Energie en ruimtelijke ordening

Transcriptie

1 Energie en ruimtelijke ordening Hoe eerder hoe beter Ruimteconferentie 19 april 2011

2 Netbeheerder in de energieketen Energieproductie Netwerken Energielevering Transport & distributie Werkgebied Liander Geliberaliseerd Gereguleerd Geliberaliseerd 2 het komt dus van twee kanten 2

3 De geografische verdeling van energienetwerken in Nederland Elektriciteitnetwerken in Nederland Gasnetwerken in Nederland Rendo (E 31k, G 100k) Conet (E 53k, G 134k) Westland (E 51k, G 51k) Intergas (G 147k) Endinet (E 105k, G 439k) Stedin (E 1,9 mln, G 1,8 mln) Enexis Netwerk (E 2,5 mln, G 1,7 mln) Bron: 'Energie in Nederland 2008', EnergieNed en Netbeheer Nederland, overgenomen van BCG. Liander (E 2,8 mln, G 2,1 mln) DELTA Netwerkbedrijf (E 0,20 mln, G 0,18 mln) 3

4 4 4

5 Missie, visie en ambities 5 5

6 energie: we kunnen niet zonder Electricity Consumption in the Netherlands (Source: Energiened) 120,0 100,0 Consumption (billion kwh) 80,0 60,0 40,0 Total consumption Households 20,0 0, Year [bron: CBS] 6 6

7 We kunnen niet zonder, maar wel groener 7 7

8 Groen betekent vroeg opstaan Over de toepassing van duurzame energie en realiseren van energiebesparing moet je nadenken. Het netwerkbedrijf speelt daarin een belangrijke rol. Voorbeeld. 8

9 Warmtepompen in nieuwbouw, een ervaring 27 oktober

10 10

11 proces vanuit de netbeheerder een energie aansluiting: 1. vraag van klant is leidend 2. wachttijd moet zo kort mogelijk zijn 3. voorbereiding op basis van informatie over ruimtelijke ordening 4. net wordt zo spoedig mogelijk voorbereid op toekomstige vraag 5. inschatting van toekomstige vraag is basis voor dimensionering en planning 11

12 wat is de praktijk? 1. planning van energienetten loopt niet synchroon met planning van woningen: energienetten zijn verknoopt en hebben beperkte capaciteit capaciteit kost extra geld en wordt niet onnodig aangelegd planning is complex en is lange termijn werk woningen zijn in zekere zin onzekere factor: vaak pas echt duidelijk op laatste moment 2. capaciteit van net wordt nooit uitgelegd op theoretisch maximum onnodige capaciteit is erg kostenverhogend kosten worden omgeslagen naar alle klanten praktijk wijst uit dat theoretisch maximum nooit wordt behaald vb: elke woning heeft capaciteit van ca. 10 kw (2 kw basis, 6 kw piek en 1,2 kw extra ruimte) 12

13 Het project In de gemeente Zutphen is een nieuwbouwwijk van 184 woningen gerealiseerd met een grote ambitie op energiegebied. Zoals gewoonlijk wordt een energienet voorzien op basis van gas en elektriciteit. De netbeheerder treft de voorzieningen om de woningen op tijd aan te sluiten. 13

14 14

15 de start in de wijk werd een standaard gasnet èn een elektriciteitsnet aangelegd. de woningen hadden echter: geen gasnet nodig werden verwarmd met warmtepompen. normale huisaansluiting is nu circa 17 kw, maar in een straat gebruikt niemand tegelijk dat vermogen dus op 184 woningen wordt gerekend met niet 184 x 17 kw = 3,128 kw, maar met 300 kw, ongeveer1/10 dus warmtepompen gaan bij koud weer echter wel allemaal tegelijk aan (een gelijktijdigheid dus van 1 en niet van een ½), bij erg koud weer zelfs nog meer. resultaat: overbelasting van de transformator en het net. actie: geheel nieuwe aansluiting, niet vanuit het westen, maar uit het oosten (onder de IJssel door) 15

16 16

17 17

18 Metingen 18

19 Metingen 19

20 uit rapportage KEMA (meerkosten e-net) De oorspronkelijke kosten voor het gas- ( ) en e-net ( ) waren in Zutphen. Was het net geheel elektrisch geweest (dus geen gas), dan had dit à gekost. In Zutphen is gekozen het net extra zwaar aan te leggen: in verband met de extra verwarming. De meerkosten in Zutphen zijn 180%. Voor een netwerk zonder bijverwarming is dit ongeveer 100%. dus eigenlijk: extra kosten voor netwerk door andere energieoplossing (meer dan 500), in dit geval nog extremer: , ofwel: 2,650 per woning 20

21 echter niet alleen net bleek te krap gedimensioneerd ook het systeem klopte niet: bewoners echt in de kou! 21

22 meting om beeld te krijgen om inzicht te krijgen in gedrag van warmtepompen was meetopstelling opgezet: wat doen warmtepompen en kunnen we ze sturen? 22

23 verloop van warmtelevering bron 23

24 Onderzoeken Gedrag en opinie Enquête onder 138 huishoudens met een warmtepomp Controlegroep 129 gashuishoudens Doelstelling objectieve vergelijking WP verbruik t.o.v. CV verbruik Matchen van beide groepen Gemiddeld e-verbuik CV huishouden Gelijkgesteld aan e-verbuik aan WP huishouden Overig e-verbruik = WP verbruik Correctie voor graaddagen 27 oktober

25 Millward Brown (resultaat) Gemiddeld verbruik controle groep: Jaarlijks gasverbruik gemiddeld m3 (gecorrigeerd voor graaddagen) Gemiddeld verbruik WP groep: Jaarlijks gemiddeld e-verbruik warmtepomp kwh (gecorrigeerd voor graaddagen) + Jaarlijks gemiddeld e-verbruik bronpomp per woning kwh Totaal WP verbruik per huishouden kwh. Totaal per huishouden is kwh. want daarnaast nog: Jaarlijks gemiddeld e-verbuik kwh (exclusief warmtepomp): het gewone gebruik. 27 oktober

26 KEMA (ontwerp e-netten met WP) 26

27 Verduurzamingprestatie WP: CO2-emissie CO2-emissie: Referentie: CV: m3 gas: kg CO2 Warmtepomp-case: WP: kwh Bron: kwh Totaal: kwh: kg CO2 Ontsparing CO2: 39% 27

28 Conclusies en aanbevelingen Liander Conclusies De spreiding in resultaten geeft aan dat er veel ruimte voor verbetering is; Betere samenwerking nodig tussen ketenpartners; Het elektriciteitsnet / warmtepompsysteem uitleggen op warmtepomp exclusief bijverwarming bij -10 ºC buitentemperatuur; Aanbevelingen Netbeheerder vroegtijdig betrekken bij planning, ontwerp en realisatie; Warmtepompsystemen laten installeren door gecertificeerde bedrijven; Garantie (30 jaar) aan bewoner op systeemprestaties afgeven; Opleverprotocol woning (denk aan drukproef); 27 oktober

29 Win-Win-Win 27 oktober