BUITENLANDSE HANDEL VAN AGRARISCHE PRODUCTEN

Transcriptie

1 FOCUS BUITENLANDSE HANDEL VAN AGRARISCHE PRODUCTEN Stand van zaken 2014 INHOUD 1. Inleiding 2. Aandeel landbouw in Belgische handel 3. Agrarische handel en onderdelen 4. Aandeel van Vlaanderen 5.Effect van inflatie en wisselkoersen Bronnen 1 INLEIDING Dit rapport over de buitenlandse handel van agrarische producten heeft een andere aanpak dan de vorige jaren. De evoluties voor verschillende productgroepen en producten werden op een langere termijn van tien jaar vergeleken (2005 ten opzichte van 2014). Welke in- en uitgevoerde producten zijn in belang toe- of afgenomen? Naar welke landen voert België minder / meer uit ten opzichte van tien jaar geleden? Meer gedetailleerde cijfers over de belangrijkste landen per productgroep die in dit rapport beschreven zijn vindt u op onze website in het luik feiten & cijfers. 2 AANDEEL LANDBOUW IN DE TOTALE BELGISCHE HANDEL De totale Belgische buitenlandse handel (alle sectoren) kende in 2014 een verdere groei van de import en export ten opzichte van het jaar ervoor. De totale invoer bleef nagenoeg gelijk met 340,5 miljard euro in 2014 (+0,1%) en de uitvoer is eveneens licht toegenomen naar 354,8 miljard euro (+0,3%). Het handelsoverschot wordt groter en haalt 14,2 miljard euro (+7,5%), wat erop wijst dat de export jaar na jaar sterker groeit dan de import. De agrarische sector (incl. visserij) heeft een aandeel van 10,4% in de totale Belgische invoer en een aandeel van 11,3% in de uitvoer.

2 3 BELGISCHE AGRARISCHE HANDEL De groei van de agrarische handel viel in 2014 lichtjes terug. De import nam sterker toe dan de export, waardoor het handelssaldo lichtjes is gedaald. De totale invoerwaarde van agrarische producten bedroeg 35,4 miljard euro (+2,2%) en de uitvoerwaarde 40 miljard euro (+1,3%). Het handelsoverschot zakte van 4,9 miljard euro in 2013 naar 4,6 miljard euro in 2014, een daling van 6,5%. De invoer en uitvoer van primaire onverwerkte producten ging erop vooruit ten opzichte van De invoer van primaire onverwerkte producten nam met 1,9% toe en bedroeg 10,6 miljard euro. Dat is 30% van alle agrarische invoer. De uitvoer van primaire onverwerkte producten groeide met 1,5% en bedroeg 7,0 miljard euro, wat 17,5% van alle uitvoer van landbouwproducten is. Figuur 1: evolutie van de agrarische invoer, uitvoer en handelssaldo, , België, in miljard euro IMPORT EXPORT SALDO De agrarische handel is voor dit rapport opgedeeld in vijf productgroepen: akkerbouw, dierlijke producten, tuinbouwproducten, agro-industriële producten en andere producten. Vooral de dierlijke producten en agro-industriële producten dragen bij tot het positieve saldo, met een overschot van respectievelijk 1,9 miljard euro en 1,7 miljard euro (figuur 2). Bij de tuinbouwproducten was er in 2014 een handelstekort van 126 miljoen euro. Nooit eerder vertoonde deze productcategorie een handelstekort. Vooral bij de uitvoer naar landen buiten de EU is er een daling in exportwaarde van tuinbouwproducten van 14% waar te nemen. Dit is duidelijk een van de effecten van het door Rusland opgelegde embargo. De kwantificering en gevolgen van de Russische boycot op de buitenlandse handel worden besproken in het focusrapport Buitenlandse handel met Rusland in FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 2 van 15

3 Figuur 2: agrarische invoer, uitvoer en handelssaldo opgesplitst per productgroep, 2014, België, in miljard euro IMPORT EXPORT SALDO Akkerbouw Dierlijke producten 3.1 AKKERBOUWPRODUCTEN De groep akkerbouwgewassen omvat de graangewassen, de aardappelen de oliehoudende zaden (koolzaad, mosterdzaad, lijnzaad), de industriële gewassen zoals katoen, vlas, hennep, droge peulvruchten, uitheemse gewassen zoals theebladen, cacao, koffiebonen en rijst. Naast de ruwe producten omvat de groep ook een hele reeks verwerkte akkerbouwproducten zoals gebak, pralines, chocolade. De handel in akkerbouwgewassen is tussen 1999 en 2014 gestaag toegenomen. De uitvoer steeg in de periode met 75%, de invoer met 83%. De toetreding van de nieuwe EU-lidstaten zorgde voor een sterkere stijging van de handel. Figuur 3: evolutie van de invoer en uitvoer van akkerbouwproducten, , België, in miljard euro IMPORT AKKERBOUW EXPORT AKKERBOUW FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 3 van 15

4 De volgende tabel geeft een detail per productgroep. In tien jaar tijd zijn de importwaarden van oliehoudende producten (bv. koolzaad), granen, overige gewassen, bijproducten en zaaigoed verdubbeld. De enige daling van invoerwaarde over de laatste tien jaar, met 30%, is voor rekening van de suikerhoudende producten zoals snoepgoed, suikerbiet, suikerriet en honing. Vooral de export van aardappelen valt op, met een verdubbeling van de exportwaarde in tien jaar tijd. De uitvoer van bijproducten van granen en van zaaigoed verdubbelde eveneens. De afzet naar nieuwe markten (BRIC-landen, Azië) is daar niet vreemd aan. Tabel 1: import en export van akkerbouwproducten in 2005 en 2014, België, in miljoen euro IMPORT IMPORT EXPORT EXPORT aardappelen % % graanproducten % % granen in korrel % % oliehoudende producten % % overige gewassen % % suikerhoudende producten % % bijproducten van granen % % bijproducten van suikerraffinaderij % % afgeleide producten % % droge peulvruchten % % zaaigoed % % Totaal akkerbouwproducten % % Import van akkerbouwproducten België importeert nog steeds bij voorkeur akkerbouwproducten uit Frankrijk, Nederland en Duitsland. Er zijn zeer sterke stijgingen waar te nemen van invoer uit Oekraïne, Australië en Polen. Uit Frankrijk (307 miljoen euro), Australië (278 miljoen euro) en Oekraïne (147 miljoen euro) worden grote hoeveelheden koolzaadolie ingevoerd voor de voedingsindustrie (met name Cargill) en de bioraffinage. Australië produceert momenteel jaarlijks ongeveer 3,5 tot 4 miljoen ton koolzaad. 30% van de totale uitvoer van koolzaad uit Australië is voor België bestemd (FAO Statistics). Ook Ivoorkust valt op met de groei van de totale invoerwaarde van 85 miljoen euro in 2005 naar 327 miljoen euro in % van de invoerwaarde wordt gerealiseerd door cacao. De grote vraag naar chocoladeproducten vanuit groeilanden heeft meteen ook een verhoogde vraag naar cacao voor de chocolade-industrie tot gevolg. Ook de aanwezigheid van Ghana in de tabel, van 60 miljoen euro in 2005 naar 152 miljoen euro in 2014, is daar een gevolg van. Bij de importdalingen vallen vooral Argentinië (-8%) en de Verenigde Staten (-23%) op. In Argentinië gaat het om een verminderde invoer van soja-oliekoek, die gebruikt wordt bij de vervaardiging van FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 4 van 15

5 veevoeders. In het geval van de Verenigde Staten gaat het om een terugloop van de invoer van soja (van 76 miljoen euro in 2005 naar euro in 2014) en granen (van 37 miljoen naar 10 miljoen euro) Export van akkerbouwproducten Onze buurlanden staan stevig aan kop als exportmarkten. Er werd in 2014 voor 2,9 miljard euro aan akkerbouwproducten uitgevoerd naar Nederland.. Frankrijk volgt op de voet met bijna 2,9 miljard euro. De opvallendste stijger is Polen, van 52 miljoen euro in 2005 naar 273 miljoen euro in België voerde veel tabaksproducten uit naar Polen : de exportwaarde steeg van 7 miljoen euro in 2004 naar 126 miljoen euro in Ook de vraag naar pralines en chocolade is in Polen sterk gestegen. De exportwaarde steeg er van 3 miljoen euro in 2005 naar 28 miljoen euro in Een andere sterke stijger is Brazilië (+132%). Mout (53 miljoen euro) en diepvriesaardappelen (40 miljoen euro) zijn hierbij de twee belangrijkste exportproducten. Er is sinds 2010 een wereldwijde toename van de vraag naar diepgevroren aardappelen. België is met een exportwaarde van 1,5 miljard euro vandaag de tweede grootste exporteur van aardappelbereidingen ter wereld en richt zich op de Zuid- Amerikaanse en Aziatische afzetmarkten, waar de uitvoerwaarden vertienvoudigd zijn in tien jaar tijd. Denemarken vertoont een daling van de exportwaarde van akkerbouwproducten naar België met 12%. 3.2 DIERLIJKE PRODUCTEN De dierlijke producten omvatten de slacht- en gebruiksdieren, fokdieren, alle onverwerkte en verwerkte vleesproducten, de zuivelproducten, eieren, honing en producten die niet voor menselijke consumptie zijn bestemd (bv wol, pelzen). De dierlijke producten zijn belangrijk voor de export met een exportwaarde die 30% hoger ligt dan de importwaarde. De uitvoer van dierlijke producten nam in de periode toe met 43% en de invoer van dierlijke producten met 48%, waardoor ook het positieve handelssaldo met bijna 26% is toegenomen. Figuur 4: import en export van dierlijke producten in 2005 en 2014, België, in miljoen euro IMPORT EXPORT FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 5 van 15

6 Er zijn sterke stijgingen van de importwaarde voor honing (+263%), eieren (+139%) en andere dierlijke producten (+116%) in de periode Bij de export zijn de waardestijgingen minder uitgesproken behalve voor honing (+342%). Tabel 2: import en export van dierlijke producten in 2005 en 2014, België, in miljoen euro IMPORT IMPORT EXPORT EXPORT Slacht- en gebruiksdieren % % Vers vlees % % Vleesbereidingen % % Gedroogd en gerookt vlees % % Eieren % % Honing % % Fokdieren % % Zuivelproducten % % Niet eetbare dierlijke producten % % Andere dierlijke producten % % TOTAAL dierlijke producten % % Import van dierlijke producten België voert meer dierlijke producten in uit Brazilië (kippenvlees), de Verenigde Staten (kalfs- en rundvlees), Denemarken (varkensvlees), Ierland (kalfs- en rundvlees) en Thailand (slachtafval). Import van vlees uit derde landen wordt als nadelig beschouwd voor de eigen landbouwsector, omdat in heel wat landen buiten de EU tegen een lagere kostprijs wordt geproduceerd. Enkel de import uit Nieuw-Zeeland en Argentinië neemt af, met -56% en -27%. De invoer van Nieuw- Zeelandse schapenwol is in de periode afgenomen van 24 miljoen euro naar 7 miljoen euro, van schapenvlees van 170 miljoen euro naar 47 miljoen euro. In 2005 voerde België nog ton schapenvlees in uit Nieuw-Zeeland, in 2014 was dat nog ton. De import is voor rekening van enkele grote Vlaamse import-exportbedrijven die op grote schaal diepgevroren vlees importeren en daarna de distributie verzorgen over heel Europa. Uit Brazilië komt bevroren kippenvlees. In 2005 was dat 1600 ton, in 2014 ging het om ton ofwel 11 miljoen euro. Uit China wordt heel wat honing (30 miljoen euro) en konijnenvlees (13 miljoen euro) ingevoerd Export van dierlijke producten Onze directe buurlanden blijven in monetaire termen onze belangrijkste klanten, maar het zijn de buurlanden Nederland, Frankrijk als Duitsland die zelf her-exporteurs van Belgisch vlees zijn naar de eindbestemming. Het valt op dat de uitgevoerde volumes naar onze buurlanden gedaald zijn terwijl de exportwaarde alleen maar is blijven toenemen. De export van varkensvlees is de voorbije tien jaren duidelijk verschoven naar Oost-Europa. FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 6 van 15

7 De grootste toenames in de export van dierlijke producten voor de periode zijn voor Polen, Tsjechië en Indonesië. Ook voor Rusland waren de cijfers tot voor het invoerverbod positief. In 2013 vertegenwoordigden China en Rusland nog de helft van de export buiten Europa, in 2014 bedroeg dat aandeel 12%. Polen is intussen onze tweede belangrijkste exportmarkt voor dierlijke producten met een marktaandeel van 18% in het Belgische exportvolume. De export van dierlijke producten met Polen bedroeg in 2005 nog 22 miljoen euro, in 2014 was dat 316 miljoen euro. Tabel 3 geeft de evolutie weer van de geëxporteerde volumes varkensvlees voor de belangrijkste afzetmarkten, uitgedrukt in ton voor 2004 en In tien jaar tijd is de export van varkensvlees met bijna 20% gestegen. Vooral de export naar Polen heeft grote proporties aangenomen. Het aandeel dat naar Polen ging was in 2005 nog vrij gering. 1% van ons uitgevoerd varkensvlees ging er naar toe. Door de toetreding van Polen tot de Europese markt is dit marktaandeel toegenomen tot 22% ( ton). De uitvoer naar Duitsland, waar in 2005 de helft van onze export van varkensvlees naartoe ging, zakt naar een marktaandeel van 39%. Ook Frankrijk valt op, met bijna de helft minder varkensvlees dat bij onze zuiderburen wordt afgezet. Tabel 3: exportvolumes vers varkensvlees, 2005 en 2014, België, volumes in ton en waarden in miljoen euro 2005 % 2005 % 2014 % 2014 (in ton) (in miljoen euro) (in ton) (in miljoen euro % Nederland % 77,1 3% % 77,3 2,5% Frankrijk % 62,6 3% % 35,7 1% Duitsland % 528,4 23% % 509,7 17% Rusland % 13,9 0, ,2% 2,7 0,1% China 326 0,05% 0, ,5% 4,4 0,1% Polen % 9,9 0,4% % 264,3 9% Italië % 100,7 4% % 64,1 2% Totale export % % % % 3.3 TUINBOUWPRODUCTEN De tuinbouwproducten omvatten fruit, groenten, sierteeltproducten, aromatische planten en olijfolie. De export van tuinbouwproducten groeide van 4,7 miljard euro in 2005 naar bijna 7 miljard euro in 2014 (+44%). Ook de importwaarde is toegenomen, van 5,2 miljard euro in 2005 naar 6,6 miljard euro in 2014 (+26%). FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 7 van 15

8 Figuur 5: evolutie van de import en export van tuinbouwproducten, , België, in miljard euro IMPORT EXPORT De import- en exportwaarde steeg in de periode in alle categorieën tuinbouwproducten. Aromatische planten en verwerkt fruit laten mooie groeicijfers zien. Het vers fruit kende een invoerwaarde van 2,3 miljard euro (+9% ten opzichte van 2005), dat is een aandeel van een derde in de totale uitvoer van tuinbouwproducten. Door de Russische boycot van augustus 2004 vertoonde de exportwaarde voor vers fruit uitzonderlijk een daling van 4% ten opzichte van 2005, maar ze bedraagt niettemin nog steeds 2 miljard euro of 31% van alle uitvoer van tuinbouwproducten. Tabel 4: import en export van tuinbouwproducten, evolutie , in miljoen euro IMPORT IMPORT EXPORT EXPORT Aromatische planten % % Noten % % Rubbers % % Olijfoliën en bijproducten % % Sierteelt % % Vers fruit % % Verse groenten % % Verwerkt fruit % % Verwerkte groenten % % Totaal tuinbouwproducten % % FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 8 van 15

9 3.3.1 Import van tuinbouwproducten België voert tuinbouwproducten in van over de hele wereld. In de eerste plaats betreft het verse tuinbouwproducten die we zelf niet kunnen produceren. Nederland en Brazilië spannen de kroon met invoerwaarden van 1,3 miljard euro en 769 miljoen euro. In het geval van Brazilië gaat het om sinaasappelsap (761 miljoen euro). Spanje levert heel wat citrusvruchten (121 miljoen euro) en verse groenten (81 miljoen euro) zoals tomaten aan België. We importeren ook tropische vruchten uit Zuid- Amerika. Er kwamen in 2014 voor 1,08 miljard euro bananen binnen in ons land. Colombia (363 miljoen euro), Ecuador (211 miljoen euro) en Costa Rica (187 miljoen euro) hebben een aandeel van 70% in dit cijfer. Vanaf 2015 wordt een daling van de ingevoerde volumes verwacht. De terminalexploitant Sea- Invest, aan de haven van Antwerpen verliest vanaf dit jaar jaarlijks ton aan trafiek van bananen aan een Nederlandse concurrent in Vlissingen. Dat is 20% van de totale jaarlijkse bananenvracht naar ons land. (De Tijd, 2015). Een heel opvallend land is Ethiopië dat van bijna niks een importwaarde met België realiseert van meer dan 126 miljoen euro of een toename van 2000%. Dit is het gevolg van grote rozen- en snijbloembedrijven die de voorbije jaren door Nederlandse investeerders werden opgericht en waarvan de producten ook door België worden geïmporteerd. Deze sierteeltproducten hebben een hoge toegevoegde waarde. Ook vanuit Indonesië voert België exponentieel meer in in 2014, en dat betreft vooral de import van rubber voor de industrie, die een stijging kent van 1,5 miljoen euro in 2005 tot 126 miljoen euro in 2013 en 96 miljoen euro in Ons land importeert opmerkelijk minder vanuit Argentinië, Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland. In de drie gevallen gaat het om vers fruit (appelen, peren en druiven) en verse groenten. Uit Nieuw-Zeeland komen vooral minder appelen (van 50 naar 36 miljoen euro). Ook de import van vers fruit uit Argentinië is flink gedaald (van 102 miljoen euro naar 6 miljoen euro). Zuid-Afrika vertoont een gelijkaardig beeld: de importwaarde van vers fruit vertoont een daling van 84 miljoen euro in 2005 naar amper euro in Export van tuinbouwproducten De export van tuinbouwproducten gebeurt voornamelijk met onze directe buurlanden. De uitvoer naar landen buiten de EU werd in 2014 getroffen door het Russische embargo op Europese agrarische producten. De Belgische en Vlaamse agrarische buitenlandse handel wordt gekenmerkt door heruitvoer. Uit de Eurostat-gegevens leiden we af dat 1,04 miljard euro aan zuidvruchten naar onze onmiddellijke buurlanden opnieuw uitgevoerd werden in 2014, hoofdzakelijk bananen (981 miljoen euro) die uit Zuid- Amerika komen (zie import). De heruitvoer van bananen vertegenwoordigt 49% van alle Belgische export van vers fruit en 15% van alle export van tuinbouwproducten. Wat de export naar onze buurlanden betreft, komen op de tweede en derde plaats de diepvriesgroenten (734 miljoen euro) en de fruitsappen (704 miljoen euro). Ons land is binnen Europa de grootste uitvoerder van diepvriesgroenten; in volumes ging het in 2014 om 1,3 miljoen ton. Een kwart van het volume was voor Duitsland bestemd, 22% voor Frankrijk en 15% voor het Verenigd Koninkrijk. Rusland is het eerste land buiten de EU in de lijst, met een uitvoerwaarde van 119 miljoen euro en is voor de tuinbouwproducten een belangrijke afzetmarkt. De Verenigde Staten staan met 47 miljoen euro uitvoerwaarde nog net in de toplijst. Naar Rusland voeren we vooral peren uit (85 miljoen euro). De Verenigde Staten zijn dan weer meer geïnteresseerd in onze diepvriesgroenten (21 miljoen euro) en ons fruit in conserven (14 miljoen euro). FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 9 van 15

10 3.4 AGRO-INDUSTRIËLE PRODUCTEN De agro-industriële producten omvatten meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en landbouwmachines en -werktuigen. De export van agro-industriële producten nam toe van 2,5 miljard euro in 2005 tot 4,8 miljard in 2014, bijna een verdubbeling. Vanaf 2010 is er een exportstijging zichtbaar van 3,2 miljard tot 4,8 miljard euro in Ook de invoer van agro-industriële producten neemt in tien jaar tijd toe met 78% tot 3 miljard euro. Het handelsoverschot voor agro-industriële producten is hiermee met 136% toegenomen tot 1,7 miljard euro. Figuur 6: evolutie van de import en export van agro-industriële producten, in miljard euro, EXPORT IMPORT Vooral kunstmeststoffen dragen bij aan de sterke exportstijging in Figuur 6: evolutie van de import en export van agro-industriële producten, in miljard euro, De waarde nam toe van 628 miljoen euro in 2005 naar 1,8 miljard euro in China en India zijn sinds 2008 de dominerende landen op de N-P-K-markt en bepalen de prijsvorming. Dat had in 2008 een oververhitting van de markt tot gevolg, gevolgd door een sterke daling van de exportwaarde door de economische crisis. De productie van kunstmeststoffen gebeurt in België slechts door een tiental hoogtechnologische bedrijven die over heel de wereld uitvoeren. De stijging in exportwaarde is louter een prijseffect door schommelingen op de wereldmarkt, aangezien de volumes nagenoeg stabiel zijn gebleven en de sector niet is gegroeid. Frankrijk blijft de belangrijkste bestemming voor Belgische kunstmest, met 498 miljoen euro in 2014 of 28% van de volledige Belgische mestexport. Tweede afzetmarkt is Duitsland met 227 miljoen euro (13%), op de voet gevolgd door Nederland met 197 miljoen (11%). Buiten Europa komen minerale meststoffen vooral terecht in China en Brazilië. Omgekeerd wordt de helft van de invoerwaarde van mest gerealiseerd met Nederland (304 miljoen euro) en Duitsland (213 miljoen euro). Het grootste deel daarvan is doorvoer. FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 10 van 15

11 Tabel 5: import en export van de agro-industriële producten, evolutie , in miljoen euro IMPORT IMPORT EXPORT EXPORT meststoffen % % gewasbeschermingsmiddelen % % landbouwtrekkers % % landbouwmateriaal % % totaal agro-industriële producten % % 3.5 OVERIGE PRODUCTEN (DRANKEN, VISSERIJPRODUCTEN ETC.) De overige producten groeperen vis en visproducten, alcoholische dranken, veevoeders, bepaalde oliën en vetten en diverse grond- en hulpstoffen voor de voedingsindustrie (gist, azijn, gedenatureerde alcohol, etc.). De importwaarde is in de periode gestegen met 55% en de exportwaarde met 114%. Vanaf 2011 was de export hoger dan de import. Onze bierexport is niet vreemd aan die ontwikkeling. Figuur 7: evolutie van de import en export van overige producten, in miljard euro, IMPORT EXPORT Dranken en veevoeders dragen het meest bij aan de exportwaarde. Bij de dranken heeft de uitvoer van bier een vlucht genomen, met een exportcijfer van 1 miljard euro, een verdubbeling ten opzichte van tien jaar geleden. Voor de visproducten zijn we zelf afhankelijk van onder andere de Scandinavische landen zoals Denemarken en Noorwegen maar ook uit Griekenland voeren we vis in. FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 11 van 15

12 Tabel 6: import en export van overige producten, evolutie , in miljoen euro IMPORT IMPORT EXPORT EXPORT Andere oliën en vetten % % Andere zeeproducten % % Dranken % % Vis % % Schaal- en weekdieren % % Veevoeders % % Azijn, voedselpreparaten, gist, gedenatureerde alcohol % % Totaal overige producten % % Import van overige producten Deze categorieën producten voeren we voornamelijk in uit onze buurlanden; Frankrijk en Nederland zijn goed voor een importwaarde van elk 1,5 miljard euro. België importeert heel wat dranken uit het buitenland. In de eerste plaats denken we aan wijn uit Frankrijk (568 miljoen euro of 57% van de totale invoer van wijn naar België), Spanje (108 miljoen euro) en Italië (81 miljoen euro) maar ook water en limonades uit Nederland (132 miljoen euro) worden in grote hoeveelheden geïmporteerd. Veevoeders worden uit Nederland ingevoerd (539 miljoen euro) en ons land is daarmee ook de belangrijkste afnemer Export van overige producten De export van overige producten heeft vooral betrekking op onze bieren, met een uitvoerwaarde van 1,0 miljard euro in Dat is bijna een verdubbeling tegenover De stijgende export naar landen buiten Europa compenseert deels de daling in consumptie in eigen land. Terwijl de export van bier binnen Europa met 5% toenam in tien jaar tijd, zag de export buiten de EU een verviervoudiging van de uitvoerwaarde voor dezelfde periode. De export van bier naar de Verenigde Staten is gestegen van 38 miljoen liter in 2005 naar 180 miljoen liter in Ook Canada (38 miljoen liter) en China (30 miljoen liter) worden stilaan groeiende afzetmarkten. Nederland en vooral het Verenigd Koninkrijk hebben minder van ons bier ingevoerd; de uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk ligt 32% lager dan in De export van Belgisch bier vertegenwoordigt ongeveer 60% van de totale productie. Veevoeders gaan vlotjes het land uit (1,3 miljard euro), De top 3 wordt vervolledigd door margarines en spijsvetten (837 miljoen euro). FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 12 van 15

13 4 AANDEEL VAN VLAANDEREN Het Vlaamse aandeel in de Belgische in- en uitvoer wordt geraamd aan de hand van de buitenlandse handelscijfers van de Nationale Bank van België (NBB). De cijfers van de NBB worden berekend op basis van het nationaal concept, tegenover het communautair concept voor de cijfers van Eurostat gebruikt in deze publicatie. Door het nationaal concept te gebruiken wordt doorvoer voor een deel geëlimineerd. Hierdoor liggen deze cijfers iets lager dan die van Eurostat. Voor de totale handel in agrarische producten wordt het Vlaamse aandeel in de Belgische in- en uitvoer geraamd op respectievelijk 81% en 82%. Ten opzichte van 2013 zijn het aandeel import als export voor Vlaanderen licht toegenomen. Tabel 7: Belgische en Vlaamse agrohandel voor een aantal producten en productgroepen, in miljoen euro, 2014 Belgische handel Vlaamse handel % Vlaamse handel invoer uitvoer invoer uitvoer invoer uitvoer akkerbouw, waarvan: % 83% - aardappelbereidingen % 64% - afgeleide producten van cacao % 91% - banketbakkerswerk % 85% - granen in korrel % 84% - oliehoudende zaden % 89% - oliën % 94% dierlijke producten, waarvan: % 77% - varkensvlees % 94% - zuivelproducten % 61% tuinbouw, waarvan: % 85% - diepvriesgroenten % 95% - fruitsappen % 99% - zuidvruchten % 87% agro-industriële producten, waarvan: % 82% - bestrijdingsmiddelen % 77% - landbouwmaterieel % 91% - meststoffen % 76% andere producten, waarvan: % 83% - bier % 84% - veevoeders % 93% - vis % 84% - wijn % 68% TOTALE AGROHANDEL % 82% Bron: Departement Landbouw en Visserij op basis van gegevens NBB FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 13 van 15

14 5 HET EFFECT VAN INFLATIE EN WISSELKOERSEN OP DE IN- EN UITVOER De evolutie van de export in de verschillende sectoren kunnen niet louter als een absolute stijging of daling van de handel gezien worden. De inflatie is eveneens in deze cijfers verrekend. Om de evoluties te nuanceren wordt in de volgende grafiek de jaarlijkse prijsstijgingen uitgezet van verse en verwerkte voedingsproducten voor de periode Dat dekt enkel de export van goederen aangezien import afhankelijk is van de inflatie/deflatietoestand in andere landen. Voedingsproducten zijn 30% duurder dan tien jaar geleden. Hierin valt op dat oliën en vetten, brood en granen, vis en suikerwaren 30% à 40% duurder zijn geworden dan tien jaar geleden. Fruit, vlees en groenten werden tussen 20 en 30% duurder en kennen de laagste inflatie binnen de groep van voedingsproducten. Om het inflatie-effect weg te werken in de cijfers, zouden de waarden dus moeten verlaagd worden met 20% à 40% naargelang het product. Verder is de buitenlandse handel onderhevig aan de wisselkoersverschillen tussen de euro en andere munteenheden. Zo zal een devaluatie van de dollar een stijging van de import tot gevolg hebben en een devaluatie van de euro zal de export vanuit Europa aanmoedigen. Figuur 8: veranderingspercentages van de consumptieprijzen (index 2004=100) voor voedingsproducten, België Brood en granen Vlees Vis en zeevruchten Melk, kaas en eieren Oliën en vetten Fruit Groenten Suiker, jam, honing, chocolade en snoepgoed Voeding n.e.g. Totaal voeding Bron: FOD Economie FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 14 van 15

15 BRONNEN De Tijd, 7 januari 2015, Antwerpen verliest chiquita-bananen aan Vlissingen Boerenbusiness, 14 mei 2014, België is heel belangrijke exportmarkt voor Nederland FOD Economie, 2015, Analyse van de prijzen : jaarverslag 2014 van het Instituut voor de Nationale Rekeningen VILT, 17 november 2014, Belgische aardappelindustrie wil exporttopper blijven VILT, 10 november 2011, Wereldwijd 5% meer vraag naar diepgevroren aardappelen VILT, 2 oktober 2014, Export Belgische voeding naar China neemt hoge vlucht De Morgen, 11 juni 2014, Belgische bierexport onrustwekkend laag Vermenigvuldiging en/of overname van gegevens zijn toegestaan mits de bron expliciet vermeld wordt: Samborski V. (2015) Buitenlandse handel van agrarische producten: stand van zaken in 2014, Departement Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie, Brussel. Depotnummer: D/2015/3241/254. FOCUS: Buitenlandse handel van agrarische producten : stand van zaken 2014 pagina 15 van 15