Adviesrapport. Werkgroep Sporten met een beperking

Transcriptie

1 Adviesrapport Werkgroep Sporten met een beperking Door: Jasper Nijdeken Datum: April 2011

2 Inhoudsopgave 1. INLEIDING 2 2. PLAN VAN AANPAK PROJECTCONTRACT OPZET ONDERZOEK VERSCHILLENDE DOCUMENTEN ADVIESRAPPORT OPZET ADVIESRAPPORT 5 3. THEORETISCH KADER DE DOELGROEP SPORTEN MET EEN BEPERKING ORGANISATORISCH INTEGRATIE 8 4. HUIDIGE SITUATIE, SPORTINFRASTRUCTUUR 9 5. INTERNE ANALYSE WERKGROEP (STERKE ZWAKKE PUNTEN), SPORTEN MET BEPERKING (STERKE ZWAKKE PUNTEN) EXTERNE ANALYSE KANSEN BEDREIGINGEN SWOT- ANALYSE STERKTEN EN ZWAKTEN KANSEN EN BEDREIGINGEN CONFRONTATIE MATRIX STRATEGISCHE OPTIES ONDERWERPEN ADVIES ADVIEZEN ADVIEZEN BIJLAGE(S) INVENTARISATIE DOELGROEP SPORT- EN BEWEEGAANBOD ANALYSE SPORT- EN BEWEEGAANBOD INFRASTRUCTUUR SPORTEN MET EEN BEPERKING APELDOORN INTERNE ANALYSE EXTERNE ANALYSE 35 1

3 Adviesrapport Werkgroep Sporten met een beperking Apeldoorn Jasper Nijdeken Afstudeeropdracht S&B sportmanagement (4 e jaar) Opdracht: Opdrachtgever: Adviesrapport Werkgroep Sporten met een beperking Apeldoorn Datum:

4 1. Inleiding In dit adviesrapport zijn een aantal adviezen uitgewerkt voor de Werkgroep Sporten met een beperking Apeldoorn. Deze werkgroep bestaat uit een aantal organisaties uit Apeldoorn die betrekking hebben tot sporten voor mensen met een te weten: Verenigingsburo Apeldoorn ACCRESS Sportraad Apeldoorn MEEVeluwe Stichting de Klup Fitklik ViaReva Gelderse Sport Federatie Stichting Deventer Sportploeg Sportbedrijf Deventer Al deze organisaties zetten zich in op het gebied van sporten met een beperking. Dit adviesrapport zal deze werkgroep van advies voorzien om de huidige situatie op het gebied van sporten met een beperking te verbeteren. Dit advies is tot stand gekomen na een aantal onderzoeken. Zo is er een inventarisatie van de doelgroep gemaakt. Hierin worden de specifieke kenmerken van de doelgroep beschreven. Verder is het sport- en beweegaanbod voor de doelgroep in kaart gebracht. Daarnaast zijn ook alle organisaties die betrekking hebben tot sporten met een beperking in kaart gebracht (de sportinfrastructuur). Vervolgens is er in een interne en externe analyse onderzocht waar de sterke punten, zwakke punten, kansen en bedreigingen lagen voor zowel de werkgroep als het sporten met een beperking. Met al deze informatie (te vinden in dit rapport en de bijlagen) zijn in dit rapport een aantal adviezen uitgeschreven waarmee de werkgroep op de korte en lange termijn aan de slag kan gaan. 3

5 2. Plan van aanpak Dit adviesrapport is samengesteld onder de voorwaarden en doelstellingen die in het projectcontract vermeld staan. In het projectcontract zijn een aantal doelstellingen opgenomen met betrekking tot de werkgroep sporten met een beperking en ook met betrekking tot het project. 2.1 Projectcontract Algemene doelstellingen werkgroep De algemene doelstellingen die de werkgroep voor ogen heeft bij het starten van dit project zijn: Samenwerking verbeteren o De samenwerking inzichtelijk maken De doelgroep motiveren o Het aanbod op peil houden/brengen Aanhaken bij andere (regionale) initiatieven o Het project naar een regionaal (stedendriehoek) niveau tillen De doelstellingen van de werkgroep zijn tijdens het onderzoek en het schrijven van het adviesrapport nadrukkelijk meegenomen bij de adviezen Doelstelling project De specifieke doelstelling van het project is om advies te geven op het gebied van sporten met een beperking in de gemeente Apeldoorn. Dit advies zal informatie bieden over de volgende punten: Advies geven over verbetering van de sportinfrastructuur met betrekking tot sporten met een beperking. Inzicht verkrijgen in de aard en omvang van de doelgroep. Inzicht verkrijgen in het bestaande sport- en beweegaanbod en inzicht verkrijgen in de aard en omvang van de sportaanbieders. Onderzoek naar de haalbaarheid en de voorwaarden van een centraal punt en de samenwerking op het gebied van sporten met een beperking. Beperkt inzicht verkrijgen in de wensen en behoeften van de doelgroepen. De doelstellingen van het project zijn d.m.v. bijbehorende onderzoeken gehaald en in dit adviesrapport en in de bijlagen uitgewerkt Effecten (outcome) project Verbetering van de sportinfrastructuur in de vorm van samenwerking tussen de organisaties op het gebied van herkenning, instroom, begeleiding, uit/doorstroom en nazorg voor sporters met een beperking. Evenals een hogere sportparticipatie van mensen met een beperking (bij verenigingen). 4

6 2.2 Opzet onderzoek Voor het onderzoek waren er een aantal vragen waar antwoord op gezocht moest worden. Hoe ziet de doelgroep eruit en welke kenmerken heeft deze doelgroep? Hoe groot is het aanbod in Apeldoorn, en welke kenmerken heeft dit aanbod? Hoe ziet de sportinfrastructuur in Apeldoorn er uit, en welke kenmerken heeft deze structuur? Wat zijn de sterke en zwakke punten van sporten met een beperking en de werkgroep? Wat zijn kansen en bedreigingen voor sporten met een beperking en de werkgroep? De doelgroep is in kaart gebracht in een inventarisatie van de doelgroep. Het aanbod is geanalyseerd en in kaart gebracht. De sportstructuur is in een analyse van de sportinfrastructuur in kaart gebracht, de organisaties zijn per sector ingedeeld. De sterke en zwakke punten zijn middels een interne analyse geformuleerd en kansen en bedreigingen zijn als resultaat van een externe analyse geformuleerd. 2.3 Verschillende documenten adviesrapport De documenten met de achtergrondinformatie voor dit rapport en tevens de verschillende rapporten van de analyses en inventarisaties: Inventarisatie doelgroep (Bijlage 1.) Sport en beweegaanbod (Bijlage 2.) Analyse sport- en beweegaanbod (Bijlage 3.) Analyse sportinfrastructuur (Bijlage 4.) Interne analyse (Bijlage 5.) Externe analyse (Bijlage 6.) 2.4 Opzet adviesrapport Dit adviesrapport, bestaat naast de inleiding en het plan van aanpak ten eerste uit het theoretische kader. Hierin wordt zowel de doelgroep, als het aangepaste sporten zelf en de organisatorische integratie van aangepast sporten toegelicht. Vervolgens wordt de huidige situatie met betrekking tot de sportinfrastructuur in Apeldoorn op het gebied van sporten met een beperking kort besproken. Dan worden de interne- en externe analyse behandeld waarin input wordt gegenereerd voor de daaropvolgende SWOT- analyse waarin strategische opties worden geformuleerd. Deze strategische opties worden vervolgens in de conclusies en adviezen aan het eind van dit rapport uiteengezet. In de bijlagen zijn alle werkdocumenten van het project te vinden. 5

7 3. Theoretisch kader Achtergrond informatie over de onderwerpen in dit adviesrapport. 3.1 De doelgroep De doelgroep, mensen met een beperking, is heel divers. Er bestaan verschillende beperkingen die weer verschillende gradaties kennen. Schematische weergave beperkingen Beperking Lichamelijke beperking Verstandelijke beperking Motorische beperking Organische beperking Zintuiglijke beperking Visueel Auditief Bron: Rapport (on)beperkt sportief (2008) Lichamelijke beperkingen Volgens de schatting van het Sociaal Cultureel Planbureau zijn alle aantallen bij elkaar opgeteld ongeveer 3,5 miljoen zelfstandig wonende mensen met lichte, matige of ernstige lichamelijke beperkingen. In Apeldoorn wonen er volgens een schatting van MEEVeluwe ongeveer 34 duizend mensen met een lichamelijke beperking. Verstandelijke beperking Het aantal verstandelijke beperkten komt voor heel Nederland neer op mensen. Voor Apeldoorn komt dit aantal op zo n aldus een schatting van MEEVeluwe. De totale doelgroep in Apeldoorn kan dus worden vastgesteld op ongeveer 35 duizend mensen. 1 1 Voor meer informatie over de doelgroep: Bijlage 9.1 Inventarisatie Doelgroep 6

8 Sport- en beweegdeelname 2 Het percentage personen met een chronische beperking dat aan de Nationale Norm voor Gezond Bewegen (NNGB, minimaal 5 dagen in de week 30 minuten matig intensief bewegen) voldoet, is in de jaren 2000 tot 2009 geleidelijk gestegen van 44% tot 55%. Het percentage dat aan de Fitnorm (3 keer per week minstens 20 minuten zwaar intensief bewegen) voldoet, laat in de periode 2000 tot 2009 geen duidelijke trend in positieve of negatieve richting zien. De gemiddelde percentages schommelen over de jaren, met een minimum van 12% in 2008 en een maximum van 20% in In de periode is het percentage personen met een chronische beperking dat aan de Combinorm (zowel aan de NNGB als aan de fitnorm) voldoet, gestegen van 43% in 2001 tot 61% in De mate van inactiviteit van personen met een chronische beperking blijft vrijwel constant over de jaren en schommelt rond de 12%. Zie ook bijlage 1, inventarisatie doelgroep. 3.2 Sporten met een beperking Op grond van het al dan niet aanpassen van een of meerdere aspecten van een bepaalde sport komen we tot een indeling in drie soorten sport voor mensen met een beperking: Niet-aangepaste reguliere sportvormen: Sporten die, ondanks dat de sporters een beperking hebben, volgens de gangbare regels kunnen worden beoefend. Aangepaste reguliere sportvormen: Sporten die in principe identiek zijn aan de reguliere sport, maar op enkele gebieden zijn aangepast, zoals rolstoelbasketbal, rolstoelhockey, G- voetbal. Speciaal ontwikkelde sportvormen: Sporten die, weliswaar op basis van bestaande spelprincipes, speciaal zijn ontworpen voor een speciale groep sporters met een beperking, zoals quadrugby voor sporters met een hoge dwarslaesie en goalball en showdown voor blinde en slechtziende sporters. Aanbod Apeldoorn 3 In Apeldoorn bevinden zich 30 verschillende aanbieders van sporten voor mensen met een beperking. In onderstaande tabel staan alle aanwezige sporten met daarachter het aantal aanbieders van de sport. (Boog)schieten(1) Handbal (1) Sportinstuif (1) Atletiek (1) Hockey (1) Sportmix (1) Badminton (1) Judo (2) Sportvariant (1) Basketbal (1) Korfbal (1) Sportvariant junior (1) Biljart (1) Nordic Walking (1) Tafeltennis (1) Bowling (1) Paardrijden (2) Tennis (1) Club Extra (1) Rolstoelbasketbal (1) Voetbal (3) Dansen (1) Rolstoelhockey (1) Volleybal (1) Darts (1) Rolstoeltennis (1) Zitvolleybal (1) Fietscross (1) Scouting (1) Zwemmen (2) Gymnastiek (1) Showdown (1) Fitness (1) 2 Cijfers NISB: 3 Zie ook Bijlage 9.2 Sport- en beweegaanbod 7

9 Sporten waar geen aanbod in is maar welke wel een goede aanvulling zouden zijn, zijn: jeu de boules en zaalvoetbal. Overige kenmerken sport- beweegaanbod m.b.t de doelgroep Auditieve beperking (3) Alle leeftijden (31) Lichamelijke beperking (23) Jeugd (10) Verstandelijke beperking (15) Senioren (2) Visuele beperking (2) Zie ook bijlage 2 en 3, sport- en beweegbod, analyse sport- en beweegaanbod. En bijlage 5 interne analyse. 3.3 Organisatorisch integratie 4 Organisatorische integratie is het proces waarbij een reguliere sportvereniging sporters met een beperking binnen hun vereniging laten integreren. Dit kan op verschillende manieren zijn: Sporters met een beperking sporten mee met de reguliere lessen Er wordt een specifieke groep opgezet voor sporters met een beperking De doelstelling van organisatorische integratie is het vergroten van de sportmogelijkheden voor mensen met een beperking door: Gebruik te maken van de bestaande sportinfrastructuur, bijvoorbeeld de reguliere sportbonden, sportverenigingen, accommodaties en ondersteuners in de sport De sport voor mensen met een beperking in al haar facetten zowel organisatorisch als beleidsmatig bij de reguliere sportbond in te bedden. In al haar facetten betekent dat de sportbond de verantwoordelijkheid neemt voor alle doelgroepen die de betreffende tak van sport (breedtesport tot en met topsport) beoefenen. De inbedding bij de bond en haar geledingen kan desgewenst gefaseerd (per doelgroep en per organisatieonderdeel van de reguliere bond) verlopen. Binnen een vereniging hoeft het niet zo te zijn dat sporters met en zonder een beperking met elkaar moeten sporten, volledige integratie is niet de doelstelling van organisatorische integratie. Sporters binnen een vereniging kunnen hier zelf voor kiezen. Het landelijke project 'organisatorische integratie' heeft ervoor gezorgd dat het merendeel van de gehandicaptensporten onder de hoede is gebracht van de reguliere sportbonden. Een klein aantal sporten wordt vanuit Gehandicaptensport Nederland aangestuurd. Voor een overzicht van alle sportbonden waar gehandicaptensport is geïntegreerd, zie bijlage 1, inventarisatie doelgroep hoofdstuk Zie ook Bijlage 9.1 Inventarisatie doelgroep, hoofdstuk 6 8

10 4. Huidige situatie, sportinfrastructuur De sportinfrastructuur met betrekking tot mensen met een beperking in Apeldoorn is een divers netwerk van allerlei organisaties die binnen één van de vijf onderstaande categorieën vallen: 1. Zorg 2. Onderwijs 3. Overheden 4. Ondersteunend 5. Sport- (en beweeg)aanbod In elk van deze categorieën zijn veel verschillende organisaties uit Apeldoorn in te delen. 5 De zorg is een vanzelfsprekende categorie als het om mensen met een beperking gaat. Ook het (speciale) onderwijs in Apeldoorn is een belangrijke categorie. Daarnaast heeft de overheid in de vorm van de gemeente Apeldoorn ook een belangrijke plaats in het sportnetwerk voor mensen met een beperking in Apeldoorn. Verder zijn er een aantal ondersteunende organisaties in Apeldoorn die onder de categorie ondersteunend vallen. Als laatste zijn er natuurlijk de sportvoorzieningen bij de sportorganisaties die een belangrijk onderdeel vormen van het totale plaatje. In onderstaand figuur is een sportinfrastructuur weergegeven voor mensen met een beperking waarin deze vijf categorieën naar voren komen. Deze categorieën worden in dit plaatje verbonden door één punt. In dit figuur is dat een Sportservice punt. Dit figuur komt uit een visiestuk van de NOC*NSF. Vanuit eigen ervaringen heeft de NOC*NSF veel succeservaringen (in bepaalde regio s) met een sportservicepunt als centraal punt voor onder andere sporten met een beperking. Zij zien een soort organisatie zoals geschetst in onderstaand figuur als een ideale situatie voor de doelgroep. 6 5 Zie ook Bijlage 9.4 Infrastructuur sporten met een beperking 6 Zie ook 9

11 5. Interne analyse In de interne analyse is in twee delen uitgevoerd. Één deel over de werkgroep en één deel over sporten met een beperking. De werkgroep is aan de hand van het 7S- Model van McKinsey geanalyseerd. Bij sporten met een beperking is gekeken naar belangrijke kenmerken van sporten met een beperking en ontwikkelingen met betrekking tot sporten met een beperking. 5.1 Werkgroep (sterke zwakke punten), Uit de analyse met het 7S-Model van McKinsey komt vooral dat de werkgroep een uitstekend netwerk heeft en informatie/middelen in de huidige sportinfrastructuur goed weet te vinden. Ook bezit de werkgroep veel kennis en deskundigheid en is ze gemotiveerd om de situatie voor de doelgroep te verbeteren. Daarentegen heeft de werkgroep nog geen achterliggend plan van waaruit gewerkt wordt. 5.2 Sporten met beperking (sterke zwakke punten) Belangrijke punten met betrekking tot sporten met een beperking zijn het goed regelen van vervoer, betaalbaarheid, voldoende variatie in het aanbod, kwaliteit en kwantiteit bij kader en begeleiding. Het belang van sporten met een beperking is groot aangezien de sportdeelname nog achterligt ten opzichte van mensen zonder beperking. Ook zijn er veel drempels om te gaan sporten (vervoer, betaalbaarheid, etc.) en is de doelgroep niet altijd op de hoogte van het aanbod en de locatie van bepaalde informatie. In Apeldoorn zijn er meer dan dertig aanbieders op het gebied van sporten met een beperking. Het is niet duidelijk of dit aan de wensen en behoeften van de doelgroep voldoet. Ontwikkelingen bij het sporten met een beperking zijn bijvoorbeeld het ontwikkelen van cursussen en trainingen voor kader door Gehandicaptensport Nederland, de organisatorische integratie bij veel grote sportbonden en het bestaan van de werkgroep sporten met een beperking in Apeldoorn. Sterkten S1 De werkgroep heeft een goed netwerk. En weet waar het moet zijn voor bepaalde informatie/middelen. S2 De werkgroep bezit veel kennis en deskundigheid en is betrokken en gemotiveerd. S3 Veel aanbieders van aangepaste sporten in Apeldoorn (>30). Z1 Z2 Z3 Zwakten Er is geen centraal punt/loket voor sport. De informatie is onbekend bij de doelgroep. Er is geen/weinig inzicht in de wensen en behoeften van de doelgroep. Ook geen/weinig inzicht in de drempels (vervoer, betaalbaarheid, etc.) De werkgroep heeft geen duidelijk plan. (Geen achterliggende missie, visie, doelstellingen, actie- en speerpunten) 10

12 6. Externe analyse De externe analyse bekijkt aan de hand van onderstaande factoren ontwikkelingen op het gebied van sporten met een beperking. Demografische factoren Economische factoren Sociaal-culturele factoren Politiek-juridische factoren Vanuit deze ontwikkelingen worden kansen en bedreigingen gesignaleerd. 6.1 Kansen bedreigingen In onderstaande tabel zijn de belangrijkste kansen en ontwikkelingen met betrekking tot sporten met een beperking opgesomd. Kansen K1 Ontwikkeling sportservice centrum/loket K2 Regionalisering (regionale samenwerking en beleidsontwikkeling tussen gemeenten K3 Bestuurdersacademie Apeldoorn 7 Bedreigingen B1 Sportdeelname bij mensen met een beperking ligt ver achter ten opzichte van mensen zonder een beperking B2 Bezuinigingen in de gemeente Apeldoorn (op sport) B3 De doelgroep komt niet op voor haar belangen Standpunt gemeente Apeldoorn Belangrijk bij deze kansen en bedreigingen is het standpunt van de gemeente Apeldoorn met betrekking tot Sporten met een beperking. De gemeente wil af van het doelgroepenbeleid. De gemeente wil geen onderscheid maken tussen de inwoners van Apeldoorn. De gemeente vindt dat iedere inwoner voor zichzelf verantwoordelijk is. De gemeente wil wel ondersteuning bieden in de vorm van ontwikkelen van accommodaties voor alle inwoners. Ook heeft de gemeente subsidie verstrekt aan het opzetten van een G- tak bij de hockeyvereniging Achilles, en verleent het haar medewerking aan de Olympische Spelen voor mensen die een hart en/of longtransplantatie hebben gehad, in 2012 in Apeldoorn. De gemeente Apeldoorn vindt dat mensen met een beperking terecht moeten kunnen bij de bestaande organisaties als het Verenigingsburo, de sportraad en Accres. Ondersteuning richting verenigingen en aanbod moet ook vanuit deze bestaande organisaties geïnitieerd worden. Zie ook bijlage 6, externe analyse. 7 De bestuurdersacademie is een initiatief van Sportraad Apeldoorn en het Verenigingsburo voor alle leden van verenigingen en stichtingen die zich willen oriënteren op bestuurs- en vrijwilligersfuncties, maar ook voor vrijwilligers die al actief zijn en zich meer willen bekwamen in hun functie. 11

13 7. SWOT- Analyse In deze SWOT- Analyse zijn de uikomsten van de interne- (sterkten en zwakten) en externe analyse (kansen en bedreigingen) in een confrontatie matrix (hoofdstuk 7.3) ingevuld. In deze matrix zijn vervolgens matches gezocht tussen enerzijds sterke of zwakke punten en anderzijds kansen of bedreigingen. Per match is vervolgens bepaald of deze match relevant is richting een advies of niet. De relevante matches zijn uitgeschreven tot de strategische opties in hoofdstuk 7.4. In hoofdstuk 7.5 staan de onderwerpen waarop wordt geadviseerd. 7.1 Sterkten en zwakten Sterkten S1 De werkgroep heeft een goed netwerk. En weet waar het moet zijn voor bepaalde informatie/middelen. S2 De werkgroep bezit veel kennis en deskundigheid en is betrokken en gemotiveerd. S3 Veel aanbieders van aangepaste sporten in Apeldoorn (>30). Z1 Z2 Z3 Zwakten Er is geen centraal punt/loket voor sport. De informatie is onbekend bij de doelgroep. Er is geen/weinig inzicht in de wensen en behoeften van de doelgroep. Ook geen/weinig inzicht in de drempels (vervoer, betaalbaarheid, etc.) De werkgroep heeft geen duidelijk plan. (Geen achterliggende missie, visie, doelstellingen, actie- en speerpunten) 7.2 Kansen en bedreigingen Kansen Bedreigingen K1 Ontwikkeling sportservice centrum/loket K2 Regionalisering (regionale samenwerking en beleidsontwikkeling tussen gemeenten K3 Bestuurdersacademie Apeldoorn B1 Sportdeelname bij mensen met een beperking ligt ver achter ten opzichte van mensen zonder een beperking B2 Bezuinigingen in de gemeente Apeldoorn (op sport) B3 De doelgroep komt niet op voor haar belangen 12

14 7.3 Confrontatie matrix Kansen Bedreigingen Ontwikkeling sportservice centrum/loket Regionalisering (regionale samenwerking en beleidsontwikkeling tussen gemeenten) Bestuurdersacademie Apeldoorn Sportdeelname bij mensen met een beperking ligt ver achter ten opzichte van mensen zonder een beperking Bezuinigingen in de gemeente Apeldoorn (op sport) De doelgroep komt niet op voor haar belangen Sterkten Zwakten 1 De werkgroep heeft een goed netwerk. En weet waar het moet zijn voor bepaalde informatie/middelen. 2 De werkgroep bezit veel kennis en deskundigheid en is betrokken en gemotiveerd. 3 Veel aanbieders van aangepaste sporten in Apeldoorn (>30). 1 Er is geen centraal punt/loket voor sport. De informatie is onbekend bij de doelgroep. 2 Er is geen/weinig inzicht in de wensen en behoeften van de doelgroep. Ook geen/weinig inzicht in de drempels (vervoer, betaalbaarheid, etc. 3 De werkgroep heeft geen duidelijk plan (geen achterliggende missie, visie, doelstellingen, actieen speerpunten). x x x x x x x x x x x x x x x x x x 13

15 7.4 Strategische opties De beste matches uit de confrontatiematrix vertaald naar strategische opties Kansen K1 Ontwikkeling sportservicecentrum/loket K2 Regionalisering (regionale samenwerking en beleidsontwikkeling tussen gemeenten) K3 Bestuurdersacademie Apeldoorn Sterkten S1 De werkgroep heeft een goed netwerk. En weet waar het moet zijn voor bepaalde informatie/middelen. S2 De werkgroep bezit veel kennis en deskundigheid en is betrokken en gemotiveerd. S3 Veel aanbieders van aangepaste sporten in Apeldoorn (>30). Bedreigingen B1 Sportdeelname bij mensen met een beperking ligt ver achter ten opzichte van mensen zonder een beperking B2 Bezuinigingen in de gemeente Apeldoorn (op sport) B3 De doelgroep komt niet op voor haar belangen Zwakten Z1 Er is geen centraal punt/loket voor sport. De informatie is onbekend bij de doelgroep. Z2 Er is geen/weinig inzicht in de wensen en behoeften van de doelgroep. Ook geen/weinig inzicht in de drempels (vervoer, betaalbaarheid, etc.) Z3 De werkgroep heeft geen duidelijk plan. (Geen achterliggende missie, visie, doelstellingen, actie- en speerpunten) S2K1 De kennis, deskundigheid, betrokkenheid en motivatie van de werkgroep gebruiken/inzetten om een centraal punt te ontwikkelen. S1K2 Het netwerk van de we rkgroep gebruiken/inzetten om de samenwerking tussen gemeenten in de regio te verbeteren (regionalisering). Z1K2 Een centraal punt ontwikkelen om de samenwerking tussen de gemeente in de regio te verbeteren (regionalisering). S3B1 Het grote aantal aanbieders van aangepast sporten inzetten/gebruiken om de sportdeelname bij mensen met een beperking toe te laten nemen. Z1B1 Een centraal punt ontwikkelen om de sportdeelname toe te laten nemen bij mensen met een beperking. Z2B1 De wensen, behoeften en drempels van mensen met een beperking in kaart brengen om de sportdeelname toe te laten nemen. Z1B3 Een centraal punt ontwikkelen dat op komt voor de belangen van mensen met een beperking in de sport. Z2B3 De wensen, behoeften en drempels van mensen met een beperking in kaart brengen om zo voor de belangen van deze doelgroep op te kunnen komen. Z3K1 Een beleidsplan voor de werkgroep ontwikkelen wat als input kan dienen voor een centraal punt/ sportloket. S3K3 De (vele) aanbieders van aangepast sporten in Apeldoorn deel laten nemen aan de bestuurdersacademie om de bestuurders van deze verenigingen kennis te laten op doen en informatie en ervaringen te kunnen uitwisselen. S1B2 Het netwerk van de werkgroep aanspreken om informatie/middelen te vinden om de bezuinigingen van de gemeente Apeldoorn op te kunnen vangen. 14

16 7.5 Onderwerpen advies Onderstaande onderwerpen komen het meest aan bod in de strategische opties. Hier zal een advies over geschreven worden. Adviseren over: 1. Centraal punt voor sport (met een beperking) 2. Verhogen sportdeelname doelgroep 3. Regionalisering 4. Wensen en behoeften doelgroep 5. Gebruik maken van het grote aanbod en het goede netwerk Na een discussie over de SWOT-analyse is besloten om onderstaand onderwerp toe te voegen aan het adviesrapport. 6. De doelgroep zelf De focus ligt hierbij op de mensen met een beperking en eventueel begeleiders en kader. 15

17 8. Adviezen 8.1 Adviezen Opzet adviezen Alle adviezen hebben als gewenste effect dat de sportdeelname onder de doelgroep wordt verhoogd. Dus het hoofddoel verhogen van de sportdeelname is in principe een overkoepelend doel. De overige vijf adviezen kunnen worden gezien als een van de middelen om de sportdeelname te verhogen. Het onderwerp de doelgroep zelf heb ik onder gebracht bij het advieshoofdstuk over de wensen en behoeften van de doelgroep. Dit aangezien veel van de doelgroep bij dit advies al aan bod komt. Er zijn een aantal onderwerpen die bij meerdere adviezen naar voren komen: Onderzoek (Sportstimulerings)projecten De werkgroep Centraal punt Regionalisering (en de rol van de GSF) Ondersteuningstaken (Trainingen, ondersteuning) kader Financiën, financiële middelen Sportinfrastructuur Sport- en beweegaanbod, de aanbieders Lokale consulent, regio coördinator Samenwerking, aansluiten andere initiatieven Belangen doelgroep (Onderzoek naar, opkomen voor) Bovenstaande punten zijn dus belangrijke punten in het totale adviesrapport, en die bijdragen aan het verhogen van de sportdeelname van de doelgroep. Achtergrond informatie, wat wordt er bedoeld met verhogen sportdeelname doelgroep De sportdeelname van mensen met een beperking ligt in vergelijking met de sportdeelname van mensen zonder beperking nog ver achter (cijfers). Niet in elke sport is er een aangepast aanbod ook is het sportaanbod vaak regionaal. Doordat het aanbod regionaal is kampen veel (potentiële) sporters met problemen zoals vervoer. Sporten met een beperking vereist vaak andere materialen en hulpmiddelen, dit zorgt ook voor drempels en meerkosten. Al deze punten dragen bij aan het achterblijven van de sportdeelname van mensen met een beperking. Door deze drempels (deels) weg te nemen kan de sportdeelname worden verhoogd. Ook de wensen en behoeften van de doelgroep zelf zijn bij dit onderwerp van groot belang. Door in te spelen op deze wensen en behoeften kan de sportdeelname worden verhoogd. 16

18 Welke doelen worden er bij dit onderwerp nagestreefd? 1. Verhoging sportdeelname (en beweegdeelname) van de doelgroep 2. Wensen en behoeften in kaart brengen van de doelgroep 3. Gaten in het aanbod in kaart brengen 4. Verenigingen met aanbod of die aanbod willen creëren ondersteunen 5. Centraal punt voor sporten creëren voor de doelgroep 6. Sportstimuleringsprojecten organiseren (of aansluiten bij bestaande projecten) 7. Deskundigheidsbevordering kader (via o.a. bestuurdersacademie) 8. Informatieverstrekking aan doelgroep Welke werkzaamheden komen hier bij kijken? Centraal punt creëren (zie advies 1, centraal punt) Wensen en behoeften in kaart brengen (zie advies 3, wensen en behoeften doelgroep) o Gaten in het aanbod in kaart brengen, regionaal kijken(zie advies 2, regionalisering en advies 3, wensen en behoeften doelgroep) Verenigingen ondersteunen (zie advies 4, het aanbod en het netwerk) o Deskundigheidsbevordering (zie advies 4, het aanbod en het netwerk) Sportstimuleringsprojecten organiseren of aansluiten bij bestaande projecten (zie advies 1, centraal punt) Informatie verstrekking aan doelgroep (zie advies 3, wensen en behoeften doelgroep) Wat wordt er van de werkgroep verwacht? Van de werkgroep wordt verwacht aan de slag te gaan met de adviezen in dit adviesrapport, en waar nodig acties te ondernemen zoals in de adviezen staan beschreven. Relevante informatie/literatuur Input van verenigingen Bestuurdersacademie Scholing kader Meerkosten NebasNSG 17

19 8.1.1 Centraal punt Achtergrond informatie, wat wordt er bedoeld met een centraal punt sport? Met een centraal punt sport, of een centraal punt sporten met een beperking wordt bedoeld dat er één persoon, locatie, website of organisatie centraal staat, voor de doelgroep. Als er een vraag is vanuit de doelgroep of organisaties m.b.t. de doelgroep (organisaties die als (sub)doelgroep mensen met een beperking hebben) dan komt deze in principe eerst binnen bij het centrale punt. Welke doelen worden er bij dit onderwerp nagestreefd? 1. Er is één centraal punt welke gespecialiseerd is in het doorverwijzen van de doelgroep naar sportaanbod of ondersteunende organisaties. Het centrale punt is op de hoogte van de mogelijkheden (sportaanbod, ondersteuning, wet- en regelgeving, etc) voor de doelgroep. 2. De doelgroep en organisaties m.b.t. de doelgroep weten het centraal punt te vinden en maken regelmatig gebruik van de diensten van het punt. 3. Het centrale punt heeft een duidelijk beleidsplan waarin de missie, visie, doelstellingen en werkzaamheden in vastgesteld zijn. 4. Door de aanwezigheid van het punt worden veel mensen doorverwezen richting sportaanbod, dit leidt tot een verhoging van de sportdeelname van mensen met een beperking. 5. De belangen van de doelgroep moeten in kaart worden gebracht en door het punt worden behartigd. 6. De samenwerking met andere organisaties m.b.t. mensen met een beperking moet worden onderhouden en waar nodig worden verbeterd. 7. Er moet een regionale samenwerking ontstaan om zo de doelgroep beter van dienst te kunnen zijn. 8. Het punt benadert de doelgroep en initieert stimulerende projecten. 9. In samenwerking met bijvoorbeeld het Verenigingsburo deskundigheidsbevordering aanbieden op het gebied van aangepast sporten aan verenigingen. Welke werkzaamheden komen hier bij kijken? De vorm De werkzaamheden bij dit onderwerp zijn in eerste instantie het opstarten van een centraal punt. Er moet worden bepaald welke vorm dit centrale punt zal krijgen. Er zijn een aantal opties: 1. Consulent sporten met een beperking Een consulent sporten met een beperking is een deskundige adviseur met veel kennis en deskundigheid op het gebied van aangepast sporten en mensen met een beperking. Deze consulentfunctie zal binnen een bestaande organisatie gecreëerd moeten worden, of via een nieuw opzichzelfstaand initiatief gecreëerd moeten worden. 2. Werkgroep sporten met een beperking De werkgroep neemt de functie van centraal punt op zich. De voorzitter van de werkgroep zal als contactpersoon fungeren. Binnen gekomen vragen dienen binnen de werkgroep uitgezet te worden. 3. Een stichting met vrijwilligers opzetten Naar het voorbeeld van de Stichting Deventer Sportploeg, een gelijksoortige organisatie oprichten gerund door vrijwilligers. 18

20 4. Website sporten met een beperking Een website ontwikkelen met een doorverwijsfunctie. Op de website is het actuele sportaanbod voor de doelgroep in kaart gebracht en kunnen contacten worden gelegd tussen vraag en aanbod. Ook is er informatie beschikbaar op de website over ondersteuning, wet- en regelgeving en allerlei achtergrond informatie. De vorm van een website is zeker aan te bevelen ter ondersteuning van opties één en twee. De voorkeur in deze opties gaat uit naar de eerste optie, een consulent sporten met een beperking. Deze voorkeur gaat uit naar optie één omdat een consulent zich direct kan richten op de situatie van de doelgroep. De werkzaamheden van deze consulent zullen zich richten op de eerder genoemde doelstellingen. De consulent zal als spil in een netwerk van organisaties fungeren om zo verbindingen te leggen en de doelgroep optimaal te kunnen doorverwijzen. Omdat de consulent onafhankelijk is en via een achterliggend beleidsplan werkt kan optimaal worden samengewerkt met belangrijke partners. Er zijn geen belangen met betrekking tot bepaalde organisaties. De consulent handelt vanuit een eigen missie en visie om zo snel conclusies te kunnen trekken en beslissingen te kunnen nemen. Bij deze optie kan ook gedacht worden aan het inzetten van combinatiefunctionarissen. 8 Voor 2012 moeten er in Apeldoorn en Deventer nog een aantal combinatiefuncties gecreëerd worden. Uit navraag bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) blijkt dat deze combifuncties ook als bijvoorbeeld consulent kunnen worden ingezet. In sommige gemeenten wordt dit zelfs al gedaan. Ook worden sommige combifuncties gecreëerd door meerdere gemeenten. Deze combinatiefunctionarissen werken dus regionaal. Bij de tweede optie, de werkgroep als centraal punt, zal de werkgroep het eerste aanspreekpunt vormen voor de doelgroep en organisaties m.b.t. de doelgroep. Er zal een duidelijke taakverdeling (achterliggend plan) moeten komen en ieder zal zijn eigen werkzaamheden krijgen. De vraag hierbij is of elke organisatie in de werkgroep een dergelijke actieve rol zal waarderen. Zo zal één organisatie/werkgroeplid contactpersoon moeten worden voor de doelgroep en de organisaties m.b.t. de doelgroep. Een digitale omgeving in de vorm van een website zal in deze situatie zeer gewenst zijn. Voorbeelden van functies/werkzaamheden in de werkgroep als centraal punt: 1. Voorzitter (koers werkgroep) 2. Contactpersoon (doelgroepen, organisaties mbt doelgroep, verenigingen/sportaanbod) 3. Doorverwijzen richting aanbod 4. Aanbodsoverzicht actueel houden 5. Aansluiten bij of initiëren van (nieuwe) projecten 6. (Regionale) samenwerking 7. PR en voorlichting 8. Kwaliteit waarborgen aanbod 9. Deskundigheids bevordering 10. Fondsenwerven 11. Penningmeester 8 Zie ook 19

21 De derde optie is het opzetten van een vrijwillige organisatie (stichting) naar het voorbeeld van Stichting Deventer Sportploeg. De Stichting Deventer Sportploeg is een vrijwillige organisatie met als doel het bevorderen van (de integratie van) sporten voor mensen met een beperking, het organiseren van activiteiten in het belang van aangepast sporten en het financieel ondersteunen van initiatieven voor mensen met een beperking. De stichting heeft een driekoppig bestuur, een vijfkoppig comité van aanbeveling, een werkgroep met contactpersonen vanuit verenigingen en een samenwerkingsconvenant met gemeente Deventer, Special Heroes, en Sportbedrijf Deventer. Een initiatief naar dit voorbeeld kan in Apeldoorn ook worden geïnitieerd. De verschillende functies kunnen door leden van de werkgroep vrijwillig worden ingevuld maar ook via bijvoorbeeld de vacaturebank van het Verenigingsburo. Daarnaast kunnen ook maatschappelijke stages vanuit het Verenigingsburo hier iets betekenen. Deze stageplaatsen voor leerlingen vanuit het voortgezet onderwijs zijn tegenwoordig verplicht en het Verenigingsburo is voor Apeldoorn verantwoordelijk voor de invulling hiervan. Deze leerlingen zouden als stage werkzaamheden voor deze stichting kunnen vervullen. De laatste optie is het opzetten van een website met een doorverwijsfunctie. In de database van deze website zal al het (sport)aanbod voor mensen met een beperking staan. Via een zoekfunctie kan er gericht gezocht worden naar een passend aanbod. Ook is er op de website informatie te vinden over ondersteunende organisaties, wet- en regelgeving en overige informatie met betrekking tot aangepast sporten. Deze website moet beheerd worden en (veranderingen in) het aanbod zal bijgehouden moeten worden. Dit kan door de werkgroep gedaan worden maar ook door een bepaalde organisatie in de werkgroep zoals het Verenigingsburo, ACCRES of de Sportraad Apeldoorn. Financiële vertaling In de meeste van bovenstaande gevallen zijn financiële middelen nodig om de adviezen in daden om te zetten. Deze financiële middelen zijn hedendaags lastig te verkrijgen. Er moet gekeken worden wat de gemeente kan betekenen, maar er moet ook gedacht worden aan het bedrijfsleven (maatschappelijk ondernemen Apeldoorn, MOA), sponsoring en fondsen, subsidies van sportbonden, Provincie Gelderland, en de organisaties van de werkgroep zelf. Wellicht is het werven van deze middelen gemakkelijker als er meerdere partijen belang bij hebben. Dus in deze situatie zal het voordelig zijn om het project naar een regionaal niveau te tillen. De gemeentes in de regio zouden benaderd kunnen worden om gezamenlijk de kosten voor een regiocoördinator sporten met een beperking (of een regionaal functionerende website) voor hun rekening te nemen. In deze situatie kan de Gelderse Sport Federatie wellicht een belangrijke rol spelen. Wat belangrijk is bij het verkrijgen van deze middelen is een goed en doordacht achterliggend plan. Dit plan kan eventueel aan de belanghebbende worden gepresenteerd. Wat wordt er van de werkgroep verwacht? Verkenning van de (financiële) mogelijkheden Keuze maken hoe het centrale punt voor sporten met een beperking in te richten (consulent, werkgroep, stichting, website) Achterliggend plan maken (stagiaire) Middelen werven 20

22 Relevante informatie/literatuur Regionale infrastructuur NOC* NSF Presentatie Stichting Deventer Sportploeg Projectplan regiocoördinator GSF Functiebeschrijving consulent, Anniek van Vilsteren, Zwolle Olympisch vuur, Olympisch netwerk Beleidsplan Sportservice Ede Projectplan SMB Adviesrapport Website 21

23 8.1.2 Regionalisering Achtergrond informatie, wat wordt er bedoeld met regionalisering Met regionalisering wordt bedoeld het project uitbreiden van een lokale omvang naar een regionale omvang. Dus vanuit het project in Apeldoorn moet er worden gekeken naar de regio stedendriehoek (Gemeentes Apeldoorn, Brummen, (Deventer,) Epe, Lochem, Voorst en Zutphen). Ook zijn er in Deventer al connecties met de gemeente Raalte, welke en interessante optie zou kunnen zijn voor de samenwerking. Wat kunnen de andere gemeentes in de regio stedendriehoek voor elkaar betekenen. Aangepast sporten is vaak een regionale aangelegenheid. Doordat het aanbod regionaal verspreid is zou regionalisering met betrekking tot aangepast sporten een goede ontwikkeling zijn. De doelgroep zou dan bijvoorbeeld via een regionaal aanspreekpunt naar een passend aanbod doorverwezen kunnen worden. Welke doelen worden er bij dit onderwerp nagestreefd? 1. Een regionale infrastructuur opzetten 2. Contacten met de gemeenten uit de regio maken 3. Regiocoördinatorfunctie creëren (GSF) 4. Aanbod in de stedendriehoek in kaart brengen 5. Regionale activiteiten/projecten organiseren 6. Aansluiten bij topsportpunt stedendriehoek (Olympisch netwerk) Welke werkzaamheden komen hier bij kijken? Met de gemeente Deventer is, in de vorm van Stichting Deventer Sportploeg, al contact en samenwerking gelegd. Aangezien het aanbod voor sporten met een beperking in een kleine omgeving vaak gering is moet er dus breder worden gekeken. De stedendriehoek is een uitstekende omgeving om contacten te leggen met verschillende vertegenwoordigende organisaties uit omliggende gemeenten. In het bestaande netwerk van de werkgroep zitten ongetwijfeld organisaties met betrekking tot sporten met een beperking uit één of meer van de omliggende gemeenten van Apeldoorn. Het is goed om contact op te nemen met deze organisaties om te peilen hoe zij staan tegenover regionalisering. Er kan een bijeenkomst worden georganiseerd om met alle partijen om de tafel te gaan zitten en te kijken naar de mogelijkheden voor samenwerking. De Gelderse Sport Federatie kan hier wellicht een aansturende rol in spelen. Dit aangezien deze organisatie, bijvoorbeeld in de regio s Nijmegen en Arnhem, reeds een regionaliseringproces hebben ingezet. In deze regio s is door samenwerking tussen de gemeenten in die regio s een regiocoördinator functie opgezet. De regiocoördinator heeft de volgende kerntaken: Loketfunctie voor sportvragen en sportadviezen op locatie van de partners. Begeleiding van personen met een beperking naar de sportaanbieders. Ondersteuning sportaanbieders door middel van verenigingsondersteuning. Randvoorwaarden optimaliseren (vervoer, financiële ondersteuning sporters, subsidies, deskundigheidsbevordering kader en toegankelijkheid accommodaties). Criteria formuleren op basis waarvan de gemeente beleid maken (criteria voor subsidie aan sportaanbieders en/of de doelgroep en verbetering accommodaties). 22

24 PR en voorlichting (bestaande websites voorzien van content, contact met lokale media, gebruikmaken van gemeentelijke communicatiemiddelen en een nieuwsbrief). Zorg dragen voor afstemming, samenwerking en verbinding van partners en in dit kader initiëren en coördineren van samenwerking (kennisdeling, themabijeenkomsten en netwerkmeetings organiseren). Evenementen organiseren en aansluiten bij bestaande initiatieven (plaatselijke sportweken, regionale Special Olympics, Week Chronisch Zieken en Week van de Toegankelijkheid). Zorg dragen voor regionaal beleid door de gemeenten en initiëren van intern overleg op integraal beleid, bijvoorbeeld tussen beleidsmakers sport en WMO. Aangepast sporten op de agenda zetten van het regionale overleg met beleidsmedewerkers sport dat enkele keren per jaar door de Gelderse Sport Federatie wordt geïnitieerd. Onderzoek verrichten met betrekking tot de sportdeelname, sportaanbieders en randvoorwaarden. Deze taken zouden prima in de regio stedendriehoek uitgevoerd kunnen worden. Het is dus belangrijk om de (financiële) mogelijkheden in kaart te brengen en de partijen binnen de Stedendriehoek bij elkaar te brengen. Verder bevind zich in het Omnisportcentrum te Apeldoorn een frontoffice Topsport als onderdeel van het Olympisch Netwerk Gelderland. Doel van het Olympisch Netwerk is om naast een topsportcoördinator ook een breedtesportcoördinator in de verschillende regio s actief te hebben. Hier moet ook zeker aansluiting mee worden gezocht. Wat wordt er van de werkgroep verwacht? De werkgroep zal het initiatief moeten nemen tot regionalisering en omliggende gemeentes moeten benaderen. Van belang hierbij is om eerst het moment van toenadering te bepalen. Hierbij moet eerst gedacht worden aan de huidige situatie in Apeldoorn die wellicht op de korte termijn eerst aandacht nodig heeft (zie andere advies punten). Anderzijds kan een regionaal initiatief de situatie in Apeldoorn natuurlijk ook versterken. De GSF heeft voor andere regio s plannen opgesteld om een regiocoördinator aan te stellen. De GSF kan ook voor deze regio een plan opstellen. De werkgroep kan hierbij een belangrijke rol spelen. Als initiatiefnemer kan de werkgroep de contacten leggen met gemeenten in de regio en de houding ten opzichte van regionalisering van de verschillende organisaties in de gemeenten peilen. De werkgroep kan zelf ook taken die bij de functie van een regiocoördinator behoren uitvoeren. Zoals het in kaart brengen van regionaal aanbod, het initiëren en/of aansluiten bij regionale projecten en het doorverwijzen van mensen met een beperking. Relevante informatie/literatuur Regionale infrastructuur NOC*NSF Plan regiocoördinator Arnhem Plan regiocoördinator Nijmegen 23

25 8.1.3 De doelgroep, wensen en behoeften van de doelgroep Achtergrond informatie, wat wordt er bedoeld met wensen en behoefte doelgroep Mensen met een beperking hebben een lagere sportdeelname dan mensen zonder beperking. Om deze sportdeelname te verhogen moet er goed gekeken worden naar de redenen van deze mensen om niet aan sport deel te nemen. Er moet in kaart gebracht worden welke drempels er zijn voor deze mensen. Het is ook van groot belang om de wensen en behoeften van deze mensen in kaart te brengen. Als deze wensen en behoeften bekend zijn kan er op worden ingespeeld om zo eventuele wensen in te vullen en behoeften te bevredigen. Ook kunnen deze drempels, als er inzicht is waar de drempels liggen, verlaagd worden. Welke doelen worden er bij dit onderwerp nagestreefd? 1. Wensen en behoeften in kaart brengen 2. Drempels in kaart brengen 3. Gaten in het aanbod in kaart brengen 4. Kwaliteit van aanbod (kader) in kaart brengen 5. Belangen van de doelgroep in kaart brengen (en hoe te behartigen) 6. De doelgroep zelf inzetten als vrijwilliger 7. Projecten voor de doelgroep 8. Instroom, begeleiding, uit/doorstroom, nazorg (figuur maken) Welke werkzaamheden komen hier bij kijken? Om alle doelen bij dit onderwerp te halen dient er een groot onderzoek gehouden te worden in de gemeente Apeldoorn. Aangezien dit veel werk is wordt het gebruik maken van een stagiaire of meerdere stagiaires aanbevolen. Er moet een goed projectplan worden gemaakt waarin goed moet worden vastgelegd wat het resultaat moet zijn van het onderzoek. De manier van onderzoeken moet ook goed overdacht worden. Een deel van de doelgroep kan wellicht niet of met moeite een enquête invullen. In sommige gevallen zal een interview het gewenste resultaat opleveren een andere keer komt een enquête wellicht beter tot zijn recht. Ook moet er bij bijvoorbeeld bij kinderen met een beperking gekeken worden na de ouders en verzorgers van dit deel van de doelgroep. Deze ouders/verzorgers hebben vaak een betere kijk op bepaalde zaken dan de persoon in kwestie zelf. Ook moeten begeleiders en kaderleden niet worden overgeslagen in dit onderzoek. Al deze zaken zullen van te voren vastgesteld moeten worden in een projectplan. Er moet worden bepaald welke informatie relevant is voor het onderzoek. In gedachte moet worden gehouden hoe de doelgroep tijdens onderstaand proces het best ondersteund kan worden. Begeleiding 24

26 Onderstaande onderwerpen zijn zeer relevant en dienen in het onderzoek naar voren te komen. Basisinformatie persoon (leeftijd, geslacht, gezins- en/of woonsituatie, aard v/d beperking) Sportdeelname (sport en beweeggedrag, lid van vereniging, op de hoogte van aanbod) Regelingen/ondersteuning (gebruik maken van regelingen en/of ondersteuning bijv. vanuit wmo) Tevredenheid (sport- en beweegaanbod, ondersteuning, wet/regelgeving, betaalbaarheid, vervoer, kader) Wensen en behoeften (inspelen op ontevredenheid) Eigen inzet (vrijwilligerswerk) Kader (behoefte aan ondersteuning) Vervolgens moet met deze punten een uitgewerkte vragenlijst gemaakt worden. De vragenlijst zal moeten uitgezet worden bij een bepaald percentage van de doelgroep om een goed beeld te krijgen. Hiervoor zijn een aantal formules beschikbaar. 9 De vragenlijst kan middels een schriftelijke of telefonische enquête worden afgenomen bij de doelgroep of begeleiding. Het onderzoek kan ook in twee delen worden gesplitst, één deel gericht op de doelgroep en één deel gericht op ouders, verzorgers en begeleiding. De doelgroep kan worden benaderd via bijvoorbeeld zorg en/of revalidatie-instellingen, scholen en woonvoorzieningen. De uitkomsten van de vragenlijsten kunnen worden ingevoerd in database programma s zoals MS Excel of SPSS. In deze programma s kunnen grafieken worden opgeroepen die inzicht geven in bepaalde kenmerken van de doelgroep. Deze uitkomsten dienen geanalyseerd te worden in een onderzoeksrapport waarin uiteindelijk een aantal conclusies worden getrokken met betrekking tot de kenmerken van de doelgroep en haar wensen, behoeften en drempels. Verder dienen de sportstimuleringsprojecten in de regio in kaart te worden gebracht. Bij deze projecten kan aansluiting worden gezocht. Ook dienen nationale projecten ten behoeve van de doelgroep in kaart te worden gebracht. Met deze nationale projecten kunnen lokale initiatieven worden opgestart. Dit onderzoeksrapport zal vervolgens als input dienen voor eventuele acties vanuit de werkgroep om bijvoorbeeld drempels te verlagen en aan de wensen en behoeften van de doelgroep tegemoet te kunnen komen. Ook kan richting bijvoorbeeld de gemeente duidelijk worden gemaakt dat deze doelgroep dringend behoefte heeft aan bepaalde zaken om goed te kunnen participeren in de Apeldoornse (sport)maatschappij. Wat wordt er van de werkgroep verwacht? Het onderzoek zal naar alle waarschijnlijkheid niet door de werkgroep zelf maar door één of meerdere stagiaires worden uitgevoerd. De werkgroep zal dus op zoek moeten naar een stagiaire. Gezien de omvang van het onderzoek moet gedacht worden aan een HBO of WO opleiding. Voor de hand liggend is om bij Christelijke Hogeschool Windesheim te informeren naar geschikte stagiaires. Dit kan zijn bij de sportopleiding binnen Windesheim maar een onderzoek uitvoeren komt in veel

27 opleidingen aan de orde. Dus binnen Windesheim kunnen ook andere opleidingen (bijvoorbeeld de opleiding Communicatie) worden benaderd. Dit zelfde geld bijvoorbeeld voor het Saxion (Deventer of Enschede) aangezien deze hogeschool in de buurt ligt van Apeldoorn. De werkgroep zal de stagiaire moeten ondersteunen d.m.v. een fysieke stagelocatie, informatievoorziening en discussie over het onderzoek. Relevante informatie/literatuur Behoefte onderzoek op speciale scholen door MEEVeluwe, de Klup en ACCRES 26

28 8.1.4 Gebruik maken van het grote aanbod en het goede netwerk Achtergrond informatie, wat wordt er bedoeld met gebruik maken van het grote aanbod en het goede netwerk Er is in Apeldoorn een groot aantal aanbieders van sporten met een beperking. Dit is een goede zaak alleen er is weinig overzicht in het aanbod. Er kan veel beter worden samengewerkt tussen de aanbieders. Elk lid uit de werkgroep heeft een prima netwerk, door goed samen te werken in de werkgroep kan er dus een groot aantal organisaties benaderd worden ter ondersteuning. Welke doelen worden er bij dit onderwerp nagestreefd? 1. Platform oprichten voor aanbieders (verenigingen) a. Contactpersonen per verenigingen aanstellen/benaderen 2. Netwerken 3. Wensen en behoeften aanbieders in kaart brengen a. Aanbieders ondersteunen (materialen, cursussen/trainingen) b. Bestuurdersacademie Welke werkzaamheden komen hier bij kijken? Omdat er in Apeldoorn zo n dertig aanbieders zijn van sporten met een beperking is het belangrijk om te weten wat er zoals leeft bij deze aanbieders. Door een platform voor deze organisaties te ontwikkelen kunnen deze organisaties hun verhaal kwijt. Dit platform kan bestaan uit een aantal bijeenkomsten per jaar. Tijdens deze bijeenkomst kunnen ervaringen gedeeld worden. Ook kunnen wensen/behoeften en drempels worden uitgesproken. De werkgroep, of een afvaardiging hiervan zal aanwezig zijn tijdens deze bijeenkomsten om de hulp- en ondersteuningsvragen van deze organisaties te erkennen. De werkgroep kan dan een advies teruggeven aan de organisaties of actie ondernemen richting andere partijen. Andere partijen kunnen bijvoorbeeld ondersteunende organisaties zijn of eventueel de bestuurdersacademie als het gaat om trainingen op het gebied van sporten met een beperking. Voor het netwerken en contact leggen is het van belang dat verschillende organisaties aanschuiven bij bijeenkomsten van de werkgroep. Dit kunnen contactpersonen zijn vanuit de zorg, speciaal onderwijs, verenigingsleven, etc. Door steeds van andere kanten het verhaal te belichten kunnen nieuwe inzichten en ideeën ontstaan die tot verbetering van de huidige situatie leiden. Wat wordt er van de werkgroep verwacht? De werkgroep zal de organisaties met sport- en beweegaanbod moeten benaderen. Als de organisaties een contactpersoon hebben dan zal deze gevraagd worden deel te nemen aan het platform sporten met een beperking in Apeldoorn. Mocht er geen contactpersoon zijn, dan moet er geadviseerd worden om voor sporten met een beperking een contactpersoon aan te stellen. Deze contactpersonen van al het aanbod zullen dan een aantal keer per jaar bij elkaar komen in een bijeenkomst. De werkgroep zal deze bijeenkomsten moeten organiseren. De aftrapbijeenkomst zal in het teken moeten staan van kennismaking en het opstellen van de verwachtingen van de contactpersonen. De volgende bijeenkomsten staan in het teken van discussie over sporten met een beperking en beantwoorden van vragen en de ondersteuningsvragen vanuit het sport- en beweegaanbod. 27