het King-netwerk onder de loep wordt genomen. Wat volgt is een dialoog over de resultaten van wat beide hebben gezien en waargenomen. Uitgangspunt van de beoordeling zijn de tien kennisdomeinen. De beoordeling is ondergeschikt aan de feedback. De King Spiegel kan heugen op een toenemende belangstelling. Deelnemers zijn steevast enthousiast over de werkwijze. Zowel de leden van het gespiegelde projectteam als de spiegelaars ervaren het als bijzonder leerzaam om op waarderende en reflectieve wijze naar het functioneren van het team te kijken. Voor meer informatie: Jaap Verkade (verkade@kennisinhetgroot.nl) 9
King Atelier Collegiaal advies over of collegiale toetsing van een door een projectteam aangedragen vraagstuk. Ervaringsdeskundigen uit het King-netwerk delen gedurende een dagdeel met het projectteam hun kennis, ervaringen en bevindingen. De kracht van dit instrument zit m in de eenvoud. Door ervaringsdeskundigen bij een vraagstuk of dilemma te betrekken wordt een projectteam concreet verder geholpen. Omdat de kennisuitwisseling gaat over het hier en nu is het per definitie actueel en relevant. Een concretere vorm van toegepast kennisdelen is er niet. Voor meer informatie: Maarten Kraneveld (kraneveld@kennisinhetgroot.nl) N ieuw! King Kansenatelier Een creatieve variant op het King Atelier. Daar waar het King Atelier een beroep doet op de collectieve kennis en ervaring van de genodigde deskundigen, voegt het Kansenatelier daar nog een dimensie aan toe. Door het gebruik van creatieve werkvormen en brainstormtechnieken worden de deelnemers op een andere manier aangesproken. Dit kan leiden tot verrassende oplossingen. Creatieve denktechnieken zijn eerder beproefd in een aantal workshops tijdens het King Teamevent van 2011: Enjoy the jungle. Deelnemers waren verrast door de concreetheid van de resultaten. In de evaluatie van het evenement werden deze workshops zeer positief gewaardeerd. Voor meer informatie: Maarten Kraneveld (kraneveld@kennisinhetgroot.nl) King Crowd Mogelijkheid om te experimenteren met crowdsourcing: kennisuitwisseling en -ontwikkeling via sociale media. King helpt de via diverse digitale platforms beschikbare collectieve kennis te ontsluiten. De kennis kan worden ingezet om een projectteam met een bepaald vraagstuk verder te helpen. King gelooft in de mogelijkheden die sociale media bieden om kennis te vergaren en uit te wisselen. Samen met de RPA gaan wij dit jaar serieus onderzoeken hoe we online-kennisdeling kunnen faciliteren en stimuleren. Het past in de van print naar digitaal-beweging die King maakt. Zoals zo vaak geldt: hoe concreter, hoe beter. Daarom bieden wij via de King Crowd de mogelijkheid aan om voorop te lopen. Voor meer informatie: Ruben Zijlmans (zijlmans@kennisinhetgroot.nl) N ieuw! King Teamestafette Kleinschalige uitwisseling van kennis en ervaringen tussen twee of drie projectteams, waarin een bepaald onderwerp wordt uitgediept. Een projectteam fungeert als gastheer en nodigt de andere teams uit. Een van de teams neemt het stokje over en is de volgende gastheer voor weer één of twee andere teams. Bij de King Teamestafette gaat het om de verdiepende uitwisseling tussen collega s van verschillende teams. In december 2012 hebben de projectteams van Noord/Zuidlijn (contract Transport, Techniek & Afbouw), A2 Maastricht en A4 Delft-Schiedam van gedachten gewisseld over samenwerking met de aannemer. De deelnemers hebben dit als zeer waardevol ervaren, met name vanwege de diepgang die bereikt werd. Voor meer informatie: Guus Pieters (pieters@kennisinhetgroot.nl) 10
De lessen van Inventarisatie en analyse van reeds doorlopen geleerde lessen. King ondersteunt bij het boven water krijgen, het delen en het verspreiden van deze lessen. Gericht wordt op lessen die tot nieuwe inzichten leiden, geen open deuren, en die voor andere King-projecten relevant zijn. Samen met het project Noord/Zuidlijn heeft King in 2012 een programma ontwikkeld en begeleid op basis van wat de enquêtecommissie Noord/Zuidlijn constateerde. Daaruit zijn tien lessen gedestilleerd die op een interactieve manier werden uitgewisseld. King gaat in 2013 op dezelfde wijze samenwerken met Project Maaswerken en mogelijk ook met project Den Haag Nieuw Centraal en het reeds opgeleverde project Hanzelijn. Voor meer informatie: Rudolf Cremer Eindhoven (cremereindhoven@kennisinhetgroot.nl) N ieuw! Systematisch Volgen Het onafhankelijk en op metaniveau systematisch en meerjarig volgen van de samenwerking tussen de opdrachtgever en aannemer binnen een contract. Hierbij worden zo veel mogelijke objectieve en meetbare gegevens verzameld. Geanalyseerd wordt wat de effecten zijn op de ontwikkeling van de samenwerking. King levert vier keer per jaar een dashboard en één keer per jaar een jaarverslag op dat geschikt is voor bredere verspreiding. De achtergrond van dit instrument is dat in de samenwerking tussen opdrachtgever en aannemer talloze interventies bedacht en getest worden, teneinde de samenwerking te verbeteren. Soms ogenschijnlijk succesvol, maar even zo vaak raken onderlinge verhoudingen verstoord. Wat dan ontbreekt is een goede analyse van de effecten van de interventies op basis van objectieve gegevens. Door de samenwerking bij diverse contracten te volgen en over de analyse een uitwisseling op gang te brengen, kan op fundamenteel niveau van elkaar worden geleerd. Het contract Transport, Techniek en Afbouw van de Noord/Zuidlijn heeft al belangstelling getoond voor Systematisch Volgen. Voor meer informatie: Guus Pieters (pieters@kennisinhetgroot.nl) 11
5. Van print naar digitaal: King gaat meer online King is al een aantal jaren online actief, en nog altijd groeit de online-activiteit. De Kingwebsite wordt steeds beter bezocht. Onze community op LinkedIn krijgt steeds meer leden en ook het aantal volgers op Twitter neemt gestaag toe. Daarnaast zien we dat Kingpublicaties, zoals de bekende King-boekjes, steeds vaker worden gedownload. Daarom gaan we die voortaan alleen nog digitaal publiceren. En wel zo dat de gebundelde kennis ook online aantrekkelijk en prikkelend is. King Magazine Daarnaast zien we de enigszins paradoxale trend dat de doelgroep van King veel mensen telt die de voorkeur geven aan telefoon, e-mail en fysieke communicatiemiddelen boven weblogs en social media. Het King Magazine, dat één à twee keer per jaar verschijnt blijft daarom offline uitkomen. Online-kennisstrategie met RPA Hoe dan ook zijn we ervan overtuigd dat online veel potentie heeft om kennis te ontwikkelen en uitwisselen. De laagdrempeligheid, grote omloopsnelheid en het enorme bereik maken sociale media bij uitstek geschikt om kennis te delen. Daarom gaat King samen met de RPA in 2013 serieus inzetten op een online-kennisstrategie. Online is aanvulling, geen vervanging Experiment! We zijn ons ervan bewust dat dit nooit fysieke ontmoetingen met collega s volledig kan vervangen. Dat blijft de kern. Wel kan online een praktische en efficiënte aanvulling vormen op meer tijdsintensieve bijeenkomsten. In 2013 gaat King daarom experimenteren met digitale werkvormen, zoals de online-dialoog, crowdsourcing en webinars. Met een kopgroep met enthousiaste trendsetters uit het netwerk gaan we experimenteren om onlinekennisdeling echt te laten werken. Online-kennisdeling (Alliantieprogramma) Steeds meer professionals vinden elkaar online en delen hun kennis via sociale media. Er is weinig twijfel dat online kennisdelen binnen zo n vijf jaar een belangrijke factor wordt in het vak van projectmanagement en de rol van de projectmanager en zijn of haar teamgenoten. Voor het zover is, moet een aantal vragen beantwoord worden. Heeft de doelgroep behoefte om online kennis te delen over het vak projectmanagement? Hoe kunnen mensen online bijeengebracht worden om kennis te gaan delen? Hoe kunnen instrumenten en activiteiten van King en RPA online worden gebracht of ondersteund worden? Hoe kan de doelgroep slimmer betrokken worden in een kennistraject, om zo beter resultaat te bereiken? King en RPA zetten voor een aantal themaprogramma s digitale middelen in om te experimenteren met onlinekennisdeling. Deze experimenten worden tussentijds geëvalueerd om stap voor stap tot het juiste instrumentarium te komen. Voor meer informatie: Steven van Luipen (vanluipen@kennisinhetgroot.nl) Kennispartner RPA: Peter Kole (peter.kole@rws.nl) 12
6. King blijft goed om zich heen kijken: samenwerking met kennispartners Binnen de bouw- en infrasector zijn talloze programma s, stichtingen en instituten actief die gericht zijn op de ontwikkeling, uitwisseling, borging en verspreiding van kennis. Ook op het gebied van project management. Veel van deze initiatieven richten zich deels op dezelfde doelgroep, soms ook met min of meer dezelfde thema s. Daarom blijven wij als King actief contact onderhouden met onze kennispartners. Wie wordt partner? We houden elkaar op de hoogte van de ontwikkelingen van het vak. We stemmen de planning van evenementen op elkaar af. We werken samen als we daar de meerwaarde van zien. Soms dienen zich nieuwe partners aan, zoals het Water Governance Centre. Met de toetreding van natte projecten zoals Afsluitdijk en de Hoogwaterbeschermingsprogramma s ligt het voor de hand om met hen de banden aan te halen. De kennispartners van King Rijksprojectacademie SBR CURNET COB GeoImpuls Railforum Logeion Vernieuwing Bouw Water Governance Centre TU Delft Vrije Universiteit Amsterdam Kennis delen over kennisdelen N ieuwe verbinding Ook binnen de moederorganisaties van King zien wij veel ontwikkelingen op het gebied van kennismanagement en kennisontwikkeling rond projectmanagement. Op basis van een idee dat ooit in de King Deelnemersraad is ontstaan, nemen wij samen met de RPA het initiatief om kennismanagers van Rijkswaterstaat, ProRail en de gemeente Amsterdam bij elkaar te brengen om ideeën, ervaringen, trends en methodieken met elkaar uit te wisselen. Kennis delen over kennisdelen dus. Het mes snijdt aan twee kanten. Wij leggen een nieuwe verbinding met en tussen de moederorganisaties van King, maar kunnen als participant in de uitwisseling zelf ook geïnspireerd worden en leren van anderen die zich met kennisdeling bezighouden. Dat komt uiteindelijk de doelgroep weer ten goede, zo is onze overtuiging. Dat stellen we natuurlijk steeds voorop. Kennis delen over kennisdelen (Alliantieprogramma) King en RPA stimuleren en faciliteren deze uitwisseling tussen de moederorganisaties ter bevordering van de kennisdeling over het projectmanagement. Diverse vragen komen aan de orde. Wat werkt wel en wat werkt niet? Welke condities zijn nodig? Hoe houd je de kennisdeling effectief? Hoe absorberen projectmedewerkers de aangeboden kennis? Hoe vergroten we de kans op ontwikkelen en beklijven in (lerende) organisaties of teams? Voor meer informatie: Ruben Zijlmans (zijlmans@kennisinhetgroot.nl) 13
7. Projectbijdrage verder omlaag: de King-financiën Geheel in lijn met de huidige tijdgeest wordt de jaarlijkse projectbijdrage aan King verder verlaagd. De kosten worden naar beneden bijgesteld. Enerzijds door adequaat kostenmanagement in 2012, waardoor circa 30.000 euro kon worden bespaard en overgeheveld naar het budget voor 2013. Anderzijds door het budget voor 2013 met 50.000 euro ongeveer 5% naar beneden bij te stellen. Het budget voor dit jaar is vastgesteld op 1.030.000 euro, inclusief btw. In de begroting is dit budget zo onderverdeeld: Programmamanagement... 12% Programmabureau... 16% Domein- en kennismanagement... 35% Kennisinstrumenten... 12% Kennisborging, communicatie en PR... 23% Diversen... 2% TOTAAL 100% Bijdrage per project 12% en mogelijk 17% lager Na overheveling van 30.000 euro uit het budget van 2012 dient nog 1.000.000 euro te worden opgebracht uit de jaarlijkse bijdrage van de deelnemende projecten. In geval van 19 deelnemende projecten komt deze bijdrage uit op 53.000 euro per project. Dat is zo n 12% lager dan de bijdrage van vorig jaar. Als zich in 2013 een twintigste project bij King aansluit, kan de bijdrage nog verder worden verlaagd tot 50.000 euro, wat een verlaging van de bijdrage van om en nabij de 17% betekent. Verrekenen kosten alliantie De out-of-pocket kosten die voor de opzet en invulling van de alliantie King/RPA worden gemaakt, worden in beginsel gelijkelijk verdeeld en komen ten laste van het budget. De verdeling van kosten en capaciteit bij de ontwikkeling en uitvoering van gezamenlijke programma s wordt per programma bepaald. Uitgangspunt is dat elke organisatie datgene levert wat het meest bij de natuurlijke rol past. Verder worden kosten over en weer zo veel mogelijk met gesloten beurs verrekend om onnodige extra administratielasten te voorkomen. 14
www.kennisinhetgroot.nl Kennis in het groot.