Jaarverslag 2009

3

2

Jaarverslag 2009 3

Stedin heeft behalve vele particulieren en bedrijven ook vele gemeenten waaronder de drie grote steden in de Randstad als klant. Dit maakt dat wij ons extra inspannen om de dienstverlening een stevige kwaliteitsimpuls te geven. Vooral als het gaat om onze aanpak van storingen in het openbare verlichtingsnet. Ons doel voor 2010 is dat gemeenten nagenoeg geen klachten meer ontvangen over te trage herstelwerkzaamheden van kapotte openbare verlichting. 4

5

inhoud Voorwoord 10 Bedrijfsprofiel Organogram Bedrijfsprofiel Missie Visie Strategie Kernwaarden 16 17 18 19 20 21 Stedin in één oogopslag Elektriciteit Gas Kengetallen 22 23 24 Wat bracht 2009 Verslag ondernemingsraad 26 30 Verslag van de directie Ontwikkeling in onze omgeving Wat hebben wij gepresteerd in 2009 Basisprocessen op orde Betrouwbaarheid van de netten Veiligheid voor alles Stedin als professioneel opdrachtgever Faciliteren duurzame energievoorziening Investeren in nieuwe energie-infrastructuren Betrokken medewerkers Financiële toelichting Corporate governance Risicomanagement Vooruitblik 2010 36 38 39 40 41 42 43 44 46 47 53 55 56 6

Raad van Commissarissen Raad van Commissarissen Bericht van de Raad van Commissarissen 62 63 Jaarrekening 2009 Geconsolideerde balans Geconsolideerde overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Geconsolideerd kasstroomoverzicht Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op het geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Vennootschappelijke balans per 31-12-2009 Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening over het jaar 2009 Toelichting op de venootschappelijke jaarrekening Overige gegevens Accountantsverklaring 71 72 73 74 76 86 97 109 110 111 113 114 Appendices 118 7

In het dichtbevolkte stedelijke gebied van Nederland zorgt Stedin op de achtergrond dat het gas het doet en het licht brandt. De meeste mensen hebben het helemaal niet in de gaten dat wij daarvoor verantwoordelijk zijn. Goed beschouwd is dat ook niet nodig bij onze goed functionerende energie-infrastructuur. Die zit zo in elkaar dat mensen onbezorgd kunnen werken, wonen en winkelen, ook s avonds. 8

9

voorwoord Stedin laat goede resultaten zien De afgelopen jaren hebben voor Stedin in het teken gestaan van vernieuwing, verandering en groei. Ook in 2009 hebben wij weer werk verzet om onze organisatie verder te ontwikkelen. In tien jaar tijd zijn wij van een klein bedrijf uitgegroeid tot een grote onderneming. Vorig jaar hebben we ook veel energie gestoken in de verdere ontwikkeling van Stedin als zelfstandige regionale netbeheerder en hebben we ons voorbereid op de komst van weer 350 nieuwe collega s. De organisatie is op koers voor de splitsing per 1 januari 2011. De economische recessie heeft ook onze klanten geraakt. De effecten hiervan zijn vooral zicht baar in de land- en tuinbouwsector. De vraag naar capaciteit is daar sterk teruggelopen. De sector investeert aanzienlijk minder en houdt de adem in om deze periode door te komen. Uiteraard blijven we zorgen voor de benodigde capaciteit om de tuinders aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Ondanks de teruggang in onze omzet ten opzichte van 2008 stemmen de financiële resultaten over vorig jaar ons tot tevredenheid. De teruggang wordt vooral veroorzaakt door de korting op de tarieven die de toezichthouder ons heeft opgelegd. Later dit jaar neemt de NMa een besluit over de nieuwe regulerings periode 2011-2013. In 2009 hebben we onze regiefunctie als aanbestedende partij verstevigd. We hebben voor circa 30 miljoen euro aan opdrachten in concurrentie aanbesteed. Daarnaast hebben we tevens via aanbesteding een nieuw meerjarig kabelcontract gesloten. Jeroen de Swart 10

voorwoord Ook hebben we energie gestoken in nieuwe duurzame activiteiten. Een voorbeeld hiervan is het veilig invoeden van groen gas via Bio2Net. Proeven hiermee in het aardgasnet in Beverwijk en Mijdrecht zijn succesvol verlopen. De samenwerking met Havenbedrijf Rotterdam, die in het teken staat van toekomstgerichte, duurzame infrastructuren die de economische bedrijvigheid in onze regio onder steunen, is geformaliseerd. Daarnaast hebben we met Havenbedrijf Rotterdam een overeenkomst gesloten om pijpleidingsinfrastructuren voor onder meer stoom te gaan ontwikkelen in het Rotterdams industriegebied. Veiligheid van onze klanten, medewerkers en aannemers blijft voor ons bovenaan staan. We voeren een integraal veiligheidsbeleid en stimuleren een structureel veiligheidsbewustzijn in de organisatie. Stedin kende in 2009 geen veiligheidsincidenten met verzuim. Wel hebben we vorig jaar te maken gehad met een ernstig ongeluk in een transformatorstation in Nieuwerkerk aan den IJssel waarbij een medewerker van Joulz zwaar gewond raakte. De les die we hieruit leren is dat we moeten zorgen dat de omstandig heden waarin aannemers werken nog veiliger zijn. Ik wil al onze medewerkers bedanken voor hun grote inzet en enthousiasme om onze nieuwe organisatie goed op de rit te zetten. Ook wil ik de Ondernemingsraad en de leden van de Raad van Commissarissen bedanken voor de goede samenwerking in het afgelopen jaar. Jeroen de Swart Directeur Stedin 11

Door elektriciteit en warmte op te wekken in eigen warmtekrachtcentrales zijn de meeste tuinbouwers zelfvoorzienend voor hun energieverbruik. Het overschot aan elektriciteit leveren zij terug aan Stedin. In Oostland en Tinte heeft Stedin de netten daarvoor geschikt gemaakt. 12

13

14

bedrijfsprofiel 15

Organogram TECHNIEK MARKTOPERATIES STRATEGIE EN REGULERING STAVEN DIRECTEUR 16

bedrijfsprofiel Stedin is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de wettelijke beheertaken met betrekking tot de gas- en elektriciteitsnetwerken. Nieuwe infrastructuren voor het transport van stoom, CO 2 en biogas zijn ons tweede aandachtsgebied. Wij werken met verschillende partners bij het realiseren en onderhouden van energie-infrastructuren. Met infrabedrijf Joulz zijn afspraken gemaakt over een geleidelijke andere inrichting van de samenwerking. Stedin gaat steeds meer aanbesteden. Joulz is daarbij één van de preferred suppliers. Eind 2009 had Stedin 570 medewerkers (551 fte) in dienst. Stedin, gevestigd in Rotterdam, is een 100% dochteronderneming van Eneco Holding N.V. en staat onder toezicht van een eigen Raad van Commissarissen. 17

Missie Het veilig en continu transporteren van energie via onze netwerken naar miljoenen consumenten en bedrijven, nu en in de toekomst. De kwaliteit van de energie-infrastructuur is essentieel voor de economische bedrijvigheid en de leefomstandigheden van onze klanten. Onze professionaliteit en deskundigheid uiten zich in onze veilige en zorgvuldige manier van werken, de optimale kwaliteit van onze netwerken en het snel verhelpen van storingen, maar ook in onze communicatie met klanten en in de samenwerking met anderen. Het is een uitdaging om onze missie steeds goed uit te voeren, dag in dag uit en anticiperend op een onzekere, voortdurend veranderende toekomst. De omgeving wordt complexer. De verdere uitbreiding van decentrale opwekking van energie stelt nieuwe eisen aan onze netten. Het net moet slimmer worden en gaat van een- naar tweerichtingsverkeer. Bovendien is het onder gronds werken steeds lastiger vanwege de toenemende aantallen riolering, kabels en water- en andere leidingen. Naast het transport van gas en elektriciteit, ontstaat er behoefte aan het transport van CO 2, stoom en waterstof. Met onze kennis van energieinfrastructuren kunnen wij hieraan een grote bijdrage leveren. Dat doen we onder meer door onze deskundigheid te delen met andere partijen die energie voorziening nu en in de toekomst mogelijk gaan maken. 18

Visie Stedin is deskundig en presteert uitstekend in een bijzondere regio: het meest stedelijke gebied van Nederland. Wij transporteren energie naar drie van de vier grote steden en de Rotterdamse haven en: 1 zijn voor onze klanten herkenbaar met een eigen gezicht 2 presteren uitstekend op het gebied van veiligheid, kwaliteit en kostenefficiëntie 3 kiezen ervoor activiteiten die beter op de markt kunnen worden ingekocht aan te besteden 4 zijn een professionele opdrachtgever voor partijen die werkzaamheden voor ons uitvoeren 5 bieden naast transport van gas en elektriciteit, ook transport aan van CO 2, stoom en andere gassen om toekomstige duurzame energie voorziening mogelijk te maken voor de samenleving en onze klanten. 19

Strategie Wij realiseren onze doelen door deskundig te zijn, samen te werken en voortdurend onze prestaties te verbeteren. Wij doen ons werk goed als onze twee miljoen klanten ons zo min mogelijk zien. Zij rekenen erop dat de energie die ze kopen bij leveranciers, via ons netwerk veilig en continu thuis en op het werk wordt geleverd. Hoe wij dat doen is onze zorg, niet die van hen. Soms krijgen klanten toch direct met ons te maken: ze willen een aansluiting voor gas of elektriciteit of er is een storing. Op dat moment verwachten zij van ons dat wij effectief handelen. Zij willen duidelijkheid over wat er wanneer en waarom gebeurt. Ze willen snel kunnen beschikken over hun energie, ook na een storing, zodat zij met het normale leven door kunnen gaan. afwegen. De maatschappij verwacht bovendien dat wij een rol spelen in de transitie naar duurzame energie voorziening. Door transparantie te bieden over onze afwegingen en de prioriteiten die we stellen, laten we zien dat we deskundige energieprofessionals zijn waarop klanten en opdrachtgevers kunnen rekenen. Naast de twee miljoen klanten die op onze gas- en elektriciteitsnetten zijn aangesloten, hebben wij grote opdrachtgevers die met omvangrijke infrastructurele projecten bezig zijn. Deze bedrijven en overheidsinstellingen hebben behoefte aan service en maatwerk op het gebied van energievoorziening, om hun projecten tot een goed einde te brengen. Zij willen hun belanghebbenden geruststellen en laten zien dat de energievoorziening onder controle is, ook bij uit breidingen of renovaties. Goede samenwerking tussen Stedin en andere professionele partijen, zoals aan nemers, projectontwikkelaars, gemeentelijke instanties en waterschappen, is in deze gevallen uiter mate belangrijk. Het maatschappelijke effect van onze werkzaamheden en de daarbij passende verantwoordelijkheid wordt zichtbaar als bepaalde belangen botsen. Vaak staan wij voor keuzes waarbij wij veiligheid, financiële middelen, beschikbare capaciteit en ruimtelijke ordening goed tegen elkaar moeten 20

Kernwaarden Onze kernwaarden zijn samen, slim en waarmaken. Deze helpen ons bij het invullen van de missie en visie. Wij werken samen om kennis en kunde te delen, zowel intern als extern. Het zoeken naar slimme oplossingen zowel technisch inhoudelijk als dienst verlenend als financieel draagt bij aan een optimale prestatie waarmee wij de verwachtingen van onze klanten iedere dag opnieuw kunnen waarmaken. 21

stedin in één oogopslag elektriciteit 21.799 GWh GEtransporteerd 23.000 22.000 21.799 21.000 20.000 1.949.408 aansluitingen Elektriciteit 2.000.000 1.949.408 1.950.000 1.900.000 1.850.000 1.800.000 19.000 1.750.000 2007 2008 2009 2007 2008 2009 44.784 km kabel Elektriciteit elektriciteit gebied stedin 28,1 minuten STORINGSUITVAL Elektriciteit (Gemiddelde van laag-, midden en hoogspanning in aantal minuten per jaar en per aansluiting) 2008 2007 2009 22

stedin in één oogopslag gas 6.000 5.337 mln. M 3 GAS GEtransporteerd 2.000.000 1.868.810 aansluitingen gas 5.500 5.337 1.950.000 5.000 1.900.000 1.868.810 4.500 1.850.000 4.000 1.800.000 3.500 1.750.000 2007 2008 2009 2007 2008 2009 23.286 km gasleidingen gas gebied stedin 0,4 minuten STORINGSUITVAL gas (Gemiddelde van groot- en kleinverbruik in aantal minuten per jaar en per aansluiting) 2008 2009 2007 23

stedin in één oogopslag kengetallen eenheid 2009 2008 Financiële kengetallen Resultaat Totale transportopbrengsten x mln. 808,4 861,9 Transportopbrengst elektriciteit x mln. 564,9 610,9 Transportopbrengst gas x mln. 243,5 251,0 Bedrijfsresultaat (EBIT) x mln. 134,4 225,6 Resultaat voor belasting x mln. 101,5 209,0 Totaal resultaat x mln. 71,5 154,7 Balans Nettowerkkapitaal x mln. 43,2 128,5 Vaste activa x mln. 3.821,5 3.823,9 Geïnvesteerd vermogen x mln. 3.864,7 3.952,4 Eigen vermogen x mln. 2.923,9 3.007,0 Kasstroom uit operationele activiteiten x mln. 346,8 110,4 Financiële Ratio s Solvabiliteit % 66,9 68,5 ROIC % 1,9 3,9 Return on equity % 2,4 5,1 Berekeningswijze financiële ratio s Nettowerkkapitaal Geïnvesteerd vermogen Solvabiliteit Return on invested capital (ROIC) Return on equity Totaal vlottende activa minus kortlopende verplichtingen Som van de vaste activa en netto werkkapitaal Eigen vermogen x 100% gedeeld door het balanstotaal Totaal resultaat gedeeld door het geïnvesteerd vermogen Totaal resultaat gedeeld door het eigen vermogen 24

stedin in één oogopslag kengetallen eenheid 2009 2008 Operationele Kengetallen Aansluitingen elektriciteit grootverbruik aantal 19.243 20.187 Aansluitingen elektriciteit kleinverbruik aantal 1.930.165 1.926.209 Getransporteerde hoeveelheid elektriciteit GWh 21.799 21.942 Gelegde kabel km 426 411 Aansluitingen gas grootverbruik aantal 2.112 2.008 Aansluitingen gas kleinverbruik aantal 1.866.698 1.846.007 Getransporteerde hoeveelheid gas mln. m 3 5.337 5.230 Gelegde leidingen km 146 154 Bruto investeringen (exclusief meters) x mln. 299,0 289,7 Gemiddelde uitvalduur elektriciteit minuten 28,1 19,7 Storingen middenspanning met onderbreking aantal 497 396 Uitvalduur gas seconden 21 17 Switches aantal (x 1.000) 486 397 Personeel Aantal personeelsleden per jaareinde aantal 570,0 449,0 Aantal FTE s per jaareinde aantal 551,3 427,7 Ziekteverzuim % 3,5 3,4 25

wat bracht 2009? Januari Stedin bestaat 10 jaar Op 1 januari vierde Stedin haar tiende verjaardag als netbeheerder. Wat ooit begon als een kleine onderneming binnen het Eneco-concern met slechts enkele medewerkers is uitgegroeid tot een volwassen onderneming dat op weg is naar een zelfstandig bestaan. Dat werd later in het jaar gevierd met een feest voor alle medewerkers. Verbeteren beveiliging netwerkcomponenten De netbeheerders in Nederland werken samen om transformatorhuisjes en hoogspanningsstations te beschermen tegen vandalisme, diefstal en zelfs terrorisme. In vijf proefprojecten worden diverse beveiligings systemen, zoals hekwerkdetectie, camera bewaking en een licht- en omroepinstallatie, uit getest. Een van die projecten betreft het hoogspannings station in Alblasserdam, dat door Stedin en Tennet wordt beheerd. Februari Energiezuinige lichtbakken Het hoofdkantoor van Stedin en de andere kantoren in Rotterdam en Delft zijn voorzien van lichtbakken met het logo van Stedin. Er is gekozen voor energiezuinige LED-verlichting. De lichtbakken bevatten elk rond de 3000 LED-lampjes en zijn daarmee de grootste LED-licht bakken van Nederland. Flexas-project afgerond Het meerjarige project Flexas, waarbij 65.000 flexibele gasaansluitingen aan woonhuizen zijn geïnstalleerd in het verzorgingsgebied van Stedin, is in februari 2009 afgerond. Het project was bedoeld om klanten die te kampen hadden met grond- 26

wat bracht 2009? verzakkingen te voorzien van een flexibele, veilige gasaansluiting. Hierdoor is in grote delen van het verzorgingsgebied de veiligheid verbeterd. Maart Meldpunt Energiefraude op Stedin website Klanten die energiefraude vermoeden, kunnen dit nu ook melden op de website van Stedin. Andere meldpunten zijn de politie of Meld Misdaad Anoniem. Energiefraude en illegale aanpassing van gas- of elektriciteitsaansluitingen kunnen leiden tot onveilige situaties als brand. Tips van oplettende burgers helpen om ongelukken te voorkomen. Stedin spoorde in 2009 samen met gemeenten, politie en justitie weer veel fraudegevallen op ter waarde van 8,7 miljoen. Ongeval Nieuwerkerk aan den IJssel Op 31 maart gebeurde in Nieuwerkerk aan den IJssel een ernstig ongeval. Tijdens werkzaam heden raakte een medewerker van Joulz zwaar gewond doordat hij in aanraking kwam met 10.000 Volt. Een collega die deskundige eerste hulp verleende, heeft hier maandenlang last van gehad. Landelijk protocol afsluiten nutsvoorzieningen bij sloop Namens alle netbeheerders heeft NetBeheer Nederland, de brancheorganisatie van de regionale en landelijke netbeheerders, met de Vereniging voor Aannemers in de Sloop begin maart een landelijk sloop- en afsluitprotocol opgesteld. Hiermee wordt afgesproken dat eerst de energievoorzieningen worden afgesloten, voordat sloopwerkzaamheden mogen starten. De uitvoering van dit protocol is van groot belang om te zorgen dat gebouwen veilig kunnen worden gesloopt. Productie groen gas van start Waterzuiveringsbedrijf Waternet in Mijdrecht heeft een installatie in gebruik genomen waarmee rioolslib kan worden opgewerkt tot groen gas. Stedin zorgt dat dit groene gas via Bio2Net op een veilige manier wordt ingevoed in het aardgasnet. Dit gas kan ook gebruikt worden als brandstof voor het wagen park van Waternet. De installatie kan jaarlijks 255.000 m 3 groen gas produceren, genoeg voor 160 huishoudens. SP-Kamerlid Paul Jansen bezocht de biogasinstallatie op uitnodiging van Stedin. Hij liet zich voorlichten over de noodzakelijke aanpassingen aan het net om dit type duurzame energie voorziening mogelijk te maken. Juli Werken volgens VIAG Sinds 1 juli 2009 werkt Stedin volgens de Veiligheids instructie Aardgas 2006 (VIAG). Dit zijn veiligheidsprocedures voor het veilig werken aan en in de nabijheid van hoge- en lagedruk aardgasnetten en -installaties. Ook onze aannemers werken volgens deze richtlijnen. Stroomstoring Den Haag In juli vielen in Den Haag 517 middenspanningsstations uit tijdens onderhoudswerkzaamheden. Grote delen van de stad en de naburige gemeenten Voorburg-Leidschendam en Rijswijk zaten zonder stroom. September Groot inkoopcontract kabels Stedin sluit een driejarige leveringsovereenkomst met Twentsche Kabelfabriek in Haaksbergen en Prysmian in Delft, die samen jaarlijks zo n 2.000 kilometer kabel gaan leveren. 27

wat bracht 2009? Open dag transformatorstation Tinte Op 10 september 2009 heeft Stedin het transformator station Tinte opengesteld voor belangstellenden uit de regio. Tuinders, omwonenden en gemeentevertegenwoordigers kwamen een kijkje in de keuken nemen. Eind 2008 zijn 51 tuinders op dit nieuwe transformatorstation aan gesloten, waardoor zij elektriciteit uit hun warmte krachtcentrales kunnen terugleveren aan het energie net van Stedin. Oktober Eigen kledinglijn Stedin introduceerde haar eigen kledinglijn voor medewerkers. Het gaat om een serie veiligheidskledingstukken die voldoet aan de gestelde NEN-normen voor onder meer brandvertraging en zichtbaarheid. De herkenbaarheid van medewerkers van Stedin wordt hierdoor verbeterd. Uitbreiding schakelstation Nieuwegein Het schakelstation op het industrie ter rein de Laagraven in Nieuwegein is in september uitgebreid met een extra 150/50/10 kv transformator. Dit station regelt de elektriciteits toe voer naar Houten, Nieuwegein en het oostelijke deel van de gemeente Utrecht. Vanwege de toe genomen vraag naar elektriciteit in dit gebied is het schakelstation uitgebreid met een derde transformator. November Samenwerkingsovereenkomst Havenbedrijf Rotterdam Havenbedrijf Rotterdam en Stedin hebben een strategische samenwerkingsovereenkomst getekend betreffende de ontwikkeling van pijpleiding infrastructuren voor industriële gassen en vloeistoffen. 10 juli. Op het kruispunt van de Mauritskade en de Parkstraat in het centrum van Den Haag wordt een stilgevallen tram weggesleept. 28

wat bracht 2009? December Datakwaliteit verbeteren De Energiekamer heeft Stedin begin december een bindende aanwijzing opgelegd. Volgens de Energiekamer hebben wij de datakwaliteit in onze bedrijfsmiddelenregisters onvoldoende op orde. Stedin heeft opdracht gekregen om binnen anderhalf jaar daarin verbetering aan te brengen. Stedin had hiervoor al een programma in het leven geroepen en zet dat nog meer kracht bij. capaciteits- en investeringsplannen voor de middellange en lange termijn. Stedin en Joulz sluiten raamovereenkomst Op 10 december ondertekenden Stedin en Joulz een raamovereenkomst, waarin beide partijen hun afspraken voor de komende jaren hebben vast gelegd, onder meer over de kwaliteit van de dienstverlening. De overeenkomst biedt duidelijkheid en zekerheid over het werkpakket dat Stedin bij Joulz neerlegt de komende jaren. Leegstand aanpakken in Rotterdam Stedin gaat in een proef samen met de gemeente Rotterdam energiefraude in de stad aanpakken om onveilige situaties te voorkomen. De gemeente pakt leegstand en woonfraude in de stad aan. Op donderdag 10 december tekenden beide partijen hiervoor een samenwerkingsovereenkomst. Over en weer zullen van panden die officieel als niet bewoond bekend staan geanonimiseerde gegevens worden uitgewisseld over energielevering en bewoning. Uitbreiding nieuwbouw station Maasvlakte Een delegatie van industriële klanten uit het Rotterdamse industriegebied bezocht 23 december het 150 kv station op de Maasvlakte in Rotterdam. Hier is één van de gebouwen uitgebreid om ruimte te bieden aan een nieuwe 150kV- schakelinstallatie die in september 2010 volledig in bedrijf wordt genomen. Met de uitbreiding heeft het station voldoende vermogen om nieuwe klanten aan te sluiten. In 2011 zal het station gereed zijn om de verbindingen richting Maasvlakte 2 te voeden. Uitbreiding organisatie Eind 2009 is de voorbereiding op de overkomst van circa 350 medewerkers van Eneco Services naar Stedin succesvol afgerond. In januari 2009 kwamen als eerste de medewerkers van de Centrale Storings receptie naar Stedin. In december zijn de medewerkers die bij Eneco de klantprocessen voor Stedin uitvoerden overgekomen, evenals de fraudeen incassoteams. PAS 55-certificering Stedin heeft zich in 2009 voorbereid op het verwerven van PAS 55-certificering. Stedin geeft hiermee aan te werken volgens de internationale normen voor netbeheer. Het certificaat is begin 2010 uitgereikt. Kwaliteits- en Capaciteitsdocumenten naar Energiekamer Begin december heeft Stedin de Kwaliteits- en Capaciteitsdocumenten (KCD) Gas en Elektriciteit voor de periode 2010 tot en met 2016 aangeboden aan de Energiekamer. Ze geven inzicht in de 29

Verslag Ondernemingsraad Het jaar 2009 stond in het teken van het verder professionaliseren van de relatie tussen de bestuurder en de OR Stedin Beheer (hierna: OR). Het beleid van de OR is erop gericht om actief te participeren in organisatiewijzigingen. Dit heeft als groot voordeel dat de instemmings- en adviesaanvragen sneller en beter kunnen worden beantwoord. Deze werkmethodiek vereist een goede samenwerking tussen de bestuurder en de OR. De OR heeft een aantal commissies ingesteld die regelmatig rapporten aan het dagelijks bestuur van de OR en die de aanvragen voorbereiden. Per 1 januari 2009 heeft de OR ook secretariële ondersteuning. open en constructieve samenwerking tussen de OR en de bestuurder. Met Joulz en Eneco is periodiek overleg opgestart om de ontwikkelingen over de splitsing van het Eneco-concern te kunnen blijven volgen. Onze omgeving is zeer dynamisch en de organisatie gaat door een sterke groeifase. Dit houdt ook voor 2010 nog de nodige uitdagingen in voor de bestuurder en de OR. In 2009 heeft de OR een aantal belangrijke uitbreidingen en veranderingen in de organisatie behandeld, die allemaal adviesplichtig waren. De meest in het oog springende was de overgang van medewerkers van Eneco Services naar Stedin. De OR heeft alle adviezen, in goede en constructieve dialoog met de bestuurder, positief beoordeeld. We hebben in 2009 een tweetal workshops gevolgd. In één daarvan hebben wij het functioneren als OR geëvalueerd. In de andere hebben wij de nieuwe collega s van Eneco Services en het meetbedrijf MDDS begroet en werkafspraken gemaakt. Met de collega s van MDDS hebben we een convenant opgesteld om de samenwerking tot de verkiezingen goed vorm te geven. In november 2009 heeft de OR aan de directie Stedin haar visie gepresenteerd over een topstructuur van Stedin. Met de bestuurder hebben we ook afspraken gemaakt om periodiek met elkaar vrijblijvend van gedachten te wisselen. Dit met de benen op tafel -overleg is bedoeld om elkaar te informeren over ontwikkelingen die momenteel in de sector spelen. Deze communicatie bevordert de 30

31

In 2009 zijn de voorbereidingen voor de aanleg van het elektriciteitsnet op Maasvlakte 2 goed op gang gekomen. Stedin heeft het station van waaruit de voeding naar het nieuwe havengebied plaatsvindt aangepast. De werkzaamheden liggen op schema. Alles is erop gericht de eerste twee klanten in september 2010 aan te sluiten. 32

33

34

verslag van de directie 35

Ontwikkelingen in onze omgeving Economische recessie en onze klanten De economische recessie heeft haar sporen getrokken in het Nederlandse bedrijfsleven en treft vooral onze klanten in de bouw- en tuinbouwsector. Het leidde tot faillissementen, afslanking van bedrijven in de tuinbouw en tot vertraging van nieuw bouwprojecten. Wij zien deze effecten echter nog niet terug in onze omzet. Zowel het aantal aansluitingen als het volume getransporteerde energie vertoonde in 2009 nog een lichte stijging. Bouwprojecten die in aanbouw waren, zijn of worden weliswaar afgebouwd, maar het aantal nieuwe bouwprojecten neemt duidelijk af. We verwachten dan ook dat deze situatie in 2010 anders zal zijn. De effecten van de economische recessie zijn beter zichtbaar in de vraag naar uitbreiding of aanpassing van ons net. De tuinbouwsector investeert momenteel aanzienlijk minder in warmte krachtcentrales. Dat heeft gevolgen voor onze uitbreidingsplannen om teruglevering van elektriciteit te faciliteren. Wij blijven uiteraard zorgen voor de benodigde capaciteit om tuinders aan te sluiten op het elektriciteitsnet. De vraag van klanten naar meer capaciteit is echter sterk teruggelopen en het is onzeker of die vraag op korte termijn zal aantrekken. Daarom zijn wij terughoudend en realiseren alleen uitbreidingen die noodzakelijk zijn. Transitie naar duurzame energievoorziening Wij verwachten dat het aantal kleinschalige duur zame energie-installaties de komende jaren zal toenemen. Voorbeelden hiervan zijn warmtekrachtcentrales, HRe-ketels, windmolens, warmtepompen en biogas uit vergistinginstallaties. Wij bereiden ons goed voor op deze verandering. Onze opdracht is om deze nieuwe toepassingen goed aan te sluiten op onze netten. Daarvoor moeten wij onze netten aanpassen of uitbreiden. Om gericht te kunnen investeren in verduurzaming van de energie voorziening is het belangrijk dat wij een goede inschatting kunnen maken van de verwachte omvang van het decentraal opgesteld vermogen. Toekomstgerichte regulering Wij zijn blij met het advies van de Energieraad aan de minister van Economische Zaken om het reguleringskader af te stemmen op toekomstige investeringen in plaats van op gerealiseerde kosten. Uit onderzoek blijkt dat netbeheerders de afgelopen jaren alle noodzakelijke investeringen naar behoren hebben gedaan. Samen met de druk van de efficiencyregulering is dit een extra uitdaging geweest, die de netbeheerders adequaat zijn aangegaan, stelt de Energieraad. De raad stelt voor om een reguleringsmodel te kiezen dat verduurzaming van de energievoorziening stimuleert en faciliteert. Een model waarmee netbeheerders tijdig meer zekerheid krijgen over de dekking van de investeringen. Indien de minister dit advies overneemt, geeft dit ons de ruimte om de transitie naar een duurzame energievoorziening op een bedrijfseconomisch verantwoorde manier te onder steunen. Afsplitsing netwerkgroep definitief De Wet Onafhankelijk Netbeheer schrijft voor dat per 1 januari 2011 de netbeheerder niet langer onderdeel mag zijn van een vennootschap waar ook productie, handel of levering van elektriciteit of gas is ondergebracht. De eigendom van netwerken wordt als strategisch beschouwd en moet in handen van de overheid blijven. Het Eneco-concern heeft als laatste grote energieonderneming de 36

splitsing in gang gezet. Dit leidt tot de volledige ontvlechting van de activiteiten van Stedin en het commerciële deel van het Eneco-concern. Uiterlijk per 1 januari 2011 ontstaat een netwerkgroep met een eigen holding. Daarin zijn alle netbeheer- en infra structuuractiviteiten ondergebracht. Stedin ontwikkelt zich tot een zelfstandige netbeheerder met strategische taken. Infrabedrijf Joulz, dat werk zaamheden aan de netten uitvoert, ontwikkelt zich op afstand van Stedin tot een zelfstandige onderneming. Stedin heeft bijgedragen aan het tot stand komen van het splitsingsplan dat door Eneco Holding N.V. is overlegd aan de minister van Economische Zaken. Het plan heeft geresulteerd in een aanwijzing aan Eneco Holding. invoering van het verplichte leveranciersmodel, waar bij energieleveranciers factureren voor de netbeheerder, loopt daardoor vertraging op. Ook het Centraal Aansluitingenregister wacht op verdere invoering. In 2009 is wel het capaciteitstarief ingevoerd, waardoor de verrekening van transport van energie aan kleinverbruikklanten al is vereenvoudigd. Nieuwe dynamiek in netbeheersector Zodra de Wet Onafhankelijk Netbeheer is uitgevoerd door alle energiebedrijven, ontstaat een andere dynamiek in onze sector. Alle netbeheerders zullen op afstand van de productie/leveringsbedrijven gaan opereren. Om tot meer efficiëntie in de sector te komen is verdere consolidatie van het aantal net beheerders gewenst. Stedin is voor een indeling langs provinciegrenzen met 3 tot 5 netbeheerders. Het overleg met bestaande bestuurslagen en met veiligheidsregio s over rampenplannen wordt er eenduidiger en eenvoudiger door. Daarnaast leidt het tot meer gemak en duidelijkheid voor de klant. Marktmodel Energie: stand van zaken Om de geliberaliseerde energiemarkt in Nederland efficiënter te maken, heeft de branche in overleg met de overheid een nieuw model ontwikkeld om basisprocessen af te handelen. In afwachting van de wetswijziging die samenhangt met de invoering van slimme meters, is de implementatie van dit nieuwe marktmodel tijdelijk stilgelegd. De 37