HANDLEIDING OPSTELLEN VAN EEN QFD

HANDLEIDING OPSTELLEN VAN EEN QFD 1. INLEIDING In eerste instantie gebeurt er een oplijsting van de klanteneisen. Deze moeten worden gerangschikt in klassen, namelijk: - Technische eisen en toepassing - Ergonomie en gebruiksvriendelijkheid - Kwaliteit (levensduur, betrouwbaarheid) - Veiligheid - Overige (vrij aan te vullen) Klanteneisen zijn vaak vrij algemeen en soms vaag. Geef aan in de rechtse kolom wat naar jou gevoel de belangrijkheid is van elke klanteneis (1 = onbelangrijk, 5 = zeer belangrijk). Uiteindelijk bekom je op deze manier een eerste en belangrijkste deel van de QFD. Technische eisen Ergonomie Kwaliteit Veiligheid Overige Hierop gaan we nu verder bouwen

Als alles goed is wordt automatisch de kolom van de Relatieve belangrijkheid berekend. Dit is het percentage van belangrijkheid. Je zal de betreffende berekeningsformule mogelijks moeten aanpassen en kopiëren na het invoegen van nieuwe rijen opdat de berekening terug in orde is. De te gebruiken formule van de berekening van de relatieve belangrijkheid is iets gelijkaardig als: =ALS(ISGETAL($E16); ($E16/SOM($E$15:$E$26))*100; "") Maak deze berekening in orde voor de verschillende eisen zodat de totale som van alle getallen in deze kolom uiteindelijk 100% bedraagt. Nota: de kostprijs is uiteraard een (zeer) belangrijk element tijdens ons ontwerp en meestal ook een klanteneis. Vermits we ons echter met de QFD gaan focussen op de technische invulling van het project noteren we het kostprijsgegeven NIET in de QFD.

2. MEETBARE TECHNISCHE EIGENSCHAPPEN In de volgende stap gaan we verder moeten nadenken over de techniciteit. We gaan namelijk elke klanteneis moeten vertalen naar een meetbare technische eigenschap. Het kan zijn dat er per klanteneis meerdere meetbare technische eigenschappen zijn die ervoor moeten zorgen dat de klanteneis kan worden vervuld. Hier heb je in het verleden al wel eens over nagedacht (zie tabel van de klanteneisen). Bijvoorbeeld: een klanteneis bij een fiets is: Comfortabele houding voor grote en kleine mensen. Dit kan je vertalen door 2 meetbare technische eigenschappen, namelijk: 1) in hoogte verstelbare zadel 2) in hoogte verstelbaar stuur. Beide eigenschappen zijn te meten (afstandsmeting). De meetbare technische eigenschappen vul je bovenaan in de tabel in. Vermits we in dit geval 2 meetbare technische eigenschappen hebben voor eenzelfde klanteneis gaan we ze beiden noteren in de bovenste vakken. We zoeken dus duidelijke objectief te omschrijven en meetbare eigenschappen die we als techneuten kunnen realiseren. Ook aspecten zoals kleuren, vormen, structuur, gladheid, lichtsterkte, geluid, hoeveelheid, zijn duidelijk te omschrijven als streefwaarden. Wat leren we hieruit? - Bepaalde klanteneisen kunnen dikwijls vervuld worden door meerdere meetbare technische eigenschappen

- In sommige gevallen kan voor de oplossing van een bepaalde klanteneis een totaal andere technologie gekozen worden. Wat we uiteindelijk kiezen kan dan worden bepaald door de kostprijs van de oplossing of de kennis en mogelijkheden die in ons bedrijf aanwezig zijn. 3. BEPALEN VAN DE RELATIE TUSSEN TECHNISCHE EIGENSCHAPPEN In een volgende stap gaan we na welke meetbare technische eigenschappen elkaar versterken of verzwakken. Hiervoor gaan we het dak van het huis invullen. M.a.w. we gaan na of er een positieve relatie of er een negatieve relatie is tussen bepaalde eigenschappen. Indien bepaalde meetbare technische eigenschappen elkaar versterken gaan we op de kruising van de respectievelijke eigenschappen een + teken invullen. Indien de eigenschappen elkaar verzwakken, vullen we een teken in. De meeste eigenschappen zullen echter met elkaar niets te maken hebben en deze kruisingen blijven dan ook leeg. Nota: het + en teken is als een figuur in de Excel-sheet geplaatst en kan je bijgevolg gewoon van de legende aan de rechter kant knippen, plakken en kopiëren. Bijvoorbeeld in het geval van de fiets (zie figuur hieronder):

Eén van de technische eigenschappen is een voldoende licht frame, een andere eigenschap is voldoende stijfheid en wanddikte van het frame. Dit zijn 2 tegenstrijdige eigenschappen waardoor we een teken plaatsen op de kruising. Hiervoor weten we dat we voor een COMPROMIS oplossing moeten gaan wat betreft de wanddikte (-teken). Indien echter 2 eigenschappen ten gunste van elkaar werken hebben we geluk. We kunnen deze eigenschap MAXIMAAL nastreven (+teken). 4. RELATIE TUSSEN KLANTENEISEN EN TECHNISCHE EISEN In een volgende stap gaan we het middendeel van de tabel vervolledigen.

De bedoeling is om voor elke klanteneis (links van de tabel) na te gaan welke meetbare technische eigenschappen hierop invloed hebben. M.a.w., we bekijken de eerste klanteneis en lopen systematisch alle meetbare technische eigenschappen af en beoordelen of deze invloed heeft op de betreffende klanteneis. Indien dit zo is, vullen we in de matrix één van de volgende getallen in: 1 = zwakke invloed 3 = middelmatige invloed 9 = sterke invloed niets invullen = geen invloed. Let op we gebruiken dus enkel het getal 1, 3 of 9. Dit doen we zo voor alle klanteneisen. In de tabel hieronder vind je een uitgewerkt voorbeeld voor een fiets. 5. DOELSTELLINGEN BEPALEN VAN DE TECHNISCHE EIGENSCHAPPEN Verder gaan we voor elke technische eigenschap onderaan in de tabel de doelstelling vastleggen. We moeten de grenzen bepalen waaraan de meetbare technische eigenschappen moeten voldoen. Je gaat dus nagaan wat de minimum en maximum waarden van elke meetbare eigenschap mag zijn en in welke eenheid deze wordt uitgedrukt. Hiervoor kan je best wat opzoekwerk doen. Bijvoorbeeld een fietszadel moet voldoende zacht zijn. De hardheid van een rubber wordt uitgedrukt in Shore (zie de cursus materiaalleer ). 35 Shore A is tamelijk zacht. Je zou kunnen stellen dat de hardheid van het zadel tussen 35 en 45 Shore moet liggen. In de cellen van de opmerkingen kan je eventueel nog wat commentaar kwijt.

6. VASTLEGGEN VAN ENGINEERING DOELSTELLINGEN De technische meetbare eigenschappen hebben we nu allemaal verzameld. Dit geeft ons de volledige informatie welke we als focus stellen in ons project. Ook een aantal kritische aspecten waarvoor we geen concrete en voor de hand liggende oplossing hebben komen nu naar boven. Hiervoor moeten we eerst een oplossing vinden voordat we verder kunnen in het ontwerpproces. Tenslotte gaan we nu de belangrijkste technische aandachtspunten uitlichten waarmee we rekening moeten houden tijdens onze productontwikkeling. Hiervoor berekenen we van de middelste matrix per technische eigenschap de som van het product van de belangrijkheid en de relatie.

Werkwijze die je in Excel kan automatiseren: Hoe groter het getal van de technische aandachtspunten, hoe meer we hiermee rekening moeten houden tijdens de uitwerking van ons project. Met andere woorden hoe hoger dit getal, des te meer prioriteit we aan de technische oplossing moeten geven in geval van keuzes tijdens het ontwerpproces. Tenslotte kan je de rij van de technische moeilijkheid gewoon op gevoel invullen maar wordt in feite bepaald door de kennis en ervaring die binnen je bedrijf aanwezig is. We doen met dit getal verder niets.

Nu heb je voldoende informatie om een stevig technisch lastenboek samen te stellen, uitgaande van de klanteneisen. In het technisch lastenboek beschrijf je in tekstvorm de voornaamste technische eisen en hoe je deze gaat vervullen. Vanaf nu kan je zeer concreet en doelgericht te werk te gaan om je droomproduct te realiseren... SUCCES!

BIJLAGE Nog enkele voorbeelden van omzettingen van klanteneisen naar meetbare technisch eigenschappen: Klanteneis Meetbare technische eigenschap Engineering doelstellingen Voldoende stabiliteit Voorzien van (4) uittrekbare poten Eenheid: meter Min: 0.5 m Max: 1 m Voorzien van betonblok (laag zwaartepunt) Eenheid: kg Min: 50 kg Max: 70 kg Signalisatie van fouten Flikkerlamp voorzien op voldoende hoogte Eenheid: meter Min: 2.5 m Max: 3.5 m Flikkerlamp in duidelijk zichtbare kleur Oranje, met roterende spiegel Makkelijke aansluiting van water Waterkoppeling met kraan aan voorzijde toestel op kniehoogte Moet snel verplaatsen Transportband met motoraandrijving Hoge levensduur Instelbaarheid van aantal pinten Ergonomische hoogte voor stapelen Frisse pinten Homogeniteit van tappen Alle metalen onderdelen voorzien van RVS of lakken Versterkte leidingen Display met ingave van aantal pinten per minuut Hoogte toogblad bovenzijde Voldoende gedimensioneerde koeleenheid voorzien Kraaghoogte bier Eenheid: meter Min: 0.6 m Max: 0.8 m Eenheid: m/s Min: 0.5 m/s Max: 1 m/s Eenheid: - Min: - Max: - Eenheid: bar Min: 3 bar Max: - Eenheid: pinten/min Min: 5 Max: 20 Eenheid: m Min: 1.5 m Max. 1.8 m Eenheid: C Min: 5 C Max: 10 C Of Eenheid: Watt Min: 65W Max: 80W Eenheid: mm Min: 8 mm Max: 12 mm Propere bekertjes Afdekking boven de bekerhouder Eenheid: - Min: - Max: - Handvaten mogen niet schuiven Rubberen handvaten voorzien Oppervlaktestructuur in handvaten voorzien (ribbels) Eenheid: shore Min: 35 ShA Max: 55 ShA Eenheid: mm Min diepte: 1 mm Max. diepte: 4 mm