VERLICHT LEIDERSCHAP IN WEERBARSTIGE ORGANISATIES EEN DRIELUIK OVER LEIDERSCHAP SUCCESVOL TOEPASSEN Leiderschap is actueel en leidinggevenden worden overstelpt met nieuwe scholen in leiderschap zoals: dienend leiderschap, persoonlijk leiderschap, authentiek leiderschap en spiritueel leiderschap. Wat deze moderne opvattingen over leiderschap kenmerken is aandacht voor de professionele persoonlijkheid van de leider. Dit is vertaald in uitgangspunten zoals: ken uzelf, het kennen en volgen van de eigen missie binnen de organisatie, het zichzelf dienend opstellen naar medewerkers, kwetsbaarheid tonen en het kunnen beteugelen van ego en eigen belang ten behoeve van hogere (organisatie-) doelen. Deze elementen zijn bepaald niet nieuw en zijn al te lezen in de vijftien eeuwen oude Regel van Benedictus. Dit eeuwenlang beproefde leiderschapsmodel inspireert ook leiders buiten de kloostermuren tot op de dag van vandaag. Benedictus was een authentiek leider met een sterke missie, het vermogen anderen te inspireren hun missie te volgen en hun eigen weg te gaan. Hij rust ze daarvoor toe en schept de juiste randvoorwaarden. 1
VERVOLG INLEIDING De kern van Benedictijns leiderschap is als volgt te verwoorden: een leider leidt mensen in het bijzonder hun bezieling. Daarbij heeft hij de taak verschillende karakters te dienen, zodat ze elk tot hun recht komen en ertoe doen. Zo kan de hele organisatie groeien en bloeien. Kenmerken zijn: zelfkennis, mensenkennis, onderscheidingsvermogen en maat. Werkelijkheidszin en weten hoe jij en je team of organisatie die werkelijkheid positief kunt beïnvloeden. Het goede doen en het goede goed doen. De huidige populariteit van dit soort leiderschap is eenvoudig te begrijpen tegen de achtergrond van de economische crisis en het gedrag van veel leiders in de opmaat hier naar toe. Gedrag wat heeft geleid tot een vertrouwenscrisis in leiderschap. Vanuit het adagium never waste a good crisis is dit een prima startpunt voor leidinggevenden in de spiegel te kijken met vragen als: hoe zit dit dan bij mij, hoe kan ik in dit leiderschap groeien en verbeteren, hoe kan ik rentmeesterschap en verantwoordelijkheid tonen, welke koers zet ik dan voor mijzelf uit en hoe pak ik dit aan zodat het werkt in mijn eigen context? Met het stellen van deze vragen komen integriteit en leiderschapsethiek op de agenda. En daarmee de uitdaging (eigen) ijkpunten te vinden om van daaruit succesvol te kunnen zijn binnen de eigen werkpraktijk. Dat is nog niet zo makkelijk als het lijkt want: hoe past men de nieuwe verworvenheden toe in een organisatiecontext die dergelijke leiderschapsinzichten niet direct en voluit lijkt te omarmen? Dit wordt bijzonder lastig wanneer leidinggevenden moeten omgaan met de donkere aspecten van organisaties. Deze weerbarstige kanten van organisaties worden onder andere gevormd door een doorschietende focus op efficiency en winstbijdrage, het ontkoppeld raken van de organisatie van klanten, de toename van het sturen van medewerkers via systemen en rapportages, een voortdurende druk op leidinggevenden om zaken én werkelijkheid naar de hand te zetten, het versnipperd raken van informatie en aandacht waardoor nauwelijks ruimte overblijft voor reflectie en ethiek en het rechtvaardigen van activiteiten vanuit de simpele redenering: als het resultaat oplevert is het oké om het te doen! 2
RESULTATEN Het drieluik geeft gelegenheid aan het volgende te werken: 1. het vergroten van kennis, inzicht en betekenis van leiderschap en de succesvolle toepassing ervan binnen de eigen organisatie: theoretisch en praktisch; 2. mogelijkheden tot spiegelen van eigen leiderschap en context aan een diversiteit van leiders en organisaties; 3. creëren van handvatten om koers te bepalen en vast te houden binnen het eigen werkveld; 4. het vergroten van zelfinzicht en vooral zelfsturing in complexe organisaties. OPZET EN METHODE VAN HET DRIELUIK Drie ontmoetingen van één dag met inspiratie, reflectie, dialoog en de vertaling in praktische handvatten voor toepassing binnen de eigen organisatie. Daarnaast is er ruimte om elkaar informeel te leren kennen en een warm netwerk op te bouwen rondom de thematiek. Op dag 1 staan we stil bij de eigen positiebepaling: waar sta ik nu (voor)? Inspiratie bestaat uit inzichten in Benedictijns leiderschap, actuele ontwikkelingen in hedendaags leiderschap en bewegingen binnen organisaties, benaderd vanuit organisatie- en veranderkunde. Met deze en aan elkaar verschafte inspiratie, reflecteren deelnemers op de eigen vragen, verlangens en hindernissen en die van de organisatie waarin ze werken. Daarna wordt de dialoog aangegaan om de eigen positie te bepalen en hierover afspraken met zichzelf en elkaar te maken. Dag 2 staat in het teken van koers bepalen. Inspiratie vinden we in een verdieping op dienend leiderschap, karaktervorming (de eenheid: geloof, zeggen en doen) en inzicht in de identiteitsbepalende factoren tussen organisatie en individu. Met dit als bagage gaan deelnemers reflecteren op de mogelijkheden van het verbinden van persoonlijke en organisatiemissie. Vragen die daarbij aan de orde komen zijn: waar wil je jezelf aan verbinden, wie wil ik zijn als leider, wat zijn aandachtspunten, waar strookt dit wel en niet met de wensen van de organisatie en hoe ga ik daar dan mee om?. Daarna opnieuw dialoog rondom onze bevindingen en de vertaling hoe hiermee om te gaan in de praktijk. Dag 3 gaat over jezelf een weg banen door de weerbarstige en donkere aspecten van de eigen organisatie. Centrale vragen die we belichten via inspiratie, reflectie en dialoog zijn: wie kan mij helpen die weg te banen, hoe ga ik om met donkere aspecten in de organisatie en in mijzelf, hoe ontwikkel ik draagvlak, waar doe ik energie op om vol te houden en hoe bouw ik nieuwe routines in? 3
PRAKTISCH: DE LOCATIE EN TIJDSTIP Een belangrijke meerwaarde van dit programma is de locatie: Kloosterhotel ZIN in Vught. Gastvrijheid is hier een belangrijk uitgangspunt. De vitale sfeer en moderne vormgeving in het eeuwenoude klooster zorgen voor een inspirerende gastvrije omgeving om op adem te komen en nieuwe inspiratie op te doen. Heel Benedictijns is er voor elke functie een passende ruimte; we benutten een ruimte om te werken, de refter om te eten en de huiskamer om informeel na te praten. De koks bereiden dagelijks een smakelijke en pure lunch en diner. De planning voor 2015 ziet er als volgt uit: eerste ontmoeting: woensdag 4 februari 2015 tweede ontmoeting: woensdag 1 april 2015 derde ontmoeting: woensdag 3 juni 2015 De dagen beginnen om 9.30 uur en eindigen na een diner om 19.30 uur. KOSTEN De kosten voor het drieluik bedragen 1.550,-- per deelnemer. Dit bedrag is exclusief de BTW en inclusief locatie-, materiaal- en verblijfkosten. DAGELIJKS RITME 4
OVER DE COACHES/CONSULTANTS Yvonne Nieuwenhuijs (1965) Yvonne is opgeleid als historicus, trainer en praktisch filosoof en is oprichter van Giotto Cultuurprojecten. Ze leidde twintig jaar innovatieve cultuurprojecten en ontwikkelt en begeleidt sinds 2004 bezinningsprogramma s en trainingen in leiderschap en heroriëntatie op werk en leven. Dat doet zij afwisselend in Umbrië (Italië) en Nederland. Ze is schrijfster van het boek Benedictijns leiderschap in 2012 verschenen bij Uitgeverij Ten Have. Rob van Bladel (1962) Rob van Bladel (1962) Rob is van huis uit organisatie- en veranderkundige. Na ruim 15 jaar gewerkt te hebben in verschillende directie- en senior managementfuncties keerde hij vijf jaar geleden terug naar zijn oude metier en begeleidt nu als adviseur, coach en trainer leiders en organisaties in hun ontwikkeling. Rob is gefascineerd door de donkere kanten van organisaties en leiderschap en schreef hier verschillende artikelen over. MEER INFORMATIE EN DE WENS OM DEEL TE NEMEN GIOT TO Cultuurprojecten Kerkstraat 35 5301 EG Zaltbommel Nederland www.giottocp.com Voor meer achtergrondinformatie: bezoek de website www.giottocp.com of www.ibc.com. Mailen kan natuurlijk ook naar Yvonne Nieuwenhuijs, info@giottocp.com of Rob van Bladel, r.vanbladel@ibc.nl. Heeft u interesse om deel te nemen? Stuur dan een mail met uw naam, bedrijfsnaam, functie, mailadres en telefoonnummer naar Yvonne Nieuwenhuijs of Rob van Bladel. Dan nemen zij contact met u op voor een intakegesprek. Management professionals Heerlen Amsterdan Aachen Hamburg www.ibc.nl 5