Bietplanter. Campagne in zicht COYOTE BLIJFT AAN DE TOP! DE MEEST VERKOCHTE VARIËTEIT IN 2007, 2008, 2009 en 20..

Transcriptie

1 De Bietplanter M A A N D B L A D VA N D E C O N F E D E R AT I E VA N D E B E L G I S C H E B I E T E N P L A N T E R S vzw CBB Anspachlaan 111 Bus Brussel T F P Hoofdartikel door Victor Sneessens, Voorzitter van de CBB Campagne in zicht Binnen enkele dagen begint de campagne. Met het vooruitzicht op een recordopbrengst en een gunstige wereldmarkt, is er optimisme. Daarentegen zal de campagne zeer lang duren en de interprofessionele onderhandelingen verkeren op dit moment nog steeds in een impasse. Waakzaamheid is geboden. Wat positief is, is de buitengewone evolutie van de biet dit jaar. De tweede staalname bevestigt de resultaten van de eerste. Een niveau van 13 ton gepolariseerde suiker per hectare (opbrengst x rijkheid) lijkt mogelijk, wat ons 12 t/ha witte suiker kan opleveren (melasse afgetrokken,...). Het is een nieuw record, dat het vorige record verpulverd (een 11 t/ha vorig jaar). Ook positief is de wereldmarkt die een prijsniveau bereikt volledig vergelijkbaar met de referentieprijs vastgelegd door de EU (404 e/t witte suiker). Het is lang geleden dat er zo een evenwicht bereikt werd. Dat laat toe om gemakkelijker de zones die een tekort vertonen binnen de EU te bevoorraden vanuit de zones met overschot (waaronder België) en het belangrijk overschot van dit jaar aan een betere prijs van de hand te doen. Maar, opgelet, onderschat ook niet de risico s van deze campagne. Ter illustratie: herinner u de campagne van 1981: recordopbrengsten, een lange campagne maar veel regen, vorst... en een catastrofaal einde. Intussen beschikken we gelukkig maar over oogstmateriaal dat veel performanter is, en is er ook het systeem van de afdekzeilen,... Maar indien men een te hoge tarra wil vermijden, dringt een matiging van de rooisnelheid zich op. In elk geval zal het belangrijk zijn om geen achterstand op te lopen, noch op het veld, noch in de fabriek. Daar blijft er nog een onzekerheid ten gevolge van alle veranderingen opgelegd door de herstructurering en de sluitingen van fabrieken. Iedereen hoopt dat de voorziene capaciteit op zijn minst bereikt wordt. Een ander zwak of negatief punt wordt tot op heden gevormd door de interprofessionele onderhandelingen. Deze verkeren op dit moment nog steeds in een impasse. Ze zijn wel herbegonnen met het doel om tot een akkoord te komen voor het begin van de leveringen. Wat betreft de planters is de fi losofi e simpel. Wij hebben ons deel van de last op ons genomen toen de moeilijkheden zich aandienden (suikerhervorming, specifi eke problemen in de suikerondernemingen,...); wanneer de situatie verbetert, moeten we ook ons deel krijgen. Dat is in essentie het probleem IN DIT NUMMER p. 2: Herstructurering bietenorganisatie p. 3: Opbrengstverwachting suikerbieten hoog p. 4: Tiense Suikerraffinaderij: pulpmarkt p. 5: Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense p. 6: Coco-Vlaanderen - Iscal Sugar p. 12: Congres CIBE Uitnodiging septembervergaderingen Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense: zie p.5 van de verdeling van de meerprijs. Evenzeer is het logisch dat, indien een bijkomende inspanning gevraagd wordt van de planters (duur campagne, reiniging, Toptex afdekzeilen,...) de kosten in rekening genomen worden (verbetering van de premies voor late en vroege leveringen, vergoeding voor de afdekzeilen,...). Het is op deze voorwaarde dat de Belgische biet-suikersector kan blijven evolueren op de goede weg. SEPTEMBER 2009 nr ste jaargang COYOTE BLIJFT AAN DE TOP! DE MEEST VERKOCHTE VARIËTEIT IN 2007, 2008, 2009 en

2 ACTUALITEIT Herstructurering organisatie Zoals in de vorige Bietplanter gemeld werd, wordt onze organisatie momenteel hervormd. Het doel is om de organisatie aan te passen aan de nieuwe situatie: twee suikerondernemingen, twee taalregio s. Vier basisentiteiten In de toekomst zal onze organisatie in essentie gebaseerd zijn op 4 entiteiten, die de plaatsen van noodzakelijke discussie weergeven: - De Vlaamse planters van Iscal zijn gegroepeerd in het Coördinatiecomité van Vlaanderen ; - De Vlaamse planters van de TS zijn gegroepeerd in het Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense ; - De Waalse planters van de TS zijn gegroepeerd in de Fédération des Betteraviers Wallons RT ; - De Waalse planters van Iscal zijn gegroepeerd in het Comité de Coordination de Hainaut - Iscal. In vergelijking met vroeger zijn er weinig veranderingen binnen het Coördinatiecomité van Vlaanderen. Alleen Moeskroen-Comines schuift naar het Coördinatiecomité van Henegouwen. Er zijn géén wijzigingen voor het Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense. Bij de Fédération van Waalse planters TS komt er een belangrijke groep planters TS uit Henegouwen (planters ex-brugelette). Bij het Coördinatiecomité van Henegouwen komen de planters van Moeskroen-Comines en is er het vertrek van de planters van ex-brugelette. Fig. 1: Algemeen schema van de organisatie IS TS VL CCo VL Vbd PL T VL PL (19 %) (15 %) (33,6 %) W CCo Ht-IS Fédé RT ABW (9 %) (57 %) (66,4 %) B CCo-IS CCo Hesb-RT CBB (28,1 %) (71,9 %) (100 %) De tweede fi guur geeft wat informatie weer over de 4 basisentiteiten: het aantal planters, het percentage van het nationaal quotum ( t witte suiker), het aantal gewestelijke verbonden (of groupements régionaux) die in elke entiteit bestaan, het aantal leden in de Algemeen Vergadering en de Raad van Bestuur. De 4 entiteiten bestaan onder de vorm van een vzw. De huidige voorzitters zijn respectievelijk Luc Desmet, Mathieu Vrancken, Jean-Joseph Rigo en Victor Sneessens. Fig. 2: Kenmerken van de 4 basisentiteiten IS TS VL 2169 planters 1480 planters 19 % quota 15 % quota 7 gewestel. verbonden 9 gewestel. verbonden 127 Afgevaardigden 60 Afgevaardigden 10 Leden RvB 15 Leden RvB W 979 planters 3857 planters 9 % quota 57 % quota 4 groupements 5 groupements régionaux régionaux 30 Afgevaardigden 100 Afgevaardigden 9 Leden RvB 12 Leden RvB Comités per onderneming Het bestaan van 4 basisentiteiten verhindert niet dat we ons moeten kunnen uitdrukken met één stem in vele aangelegenheden. Dat is zo voorzien en men kan het zien in fi guur 1, of het nu zij voor een actie van het verticale type (per onderneming) of horizontaal (per regio). Tegenover de fabrikant is er 1 discussiepartner. Het Coördinatiecomité Iscal t.o.v. Iscal. En het Coördinatiecomité Haspengouw of TS t.o.v de TS. Het Coördinatiecomité Iscal bestond vroeger niet. Er is een akkoord gesloten tussen Henegouwen en Vlaanderen hieromtrent. Dit Coördinatiecomité is samengesteld uit 6 vertegenwoordigers van de Vlaamse planters en 3 vertegenwoordigers van de planters uit Henegouwen, waaronder de secretarissen van beide verenigingen. Het Coördinatiecomité Haspengouw-TS is de voortgang van het huidige comité. Het is uitgebreid met de planters van ex-brugelette. Het is ook een vzw. Leden zijn de Fédération des Betteraviers Wallons RT en het Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense, plus 38 vertegenwoordigers. De Raad van Bestuur zal 12 leden tellen (3 vertegenwoordigers van de Vlaamse planters en 9 vertegenwoordigers van de Waalse planters). De veranderingen aan Waalse kant De voornaamste veranderingen vonden plaats aan Waalse kant. Enerzijds is er de overgang van de groep ex-brugelette van Henegouwen naar Hesbaye TS. Bovenal is er de structuurverandering op lokaal vlak. Wat betreft de overgang van de groep planters van ex- Brugelette, is het voornaamste gevolg de oprichting van de Association des Betteraviers Wallons, waarvan de rol voornamelijk administratief zal zijn. Dit regroepeert het permanent personeel aan Waalse kant, rekening houdend met de enorme disproportie tussen het belang van het Comité van Henegouwen-Iscal en de Fédération des Betteraviers Wallons RT. Wat betreft de lokale organisatie van de planters: deze was in Wallonië traditioneel gebaseerd op de fabrieken (met bietensyndicaten per fabriek, lokale afgevaardigden, jaarlijkse algemene vergaderingen,...). Dit werkte goed, zolang het aantal fabrieken nog redelijk groot was. Maar dit is niet meer aangepast sinds er nog maar 1 of maximum 2 fabrieken overbleven per onderneming, met planters die eventueel leverden tijdens de dag aan die fabriek en tijdens de nacht aan een andere. Om deze reden werd de lokale bietenorganisatie aan Waalse kant volledig aangepast. Zoals in Vlaanderen werden er regionale groeperingen opgericht (tabel 1). Er zijn er 4 voor Henegouwen-Iscal en 5 voor de Waalse planters van de TS. Deze herstructurering houdt ook nieuwe lokale verkiezingen in van de afgevaardigden, op basis van identieke regels in een entiteit. Deze verkiezingen vinden plaats in september, zowel voor de planters van Iscal (één enkele vergadering in Kain op 16 september) als voor de planters van de TS (5 vergaderingen op 10 en 11 september). Tabel 1: Regionale onderverdelingen en aantal afgevaardigden in Wallonië Regionale groeperingen Afgevaardigden Planters Henegouwen-Iscal (CoCo Ht-IS) * Tournai - Mouscron 15 * Frasnes - Ath 11 * Quévy 2 * Comines 2 30 Planters RT (Fédé RT) * Ath-Mons-Soignies 17 * Binche-Beaumont-Nivelles 21 * Namur-Philippeville-Dinant 21 * Wavre-Perwez-Jodoigne 17 * Hannut-Huy-Liège Wereldmarktprijs naar recordhoogte In augustus noteerde witte suiker op de Londense beurs maar liefst 404 e/ton. Dit is het hoogste peil sinds de handel in het contract in juli 1983 begon. De redenen voor deze hoge wereldmarktprijs zijn divers. Zoals in vorige nummers reeds gemeld, wordt er in India een tegenvallende oogst verwacht, omwille van de lagere regenval dit jaar. India is het grootste suikerconsumerende land ter wereld, en de op een na grootste producent, na Brazilië. Dit seizoen zal er wereldwijd 158 miljoen ton geproduceerd worden, en 162 miljoen ton geconsumeerd, zoals we vroeger reeds schreven. Dat betekent dus een tekort van 4 miljoen ton suiker. Ook marktspeculatie speelt in mindere mate een rol in de hoge wereldmarktprijs. Op lange termijn staat de suikermarkt voor verschillende uitdagingen: - Een steeds stijgende suikerconsumptie, terwijl de voorraden in verschillende landen dalen (India, Pakistan, Iran, Oekraïne,...) - Een suikermarkt die steeds meer afhankelijk wordt van Brazilië, die nu reeds 60% van de suikerhandel op wereldvlak in handen heeft. - Een meer en meer stijgend ethanolverbruik in Brazilië, waardoor er steeds meer suikerriet verwerkt wordt tot ethanol in plaats van suiker! Concurrentie dus mln tons '99/00 00/01 01/02 02/03 03/04 04/05 Production Consumption 05/06 06/07 07/08 08/09 09/10 SUGAR MARKET CHALLENGE 10/11 11/12 12/13 13/14 14/15 Bron: Sucres et Denrées Extra duiding omtrent de wereldmarktprijs suiker vindt u op pagina /2009 De Bietplanter

3 ACTUALITEIT Opbrengstverwachting suikerbieten hoog De opbrengsten dit jaar zijn bijzonder veelbelovend, dat blijkt uit de resultaten van zowel de eerste als de tweede staalname van het Bieteninstituut (KBIVB). De eerste staalname vond plaats op 10 augustus, de tweede op 24 augustus. Op 10 augustus waren de opbrengsten vergelijkbaar met wat men normaal twee maanden later registreert. Men bereikte toen reeds 59 ton aan 17%. De gemiddelde opbrengst over 10 jaar bedroeg 45 t en 14,3%. De bemonsteringen van de suikerfabrieken van 24 augustus wijzen op een nationale suikeropbrengst van 12,3 ton suiker per ha, die 45% hoger ligt dan in dezelfde periode in 2008 (maar met 6 dagen meer ten opzichte van de bemonstering van 2008) en 47% hoger dan het gemiddelde van de laatste 10 jaar (8,4 ton). Dit betekent een verhoging van kg suiker tijdens de laatste twee weken, hetzij 167 kg suiker per dag (157 kg in 2008). Deze verhogingen zijn gelijkaardig voor alle regio s. Deze dagelijkse verhoging is de hoogste sinds de laatste tien jaar (gemiddelde van 137 kg/dag). Deze verhoging is o.a. te wijten aan de zonnige en warme weersomstandigheden. Het actuele wortelgewicht bedraagt 69,8 ton/ha, hetzij een verhoging van 10,8 ton tijdens de laatste 2 weken (13,2 ton in 2008). Het ligt 22% hoger dan in 2008 en 23% hoger dan het gemiddelde van de laatste 10 jaar (56,7 ton/ha). Het suikergehalte bedraagt 17,7, dit is een verbetering van 0,73. Het is 2,9 hoger dan in 2008 en 2,9 hoger dan het gemiddelde van de laatste 10 jaar. De bladmassa is achteruit gegaan sinds de eerste bemonstering 45,9 t/ha tegen 48,4). Dit is lager dan in 2008 (59,9 t/ha) en lager dan het gemiddelde van de laatste 10 jaar (54,3 t/ha). Deze waarden kunnen in geen geval geëxtrapoleerd worden naar de eindopbrengsten, maar men kan er wel van uit gaan dat we goed op weg zijn om een recordopbrengst te realiseren. De redenen van deze veelbelovende prognoses zijn divers. Eerst en vooral de weersomstandigheden die mogelijk maakten een groot aantal planten per hectare te hebben, met een zeer homogene populatie. Daarnaast gebeurde de zaai voldoende vroeg, reeds begin april. De bietenteelt is een teelt die zich zeer goed aanpast aan onze weersomstandigheden, zelfs aan droogte, aangezien de zeer diepe wortels van de bieten water putten tot op 2 meter diepte. Daarnaast waren de temperaturen hoger dan normaal. En tenslotte hadden we weinig last van parasieten wat neerkomt op een minder gebruik van pesticiden, maar hiervoor is de bietenteelt bekend. In 2003 (zeer droog jaar), haalde België een wereldrecord in de hoeveelheid per hectare. Dit jaar zal ons land zich zeker in de top 3 bevinden. Buurlanden Ook in onze buurlanden worden hoge opbrengsten voorspeld. In Nederland voorspelt het IRS op basis van groeimodellen de opbrengst. Dit is een andere methode als bij ons. In België neemt het KBIVB stalen om zo de opbrengstverwachting te voorspellen. Volgens de groeimodellen van het IRS en Suiker Unie is de opbrengst van de suikerbieten volgens de prognose ongeveer 12,6 ton suiker per hectare. De huidige opbrengstverwachting is 2% hoger dan de recordoogst van vorig jaar en zelfs 12% hoger dan het vijfjarig gemiddelde. De hoge opbrengstverwachting in Nederland is onder andere te danken aan een vroege zaaidatum (4 april, zes dagen vroeger dan normaal), hoge temperaturen in april en mei en een meer dan gemiddelde hoeveelheid zonnestraling in de periode daarna. Daarnaast is in de groeimodellen rekening gehouden met structurele verbeteringen in de teelt. Het IRS waarschuwt ervoor dat aantasting door bladschimmels de opbrengst in individuele gevallen nog fl ink kan reduceren. Planters zullen daarom attent moeten Stand van de bieten op 24 augustus 2009 Suiker Opbrengsten in kg/ha Planten Bietenstreek % Suiker Wortel Blad. aantal TS TS clienteel 17, sector Tienen 17, sector Longchamps 17, ISCAL Sugar Fontenoy clienteel 17, Zeepolder 17, Zandleem W-Vlaanderen 17, Zandleem O-Vlaanderen 16, Zuid W-Vlaanderen 17, Leem 17, België 24/08/ , Gemiddelden van vorige jaren augustus 14, augustus 15, , augustus 13, , augustus 14, , augustus 14, , augustus 16, , augustus 14, , augustus 13, , augustus 14, , augustus 14, ,53 Gemiddelden , ,98 Bron: KBIVB blijven en hun gewas op tijd moeten beschermen! Ook in Frankrijk wordt een zeer goede opbrengst verwacht. Het Syndicat National des Fabricants de Sucre (SNFS) publiceerde in augustus de eerste voorspellingen voor Frankrijk. In de regio Nord- Pas-de-Calais worden hoge opbrengsten verwacht. Voor Sud de Paris worden, ten gevolge de droogte, iets lagere opbrengsten verwacht. Maar globaal gezien worden in heel Frankrijk zeer goede opbrengsten verwacht. Wat Duitsland betreft zien we eenzelfde patroon: ook hier worden hoge opbrengsten voorspeld. Ook in Denemarken, Zweden en Finland worden recordopbrengsten verwacht, aldus Nordic Sugar. De bieten werden vroeger dan gewoonlijk gezaaid, omwille van het warme lenteweer. Ook in de zomer speelde het weer een belangrijke rol. De combinatie van regen en zonneschijn zorgde vooral in Denemarken en Zweden voor een buitengewone sterke groei van de bieten. De suikeropbrengsten zullen signifi cant hoger liggen dan het vijfjarig gemiddelde (uitgezonderd Finland, waar we een gemiddelde opbrengst zullen kennen). Nordic Sugar verwacht in zijn suikerfabrieken in Denemarken, Zweden, Finland en Litouwen ongeveer 1 miljoen ton suikerproductie in 2009, als de weersomstandigheden normaal blijven voor de rest van het groeiseizoen. Nordic Sugar zal de campagne dan ook vroeg beginnen dit jaar. Gaucho Orge De basis voor topopbrengsten Optimale zaaizaadontsmetting in wintergerst : bestrijdt stuifbrand en strepenziekte Uitstekende bestrijding van bladluizen, overbrengers van het dwergvergelingsvirus Gedeponeerd merk Bayer/Gaucho Orge: Erk. nr. : 8955/B - bevat 350 g/l imidacloprid, 15 g/l tebuconazol en 10 g/l triazoxide. De Bietplanter 09/2009 3

4 TIENSE SUIKERRAFFINADERIJ Campagne TS in de startblokken: verloop en einde? Tijdens de laatste interprofessionele onderhandeling tussen Planters en Fabrikanten bij de TS werden de verwachtingen voor de campagne geanalyseerd. Na de voorbije strenge winter was de structuur van de velden zeer goed in de lente. De zaai kon redelijk vroeg van start gaan en in de meeste gevallen liep de groei geen achterstand op. De bieten hebben zelfs bijna nooit afgezien van de hitte. Wat betreft de opbrengstverwachting (zie p. 3) zal dit een lange campagne worden: de start is voorzien op 14 september om te eindigen als alles goed gaat rond 15 januari. Omdat verschillende belangrijke investeringen uitgesteld zijn tot 2010 vrezen de planters het ergste voor deze campagne. Elke panne of probleem zal catastrofaal zijn in Wat betreft de leveringsplanning: de fabriek van Tienen ontvangt 24 op 24 u bieten, zoals in Longchamps ontvangt bieten van 5 uur tot 23 uur. De pulpmarkt werd ook geanalyseerd: het was voorzien om de prijs aan te passen in functie van de markt. De planters wilden dit voor zijn en hebben voorgesteld direct een nieuwe prijs vast te leggen op het laagste punt van de vork die voorzien was (zie nieuwe prijzen hieronder). Verschillende andere punten werden besproken, meer bepaald het verloop van de receptieverrichtingen van de bieten op de koeren van beide fabrieken. Ter herinnering: de staalanalyses in 2009 verlopen zoals in Dus géén uniek analysecentrum, zoals in De fabrikant heeft ook (tijdelijk?) het idee opgegeven om het aantal staalnames te verminderen. Zoals in het verleden zullen ook in 2009 alle voertuigen gestaald worden. De nodige modernisering van de receptiecentra zal slechts plaatsvinden in De spilwaarden die bepaald waren voor het bonus-malussysteem zoals voorzien in de akkoorden van 2006 moesten aangepast worden. Voor de leveringen die geladen worden met reiniging geldt het malussysteem zoals voorzien in de akkoorden van 2006, boven het niveau van 6,5% grondtarra voor Tienen en 5,5% voor Longchamps. In Longchamps blijft de algemene installatie ongewijzigd. Eén staal zal genomen worden per voertuig, maar zoals in 2008 zal de grondtarra, koptarra en groentarra individueel bepaald worden. De spilwaarde grondtarra voor gereinigde bieten is 5,5% grondtarra op bruto bieten. De spilwaarde grondtarra voor bieten die niet gereinigd zijn bedraagt 10,5% grondtarra op bruto bieten. In Tienen zal het niet mogelijk zijn om de individuele grondtarra van elk voertuig te meten; dus is er een akkoord gesloten (zie kader p. 5) Vanaf 2010 zal de bepaling van de grondtarra gedaan worden voor het totaal van de leveringen in de 2 fabrieken. Dit is formeel bevestigd door de TS. Andere behandelde punten: de planters betreuren dat de was-stations voor de voertuigen die terugkeren met pulplading pas in 2010 klaar zullen zijn! Een effi ciënt systeem moest nochtans al in 2008 operationeel zijn. Het probleem van de leveringsplanning is ook besproken. De planters vragen een aanpassing van de geleverde hoeveelheid in functie van de leveringsdata, gezien de belangrijke groei van de bieten eind september tot midden oktober. De planters hebben ook het probleem van de valorisatie van de bieten buiten quotum op tafel gelegd. Een bepaalde hoeveelheid suiker zou gevaloriseerd worden als industriële suiker. Gezien momenteel de prijzen van de suiker op de wereldmarkt gunstig zijn, stellen de fabrikanten voor om direct al de geproduceerde hoeveelheden te valoriseren in 2009, zonder overdracht. Luc Rigo, Secretaris Fédération Hesbaye TS: PULPMARKT CAMPAGNE 2009 Belangrijke wijzigingen contractvoorwaarden Zoals bekend zijn de modaliteiten ivm de pulp voor 2009 tussen planters en fabrikanten van de TS vastgesteld op interprofessioneel niveau. De waarde van 2,80 euro per ton bieten werd van bij het begin vastgelegd. Er werd voorzien dat deze waarde veranderd kon worden met 0,5 euro plus of min in functie van de prijs van de voedergrondstoffen, de markt- en campagne-omstandigheden. Op 17 augustus werd de situatie interprofessioneel herbekeken aan de hand van de ontvangen bestellingen, de handelsmarkt en ook de sterke vooruitzichten van de campagne. De volgende maatregelen werden genomen: de pulpwaarde is bepaald voor de volledige campagne op het laagste punt van de vork die voorzien was, zijnde 2,30 euro per ton bieten. Er zal een brief worden gestuurd aan de planters om de nieuwe prijs te signaleren en hen de mogelijkheid te geven om hun bestelling naar boven te herzien. De prijs voor het drogen van de pulp blijft behouden op 107,5075 euro per ton droge pulp. Ter herinnering: de TS heeft de intentie om geen natte pulp meer te produceren in Longchamps. Dit onderwerp is opnieuw besproken, maar er is nog geen oplossing gevonden. Rekening houdend met de bepalingen zijn de nieuwe prijzen voor de campagne deze: 1 Waarde van de grondstof: Basis 2,30 euro per ton bieten 2 Conditioneringskosten: - perskosten * D.S. van 22% en meer: 4,71 e per ton PP * D.S. van 21% tot 21,99%: 4,18 e per ton PP - droogkosten: 107,5075 e per ton DP 3 Transportkosten (fabrieksvervoer): 1) Natte pulp (binnen of buiten recht) Prijs per kilomter begrensd op 5,1278 e / ton NP 2) Perspulp (geïndexeerde barema s op basis kost fabrieksvervoer) Binnen en buiten recht: vrachtwagen < 20 t: 4,2712 e per ton perspulp vrachtwagen > 20 t: 3,2386 e per ton perspulp Aankoopprijs in contract 1 Natte pulp (voorbeeld 12% D.S.) a) Binnen recht: - vertrek: gratis - geleverd: transportkosten, per km, met plafond op 5,1278 e per ton natte pulp aan 12% b) Buiten recht: - vertrek: waarde grondstof: (2.30x1000x12)/(51x100) hetzij 5,41 e per ton natte pulp aan 12% - geleverd: waarde grondstof + transportkost, per km, met plafond op 5,1278 e per ton natte pulp aan 12% 2 Perspulp (voorbeeld aan 22% D.S.) Waarde van de grondstof: (2.30x1000x22)/(48.4x100) hetzij e per ton perspulp aan 22% Binnen recht Buiten recht Vertrek Geleverd Geleverd Vertrek Geleverd Geleverd vracht- vracht- vracht- vrachtwagen wagen wagen wagen < 20 t > 20 t < 20 t >20 t Waarde grondstof Persen 4,71 4,7100 4,7100 4,71 4,71 4,71 Transport - 4,2712 3,2386-4,2712 3,2386 Totaal 4,71 8,9812 7, ,16 19, , Droge pulp Binnen recht: Vertrek: droogkosten: 107,5075 e per ton droge pulp Buiten recht: Vertrek: 250 e per ton droge pulp Transportkosten: - los gekipt: 10,7603 e per ton droge pulp (< 25 t) - los gekipt: 6,3951 e per ton droge pulp (> 25 t) - geblazen: 15,9937 e per ton droge pulp L.R., Secretaris Fédération Hesbaye 4 09/2009 De Bietplanter

5 VERBOND VLAAMSE SUIKERBIETPLANTERS TIENSE VZW Verwachtingen campagne 2009 zeer hoog! De cijfers van de eerste staalname op maandag 10 augustus waren veelbelovend en lieten de TS toe de gemiddelde opbrengst voor de campagne 2009 te ramen op 73 ton bieten per ha met een suikergehalte van 17,57%. Afwachten nu of dit zal bevestigd worden door de tweede staalname, waarvan de resultaten bij de publicatie van deze Bietplanter wellicht reeds gekend zijn! Niet alleen te (suikerbiet)velde wordt goed geboerd. In tegenstelling tot de prijs van de granen scoort de prijs van de suiker op de wereldmarkt als nooit voordien. De tot nu toe hoogste prijsnotering op de beurs van Londen had plaats op 13 augustus en bedroeg 404 Euro/ ton witte suiker voor levering in oktober. Deze hoge wereldmarktprijs is enigszins te wijten aan marktspeculaties, maar is er ook omdat men enerzijds een sterke terugval verwacht van de productie in India en anderzijds omdat analysten verwachten dat er voor het tweede jaar op rij minder suiker zal worden geproduceerd dan geconsumeerd. De Europese suikerbietteler zal hier niet onmiddellijk veel van merken, tenzij via de verdeling van de meerprijs die zou kunnen gerealiseerd worden als de suikerfabrikanten hun suiker aan een hogere prijs dan de Europees vastgestelde referentieprijs (404 Euro/ton suiker) kunnen verkopen. Maar de wijze waarop deze verdeling moet gebeuren zorgt op dit ogenblik, in het kader van de bespreking van het nieuwe interprofessionele akkoord, nog steeds voor verhitte discussies tussen fabrikanten en plantersafgevaardigden! Overleg TS-planters Op maandag 17 augustus had het eerste overleg plaats tussen fabrikanten en plantersafgevaardigden sinds 6 juli. Veel nieuws viel er niet te rapen. Er werd een korte stand van zaken gegeven i.v.m. de vorderingen van de werken in de twee fabrieken. Alles zit op schema, aldus G. Paternoster, algemeen Directeur van de TS. Dit wil zeggen dat de campagne zoals voorzien zal kunnen starten op dinsdag 15 september (eerste bietenleverinen op 14 september). Met een gezamenlijke verwerkingscapaciteit van ton bieten/dag ( in Tienen en in Longchamps) zal de campagne ruim 120 dagen in beslag nemen en (bij een normaal verloop van de campagne) dus eindigen op 13 januari 2010! In Tienen zullen er dag en nacht, uitgezonderd s zondags tussen 4.00 u s ochtends en 21 uur s avonds, bieten ontvangen worden. De verplichte reiniging van bieten op het veld in twee kraansectoren blijft één van de pijnpunten in de relatie tussen planters en fabrikanten. De TS blijft immers doof op de vraag van de planters om de bijkomende lasten op een aanvaardbare wijze gecompenseerd te krijgen. We mogen ervan uitgaan dat de reinging van bieten op zich een positief gegeven is en dat binnen enkele jaren de bieten van al de planters zullen gereinigd worden op het veld. Dit wil dus zeggen dat elke planter zich nauw bij deze problematiek moet betrokken voelen. Het Verbondsbestuur bezint zich nu over de stappen die moeten gezet worden opdat beide partijen hun voordeel kunnen halen uit dit nieuwe gegeven. Pulpwaarde Bij de vaststelling van de pulpwaarde voor de campagne 2009 werd, om rekening te kunnen houden met de prijsevolutie van de alternatieve voedergewassen, een formule vastgesteld waardoor de initiëel vastgestelde pulpwaarde zou kunnen variëren met maximum plus of min 0,5 Euro per geleverde ton nettobieten. Gezien de huidige marktsituatie voor granen en de verwachte vooruitzichten qua pulpproductie en pulpafname, werd beslist de aanvankelijk vastgestelde waarde van 2, 8 Euro onmiddellijk terug te brengen tot 2,3 Euro per ton netto geleverde bieten. In dit kader herhalen we dat planters die beschikken over een Sanitelnummer nieuwe of bijkomende pulpreferentie kunnen opbouwen. Meer informatie hierover wordt gegeven tijdens de septembervergaderingen (zie hierna). Bietentransport zone C Net zoals vorig jaar worden met de transporteurs Levenstond en Vits afspraken gemaakt in verband met het transport van bieten uit de zone C (Maaskant en streek van Asse). De betrokken planters zullen hierover begin september de nodige informatie krijgen, waarna de planning zal worden opgesteld. De herindeling van deze zone C naar de zone B blijft één van de prioritaire aandachtspunten van het Verbond, zodat deze planters ook na 2014 nog op een rendabele wijze suikerbieten kunnen blijven telen. Septembervergaderingen Net voor de campagne van start gaat hebben de traditionele septembervergaderingen plaats waar wij u de laatste stand van zaken zullen geven i.v.m. de campagne 2009 en het interprofessioneel overleg. Wij hopen u daar zeker te mogen verwelkomen! Eric Van Dijck, Secretaris Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense vzw Uitnodiging Septembervergaderingen Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense vzw GEWEST ZAAL DATUM Sint-Truiden De Volksmacht di. 8 sept. Landen Luikersteenweg uur Sint-Truiden Riemst Parochiezaal woe. 9 sept. Maasland Kloosterstraat uur Tongeren Vlijtingen Hageland-Noord De Glazuur do. 10 sept. Leuven Dries 7A uur Tienen Glabbeek Pajottenland Zaal Belvédère ma. 14 sept. Molenstraat uur 1570 Vollezele Tarra spilwaarden voor aan de fabriek van Tienen geleverde bieten in 2009 In de fabriek van Tienen, zal de grondtarra nog steeds niet apart gemeten worden in Het bonusmalus systeem zal opnieuw worden toegepast op basis van de totale tarra, zoals in 2006 en Praktische modaliteiten, Tienen, 2009 o Zonder reiniging Malus boven 19,00% totale tarra (boete van 10 e/t voor tarra boven 19,00%) Bonus onder 16,95% totale tarra (toeslag van 10 e/t voor tarra onder 16,95%) o Met reiniging Malus boven 13,05% totale tarra (boete van 10 e/t voor tarra boven 13,05%) Uitleg van de oorsprong van de cijfers : Om tot in totale tarra uitgedrukte cijfers te komen, ging men uit van in grondtarra uitgedrukte cijfers (voor niet gereinigde bieten, neutrale zone tussen 10,70% en 12,90% grondtarra; voor gereinigde bieten, spilwaarde van 6,50% grondtarra) en nam men een forfaitaire koptarra op de nettobieten van 7,00%. Gezien de totale tarra de som is van de grond- en koptarra s op de brutobieten, moet men het cijfer van 7% koptarra op de nettobieten omzetten in koptarra op de brutobieten. Deze omzetting gebeurt door de koptarra op de nettobieten te vermenigvuldigen metde factor (1 grondtarra/100). De koptarra op de nettobieten van 7,00% stemt overeen met een koptarra op de brutobieten van 6,55% voor een grondtarra van 6,50%, van 6,25% voor een grondtarra van 10,70% en van 6,10% voor een grondtarra van 12,90%. De Bietplanter 09/2009 5

6 COCO-VLAANDEREN - ISCAL SUGAR Campagne weldra van start De fameuze resultaten van de eerste staalname zijn intussen door de meesten wellicht bekend. Weliswaar zijn er redelijk wat individuele verschillen in de diverse streken doch de gemiddelden liegen niet en worden bevestigd door gelijkaardige resultaten in het zuiden van België, Nederland en Frankrijk. De volgende weken zullen bepalend zijn voor het uiteindelijk resultaat. Wat wel zeker is, de suiker die er nu is(± 9 ton suiker/ha) zal niet meer verminderen en zal toenemen in functie van de klimatologische omstandigheden in de volgende weken, hetzij in toename van kilo-opbrengst, hetzij in toename van de suikeropbrengst of eventueel van beiden. De prognose van de fabriek werd gesteld op een gemiddelde opbrengst van 72 ton/ha met 18 suikergehalte, wat neerkomt op 13 ton/suiker per ha. Deze hoge productie komt op het goede moment aangezien de zeer hoge, en nog stijgende werelmarktprijzen welke maken dat we voor de overschotbieten(= de bieten buiten quotum) een vrij behoorlijke prijs zullen ontvangen (Zie verder in het artikel). Mijn voorspellingen van op de wintervergaderingen, dat dit er zag aan te komen, zijn effectief uitgekomen en zullen een reeks gevolgen hebben welke het geloof in de suikerbieteteelt terug wat kunnen opkrikken. Ik blijf ervan overtuigd dat er zich werelwijde structurele veranderingen voordoen en dit nog het einde niet is aangezien de kaarten op wereldvlak en binnen de EU voor komende jaren hierdoor toch wat anders komen te te liggen. Deze situatie nodigt ons uit om met de meeste aandacht de zaken te volgen en uw bietenteelt met de nodige zorg op te volgen teneinde het maximale rendement te behalen. Niettegenstaande de positieve kant hiervan, is er ook wel een mindere kant aan deze supperopbrengsten, meer bepaald het plotse overaanbod van pulp wat dan zijn effect gehad heeft op de defi nitieve vastlegging van de pulpvergoeding en afgeleide pulpprijzen. Over het geheel bekeken zijn er duidelijk meer positieve gevolgen dan negatieve! Op 12 augustus werd in overleg tussen Coco-Iscal Sugar(= Vlaanderen& Wallonië) en de Directie van Iscal, de evaluatie gemaakt omtrent de pulpsituatie evenals een verder bespreking van de Interprofessionele Akkoorden. Onderstaand geven we kort het relaas hiervan. Campagnestart Met deze opbrengstverwachtingen wordt uiteraard gezocht om de campagnestart tijdig te voorzien temeer daar de bieten veel verder staan dan normale jaren. U weet echter dat, zoals afgesproken, Iscal Sugar heel belangrijke investeringen zou doen (18 mio) om de verwerkingscapaciteit van de fabriek op te trekken naar ton per dag. Deze investeringen zijn op dit moment naar een eindfaze aan het gaan. Er dient echter nog afgewacht of er geen tussentijdse problemen meer opduiken en alles tijdig klaar zal komen. In functie van de afwerking ervan voorziet men de aanvang van de campagne momenteel op 15 september. Met een geschatte duur van ongeveer 116 dagen zouden we dan eindigen omstreeks 10 januari. Dit alles in de hoop dat de verwerking vlot kan verlopen zonder technische problemen. Intussen werd de voorlopige planning aan de planters toegestuurd. Afspraak werd gemaakt dat men deze vragen en opmerkingen zou bekijken en deze zou aanpassen indien ze correct gemotiveerd waren. Anderzijds werden er maximale inspanningen gedaan om een leveringstermijn te voorzien van maximum 10 weken voor bieten gelegen in eenzelfde deelgemeente. In het nieuwe uitgestrekt gebied voor één fabriek blijkt meer niet haalbaar te zijn binnen een normaal roulement voor de bevoorrading van de fabriek. Definitieve vastlegging van de pulpvergoeding en pulpprijs Zoals eerder aangekondigd, werd er in juni een indicatieve pulpprijs vastgelegd welke rekening hield met een normaal te verwachten bietenopbrengst en in functie van de marktsituatie op dat moment. Begin augustus zou dit geëvalueerd worden en defi nitief vastgelegd worden. Nadat de eerste resultaten van de staalname bekend werden, was snel duidelijk dat er zich plots een probleem van pulpoverschot zou voordoen. Intussen bleken de verwachtingen omtrent ruwvoederaanbod ook duidelijk toegenomen te zijn. Dit laatste zou wel nog eens kunnen keren indien de momentane droogte nog een tijd blijft aanhouden (kolfvorming maïs en problemen in aardappelen?). Dit dienen we echter af te wachten. Uiteindelijk werd na een vrij lange bespreking het volgend akkoord gemaakt: de defi nitieve pulpprijs wordt vastgelegd op basis van 2 e pulpvergoeding per ton bieten; dit geeft volgende prijzen; pulpprijs vervoer Thuis gebracht Perspulp e/t à 22,5% DS 4 e/t e/t Droge 115 e/t 6 e/t 121 e/t (30 t) pulp dit is een fi nale afspraak waar niet meer op teruggekomen wordt; alle planters krijgen opnieuw een kans op bestelling of bijbestelling; vorige bestelling blijft doch aan de nieuwe prijs; prioriteit gaat naar wie eerst besteld heeft; fabriek doet alle mogelijke inspanningen om de DS rond de 22,5% te houden, zeker niet boven de 24%; bietenstaartjes en schuimaarde blijven ongewijzigd. Overschotbieten??? Ingevolge de goede campagne van vorig jaar waarbij ton overschotsuiker gestockeerd werd en de verwachtingen voor dit jaar waarbij bijna eenzelfde hoeveelheid overschotsuiker geproduceerd zal worden, zal Iscal met ruim ton overschotsuiker zitten. Dit vormt op termijn een probleem op vlak van stockage en mogelijks verkoopbaarheid. Vorige vergadering was er een akkoord gegeven om ton overschotsuiker te verkopen à 18 e/t biet à 16 S op de wereldmarkt. Dit jaar mag er ongeveer een contingent van ton suiker aangeboden worden op de wereldmarkt van uit Europa. Er is een bijkomende vraag om dit uit te breiden ton, doch deze goedkeuring is er nog niet. Momenteel is de WM-prijs gestegen tot in de buurt van 404 e/ton suiker (dit is evenveel dan de vastgelegde EU-basisprijs voor quotumsuiker). De directie stelde om deze reden voor, van deze opportuniteit te profi teren en de resterende overschotsuiker eveneens aan te bieden op de WM wat zou neerkomen op een gegarandeerde minimumprijs 20 e/t biet à 16 S voor de totaliteit van de overschotsuiker (=de reeds verkochte hoeveelheid inbegrepen). De beslissing diende wel snel genomen te worden teneinde te voorkomen dat de ton nog niet ingevuld zou zijn door andere EU-ondernemingen. Deze verkoop dient echter nog gerealiseerd te worden, want velen zullen van deze opportuniteit gebruik willen maken. Laat ons hopen dat deze operatie lukt! Rekening houdend met het feit dat we hierdoor extra 2 e/t stockagekost zouden uitsparen en er ook geen 0,9 e productieheffi ng dient betaald te worden, besliste de vergadering unaniem om maximum inspanningen te doen en van deze opportuniteit gebruik te maken om de overschotsuiker weg te werken en volgende campagne weer van nul te vertrekken. In feite betekent dit dat onze overschotsuiker (= de vroegere C-suiker), mocht dit lukken, een opbrengst zou geven van: Minimumprijs à 20 e/ton biet à 16 20,00 e/t Besparing stockagekost 2,00 e/t Besparing productieheffi ng 0,90 e/t Pulpvergoeding(nu 2 e/t : 4 e/t) 2,00 e/t Totaal: ± 25,00 e/t + verhoging omwille van suikergehalte + 1 à 3 e/t + vervroegde betaling In de twintig jaar dat ik secretaris ben, hebben we dit nooit ontvangen, bij verre na niet! Deze suikerverkoop zal aan de planters betaald worden op Interprofessionele Akkoorden, accent op de Meerprijs!!! Nadat de onderhandelingen op het Nationale niveau hieromtrent afgesprongen zijn, werd meer en meer duidelijk dat heel wat punten uit de onderhandelingen per onderneming (Iscal Sugar & De Tiense) bediscussieerd moeten worden omwille van de groter wordende verscheidenheid in situaties en aanpak binnen de twee groepen. Dit neemt echter niet weg dat een maximum aan Nationale afspraken nagestreefd moet worden! Met het oog op de nakende campagnestart werden de te bespreken punten hernomen teneinde hier toch mee rond te zijn voor de campagnestart! Aangezien er nog geen akkoord is, zullen we dit voorlopig nog niet in detail bespreken. Hopelijk kunnen we dit wel in volgende bietplanter. Centraal in de bespreking, staat de discussie omtrent de verdeling van de Meerprijs! Waarover gaat dit? Zoals u wellicht weet is de EU-minimumprijs voor suiker voor dit jaar terug gebracht op 404 e/ton suiker. Bij gunstige marktomstandigheden(zoals we nu meemaken) kunnen de ondernemingen hun suiker echter aan een hogere prijs verkopen op de markt. Dit heeft uiteraard ook te maken met de kwaliteit van de aangeboden suiker en de aan te bieden hoeveelheden, wat maakt dat de diverse ondernemingen een verschillende meerwaarde in de verkoopprijs realiseren als deze oportuniteit zich voordoet. In de huidige omstandigheden met een zeer hoge werelmarktprijs zal dit voor deze campagne (en wellicht ook de volgende) zeker het geval zijn. De verdeling van de meerprijs tussen fabrikant en planters is als onderdeel van de Interprofessionele Akkoorden voorzien in de Europese regelgeving terzake. Dit werd, om deze reden, voorheen steeds voorzien in onze akkoorden en dient dus behouden te blijven. Vraag is alleen, binnen welke afspraken en regels. In het vorige Akkoord van 2006, was er op nationaal vlak een overeenkomst gemaakt dat de meerprijs gedeeld werd voor het gedeelte tussen de 40 en 100 e. Tijdens de afgesprongen onderhandelingsronde op het nationaal niveau van enkele maanden terug, werd door de fabrikanten een voorstel gedaan om de meerprijs te delen boven de 60 e/t suiker, wat voor ons niet aanvaardbaar was. Vervolg op p /2009 De Bietplanter

7 KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW Molenstraat 45, B-3300 Tienen F De suikerbiet en haar teelttechniek PVBC PROGRAMMA VOORLICHTING BIET CICHOREI, IN HET KADER VAN DE PRAKTIJKCENTRA Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.-Fr. Misonne Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid. DE TWEE PEILERS VAN HET GRONDTARRABELEID DE OOGSTKWALITEIT EN DE REINIGING De nieuwe barema s voor de grondtarra werden in 2006 ingevoerd. Met een dalende d bietenprijs ij en een meer dwingend d grondtarrabarema, is een goed beleid van de grondtarra absoluut noodzakelijk geworden indien men zijn negatieve impact op de rentabiliteit van de teelt wil vermijden. Behalve de zuiver economische aspecten, moet men rekening houden met de milieuaspecten in verband met de verwijdering, het transport, de stockage en de afvoer van aarde afkomstig van de bieten. De laatste jaren werden de siloreinigers gemoderniseerd en hun gebruik neemt toe. Deze systemen zullen zich in de nabije toekomst waarschijnlijk veralgemenen. Het is dus noodzakelijk de techniek goed te beheersen en zijn limieten te kennen om deze problematiek van de grondtarra op duurzame wijze op te lossen. tarraproblemen zal regelen is beslist niet de goede redenering! De reiniging : doeltreffendheid en grenzen Impact op de grondtarra De siloreinigers werden gedurende verschillende campagnes door het KBIVB en het ITB geëvalueerd. De proeven werden uitgevoerd met verschillende reinigingssystemen g (getrokken of zelfrijdend met gescheiden kraan en reinigers met opnametafel). Alle hopen werden minimum 10 dagen bewaard vooraleer te worden gereinigd en geladen. De metingen werden uitgevoerd op basis van een gemeenschappelijke methodologie. grondtarra verw wijderd door de reiniger (t/1 100 t biet) vermindering grondtarra door siloreinigers (studie KBIVB & ITB) efficiëntie 70 % R2 = 0,93 efficiëntie 30 % grondtarra in de hopen voor reiniging (t/100 biet) Figuur 1. Vermindering van de grondtarra door siloreinigers (40 situaties geanalyseerd door het KBIVB en het ITB in ) Voor grondtarra begrepen tussen 10 en 40 % op netto bieten, is de gemiddelde doeltreffendheid van de siloreiniger 50 % en varieert over het algemeen tussen 25 en 75 %. Wanneer de tarra van de hoop stijgt, heeft de doeltreffendheid van de siloreiniger de neiging om te stijgen tot een grens van 75 %. Het is duidelijk dat de hopen met een lagere grondtarra altijd een geringere tarra na reiniging zullen hebben. Het is slechts onder de 10 % grondtarra in de hoop dat de doeltreffendheid van de siloreiniger de neiging heeft om te verminderen. Met andere woorden, indien men de problematiek van de grondtarra duurzaam wil regelen, is het absoluut noodzakelijk om een goede rooikwaliteit te koppelen aan de reiniging. De oogst of zijn prijs neerhalen door te zeggen dat de siloreiniger alle De siloreinigers verwijderen gemiddeld 50 % van de grond aanwezig in de hoop. Om onder de strafdrempel te blijven is het absoluut noodzakelijk een rooi van goede kwaliteit uit te voeren Impact op opbrengstverlies In elke test werden productieverliezen te wijten aan de rooimachines en de siloreinigers opgemeten. t/ha Rooi en reinigingsverliezen reiniging rooiverlies bietenhopen Figuur 2. Productieverliezen te wijten aan de rooimachines en de siloreinigers (40 situaties geanalyseerd door het KBIVB en het ITB in ) De gemiddelde verliezen bij de rooi bedragen 1,97 t/ha (minimum 0,7 t en maximum 4,5 t). De gemiddelde verliezen door wortelbreuk op het moment van de reiniging zijn 0,545 t/ha (minimum 550 kg en maximum 1,4 t). De verliezen bij de reiniging zijn iets minder belangrijk wanneer de verliezen bij de rooi gering zijn. De Bietplanter 09/2009 7

8 Impact op de groenresten Men stelt vast dat de reiniging het mogelijk maakt om 85 % van de groenresten te elimineren, met name bladeren, onkruiden, stengels van bietenschieters, Men weet dat de axiaalrollen met wikkelingen aanwezig op de machines, zeer efficiënt zijn op deze elementen. De rooikwaliteit it : de onmisbare schakel In de problematiek van de grondtarra heeft de hele teelttechniek, vanaf de grondbewerking tot de rooi, een impact op het uiteindelijke resultaat. Onder de talrijke invloedfactoren zijn de rooiperiodes, de machines en hun afstellingen essentieel. Met uitzondering van lichte bodems, zijn de aangedreven scharen altijd efficiënter en nemen minder aarde op dan de schijven De ontblader- en ontkoppingssystemen : een discussieonderwerp Figuur 3. Percentage van kansen om in goede, gemiddelde of ongunstige omstandigheden te kunnen rooien De niveau s van grondtarra zijn sterk gecorreleerd met de bodemvochtigheid. De bieten moeten dus bij voorkeur gerooid worden in afwezigheid van regen en dus op voldoende opgedroogde grond. Het lastenniveau van de machines is eveneens een wezenlijk punt. Het lastenniveau van een machine mateloos verhogen zal negatieve gevolgen hebben voor de rooikwaliteit. In de toekomst zal men de rooi nog meer moeten vervroegen om zoveel mogelijk van de gunstige dagen te kunnen profiteren. In het begin van de campagne zal het noodzakelijk zijn om een compromis te vinden tussen de bewaarduur en het niveau van grondtarra. In september heeft men 80 % kans om te rooien in gunstige omstandigheden terwijl deze waarschijnlijkheid in november naar iets meer dan 20 % terugvalt. In het merendeel van de gevallen is het meer rendabel om de propere bieten enkele dagen testockeren dan bieten met een hoge grondtarra direct te leveren. De ontblader- en ontkoppingssystemen zijn niet verhoudingsgewijs g geëvolueerd met de andere componenten van de rooimachines. Het is waar dat op dit gebied de belangen vaak uiteenlopend zijn. Op dit moment moet men rekening houden met het feit dat de bietenontvangsten niet noodzakelijk het verschil maken tussen de grondtarra en de koptarra. In dit specifieke geval wordt er bepaald om een forfaitaire koptarra van 6,265 % af te trekken van het brutogewicht van de totale tarra. Vanaf het moment dat de planter boven de «neutrale zone» van grondtarra is, dit wil zeggen boven de 12,9 % voor de ongereinigde bieten en boven de 6,5 % voor de gereinigde bieten, wordt het teveel aan koptarra beboet zoals de grondtarra. In de huidige stand van kennis weet men dat de klassieke ontkoppers 75 % van de bieten «correct» kunnen ontkoppen (correct betekent dat de ontkopping begrepen is tussen de afwezigheid van bladstelen en de ontkopping voorzien in de interprofessionnele akkoorden) maar dat 20 % van de bieten bladstelen vertonen om te vermijden dat 5 % van de bieten te diep wordt ontkopt. Dit resultaat werd bekomen voor ontkoppers in goede staat, met goed geslepen messen, voor snelheden die 5 km/u niet overschrijden. Het is eveneens noodzakelijk dat de ontbladeraars in goede staat zijn en afgesteld zijn op de hoogste bieten. De ontkoppers met dubbele verbinding of met dubbel parallellogram die voorzien zijn op Holmer, Ropa en WKM, maken het mogelijk om hetzelfde niveau van doeltreffendheid te bereiken tot 7 km/u. De uitrusting van de machines en hun afstellingen hebben een consequente impact op de hoeveelheid grond die met de wortelen wordt geoogst. rooiing diepte zeefraderen grondtarra verlies draaisnelheid % brut t/ha schijven diep gemiddeld grondtarra verlies oppervl. gemiddeld % brut t/ha oppervl. snel schijven scharen diep gemiddeld scharen oppervl. gemiddeld oppervl. snel KBIVB - RT (Taviers, 2005) Tabel 1. Vergelijkende proeven uitgevoerd met twee rooimachines op identieke wijze afgesteld : één met schijven en één met scharen (in samenwerking met de Tiense Suikerraffinaderij, Taviers, 2005) De vergelijkende proeven met schijven en scharen werden uitgevoerd op een leemachtige grond in normale rooiomstandigheden (enigszins vochtige bodem). Beide rooimachines werden op identieke wijze geregeld en de bieten werden opgeraapt door dezelfde bunkerlader. Op deze twee werkgangen heeft men de extractiediepte van de schijven of de scharen, en de snelheid van de zeefraderen (van het geheel rooimachine en bunkerlader) laten variëren. Het experiment toont aan dat, aan hoge snelheid van de turbines, er een gunstige impact is op de tarra maar de productieverliezen (= 4 ton) zijn te hoog. De schijven die afgesteld zijn in de dieptepositie vergroten sterk de grondtarra. Wanneer men de resultaten in hun geheel vergelijkt, veroorzaken de schijven een verhoging van de grondtarra van 4,7 %. Deze cijfers werden vaak opgemeten in voorgaande proeven. Het is duidelijk dat de uitrusting van de machines, de afstellingen en de rooisnelheid een belangrijke rol spelen. Men moet aandacht hebben voor de afstelling en de staat van de ontkoppers. De ontkoppers met dubbele verbinding zijn efficiënter dan de traditionele ontkoppers. Voor de recepties die geen onderscheid maken tussen grondtarra en koptarra, past men een forfaitaire kop toe. Boven een zeker niveau wordt de koptarra beschouwd als grondtarra en ondergaat een boete van 10 /ton. In de toekomst zouden drie elementen het ontblader- en ontkoppingsmateriaal naar een grotere nauwkeurigheid moeten leiden : - boven een bepaald niveau wordt de koptarra erkend als grondtarra en dus beboet; - de verlenging van de campagnes zal langere bewaringen vereisen. Maar men weet dat hoe groter de oppervlakte gesneden wortels, hoe meer schimmels er actief zullen zijn, met suikerverliezen tot gevolg; -erzoudenontvangstenvanhelebietenkunnenkomen.inditgevalzou het interessant zijn om bieten te kunnen produceren zonder groen en met een minimale ontkopping. Het denkbeeld is om alle bieten met een identieke ontkopping te kunnen rooien. 8 09/2009 De Bietplanter

9 De opslagplaatsen voor bietenhopen De opslagplaats De verstandige keuze voor de aanleg van hopen helpt om de productieverliezen, de grondtarra en de schade aan de wortels te verminderen. Men weet dat voor de rechtstreekse ladingen met de kraan, de aanwezigheid van wielsporen de grondtarra kan verhogen met 1 tot 5 punten. De opslagplaats moet stabiel zijn en mag geen grote stenen bevatten. De opslag mag gebeuren op een weide en op een plantaardige bedekker. In deze omstandigheden mag men niet vergeten om van te voren te maaien. De opslag op stoppels is eveneens aangewezen. In dit geval moet men vermijden om op deze plaats te ontstoppelen en diep te bewerken. Het is aangeraden om vochtige plaatsen zo veel mogelijk te vermijden. De toegangswegen De toegangsweg moet bij voorkeur een breedte van 4 m hebben. De bermen moeten niet bewerkt worden om te vermijden dat de vrachtwagens in het veld uitglijden. Hij moet verhard worden maar men moet de aanwezigheid van gebroken glas en spijkers schadelijk voor de banden van de vrachtwagens vermijden. Hij moet voldoende breed zijn zodat de vrachtwagens op de hoofdweg kunnen draaien. Men moet zo veel mogelijk doodlopende wegen vermijden het achteruitrijden van opleggers is bij nauwe toegangswegen vaak problematisch. Denk eveneens aan de veiligheidsaspecten! Vermijd hopen in bochten, op de top van heuvels, onder hoogspanningskabels, Figuur 4. Aanleg van de bietenhoop voor de reinigers i met opnametafel Opgelet : - de hoop mag de breedte van 7 tot 7,5 m niet overschrijden! De breedte van de opnametafel is over het algemeen beperkt tot 8 m! - de bieten in de diepe wielsporen zijn verloren - deze machines kunnen stenen die tussen de rollen komen, verwijderen of zelfs breken. Maar dit heeft grenzen. Vermijd de zones met stenen! Blijf, om dezelfde reden, op 1 m van de kant van de weg. Voor de reinigers met laadbak Het is absoluut noodzakelijk om stabiele en voldoende brede wegen te hebben die een goede toegankelijkheid naar de hoop toelaten Bijzondere standplaatsen te voorzien voor de reinigingssystemen Voor de reinigers met opnametafel Reiniger met wachtbunker van de firma Ropa. De wachtbunker wordt geladen door een kraan Om een goede werking van de reinigers met wachtbunker te waarborgen, moet men het schema hieronder respecteren. Reiniger met opnametafel van de firma Holmer Om een goede werking van de reinigers met opnametafel te waarborgen, moet men het schema hierna respecteren. Figuur 5. Aanleg van de bietenhoop voor een reiniger met wachtbunker vergezeld van een kraan Opgelet : - vermijd wielsporen en vooral verpletterde bieten in de wielsporen! De kraan maakt vele stukken en deze gaan verloren in de reiniger; - de kraanbestuurder moet er voor zorgen dat de wachtbunker voor de helft gevuld blijft! Onze ervaring heeft aangetoond dat voor dit type materiaal, de kraan en de laadtechniek bijzonder belangrijk zijn. Slecht materiaal, een kraan met geringe capaciteit of een slechte kraanbestuurder kunnen aan de basis liggen van abnormaal hoge verliezen. De Bietplanter 09/2009 9

10 Mogelijkheden om de doeltreffendheid van de reiniging te verbeteren door het gebruik van Toptex dekzeilen De zwarte dekzeilen worden gebruikt om de bieten te beschermen tegen vorst. De Toptex dekzeilen hebben een ander doel. Het is een wit weefsel bestaande uit ongeweven polypropyleen, met perforaties (kleine gaten ter grootte van een naald), resistent en luchtdoorlatend. Het wordt voornamelijk gebruikt om de vochtigheid van de aanklevende aarde te verminderen door de insijpeling van water te beperken. De dekzeilen hebben een gebruikstermijn van 5 jaar en meer, voor zover zij droog en beschut tegen licht, gestockeerd worden. Efficiëntie van Toptex bij siloreinigers efficiciënt tie % afgedekt 18,4% 40 niet afgedekt 49,4% 0 De reiniger met opnametafel van Kleine beschikt over een opnametafel van 9,60 m. De reinigingsrollen zijn tussen de voorwielen geplaatst (aan de achterkant op de concurrerende machines). Algemene raadgevingen - verwaarloos de rooikwaliteit niet! Hoe minder aarde in de hoop hoe minder er zal zijn na de reiniging; - profiteer van de gunstige dagen voor de rooi. Het is financieel interessanter om de bieten enkele dagen te bewaren dan ze vuil te rooien! Figuur 6. Impact van Toptex dekzeilen op de doeltreffendheid van de reiniging (proeven van uitgevoerd door het KBIVB en het ITB) Onder normale gebruiksvoorwaarden verhoogt Toptex de doeltreffendheid van de reiniging g met 15 %. Indien het regenachtig g is op het moment van de doorgang van de reiniger, is zijn effect op de grondtarra praktisch nul. In dit specifieke geval is de doeltreffendheid van de Toptex dekzeilen zeer hoog (40 tot 65 %). Een tweede effect is de opdroging van de opslagplaats. Dit is belangrijk voor de ladingen met de kraan maar in het bijzonder voor de reinigers met opnametafel die een goede stabiliteit nodig hebben. - verkies de rooimachines uitgerust met scharen eerder dan met schijven! De proeven tonen aan dat voor identieke afstellingen men 5 % minder grond opneemt; - pas de snelheid aan aan de rooiomstandigheden en aan de percelen. In slechte omstandigheden, 1 km/u en meer = 3 % grondtarra meer! - de afstelling van de machines is bepalend. Bijvoorbeeld: een verhoging van de rooidiepte met 1 cm komt overeen met een verhoging van de grondtarra van 1 %. Rooi geen bieten met machines afgesteld op cichorei; - let op voor de ontkopping van de bieten. Door een forfaitaire aftrek van de koptarra wordt alles wat het forfait overschrijdt beschouwd als grondtarra en dus beboet; - eis niet van uw ondernemer dat hij de laatste punten van de bieten rooit! De grondtarra zal over het algemeen hoger zijn en een gedeelte van de punten zal in ieder geval verloren gaan in de reiniger; - de opslagplaats is primordiaal. Kies vlakke, steenvrije en stabiele plaatsen. Ideaal zijn plaatsen met gras die vooraf gemaaid zijn of niet niet ontstoppelde plaatsen; De Toptex dekzeilen laten de lucht door en zijn interessant om te gebruiken in het kader van de vermindering van de grondtarra. Er bestaat een geautomatiseerd afdeksysteem. De firma Klünder (Duitsland) gebruikt verschillende van deze machines voor afdekking op grote schaal. Het is aangeraden om hopen te maken in de vorm van een dak. Toptex laat immers lucht door maar eveneens water en men moet een maximale afvloeiing bevorderen. Met Toptex is het aanbevolen om de hoop direct na de rooi af te dekken. Dit is onmogelijk met traditionele afdekzeilen in zwarte plastiek. De Toptex wordt juist voor het laden of het reinigen weggenomen. - overschat de verliezen door reiniging niet! De proeven van het KBIVB hebben aangetoond dat deze gemiddeld 550 kg wortels kunnen bedragen (hetzij 3 tot 4 keer minder dan de verliezen door het rooien). Zij zijn geconcentreerd op een kleine oppervlakte waardoor onze beoordeling vertekend wordt; - laat de hoop gedurende verschillende dagen opdrogen om een goede reiniging te verkrijgen; - het gebruik van Toptex dekzeilen maakt het mogelijk de doeltreffendheid van de reiniging met 15 % te verhogen. Indien het laden in slechte omstandigheden gebeurt, laten zij de reiniger toe zijn volle doeltreffendheid te behouden. Zij zijn aangepast om de bieten te bewaren tot Kerstmis. Jean-Pierre Vandergeten, KBIVB Adres van de website van het KBIVB : /2009 De Bietplanter

11 COCO-VLAANDEREN - ISCAL SUGAR Vervolg van p.6 Stand van de onderhandelingen? Tijdens de voorlaatste vergadering met Iscal Sugar werd het standpunt van de planters medegedeeld aan de directie, nl: Gedeelte tot 30 e/t ==> volledig voor de fabriek Tussen de 30 en 40 e/t ==> delen tussen planters en fabrikant ==> doch de 5 e gebruiken om een extra premie te geven vroeg leveren en afdekken bieten + een tussenkomst voor vervoer schuimaarde. Boven de 40 e/t ==> 50/50 verdeling tussen planters en fabrikant ==> deze meerprijs toevoegen aan de bietenprijs voor alle planters ==> dit jaar zou neerkomen op ± 3.17 e/t biet à 16 S toevoeging De directie stelde hiertegenover een tegenvoorstel, nl. enkel het deel boven de 40 e delen. Voorstel waar we van planterzijde niet met akkoord kunnen gaan. Met alle begrip en appreciatie voor de zware inspanningen welke door de fabriek geleverd worden met betrekking tot de aanpassingen in de fabriek en de reorganisatie, doch van planterszijde hebben we in heel het hervormingsproces op een heel positieve en constructieve wijze mee gedacht en gewerkt om dit alles mogelijk te maken, zowel op het organisatorische vlak als het fi nancieel beheer van de onderneming in het op korte termijn wegwerken van de schuldenlast uit de oprichting van Iscal Sugar en het accepteren van kwasi nulrendement op de door ons ingebrachte middelen! Nu deze noodzakelijke operatie tot een goed einde werd gebracht en we samen klaar zijn voor de toekomst met een gezonde onderneming, is het maar meer dan normaal dat deze inspanningen, nu er een extra mogelijk is, een stukje gecompenseerd worden. Het moet ook voor de toekomst een duidelijke afspraak en manier van samenwerken zijn om onze fabriek en sector in de beste voorwaarden te laten produceren teneinde voor beide partijen een maximaal rendement te garanderen! Dit veronderstelt een gedeelde verantwoordelijkheid en deelname in de aanpak doch ook in de geboekte resultaten, wat de meeste solide basis is voor blijvend succes. In volgende bietplanter hopelijk een positief antwoord op onze vraag welke volgende week in beraad wordt genomen door de directie en besproken zal worden. Wat met klachten gedurende de campagne? Indien de planters klachten hebben betreffende hun leveringen kunnen ze steeds terecht bij onze Controle in de receptie van Fontenoy. Om praktische reden willen we de controlemogelijkheden concentreren teneinde onze controleurs hun normale werk te laten verrichten. Hoe verloopt dit: 1. De planter belt en deelt zijn klacht mede welke genoteerd wordt op een klachtenformulier. 2. De controle onderzoekt de klacht en bespreekt hem, indien mogelijk, onmiddellijk met de betrokken dienst of directie. 3. In het andere geval wordt de aangifte geklasseerd voor afwerking en bespreking op het einde van de campagne. 4. Naderhand wordt de uitslag telefonisch of schriftelijk medegedeeld aan de betrokken planter. LET WEL! Bezoeken aan de Controle in de receptie voor het ophalen van persoonlijke of algemene gegevens zijn niet toegestaan!! U kunt terecht: Telefonisch: 069/ (zowel Nederlands als Frans) Van Tot Maandag 11u 13u Woensdag 11u 13u Donderdag 7u 8u Vrijdag 12u 14u Zaterdag 11u 13u Fax: 069/ > kan op elk moment. Alain Van Dorpe Secretaris Coördinatiecomité Vlaanderen De Bietplanter MAANDBLAD VAN DE CONFEDERATIE VAN DE BELGISCHE BIETENPLANTERS vzw CBB Anspachlaan 111 Bus Brussel T F Stichter: R. BRUYÈRE Verantwoordelijke uitgever: Victor SNEESSENS, Voorzitter CBB Directeur van de publicatie: J.F. SNEESSENS Uitgave en publiciteit Patricia NELISSEN Verantwoordelijke voor de suikerbiettechniek: KBIVB Tienen Druk: Corelio Printing Jaarabonnement e 12,00 EU-land e 22,00 niet EU-land e 27,00 Landbouwkrediet BTW BE Tel. 02/ Fax 02/ lebetteravier@cbb.be NEUTRAFERTIL INFO : Longchamps Tienen Oreye De Bietplanter 09/

12 CONGRES CIBE Evolutie leveringsvoorwaarden bieten Tijdens het congres werd een panelgesprek georganiseerd omtrent de evolutie van de leveringsvoorwaarden voor bieten in een aantal lidstaten van de EU. We nemen Duitsland, Frankrijk en Denemarken onder de loep. Duitsland In naam van de Duitse plantersorganisatie VSZ nam Henning Wiedenroth, algemeen directeur, het woord. Hij lichtte de situatie in Duitsland nader toe. Hij wierp een belangrijke vraag op: Hoe zijn de teeltvoorwaarden geëvolueerd sinds de suikerhervorming van 2006? Wiedenroth haalde een aantal voorbeelden ter illustratie aan. In Duitsland ontvangen de planters voor de bieten de basisprijs, opgelegd door de EU, met daarbovenop een supplement voor de suikerrijkheid. De vergoeding voor de pulp is afhankelijk van de pulpprijs. De premies voor vroege en late leveringen hangen af van de leveringsdatum. Een kwaliteitspremie wordt toegekend in bijna alle regio s. In principe is er geen vergoeding voorzien voor de transportkosten voor quotumbieten (behalve in één suikerfabriek). Een bijzondere premie is de allocatiepremie, toegekend door Nordzucker. Daarnaast bestaat ook in Duitsland de productieheffi ng, waarmee ook Henning Wiedenroth niet gelukkig is. Het standpunt van de Duitse plantersorganisaties is dat deze heffi ng een bestraffi ng is, die voor geen enkele andere sector bestaat. We moeten hier dringend iets aan trachten te doen!, aldus Wiedenroth. Frankrijk JP. Dubray, vicevoorzitter van de Franse plantersvereniging CGB, besprak de situatie in Frankrijk. Vóór de hervorming was de biet- en suikersector een zeer winstgevende sector. De onderhandelingen waren er op gericht om een beetje van elkaars winstmarge in te palmen: de planters een beetje van de fabrikanten; de fabrikanten een beetje van de planters. Sinds de hervorming is dat echter helemaal veranderd. De fabrikanten en de planters hebben zich gerealiseerd dat dit niet langer mogelijk was. Als de fabrikanten nu nog zouden knabbelen aan de winst van de planters, zouden de planters naar meer winstgevende teelten overstappen. En omgekeerd beseffen de planters dat het onmogelijk is om nog te knibbelen aan de winstmarges van de fabrikanten, omdat deze daar zeer streng op zouden reageren, gezien hun winstmarges klein geworden zijn, aldus Dubray. We moeten streven naar een win-winsituatie voor beide partijen, met steeds een gezamenlijk doel voor ogen: het verhogen van de productiviteit van de sector. Deze attitudeswitch is nodig als de sector in de toekomst competitief wil blijven. Last but not least vinden wij ook dat het onaanvaardbaar is dat de EU planters en fabrikanten vraagt om zich aan te passen aan een marktliberalisatie, en aan de andere kant elke onderhandeling omtrent prijzen met de producenten verbiedt, omdat dit strijdig zou zijn met de mededingingswetgeving..., besloot J.P. Dubray van de CGB. Denemarken De situatie van de leveringsvoorwaarden werd besproken door Klaus Sörensen, algemeen secretaris van de Deense plantersorganisatie. In Denemarken is er een lange traditie van goede verstandhouding tussen planters en fabrikanten. We proberen steeds een win-winsituatie te bereiken. Het is heel belangrijk voor ons dat zowel planters als fabrikanten beseffen dat ze wederzijds van elkaar afhankelijk zijn. Maar... onderhandelingen zijn en zullen nooit gemakkelijk zijn, benadrukt Sörensen. Sörensen lichtte de win-winsituatie toe met een voorbeeld. Toen de staalnames verminderd werden, werd er afgesproken dat de planter per ton bieten hiervoor 0,35 euro gemiddeld zou ontvangen. De rest was voor de fabrikant. Dit is een win-winsituatie voor beiden, aldus nog Sörensen. CICHOREI OREYE Orafti wil bevoorradingszone reorganiseren! In de loop van de maand juni stuurde Oreye een brief naar al haar cichoreiplanters. Deze brief bevatte de voorwaarden voor het contract 2010 evenals een terug te sturen formulier betreffende de wensen inzake de uitzaai voor Voor het contract 2010 is de enige wijziging de garantie van een minimumprijs (30 euro per ton) voor cichorei die in overschot boven de contractuele hoeveelheid van de planter zou worden geproduceerd. Niettemin wil Orafti een belangrijke wijziging voor de contracten 2010 invoeren, voor de zones die door de onderneming als cichoreizone met te lage cichoreiconcentratie worden bestempeld. Een lijst met dorpen-percelen werd opgemaakt. De planters van deze entiteiten ontvingen in hun briefwisseling de betekening dat BENEO-Orafti beslist had om vanaf 2010 geen cichorei meer te laden in de zones met te lage cichoreiconcentratie. Onder voorwendsel van een onafgebroken verbetering van de logistiek (zou dit niet een manier zijn om te betekenen dat zij geen interesse meer hebben voor bepaalde bevoorradingszones?), meldde Orafti aan een ganse reeks planters (een kleine honderd) dat zij in functie van hun lokalisatie tussen drie oplossingen konden kiezen: - hetzij cichorei telen op een perceel in de zone waar de kranen nog laden, - hetzij de cichorei na rooiing naar de zone aanvoeren waar de kranen nog laden, - hetzij de cichorei zelf leveren in Oreye volgens de door de fabriek opgestelde planning. Uiteraard bleven de reacties niet uit: talrijke planters zeggen bijzonderd verbitterd te zijn, dat zij zich in de steek gelaten voelen, terwijl velen onder hen de teelt hebben helpen uitbreiden vanaf het begin en bijgevolg tot de ontwikkeling ervan hebben bijgedragen. Een eerste informele ontmoeting vond plaats tussen de Directie van de landbouwkundige dienst en enkele betrokken planters, tijdens dewelke men naar oplossingen zocht voor het probleem dat door de fabriek is opgeworpen. De Directie van de landbouwkundige dienst bevestigde wel dat zij er niet op uit was om bepaalde planters, die zich in deze zones met lage cichorei concentratie bevinden, uit te sluiten maar zij erkent dat zij geconfronteerd wordt met de noodzaak om haar kosten te rationaliseren: de logistieke kosten voor de bevoorrading van de grondstof worden momenteel onder de loep genomen, omdat de fabriek bijvoorbeeld van oordeel is dat de kranen teveel verplaatsingen doen in bepaalde zones. Op dit ogenblik worden bepaalde pistes onderzocht, in overleg met de Plantersorganisatie. Zodra men concrete voorstellen zal kunnen uitwerken, zullen alle betrokken planters daarvan verwittigd worden, de Plantersorganisatie zal daartoe de nodige logistieke steun leveren. Intussen zijn alle ideëen of voorstellen die tot een oplossing kunnen leiden welkom. De logistiek verbeteren... ja, maar hoe? Sinds de lente 2009, tijdens de eerste besprekingen over de contractvoorwaarden 2010, had de onderneming Beneo-Orafti aangekondigd dat zij de problemen met betrekking tot de bevoorrading van de grondstof ernstig zou bestuderen. In eerste instantie stonden de logistieke problemen van laden en transport voorop. Tijdens de interprofessionele vergaderingen met de vertegenwoordigers van de planters, had de onderneming een geografi sche kaart voorgelegd met aanduiding van zones met lage cichoreiconcentratie, waarbij opvalt dat deze zones niet altijd het meest veraf van de fabriek gelegen waren. De planters hadden verscheidene argumenten laten gelden ten voordele van de planters die zouden kunnen geviseerd worden: velen onder hen droegen bij tot de ontwikkeling van de teelt tijdens de eerste jaren. Bedankt men ze door hun uitsluiting aan te kondigen? Wat zal bovendien gebeuren als een nieuwe uitbreiding van het areaal terug op de agenda zou komen? Zal men de planters die moesten stoppen contacteren? Tijdens de discussies over de voorwaarden van het contract 2010 maakten de vertegenwoordigers van de planters duidelijk aan de onderneming dat zij zich niet konden verzetten tegen het feit dat de onderneming ernaar streeft haar kosten te drukken, maar dat de interprofessionele sector samen naar oplossingen moest zoeken en zo mogelijk door de betrokken planters te vragen om hun medewerking te verlenen bij het zoeken naar oplossingen. Sindsdien had de Organisatie geen nieuws meer gekregen omtrent dit dossier tot op het ogenblik van het zenden van de briefwisseling naar alle planters met de brute aankondiging aan een kleine honderd planters dat zij zich voortaan in zones bevinden waar de kraan niet voorbijkomt! 12 09/2009 De Bietplanter

13 CONGRES CIBE Evolutie transportafstand en campagneduur Tijdens het congres in Denemarken besprak Alex Krick van de Internationale Confederatie van Europese Bietplanters (CIBE) de evolutie van de transportafstand en campagneduur. De suikerhervorming bracht een hele reeks van fabriekssluitingen voort. In het verleden had de sluiting van fabrieken dikwijls een significante impact op de planters. Zonder verhoging van de productiecapaciteit van de overgebleven fabrieken, moet de campagneduur verhoogd moeten worden om min of meer dezelfde hoeveelheid bieten te kunnen verwerken. days Campaign duration in BE, DE, AT & NL NL AT BE DE Gedurende de recente suikerhervorming gingen fabriekssluitingen min of meer hand in hand met het nieuwe aspect van de quotuminleveringen. Desalniettemin zijn de transportafstand tot de fabriek én de campagneduur fenomenen waarvan het belang gerefl ecteerd wordt in de bietenprijs en/of de supplementen, meer bepaald de transporttoelagen en de premies voor vroege en late leveringen. Met het zicht op steeds langere campagnes en relatief verre transportafstanden, zullen deze twee elementen hot items blijven op de agenda van de interprofessionele onderhandelingen. Transportafstand Alex Krick overliep tijdens zijn uiteenzetting de situatie in een aantal landen. Wanneer we kijken naar de gemiddelde transportafstand, zien we dat de situatie moeilijk is wegens een algemeen tekort (om niet te zeggen een totaal gebrek) aan gegevens. Ik zal me daarom beperken tot een beperkt aantal landen, waar het beeld min of meer duidelijk is. In België is de transportafstand gestegen met zo n 40%, van 31 km tot 45 km in Deze evolutie kan rechtstreeks gelinkt worden aan de fabriekssluitingen als gevolg van de suikerhervorming. In Tsjechië was de hervorming meer trapsgewijs. De impact van de hervorming bleef beperkt tot een stijging van de transportafstand met 2 tot 3 km. Dit is weinig in vergelijking met de stijging die in Tsjechië plaatsvond tussen 1998 en 2004: plus 12 km. Ook in Hongarije en Nederland zijn de transportafstanden gestegen. In Nederland bleef de toename in de afstand veld - fabriek beperkt tot een vijftal kilometer. In Hongarije daarentegen vond een drastische stijging plaats. Daar steeg de afstand tussen het veld en de fabriek met maar liefst 60 km, van 100 naar 160! In Hongarije sloten 4 van de 5 fabrieken en werd? van het quotum ingeleverd. In Oostenrijk en delen van Duitsland was de stijging van de transportafstand verwaarloosbaar. In Duitsland werden planters die nogal ver van de fabriek woonden aangemoedigd om hun quotum in te leveren door middel van fi nanciële compensaties. Dit zorgde ervoor dat de transportafstand bijna niet vergrootte, slechts met 2 km in Rijnland en bijna status-quo in het noorden en het zuiden van het land. In Frankrijk, Griekenland en het Verenigd Koninkrijk bleven de transportafstanden ook op hun oorspronkelijke peil. Ook hier gebeurde dit door doelgerichte quotuminlevering, met name door planters die te ver van de overgebleven fabrieken woonden. In Frankrijk bedraagt de gemiddelde transportafstand 30 tot 40 km, in Griekenland 45 km en in het Verenigd Koninkrijk ook 45 km. In Finland steeg de transportafstand met 33% (=27 km) door de sluiting van een fabriek in 2007, maar dit werd gedeeltelijk gecompenseerd in 2008 door het effect van quotuminlevering. In Denemarken was er een zelfde bijstelling na de oorspronkelijke stijging. Tot slot Roemenië. De gemiddelde afstand hier daalde sinds 2004 met meer dan 13 km. Toch is het moeilijk een duidelijke link te leggen met de hervorming. Roemenië trad slechts op 1 januari 2007 toe tot de EU, leverde zeer weinig quotum in en sloot geen enkele fabriek in het kader van het herstructureringsfonds. Misschien vond hier enkel een natuurlijke herstructurering plaats op landbouwniveau: de bietenteelt verhuisde dichter naar de fabriek? Campagneduur Langere campagnes zijn een belangrijk thema voor elke planter, want er is een impact op het inkomen van de planter. Soms is er verwarring omtrent de term campagneduur. Voor de planters is de campagne de tijdsperiode tussen het begin en het einde van de levering van de bieten aan de fabriek. Vanuit het oogpunt van de fabriek, die de bieten verwerkt, begint de campagne met het verwerken van de bieten en eindigt de campagne wanneer alle bieten verwerkt zijn. Deze 2 verschillende defi nities van campagne komen zelden overeen! De klassieke stijging in de campagneduur te wijten aan recente fabriekssluitingen is een fenomeen in verschillende landen. Maar in andere landen daalt de campagneduur dan weer omwille van de hervorming => inlevering van quotum! WERKTUIGENDAGEN / / / / /08 Gedurende de suikerherstructurering vervoegden een aantal landen (waaronder België, Denemarken, Duitsland, Oostenrijk,...) de 100-dagen club. Enkel het Verenigd Koninkrijk is tot op heden het enige permanente lid van dit clubje. De komende jaren zullen uitwijzen of er een stijging komt in het aantal permanente leden van de 100-dagen club. Hopelijk zal dit er toe leiden dat er oplossingen gevonden worden zowel op technisch vlak als op politiek niveau. Langere campagnes leiden tot meer competitiviteit wat betreft het productieniveau. Maar hiervoor moet een prijs betaald worden, en dit mag niet afgeschoven worden naar de planters, aldus Alex Krick. 29ste internationale WERKTUIGENDAGEN voor land- en tuinbouw Oudenaarde 26 &27 september 2009 Axelwalle 14, 9700 Oudenaarde > < Werktuigendagen vzw: Kortrijksesteenweg 1097 c, B 9051 Gent T F info@werktuigendagen.be De Bietplanter 09/

14 CONGRES CIBE Suiker en voeding: laatste ontwikkelingen Tijdens het CIBE congres in juni werd dieper ingegaan op de laatste ontwikkelingen in verband met suiker en voeding. Susanne Langguth van Südzucker besprak de belangrijkste elementen van dit thema. Misvattingen over de rol van suiker in voeding en het effect op de gezondheid leiden tot allerhande voorstellen met het doel het suikerverbruik te verminderen door middel van taksen en beperkingen om publiciteit te voeren voor suikerhoudende producten, aldus Langguth. Sucrose: verschillende functies Sucrose is de natuurlijke zoetmaker bij uitstek in het Europese voedingspatroon. Sucrose afkomstig van suikerbieten of suikerriet is een natuurlijk product, dat niet verschilt qua voedingseigenschappen ten opzichte van de suiker in fruit en groenten. Sucrose wordt gebruikt om te koken en te bakken, niet alleen omwille van de smaak maar ook omwille van de uitgebreide functionaliteiten. Sucrose geeft textuur, structuur en consistentie aan voeding en heeft ook bewarende en smaakgevende eigenschappen. Ofschoon er verschillende alternatieven op de markt zijn (sucrose-vervangers) blijft sucrose het toch erg goed doen op de markt. Voedingsadvies koolhydraten De meerderheid van de dagelijkse energie-inname moet komen van koolhydraten (50 tot 75% energie). Koolhydraten, inclusief suiker, zijn zeer belangrijk voor het functioneren van het lichaam. De hersenen hebben tot 140 gram glucose per dag nodig voor een volwassen lichaam en dit kan overeenkomen met ongeveer 50% van de opname van koolhydraten. Verschillende studies hebben aangetoond dat de consumptie van een koolhydraatrijk eetmaal of een suikerrijke drank gerelateerd is aan een verbeterde mentale effi ciëntie, inclusief een beter geheugen, reactietijden en concentratievermogen. Suiker en gezondheid De relatie tussen suikerconsumptie en gezondheid was en is nog steeds voorwerp van verschillende studies. De bestaande wetenschappelijke literatuur is in de loop der jaren herbekeken door verschillende expertisecomités over de hele wereld. Deze expertisecomités hebben herhaaldelijk geconcludeerd dat suikerconsumptie geen oorzakelijk verband heeft met chronische ziekten. Niettemin blijven er veel misvattingen bestaan omtrent suiker en gezondheid, ook al zijn ze ongegrond. Suiker en gewicht Verschillende onderzoeken hebben het verband tussen suikerconsumptie en lichaamsgewicht onderzocht. De voornaamste observatie van deze studies die de Body Mass Index (BMI) en de koolhydraat- en suikerinname onderzochten zien een omgekeerd verband. De negatieve correlatie tussen de totale suikerinname en de BMI geldt zowel voor kinderen als volwassenen, in alle leeftijdsgroepen en hangt niet af van de vorm waaronder de suiker geconsumeerd wordt. Suikerhoudende dranken Er is een stijgende bezorgdheid omtrent een mogelijke relatie tussen het verbruik van grote hoeveelheden suikerhoudende dranken en obesitas, meer bepaald bij kinderen. De onderliggende hypothese is dat suikercalorieën in vloeistoffen weinig vullend werken en daardoor tot overconsumptie kunnen leiden. Er zijn een aantal onderzoeken hieromtrent gevoerd met tegenstrijdige resultaten. De data zijn niet consistent genoeg om te kunnen besluiten dat het consumeren van suikerhoudende dranken leidt tot een hoger BMI. Tanden en suiker Onderzoek heeft aangetoond dat suiker niet de enige oorzaak is van tandproblemen en tandbederf. Ook koolhydraten in honing, fruit, brood, aardappelen en pasta kunnen zorgen voor tandbederf. Maar, tandbederf kan voorkomen worden door goed poetsen en reinigen van de tanden. Beleid suiker Het beleid in de EU omtrent voeding is er op gericht om obesitas zoveel mogelijk te voorkomen. Dit wil men bereiken door de hoeveelheid zout, verzadigd vet, suiker en de energie-hoeveelheid in de voeding te beperken. Het succes hiervan hangt natuurlijk af van de consument zelf, of hij deze gezonde producten aanneemt. Het beleid is er dus op gericht om suiker te vervangen door andere stoffen. Zo vervangt men de suiker in frisdranken door suikervervangende producten. We moeten hier wel opmerken dat deze vervangers ook minder goede eigenschappen vertonen. Zo kunnen bepaalde suikervervangers effecten op de maag hebben bij grote consumptie. Voeding wordt steeds vaker geherformuleerd om alzo suiker te vervangen, maar dit is niet altijd even goed. Gevolgen van gebruik suikervervangers De voedingsimplicaties van geherformuleerde producten zijn onderzocht in een recente studie, met twee testgroepen. Eén testgroep at tijdens de studie producten met suiker- en vetvervangende substanties. De andere testgroep at de normale versie van deze producten. Wat bleek achteraf? De testpersonen die tijdens het onderzoek producten aten met vet- en suikervervangers compenseerden deze lagere inname van suiker door extra inname van vet. En de lagere inname van vet werd gecompenseerd door een extra inname van koolhydraten. Dus was er op het einde van de rit geen verschil met de andere testgroep. De hypothese dat de consumptie van allerhande suikervervangers en vetvervangers leidt tot een lagere inname van energie of een gewichtsafname wordt niet ondersteund door dit onderzoek. Consumenten compenseren wat ze aan de éne kant minder innemen door aan de andere kant meer op te nemen van andere stoffen. Studiedag Top Tex bij firma Pype De Europese Commissie voert een beleid dat consumptie van suiker afraadt. De voedingsindustrie speelt daarop in met allerhande reclame omtrent 0% suiker,... De wetenschappelijke data ondersteunen echter, zoals hierboven gesteld, dit antisuikerbeleid niet. De suikersector zou daarom tegen dit Europese beleid moeten ingaan, besluit Susanne Langguth van de groep Südzucker. Midden juni organiseerde de fi rma Pype een technische studiedag omtrent het afdekken van bietenhopen met de afdekzeilen Top Tex. Hieronder geven we u kort een technische fi che van de Top Tex afdekzeilen. TOP TEX (luchtdoorlatend zeil van niet-geweven polypropyleen) beperken van vorstschade minder grondtarra en geringer suikerverlies Aanleg van de bietenhoop. De bietenhoop aanleggen in dakvorm. Wanneer TOP TEX aanbrengen? Onmiddellijk na het rooien, zodat het niet kan regenen in de hoop. Hoe TOP TEX aanbrengen? Het zeil van 9,80 m x 16 m met 2 personen openplooien op de hoop. Afdekcapaciteit per zeil +/- 80 ton. De zeilen 20 cm overlappen met de windrichting. De zeilen licht vastleggen aan de grond. De overlappingen verbinden met enkele plastiekbinders. Per zeil 1 koord over de hoop spannen en vastleggen met aardezakjes. Afnemen van TOP TEX zeilen. Zeilen op het land trekken naast de hoop en laten liggen. Zeilen later opplooien bij droog weer. Bewaren van TOP TEX zeilen. De opgeplooide zeilen op paletten leggen en onder afdak plaatsen. De uitgedroogde zeilen opbergen, klaar voor gebruik de volgende jaren /2009 De Bietplanter

15 PROEFVELDEN PHILIP-SEEDS Philip-Seeds biedt tal van nieuwe rassen aan Traditiegetrouw nodigde de firma Philip-Seeds op 4 juni de mensen van de voorlichting en de landbouwpers uit op een bezoek aan de demovelden wintergranen en groenbemesters. Joris Vanmeirhaeghe, Sales Manager van de firma, die de proefveldbezoeken voorstelde, besprak zowel de nieuwigheden als de vaste waarden in wintertarwe, wintergerst en triticale. Vorig najaar werd de tarwe gezaaid in gunstige omstandigheden. Door de lange en harde winter trad een sanering van de sporen in zodat de ziektebehandelingen, voornamelijk tegen gele roest, witziekte, septoria en bruine roest, terug aan een normaal ritme kunnen gebeuren. Gemiddeld zijn twee behandelingen vereist. Anderzijds commercialiseren de kweekbedrijven steeds meer rassen die resistent zijn tegen aarfusarium. Met degelijk gecertificeerd zaaigraan kan men fusarium immers goed onder controle houden. Wintertarwe Naast de gekende rassen Tapidor, Toisondor, Pepidor, Adequat en Rustic, stelde Vanmeirhaeghe in het bijzonder de nieuwigheden Carenius, Mercato, Goncourt, Solehio, Profi lus,... in de kijker. Tapidor gaat wel stilaan naar het einde van zijn carrière toe, maar heeft een vast cliënteel. Het ras heeft als sterke punten opbrengst, vroegrijpheid, HL-gewicht en vruchtbaarheid van de aren. Met zijn hoog opbrengstpotentieel, goede uitstoeling en goede legervastheid, blijft Toisondor goed scoren. Ingeval van gele roest, is een vroege behandeling aangewezen, gevolgd door een aarbehandeling. Pepidor is een ras dat Philip-Seeds al een paar jaar op de markt brengt. Deze B2-tarwe met goede bakwaarde is sedert 2006 ingeschreven op de Franse rassenlijst. De 4 belangrijkste tarwes voor uitzaai 2009 zijn: Rustic, Carenius, Mercato en Adequat. Rustic is een B1-tarwe, met als sterke punten de ziekteresistentie, het hectolitergewicht en de kwaliteit. Eén ziektebehandeling kan volstaan, maar bij vroege septoria-druk is het aangewezen om tweemaal te behandelen. Het ras is bijzonder geschikt voor tarwe na maïs. Carenius is de topper bij Philip-Seeds. Het is een B-kwaliteit met een zeer hoog opbrengstpotentieel zowel in graan als stro. De ziekteresistentie is bijzonder goed, zowel voor roesten als voetziekte en aarfusarium. Mercato is een vroege bebaarde tarwe (B-kwaliteit). In streken waar veel bosduiven zijn is dit een interessant voordeel gezien de duiven hier minder schade aanrichten. De legervastheid en ziekteresistentie zijn zeer goed. De variëteit is ook goed geschikt voor lichte gronden. Adequat is dan weer een ras voor de betere gronden. Het is een goed compromis tussen opbrengst en kwaliteit (BPS). Bovendien is de stro-opbrengst goed. Onder de nieuwigheden, is er vooreerst het ras Goncourt. Het munt uit door zijn vroegrijpheid, zijn hoog eitwitgehalte en de vruchtbaarheid van zijn aren. Het is een B1-tarwe, met een gemiddelde ziekteresistentie, vandaar dat twee behandelingen nodig zijn. Goncourt, dat op de Franse rassenlijst werd opgenomen in 2008, zal dit jaar op kleinere schaal geïntroduceerd worden. In feite, is het een vebeterde Tapidor, die laat kan gezaaid worden. Een andere nieuwigheid is het ras Solehio, dat is ingeschreven op de Franse rassenlijst Het is eveneens een B1-tarwe, met als sterke punten, zijn stressresistentie, zijn hoog eiwitgehalte en HL-gewicht. Het wordt bij voorkeur tweemaal behandeld. Nog een nieuwkomer is Profi lus, ingeschreven op de Duitse rassenlijst Het ras munt uit door bloemkwaliteit, eiwitgehalte en HL-gewicht. Het is ook legervast, vorstresistent, alsmede ziekteresistent. Profi lus is geschikt voor tarwe na tarwe en tarwe na maïs. Een ander nieuw ras is Feria, dat op beperkte schaal zal worden gecommercialiseerd in Sterke punten zijn, zijn droogteresistentie, vroegrijpheid en HL-gewicht. Het ras is geschikt voor droogtegevoelige bodems, dus voor eerder lichtere gronden. Vermelden wij ook nog het nieuwe ras Albiano, met als voornaamste kenmerken de witte korrel, de goede roestresistentie en de vroegrijpheid. Het is een B1-tarwe, met uitstekende bakkwaliteit. Wintergerst Naast de gevestigde waarden Colibri, Cervin en Shangrila, zitten er verschillende nieuwkomers in de pipeline, zoals Bivouac, Robinson en Capable. Colibri dat in 2003 op de Franse rassenlijst werd opgenomen, is een zeer productieve, vroegrijpe wintergerst, met met een hoog hectolitergewicht en een goede ziekteresistentie, kortom een zeer stabiel ras dat nog steeds stand houdt. Cervin, dat in 2005 werd opgenomen op de Franse rassenlijst, is eveneens een zeer productieve, vroegrijpe wintergerst, met een gunstige ziektetolerantie, een hoge kouderesistentie en een goede legervastheid. Het ras Shangrila, opgenomen op de Franse rassenlijst in 2005, combineert een vroege rijpheid met een hoge robuustheid. Het heeft een goede calibrage, een hoog hectolitergewicht en een optimale legervastheid. Bivouac, een vroeg en legervast ras, heeft geen zwakke punten, en wordt een groot ras op termijn. Robinson, eveneens vroeg en legervast, is een potentieel erg belovend ras voor ons land. Een sterk punt is de zeer goede resistentie tegen dwergroest. Capable legt ook de nadruk op vroegrijpheid en productiviteit, met een goede legervastheid. Joris Vanmeirhaeghe, sales manager, stelt de nieuwigheden voor. Triticale In Triticale blijft Agrano het belangrijkste ras, sinds jaren al. Agrano is een stevig gewas met een hoge opbrengst en een uitstekende resistentie tegen witziekte en gele roest. Het hoort thuis bij de veebedrijven. Daarnaast zijn er de rassen Fleurus en Ragtac. Fleurus heeft een hoog opbrengstpotentieel met een hoog eiwitgehalte. Opgenomen op de Franse rassenlijst in 2007, heeft het ras Ragtac een zeer goede kouderesistentie en legervastheid en is ook resistent tegen voetziekten. Het is geschikt als tweede graangewas. Borodine is een veelbelovende nieuwkomer, stelt Joris Vanmeirhaeghe. Het is een ziekteresistent en vroeg ras, met een zeer goede legervastheid. Limagrain neemt Clovis Matton over De zaaizaadbedrijven Limagrain België en Clovis Matton hebben op 22 juli de overdracht bekend gemaakt van Clovis Matton en haar deelnemingen aan Groupe Limagrain (Limagrain Verneuil Holding). De transactie biedt voor de klanten van Clovis Matton in de toekomst extra toegang tot de brede rassengenetica van Limagrain in de diverse landbouwgewassen. Tegelijkertijd kunnen de klanten van Limagrain België dan beschikken over maïsrassen en profi teren van Clovis Mattons eigen granenkweekprogramma. Zowel gedelegeerd bestuurder Pierre Matton (Clovis Matton) als algemeen directeur Huub Beelen (LimagrainBenelux) zijn ervan overtuigd dat door deze transactie beide klantengroepen met een nog uitgekiender en completer assortiment aan producten kunnen worden bediend. In de komende maanden zal nader bekeken worden op welke wijze de twee zaadbedrijven met hun specifi eke producten rassenportfolio s straks in de Belgische markt gaan opereren opdat effi ciencyen synergievoordelen optimaal worden benut. Voor nadere inlichtingen kunt u zich wenden tot de heer Huub Beelen, algemeen directeur Limagrain Benelux ( ), of de heer Pierre Matton, gedelegeerd bestuurder Clovis Matton( ). Meer info Limagrain en Clovis Matton Groupe Limagrain is een internationaal toonaangevend plantenveredelings- en zaaizaadbedrijf en Europa s grootste speler in landbouwzaaizaden. De kernactiviteiten richten zich op maïs, granen en oliehoudende gewassen die onder de gerenommeerde merknamen LG, Advanta en Nickerson in circa vijftig landen worden verkocht. De Belgische vestiging in Tienen maakt deel uit van de Benelux-organisatie met hoofdkantoor in Rilland (NL) en nevenvestiging in Lelystad (NL). Clovis Matton is één van de grootste zaaizaadbedrijven van België en is reeds meer dan 40 jaar actief in de granenveredeling met eigen research, productie en een sterke marktpositie. Naast het eigen veredelingswerk treedt Clovis Matton op als mandataris voor tal van rassen van verschillende landbouwgewassen. In Avelgem-Kerkhove nabij Kortrijk bevindt zich de hoofdzetel en vanuit het nabijgelegen Tiegem wordt het kweekwerk gecoördineerd. De Bietplanter 09/

16 WERELDMARKT SUIKER Suikerprijs op hoogste niveau in drie decennia Als reactie op een artikel met bovenstaande titel in het Belang van Limburg, dat stelde dat als gevolg van het tekort aan suiker de Belgische boeren een goede prijs gaan krijgen voor hun suikerbieten, stuurde het Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense vzw volgend schrijven naar o.a. deze en een aantal andere kranten. De suikerprijs was tijdens de afgelopen periode een hot item in de pers. De analyse van de productie- en consumptieverwachtingen en van de recente prijsevolutie leidde spijtig genoeg tot enkele conclusies die de waarheid geweld aan doen. Eén ervan betreft de goede prijs die de Belgische boeren zouden ontvangen voor hun suikerbieten als gevolg van het tekort aan suiker. Een klein woordje uitleg is hier op zijn plaats. De Europese suikerbiet productie is strikt gereglementeerd en ook de prijs die aan de suikerbietplanter wordt betaald voor de geteelde suikerbieten is vastgelegd tot en met Deze prijs is, door de recente hervorming van het Europees suikerbeleid, met 40% gedaald tot 25,50 Euro per ton suikerbieten. Wetende dat de productiekost ruim 20 Euro per ton bedraagt, en hierin is het arbeidsinkomen op zich niet meegerekend, is het duidelijk dat, als er al van een goede prijs sprake zou zijn, deze ruim boven de 25,50 Euro zou moeten scoren. Naast de prijsvermindering werd tijdens de bovengenoemde hervorming beslist de Europese productie met 30% te verminderen. Europa evolueerde hierdoor van een zelfvoorzieningsgraad van ruim 120% naar 75%, wat inhoudt dat voortaan 1/4de van de Europese consumptie zal moeten ingevoerd worden. Ook hier heeft de sector vragen bij: zal de ingevoerde suiker aan dezelfde sociale en milieunormen voldoen als deze waaraan de Europese productie moet beantwoorden? Maar dit is voer voor een andere discussie! Wat de gevreesde prijsverhoging voor de consumenten betreft komt het erop aan waakzaam te zijn dat de momentele hype rond de suikerproblematiek door de voedingsindustrie niet aangegrepen en misbruikt wordt door de prijs van de voedingsproducten die suiker bevatten te verhogen. Voorbeelden uit het verleden zijn legio: denk maar aan de prijs van het pakje friet of de broodprijs die stijgt als de prijs voor de basisgrondstof duurder wordt, maar nog nooit is gedaald getuige de prijs voor de baktarwe die vandaag meer dan gehalveerd is op één jaar tijd. Besluit: de Belgische en Europese suikerbietplanters produceren vandaag minder én aan een lagere prijs dan voorheen. Het herstel van de wereldmarktprijs voor suiker kan pas dan effect hebben als de Europese suikerfabrikanten hun suiker op de Europese markt kunnen verkopen aan een prijs die hoger is dan het equivalent van 25,50 Euro per ton suikerbieten en op voorwaarde dat zij bereid zijn een eerlijk deel van deze meerprijs te delen met de suikerbietplanter. Dan kan er eventueel sprake zijn van een goede prijs. PROEFVELDEN SYNGENTA Syngenta stelt nieuw tarwefungicide voor In juni, tijdens de traditionele proefveldbezoeken, nodigde Syngenta de pers uit op een proefveldplatform in Bassilly, in Henegouwen. Op dit platform, werden diverse thema s aangesneden over 2 rassen met verschillende gevoeligheid, teneinde de kennis en de aanbevelingen te verfijnen voor de praktijk. Ziektedruk in tarwe in 2009 In de lente werd vanaf midden april gele roest vastgesteld bij bepaalde rassen. Behalve de aantastingen die vanaf het eind van de winter voorkwamen op vroeg gezaaide velden, was septoria minder aanwezig in de maand mei, tenminste zo leek het erop. Dit ontwikkelde zich later in mei en begin juni met het verschijnen van symptomen op de laatste bladeren. De bloei van de tarwe vond plaats tijdens de eerste veertien dagen van juni, toen de omstandigheden eerder ongunstig waren voor fusarium en de ontwikkeling van mycotoxines. Bruine roest kwam eind juni. Alle elementen in acht genomen, wordt de schade ingevolge ziekten dit jaar op zo een 2 ton/ha geschat. In deze context stelde Syngenta haar nieuw fungicide in tarwe voor dat zal worden gelanceerd in 2010: Cherokee. Cherokee is een nieuw fungicide dat niet minder dan 3 actieve stoffen aan hoge dosissen bevat: chlorothalonil (Bravo), cyproconazol en propiconazol. Geen enkele actieve stof alleen, hoe nieuw ook, bestrijdt de verschillende ziekten zo totaal, en enkel mengsels laten op dit ogenblik een degelijke bestrijding toe, zegt Guillaume Colmant, Product Manager bij Syngenta Crop Protection. In deze optiek, beschermt chlorothalonil preventief alle septoriastammen, zelfs resistente. Cyproconazol stopt snel septoria, gele en bruine roest. Propiconazol biedt een langdurige werking tegen deze ziekten. Syngenta beveelt aan Cherokee bij de eerste behandeling te gebruiken. Op het vlak van visuele doeltreffendheid op ziekten en opbrengst is Cherokee van hetzelfde niveau als de beste referenties die op de markt aanwezig zijn. Guillaume Colmant: Gezien zijn gunstige verhouding prijs/performanties, zal het product ook een referentie worden in termen van fi nanciële opbrengst. Tot slot wijst Syngenta op het voordeel over een compleet product te beschikken, gebruiksklaar, in de nieuwe verpakking S- Pac die makkelijker en sneller te hanteren is. Syngenta stelde daarnaast Olympus voor, een fungicide met breed werkingsspectrum op basis van azoxystrobine en van chlorothalonil. Syngenta positioneert Olympus als de handelspartner van de Tarweproef, 28/06/2009, onbehandeld veld vergeleken met Cherokee gevolgd door Olympus + triazole. triazolen voor de bescherming van het laatste blad en van de aar, zowel in tarwe als in gerst. «In tarwe zijn de triazolen opnieuw de hoeksteen geworden voor de behandeling van het laatste blad-aar, en Olympus verleent net de nodige strobilurine en chlorothalonil om het spectrum te vervolledigen en de werkingsduur te versterken» aldus Bruno Deprez, Brand manager. In wintergerst beveelt Syngenta Olympus aan in mengsel met Stereo. Behalve deze producten, was één van de voornaamste thema s die op het platform werden aangesneden, de positionering van de behandelingen. Wanneer beginnen met de fungicidenbehandelingen, hoeveel tijd in acht nemen tussen de behandelingen? Op basis van de visuele waarneming en van de eerste resultaten, wordt bevestigd dat het aangewezen is vroeg te behandelen, naar het 2-knoopstadium van de teelt toe, en niet langer dan 4 weken te laten tussen de 2 belangrijkste behandelingen. Kortom, de schadedrempel van de ziekten was hoog in 2009 en een goede fungicidenbescherming was bijgevolg een rendabele investering, niettegenstaande de economische context. Behalve de productkeuze, waren de positionering van de behandelingen en de tijd tussen de behandelingen elementen die het verschil konden maken /2009 De Bietplanter